GEBELİKTE DİKKAT EDİLECEK 8 ÖNEMLİ NOKTA Gebelik

GEBELİKTE DİKKAT EDİLECEK 8 ÖNEMLİ NOKTA
Gebelik hayatımızın eksilmeyen bir parçasıdır. Aile olmak, sevdiğiniz kişiyle ortak noktalar
oluşturmak için yaşanılan ve her iki birey içinde çok özel olan bir durumdur. Özel durum
anında dikkat edilecek, hem annenin sağlığına katkıda bulunacak, hem de doğacak bebeğin
ilerleyen yaşamını etkileyecek dikkat odakları bulunmaktadır. Bu dikkat odaklarını kısa
başlıklar halinde derleyerek gerek şimdi gerek de sonrası için dipnotlar oluşturmaya çalıştım.
Keyifli okumalar…
8.
İlaç kullanımı
Gebelik döneminde mümkün olduğu kadar ilaç kullanımından kaçınılmalıdır. Kullanılan bazı
ilaçlar göbek bağı ile bebeğe geçmektedir ve bebeği olumsuz etkileyen durumlar ortaya
çıkarmaktadır. İlaçların etkisi ile erken ya da ölü doğum oranları artmaktadır. Çok önemli bir
durum olmadığı sürece ilaç kullanımı olmamalıdır ve eğer ilaç kullanılacak ise doktor
kontrolü altında kullanılmalıdır.
7.
Beslenme
Beslenme gebelik döneminde dikkat edilecek en önemli hususlardan biridir. Beslenmede en
önemli besin ögelerinden biri balıktır. Balık hem anne için hem de bebek için önemli bir besin
kaynağıdır. İçerdiği omega3 ve folik asit ile beyin gelişiminde ve hafıza üzerinde önemli
etkileri bulunmaktadır. Beyin gelişimi üzerinde önemli yeri olan bir madde de DHA denilen
Dokosa Heksaenoik Asit'tir. DHA balıklardan alınabilir ve beyin gelişiminde elzemdir.
Haftada iki kez balık tüketmek önerilir. Gebelik dönemi ihtiyaçların ikiye katlandığı bir
dönem olduğu için sık aralıklarla beslenmek anne ve bebek sağlığı için önemli olacaktır.
Balık dışında omega-3 yağ asidi öncülerini içeren besinler ceviz, badem, kenevir ve yağı,
soya yağı beslenme için önemlidir. Asitli yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalı ve beslenme
düzenli olarak yapılmalıdır. Vitamin ve mineral değeri yüksek besinler tercih edilmeli. Yeterli
kalori alımı bu besinlerden tercih edilmelidir. Koruyucu olarak da demir içeren besinlerin, et,
yumurta sarısı, üzüm pekmezi gibi gıdaların diyette bulunması gereklidir.
6.
Toksinlerden Uzak Kalma
Gebelerin toksinlerden uzak kalmaları önemlidir. Özellikle yüksek miktarda civa içeren ton
balığı, somun gibi besinlerden uzak durmak gerekir. Ağır metal seviyesinin yükselmesi fetüs
beynine zehirleyici etki oluşturur. Ayrıca hava kirliliğinin fazla olduğu, egzoz dumanının
fazla olduğu bölgelerde yaşayan hamilelerde de bu risk yüksektir. Temizlik ürünü olarak
kullanılan çamaşır suyu, tuz ruhu ve ağır deterjanlarda toksik etki yaparak fetüste zekâ
geriliği, davranış problemleri ve otizme yatkınlığı artırır.
5.
Alkol ve Sigara Kullanımı
Alkol ve sigara kullanımı gebelik döneminde kesinlikle bırakılmalı ve emzirmenin
sürdürüldüğü 2 yıl boyunca da kullanılmamalıdır. Yetişkin dönemde bile birçok yan etkisini
gördüğümüz sigara ve alkolün anne karnındaki bebeğe etkileri daha kötü sonuçlanabilir.
Alkol ve sigaranın gelişmekte olan bebeğin zekâ gelişimine olumsuz etkileri vardır. Sigara
içen gebe kadınlarda, bebeğin vücuduna ve beynine giden kan azalır, beyin hücrelerinde
harabiyet oluşur. Alkol bebeğin beyin hücrelerinde doğrudan hücre yıkımı yapar ve dikkat
eksikliği, davranış bozukluğu,motor fonksiyon bozukluğu oluşabilir. Bunun yanı sıra madde
bağımlılığı olan gebelerde zeka geriliği, küçük kafa, davranış bozukluğu, sosyalleşme
problemleri ortaya çıkar.
4.
Kilo Alımı
Aşırı kilo alımı gebelik sırasında istenmeyen bir durumdur. İdeal alınacak kilo 12 ile 14 kg
arasında değişmektedir. Annenin gebelik sırasında aşırı kilo alması halinde bebek de aşırı
kilolu olabileceği gibi düşük doğum ağırlıklı olma riski de vardır. Bebeğin iri olması
durumunda doğumda zorluk ve beyinde zedelenme olabilir. Yetersiz kilo alımında bebekte
gelişme geriliği ve düşük zeka düzeyi ortaya çıkabilir. Düşük doğum ağırlığı ile doğan
bebeklerde solunum sıkıntısı, bağışıklık sisteminin tam gelişmemesi nedeniyle enfeksiyonlara
yatkınlık artmaktadır.
3.
Stres
Stres birçok hastalığın oluşumunda etkili bir faktördür. Hayat şartları altında sürekli stresörler
ile karşı karşıya olan biz insanlar bu durumun etkisi ile ciddi bir şekilde etkilenmekteyiz. Stres
sadece anneyi etkilememekte ve anne karnındaki bebeği de olumsuz etkiler. Aşırı sıkıntı ve
stres içindeki annelerde kanda kortizon hormon seviyesi yükselir ve bebekte beyin gelişimini
etkileyebilir. Doğum sonrasında da çocuklarda dikkat azlığı, dil becerilerinde düşüklük, kaygı
ve depresif bozukluk, hiperaktivite bozukluğu gibi durumlarla ilişkili olduğu düşünülmektedir
ve annenin stresten uzak kalması, anne karnındaki bebeğin ileriki yaşamında sağlıklı olması
açısından önem kazanmaktadır.
2.
Hastalıklara Dikkat
Gebelik dönemi öncesi olan hastalıklar ve gebelik döneminde oluşabilecek hastalıklara dikkat
edilmelidir. Gebelikte kızamıkçık, toksoplazma (pişirilmemiş çiğ etlerin yenmesiyle ve kedi
dışkısının ve kedi dışkısıyla temas etmiş herhangi bir eşyanın ellenmesiyle ağız yoluyla
bulaşır), gibi enfeksiyonlar fetusta beyin harabiyeti, görme problemleri, işitme kaybı, epilepsi
ve zeka geriliği gibi birçok probleme yol açabilir. Gebelik öncesi olan şeker hastalığı,
tansiyon tüberküloz gibi hastalıklarda özel dikkat edilmeli ve sürekli doktor kontrolü
gerekmektedir.
1.
Radyasyon
Hayatımızın her safhasında radyasyona maruziyet bulunmaktadır. Gelişen teknoloji nedeniyle
maruz kaldığımız radyasyon oranı da artmıştır. Gebelik döneminde radyasyonlara maruz
kalmamaya ekstra dikkat edilmelidir. Bilgisayar ve telefon kullanımı bu dönemde azaltılmaya
çalışılmalıdır ve yatılan alanda televizyon ve diğer radyasyon yayıcı aletler olmamalıdır.
Röntgen gibi uygulamalar çok mecburiyet gerektirmediği durumlar haricinde
uygulanmamalıdır. Maruz kalınan radyasyon ile fetüste zeka geriliği ,anomali oluşumu gibi
durumlar ortaya çıkabilmektedir.