Tarih - Sosyal Bilgiler

Tarih

Toplumları, milletleri, kuruluşları etkileyen hareketlerden doğan, olayları
zaman ve yer göstererek anlatan, bu olaylar arasındaki ilişkileri, daha
önceki ve sonraki olaylarla bağlantılarını, karşılıklı etkilenmeleri, her
milletin kurduğu medeniyetleri, kendi iç sorunlarını inceleyen bilim.Tarih
tekrarlanamadığı için deney ve gözlem yöntemi kullanılamaz.
Araştırma alanı olarak, tarih insan kayıtlarına, yazılı ya da sözlü
kaynaklara dayanır. Tarihi bilgi, geçmişteki olaylara ilişkin bilinenlerin,
tarihe ilişkin güncel düşünce çerçevesiyle yorumlanmasıyla oluşur.
Tarih kelimesinin Batı dillerindeki tüm karşılıkları Grekçe istoria, istorien
sözcüğünden gelmektedir. (Latince: his-toria, İtalyanca: storia,
Fransızca: histo-rie, İngilizce: history, Almanca: Histo-rie). İyonya
lehçesinde bildirme, haber alma yoluyla bilgi edinme anlamlarında
kullanılan kelime, Attika lehçesinde görerek, tanık olarak bilme
anlamlarının yanı sıra çok daha geniş bir anlam içeriğiyle fizik,
coğrafya, astronomi, bitki ve hayvan bilgisi ve hatta giderek doğa
bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır.
PSİKOLOJİ

(Yunanca ψυχολογία, psihologia: Ruh bilimi), insan
davranışlarını ve zihinsel süreçleri inceleyen bilim dalıdır.
Ruhbilim Yunanca ruh anlamına gelen psykhe deyimiyle bilgi
anlamına gelen logos deyiminden yapılmıştır. Antikçağ
Yunanca'sında psukhê deyimi duysal ruh anlamına geliyordu.
Dilimizdeki ruhbilim deyimi de bu anlama uygundur ve özellikle
ruh'la tin deyimleri arasındaki anlam ayrılığını göz önünde
tutmuştur. Bu anlamda ruhbilim deyimi, canlı örgenliğin
bedensel yanını inceleyen bilimi dilegetiren fizyoloji deyimine
karşı olarak canlı örgenliğin ruhsal yanını inceleyen bilimi dile
getirir.
İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim. Bir grubu, bir
bireyi belirleyen hareket etme, düşünme, duygulanma
biçimlerinin bütünü. Davranışsal. düşünüş, davranış biçimi.
Psikolojinin tanımı,gözlenebilen,ölçülebilen insan ve hayvan
davranışlarıdır. Psyche + Logos kelimelerinin birleşmesinden
oluşmuştur. Psyche ruh anlamına gelir, logos da bilim/bilgi
demektir. Psychelogos yani Psikoloji kelime anlamıyla
"ruhbilim"dir.
SOSYALOJİ

(İngilizce sociology, sosyoloji) toplum ve insanın karşılıklı
etkileşimi üzerinde çalışan bir bilimdir. Toplumsal
(sosyolojik) araştırmalar sokakta karşılaşan farklı bireyler
arasındaki temaslardan küresel sosyal işleyişlere kadar
geniş bir alana yayılmıştır. Bu disiplin insanların neden ve
nasıl bir toplum içinde düzenli yaşadıkları kadar bireylerin
veya birlik, grup ya da kurum üyelerinin nasıl yaşadığına
da odaklanmıştır.
Toplum bilimi alanında çalışan bir kişiye de toplum bilimci
(sosyolog) denir. Bir akademik disiplin olarak toplum bilimi
bir sosyal bilim olarak kabul edilmektedir ve 19. Yüzyıl’ın
ilk çeyreğinde gelişmiş diğer bilim dalları ile
karşılaştırıldığında görece olarak gençtir. Bir çok sosyolog
bir veya daha fazla uzmanlık alanında veya altdallarında
çalışmaktadır.
Coğrafya

İnsanlar ve yer (mekân) ile bunlar
arasındaki ilişkiyi inceleyen bilimdir. Yer ve
insanlar arasındaki ilişkiler coğrafyanın
konusunu oluşturur. Coğrafya sözcüğü
Yunanca gaia (yeryüzü) ve gráphein
(yazmak,tasvir etmek) sözcüklerinden
türemiştir.
Gregg ve Leinhardt (1994), coğrafyayı 4
özellikle karakterize edilen bir disiplin
olarak tanımlamaktadırlar.
ARKEOLOJİ
Yunanca arkheos (eski) ve logos (bilim)
kelimelerinin birleştirilmesiyle türetilmiş bir
kelimedir ve "eskinin bilimi" anlamını
taşır.Sıkça yapılan yanlışla "kazıbilim"
demek değildir.Kazı arkeolojinin en önemli
bilgi toplama yöntemlerinden biridir ancak
başlı başına bir bilim kesinlikle
değildir.Arkeolojiyi tanımlarken öncelikle bu
ayrımı iyi yapmak gerekir.
ANTROLOJİ

(Latince: anthrop- "insan, adam" ve logia "bilim"; anthropologia,
tarih: 1593[1]), insanın ve insanlığın incelenmesini konu alan
bilim dalıdır.
İki anlamda holistiktir: tüm zamanlarda yaşamış olan veya
yaşayan tüm insanlara ilişkindir ve insanlığın tüm boyutlarını
kapsar. Prensipte, tüm toplulukların tüm kurumlarıyla ilgilenir.
Antropoloji özellikle kültürel görecelilik, bağlamın derinlemesine
incelenmesi ve kültürler-arası karşılaştırmalara verdiği önem ile
diğer sosyal disiplinlerden ayrılır.
Antropoloji metodolojik açıdan çok zengindir ve hem nitel
metotları hem de nicel metotları kullanır. Antropoloji disiplinin
tarihinde etnografiler önemli bir yer tutmuş ve bir anlamda odağı
oluşturmuştur. Bununla birlikte özellikle 20. yüzyılda etnografik
çalışmaların ve etnografik ilgi odaklarının farklı antropoloji altdallarında farklı eğilimler gösterdiği görülebilir. Örneğin tıbbî
antropoloji’de 20. yüzyılın ortalarında çalışma odaklarında
küçük topluluklardan, modern Batı toplumlarına doğru bir kayış
olmuştur.
FİLOJİ

Eski Yunanca'da philos (sevgi) ve logos (bilgi)
sözcüklerinin birleşmesi sonucunda ortaya çıkmıştır. "Bilgi
sevgisi" anlamındadır. Ancak sözcük, bir dilin ya da dillerin
arasındaki ilişkileri, o dillerin tarihsel gelişimlerini ve
yapısını inceleyen bir bilgi dalının adı olarak kullanılmıştır.
"Betikbilim" olarak da adlandırılmaktadır.
Filoloji; yazılı belgelerin geçerliğini, gerçek olup
olmadıklarını araştıran tarihsel bir bilimdir. Filoloji
çalışmalarında, üretildikleri dönemlere ait eski metinleri
yeniden oluşturmaya çalışılır. Üretildikleri dönemlerin
etkileri, kaynakları araştırlıır, özgün metinler çözülmeye ve
yeniden oluşturulmaya, bu arada taklitlerini saptanmaya
ve değerleri ölçülmeye çalışlır. TDK güncel sözlüğünde
karşılığı Dil Bilim olarak verilmiştir. Tarihte ki anıtlarda,
alfabelerde kullanılan dilleri çözümlemede de kullanılır.
MÜZİKOLOJİ

Müzik bilimidir. En geniş anlamıyla müzikle ilgili her türlü bilgi
alanını araştıran bir bilim dalıdır. Bazılarına göre müzikte "icra
ve bestecilik dışındaki tüm dalları kapsar" yaklaşımı eksiktir.
Çünkü müzikoloji "icra ve besteciliği" de kapsayan bir bilim
alanıdır. Tarih bilimleri, Felsefe bilimleri gibi çoğul kullanım
olamayacağı gibi "müzik bilimleri" gibi bir kullanım da doğru
değildir.
Günümüzde, özellikle Kuzey Amerika'da anlam değişikliğine
uğramış ve müzik tarihinin incelenmesi olarak algılayanlar
olmuştur. Bununla birlikte genellikle, müzikoloji yani müzik
bilimi, bilimler sınıflandırmasında bağimsız bir bilim alanının adı
olarak kabul edilmektedir. Müzikolojinin alt dalları olan "müzik
teorisi", "müzik tarihi" ve "etnomüzikoloji"nin 20. yüzyılın ikinci
yarısından itibaren bağımsızlıklarını ilan etme çabaları olmuşsa
da, bugün bu üç dal hala müzikolojinin alt başlıkları olarak
değerlendirilmektedir. Hatta etnomüzikolojiyi müzik tarihinin
içinde görüp ayrı bir araştırma alanı olarak kabul etmeyenler de
vardır.
DİLBİLİM

Dilleri inceleyen bilim dalıdır. Bu incelemeyle ilgilenen
kişiye dilbilimci denir. Dilbilim, teorik de uygulamalı da
olabilir.
Genel (veya kuramsal) dilbilim dillerin yapılarını (dil
bilgisi), ve anlamlarını (anlambilim) inceler. Dil bilgisinin
incelenmesi, biçimbilim (sözcüklerin oluşumu ve değişimi)
ve söz dizimini (sözcüklerin ifade veya cümle oluşturmak
için bir araya getirilmesi ile ilgili kurallar) kapsar. Dili sesler
aracılığıyla ifade etmek için kullanılan sistem olan ses
bilimi de bu alanın bir parçasıdır.
Siyaset bilimi, politika bilimi yada politoloji, siyasal teorileri
ve siyasal teorilerin pratiklerini inceleyen, siyasal
sistemlerin ve siyasal davranışlar alanıyla ilgilenen bir
sosyal bilim alanıdır. Siyaset bilimi; devletin ve siyasal
sürecin olan ve olması gereken bakımından
incelenmesiyle meşguldür.
EKONOMİ

üretim, dağıtım, tüketim, ticaret, değişim ve
bölüşüm ile ilintili etkinliklerin bütünü ile, bu
etkinlikleri inceleyen bir bilim dalıdır.Bir
etkinlikler bütünü olarak iktisat ya da
ekonominin yapısı, uygarlık tarihi ve
toplumsal yapılanmalar ile yakından
ilişkilidir.Daha genel olarak iktisat
toplumların nasıl zenginleşeceği ve refah
seviyelerinin artacağı sorusuna cevap arar.
Bu süreçte izlenecek politikalar , işsizlik ,
enflasyon , üretim düzeyi gibi kavramlar
iktisatın inceleme alanına girer.
HAZIRLAYAN

MELTEM

BESTE

ÖFKELİ

BESTE469