sağlığımıziçin MEME KANSERİ İLE İLGİLİ YANLIŞ BİLİNENLER VE GERÇEKLER Prof. Dr. Ekmel TEZEL Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Memenizde bir kitle fark ettiğinizde hemen kanser olduğunu düşünmeyin. Her şeyden önce mutlaka doktorunuza başvurun. Memede kitlelerle ilgili yanlış bilinen bazı gerçeklerin doğrularını bilmenizde yarar var. Yanlış 1: Memede fark edilen her kitle kanserdir. Gerçek: Memede fark edilen her 10 kitleden 8’i kanser değildir. Bunlar çoğunlukla kist veya fibroadenomdur. Bazı kitleler adet öncesi dönemde belirir sonra kaybolur. Muayene bulgularıyla kitlenin karakterini, kanser olup olmadığını söylemek kolay değildir. Muhakkak ileri incelemeler gerekir. Yanlış 2: Memede kitle varken mamografi normalse herhangi bir sorun yok demektir. Gerçek: Evet, mamografi memenin değerlendirilmesinde en önemli ve gelişmiş bir inceleme yöntemi olsa 66 SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2016 da, eğer doktorlarınız (cerrah ve radyolog) gerekli görüyorlarsa başka incelemeler de (ultrason ve meme MR’ı gibi) isteyebilir ve yapabilirler. Bazen görüntüleme eşliğinde biopsi de gerekebilir. Yanlış 3: Kanser kitlesi daima ağrısızdır. Gerçek: Memede ağrılı kitle olması kitlenin kanser olmadığı anlamına gelmez. Özellikle memede kızarıklık, şişlik, hassasiyet ve ısı artışı gibi bulgularla seyreden inflamatuar meme kanserinde memede ağrının ön planda olduğu kitle söz konusudur. Yanlış 4: Emziren kadında kitle kanser olamaz. Gerçek: Emziren kadınlarda gelişen kitlelerin büyük çoğunluğu iyi huylu olsa da kitle elinize geliyorsa ihmal etmeyip mutlaka doktorunuza başvurmalısınız. Nadir de olsa bu tür kitleler kötü huylu olabilir. Yanlış 5: Genç bir kadında memede saptanan bir kitle kanser olamaz. Gerçek: Kanser her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Evet sıklık olarak daha çok menapoz sonrası kadınlarda görülse de çok genç yaşlarda da rastlanabilmektedir. Yanlış 6: Küçük kitleler genelde kanser çıkmaz, kitle büyükse kanser olma olasılığı daha fazladır. Gerçek: Kanser olması ile boyut arasında bir ilişki yoktur. Çok küçük kitleler kanser olabileceği gibi (ki bu erken evre kanser demektir), çok büyük boyuta ulaşmış kitleler de iyi huylu çıkabilir. Öte yandan bazen çok küçük bir kitle koltuk altı lenf bezlerine veya uzak bir organa metastaz yapmış olabileceği gibi büyük bir kitle de sadece memede sınırlı kalabilir. Bu özellik genellikle boyutla ilişkili olsa da asıl olan tümör hücrelerinin biyolojik davranışıdır. Yanlış 7: Ailede meme kanseri öyküsü varsa mutlaka meme kanserine yakalanırım. Gerçek: Meme kanserlerinin en fazla %15’i aileseldir. Ailede genetik mutasyon (BRCA örneğin) saptanmış bile olsa kanser gelişme olasılığı %40-80’dir, %100 değil. Diğer taraftan tek bir aile bireyinde meme kanseri olması o ailedeki tüm bireylerde kanser riskini çok az arttırır. Ailenizde kanser öyküsü olsun olmasın memenizde bir kitle veya değişiklik farkettiyseniz mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.