11-A GENEL BULMACA Kader sözlükte "ölçü, miktar, bir şeyi belirli ölçüye göre yapmak ve belirlemek" anlamlarına gelir. Terim olarak "yüce Allah'ın, ezelden ebede kadar olacak bütün şeylerin zaman ve yerini, özellik ve niteliklerini, ezelî ilmiyle bilip sınırlaması ve takdir etmesi" demektir. Allah'ın ilim ve irade sıfatlarıyla ilgili bir kavram olan kader, evreni, evrendeki tüm varlık ve olayları belli bir nizam ve ölçüye göre düzenleyen ilâhî kanunu ifade eder. Sözlükte "emir, hüküm, bitirme ve yaratma" anlamlarına gelen kazâ, Cenâb-ı Hakk'ın ezelde irade ettiği ve takdir buyurduğu şeyleri zamanı gelince, her birisini ezelî ilim, irade ve takdirine uygun biçimde meydana getirmesi ve yaratmasıdır. Kazâ, Allah'ın tekvîn sıfatı ile ilgili bir kavramdır. Allah'ın ezelî mânada bir şeyi bilmesinin, kulun irade ve seçimi üzerinde zorlayıcı bir etkisi yoktur. biz, yüce Allah bildiği için belli işleri yapmıyoruz. Bizim bu işleri yapacağımız, O'nun tarafından ezelî ve mutlak anlamda bilinmektedir. Kader konusunda bilinmesi gereken bir başka husus da şudur: Kader, iç yüzünü ancak Allah'ın bilebileceği, mutlak ve kesin bir biçimde çözümlenmesi mümkün olmayan bir ilâhî sırdır. Zaman ve mekân kavramlarıyla yoğrulmuş bulunan insan aklı, zaman ve mekân boyutlarının söz konusu olmadığı bir ilâhî ilmi, irade ve kudreti kavrayabilme güç ve yeteneğinde değildir. Kader konusunu kesin biçimde çözmeye girişmek, insanın kapasitesini zorlaması ve imkânsıza tâlip olması demektir. Fiili tercih ve seçmek (kesb) kuldan, yaratmak (halk) Allah'tandır. İnsanın fiilleri, zorunlu (ıztırarî) fiiller ve ihtiyarî (iradeli) fiiller olmak üzere ikiye ayrılır. Nefes alışımız, kalp atışımız, midemizin sindirimi gibi zorunlu ve refleks hareketlerimizin oluşturduğu fiillere ıztırarî fiiller adı verilir. Bunların oluşumunda insan iradesinin herhangi bir rolü yoktur. Dolayısıyla da insan bu fiillerden sorumlu değildir.Yazı yazmak, oturup kalkmak, namaz kılmak veya kılmamak, hayır veya şer, iyi veya kötü bir şey işlemek gibi hür irademizle seçerek yaptığımız fiiller ise iradeli fiillerimizdir. İradeli fiillerimizin oluşumunda herhangi bir baskı ve zorlama altında değilizdir. Her ne şekilde olursa olsun, bizi ve yaptıklarımızı yaratan Allahuteâlâ olduğu için, bizim her iki çeşit fiilimizi yaratan da Allahuteâlâ'dır “Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki onlar namazlarını ciddiye almazlar. Onlar gösteriş yapanlardır; hayra da mani olurlar.’’ 1- Yukarıdaki ayette vurgulanan husus nedir? a) Namaz kılanlar hayra engel olurlar. b) Namaz kılanlar gösteriş yaparlar. c) Gösteriş yapanlar hem namaz kılar hem hayır yaparlar. d) Gösteriş için yapılan ibadetler kabul ve makbul değildir. e) Namazlarını ciddiye almayanlar gösteriş için yaparlar. I. Müslümanlar Allah’a ve her şeyi O’nun yarattığına inanırlar II. Sadece kendilerine indirilen kitaba ve gelen Peygambere inanırlar III. Allah’a karşı kulluk vazifesini hakkıyla yaparlar IV. Hz. Muhammed’i çok sevip, O’na benzemeye çalışıp, güzel ahlaklı olurlar V. Günlük hayatta çalışkan ve gayretli olurlar VI. Kazançlarında helalden ayrılmazlar 2- Yukarıdakilerden kaçı İslam’ın öngördüğü toplumdaki fertlerde olması gereken özelliklerdendir? a) 6 b) 5 c) 4 d) 3 e) 2 3. Aşağıdakilerden hangisi İslam kelimesinin anlamlarından biridir? a) Teslim olmak b) Barış ve esenliğe kavuşmak c) Güven içinde olmak d) İtaat etmek e) Hepsi 4. Dinimizin yapılmasını emir ve tavsiye ettiği, iyi, doğru ve sevap kazanmaya neden olan davranışlara ne ad verilir? a) İman b) Salih Amel c) Tevekkül d) Nasihat e) Huy 5. Yüce Allah’ın meydana gelecek olayların yerini, zamanını ve niteliklerini önceden bilip takdir etmesi aşağıdaki kavramlardan hangisidir? a) Kaza b) Rızık c)Tevekkül d)Kader e)Nasip ‘’…Kararını verdiğin zaman da artık Allah’a dayanıp güven. Çünkü Allah kendisine dayanıp güvenenleri sever.’’ 6- Yukarıdaki ayet neyi anlatmaktadır? a) Hayır ve şer b)Tevekkül c)Nasip d) Kader e)İhlas 7. Allah’ın dilemesine bağlanmadıkça hiç bir şey için bunu yarın yapacağım deme ‘’ayeti hangi kelime ile ifade edilir? A)maşallah B) bismillah C) maazallah D) meşiat E) inşallah 8.Yüce Allah insanlara verdiği aşağıdaki özelliklerinden hangisinden dolayı hesaba çekmeyecektir? A)Aklından B)Malından C)Özgür iradesinden D)Cinsiyetinden E)İşlediği günahlardan 9) Derslerime ne kadar çalışırsam çalışayım kaderimde ne olacağını nasıl olsa Allah bilmektedir. O halde “çalışmasam da olur” diyen kişinin durumu için ne söylenilebilir? A) kaderi yanlış anlamıştır B) Tamamen kaderci bir anlayış benimsemiştir C) Kaderi reddetmektedir D) kaderimde varsa napalım demiştir. E) Tembellik yapmaktadır. 10. ) Farklılıklara karşı tahammül etme ve anlayış gösterme, başkasını da düşünme ve inançlarını hayata geçirme hakkı tanımaya ne denir? A) Hoşgörü B)Merhamet C) Sabır D) Sevgi E) Empati 11. Allah sonsuz güç ve irade sahibidir. Allah’ın sonsuz iradesine ne ad verilir? A) Cüz’i irade B)Azamet sahibi C) Külli irade D) Azimüş’şan E)Hak Teala 12. İnsanın bir iş için yapılması gereken maddî ve mânevî tedbirleri aldıktan sonra Allâh’a güvenip sonucu Allâh’tan beklemesine ne ad verilir? A) Hayır B) Tevekkül C) Duâ D) Tövbe E) Rızk 13. İnsan ölünce amel defteri kapanır.Ancak şu üç kişinin ki kapanmaz:Hayırlı evlat yetiştiren anne baba ,faydalı ilim öğreten alim ,…………………………………..sahibi kişi.’’ hadisindeki boşluğu doldurunuz. A) Hayır sahibi B)Sadaka sahibi C) Sadakayı cariye D)Kurban E) Mülk sahibi 14. Peygamberimizin sözleri, uygulamaları ve davranışlarına ne denir? a) Hadis b)Kelam c)Fıkıh d)Emin e) Sünnet Peygamberimiz bir gün kendisinin huzuruna gelen bir kişiye, devesini ne yaptığını sormuştur. Sahabe de dışarıda boş bir araziye bırakıp Allah’a tevekkül ettiğini söylemiştir. Peygamberimiz onun bu davranışını şöyle değerlendirmiştir:” Önce deveni bağlayıp sonra tevekkül etseydin ya!”. 15. Buna göre Peygamberimizin tevekkül anlayışı aşağıdakilerden hangisidir? a)Her zaman Allah’a güvenmek b)Gerekli tüm tedbirleri almak ve Allaha sığınmak c) Allah’ın koruyacağını bilmek d) Ne olursa olsun sığınmak e) Allah’a dua etmek 16. Suyun olmadığı yerde teyemmümle abdest alınıp namaz kılınması, yolcuların oruçlarını kazaya bırakabil mesi ibadetlerdeki hangi temel esasa dayanır? A)Vaktinde yapma B)Bilinçli olma C)Gösterişten uzak olma D)Kolay ve güç yetirebilir E)Samimiyet ‘’ Göğü Allah yükseltti ve mizanı (dengeyi) koydu. Sakın dengeyi bozmayın ‘’ ‘’Biz, her şeyi bir ölçüye göre yarattık.’’ ‘’…’’Güneş kendisi için belirlenen yerde (yörüngede) akar(döner). İşte bu Aziz ve Alim Allahın takdiridir.’’ ‘’Ay için de bir takım menziller tayin etti nihayet o, eğri hurma dalı gibi (hilal ) olur da geri döner. Ne Güneş Ay’a yetişebilir ne de gece gündüzü geçebilir.’’ 17- Yukarıdaki ayetler düşünüldüğünde nasıl bir yargıya ulaşılamaz? A) İslam dini insanları düşünmeye sevk eder. B) İslam dini bilim ve teknolojiye ışık tutar. C)610 yılında , bu bilgilerin Kur’an ‘da yer alması ,Kur’anın insan kaynaklı olmadığının en büyük delilidir. D)Evrende her şey belirli yasalar çerçevesinde gerçekleşmektedir . E)İslam da olayları düşünmeden kabul etmek vardır. 18. Suyun olmadığı yerde teyemmümle abdest alınıp namaz kılınması, yolcuların oruçlarını kazaya bırakabil mesi ibadetlerdeki hangi temel esasa dayanır? A)Vaktinde yapma B)Bilinçli olma C)Gösterişten uzak olma D)Kolay ve güç yetirebilir E)Samimiyet 19 . Aşağıdaki olaylardan hangisi külli irade örneği değildir? a) İnsanın kendi doğumu veya ölümüne müdahale edememesi b) Dünyanın kendi etrafında ve güneş etrafında dönmesi c) Depremlerin meydana gelmesi d ) Mevsimlerin oluşması e)İnsanın inanması veya inkar etmesi 20 . “De ki: Hak Rabbinizdendir. Öyle ise dileyen iman etsin, dileyen inkar etsin (Kehf/29)” mealindeki ayette, insanın kaderle ilgili hangi özelliğine işaret edilmektedir? a) Sorumluluk b) Akıl c) Tevekkül d)Özgürlük e)iman 21. ’’ Ölüm gelp çatıncaya kadar Rabbine ibadet et’’(hicr süresi 99) Ayetinde ibadetlerin temel ilkelerinden hangisine vurgu yapılmıştır? A)Vaktinde yapmak B)Samimiyet C)Süreklilik D)Ölümün farkında olmak E)Ciddiyet ‘’Namazı da dosdoğru kıl, çünkü namaz insanı hayasızlıktan ve kötülüklerden korur.(ankebut süresi ) 22)Meali verilen ayette verilmek istenen temel mesaj aşağıdakiler den hangisidir. A)Daima namaz kılınız B)Namaz kılmak farzdır C)Kötülükten uzak durunuz D)İbadet etmek insanı kötülüklerden uzak tutar E)Namazı doğru kılmak önemlidir. 23) Aşağıdakilerden hangisi ibadetlerin toplumsal fayda larından biri değildir? A) İbadetler kötülüklerden alı koyar B) Kaynaşmaya katkıda bulunur. C) Toplumdaki kötülüklerin yayılmasına engel olur. D) Sabrı ve diğergamlığı öğretir E) İnsanda içhuzuru sağlar. 24) ’’ Ölüm gelip çatıncaya kadar Rabbine ibadet et’’(hicr süresi99)mealindeki ayette ibadetlerin temel ilkelerinden hangisine vurgu yapılmıştır? A)Vaktinde yapmak B)Samimiyet C)Süreklilik D)Ölümün farkında olmak E)Ciddiyet 25)Aşağıdakilerden hangisi İnsanın sınırlı iradesiyle seçemediklerinden Aşağıdakilerden hangisi ibadetlerin toplumsal faydalarından biri değildir? A)ölüm- ecel B)Aile C)Cinsiyet D)Doğum yeri ve zamanı E)İnanıp-inanmamak BOŞLUKLARI DOLDURUNUZ. Allah’ın önceden bilip onayladığı şeylerin zamanı gelince gerçekleşmesine ……………………. denir. Allah’ın sınırsız iradesine …………………………. ………………… denir Doğumdan ölüme kadar geçen yaşam süresine ……………………… denir. Ölüm vaktine, ömrün bittiği ana ……………………… denir. DOĞRU-YANLIŞ ( ) Başkaları görsün diye ibadet etmeye “Şer” denir. ( ) Bir işte yapılması gerekenleri yaptıktan sonra sonucunu Allah’a bırakmaya “Hayr” denir. ( ) Cenaze namazı yalnız da kılabilir. ( ) Allah Rezzak’tır. ( ) Akıl sahibi olmak elimizde olan bir seçimimizdir. TEST “sadece sana ibadet ederiz ve sadece senden yardım dileriz”ayetinde ibadetlerin hangi bireysel faydasından bahsedilmiştir? a) Yaratan ile ilişkimizi güçlendirir b) Sabır verir c) Paylaşmayı öğretir d)kötülüklerden korur e) Düzenli olmayı sağlar Aşağıdakilerden hangisi “Cûz’i İrade” içinde kabul edilmez? a)Çalışmak b) özgür irade sahibi olmak c) Anne-baba seçimi d) Sorumlu olmak e) İnanç seçimi Allahın izniyle meydana gelen büyük felaketlere ne denir? Âfet b) Rızık c) Hayr d) Tevekkül e) Kader Aşağıdakilerden hangisi ibadetin bireysel faydalarından biri değildir? a) Temizlik b) Huzur c) Sosyal Adalet d) Güven e) Sorumluluk “Deki: Hakikat Rabbinizdedir. Artık dileyen iman etsin, dileyen inkar”(Kehf-29) ayetinde kaderle ilgili vurgulanan nedir? A) Akıl B) Sorumluluk C) İman D) Tevekkül E) Özgürlük Aşağıdakilerden hangisi kaderle ilişkilendirilen kavramlardan biri değildir? A)Ecel B)Sağlık C)Tevekkül D)Ahiret E)İrade “Bilsin ki insan için kendi çalışmasından başka bir şey yoktur”(Necm-39) mealindeki ayet ile anlatılmak istenen hangi konu ile alakalıdır? A) Rızık B) Başarı Başarısızlık C)Sağlık D) Hayat E) Ahiret Sözlükte; gücü yetmek, ölçmek,planlamak, takdir ve tayin etmek, belirlemek gibi anlamlara gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir? a- Tevekkül b-Kader c-Kaza d-İrade e)Tedbir KLASİK Rızık konusunda nasıl davranmalıyız? İbadetlerle ilgili temel ilkeler nelerdir? Şer: Ecel: İhlas: Hayır: