CPK İZOENZİMLERİ Kreatin Fosfokinaz İzoenzimleri; CPK isoenzymes test; CK izoenzim; Kreatin fosfokinaz kalp, beyin, ve kaslarda bulunan bir enzimdir. Kanda yüksek seviyelerde bulunması kaynaklandığı dokuda hasar olduğunu gösterir. Aşağıdaki ilaçlar CPK değerini etkiler: Alkol kullanımı, Amfotericin B, Bazı anestezik maddeler, Kokain kullanımı, Statinler, Steroid kullanımı sırasında CK artar. CPK izoenzimleri ne için istenir? Total Kreatin kinaz seviyesi yüksek ise bu yüksekliğin nerden kaynaklandığınıo bulmak için CPK-izoenzim testi istenir. Kreatin kinaz yüksekliği 3 farklıo kökenden kaynaklanır: CPK-1: ( CPK-BB de denir): özellikle beyin ve akciğer dokusundan kaynaklanır yüksekliği bu organ hasarını gösterir. Beyin tümörleri, Tıkanma, kanama veya travma sonucu beyin hasarı, Elektroşok tedavisi, Epilepsi krizi, Pulmoner enfarktüs sırasında CPK-! Testi yüksek bulunur. CPK-2: (CPK-MB): Kalp dokusundan kaynaklanır. Kalp hastalıklarında yükselir. Kalp krizinde özellikle enfarktüsün 3-6. Saatleri arasında CPK-2 yükselmeye başlar, krizin 12- 24. Saatleri boyunca yükselir ve 12-48. Saatlerine doğru normale iner. Elektrik çarpması, kalp defibrilasyonu ( kalp için yapılan elektroşok), herhangi bir sebeple ortaya çıkan kalp zedelenmesi ( trafik kazası, ezilme vb.), kalp enfeksiyonları ( viral myokardit ), açık kalp ameliyatlarında CPK-2 artar. CPK-2 seviyesi göğüs ağrısı sırasında (koroner kalp hastalıklarınabağlı angina pektoris, yada Pulmoner embolis) ve konjestif kalp yetmezliğinde yükselmez. CPK-3: (CPK-MM) İskelet kasında bulunur ve iskelet kası hastalıklarında, ezilmelerde yükselir. Kas ezilmesi ( crush sendromu), İlaç ve hareketsizliğe bağlı kas hasarı, Myozit ( kas iltihabı), Kas içi enjeksiyonlar, Epilepsi krizi, Cerrahi girişimler, Aşırı egzersiz sırasında artar. Aşağıdaki durumlarda kreatin fosfokinaz testi sonucu yüksek çıkar Kardiyak kateterizasyon, koroner anjiyo, Kas içi enjeksiyonlar, Cerrahi girişimler, Aşırı egzersiz, Aşırı ve uzun süren hareketsizlik CPK test sonuçlarını etkiler. Referanslar: Anderson JL. ST segment elevation acute myocardial infarction and complications of myocardial infarction. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 73. Chinnery PF. Muscle diseases. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 429. ASETİLKOLİNESTERAZ Asetilkolinesteraz; Psedokolinesteraz; Acetylcholinesterase; RBC (or erythrocyte) cholinesterase; Pseudocholinesterase; Plasma cholinesterase; Butyrylcholinesterase; Serum kolinesteraz. Asetilkolinesteraz ve Psedokolinesteraz sinir sisteminin sağlıklı çalışması için gerekli iki önemli enzimdir. Asetilkolin sinirler arasında ve sinirlerden kaslara iletimi sağlar. Asetilkolin salındıktan sonra temizlenmesi gerekir yoksa ileti devam eder bu işi Asetilkolinesteraz ve Psedokolinesteraz yapar. Sinirler arasına sinyallerin düzgün iletilmesi için bu iki enzim gereklidir. Asetilkolinesteraz hem sinir hem de kırmızı kan hücrelerinde bulunur. Psedokolinesteraz ise sadece karaciğer hücrelerinde bulunur. Asetilkolinesteraz neden bakılır ? • Böcek öldürücü ilaç zehirlenmelerinde (organofosfat zehirlenmelerinde), zehirlenme durumunuzun tespiti için, • Karaciğer hastalıklarının teşhisinde, • Anestezi ve bazı girişimler öncesinde süksinil kolin ilacı veriecek ise bu enzimlere bakılır (aksi halde ölümcül ateş yükselmesi olur). Buna Malin hipertermi denir. Asetilkolinesteraz için normal değerler: Erişkin: 8- 18 Unit /mL Asetilkolinesteraz ı düşüren sebepler: • • • • • Organofosfat içeren böcek ilaçları ile zehirlenme, Akut enfeksiyonlar, Kronik malnutrisyon, Kalp krizi, Karaciğer hasarı, • Metastazlar, • Tıkanma sarılığı, Ayrıca hamilelik ve doğum kontrol ilaçları hafif düşüklüğe neden olabilir. Rereanslar: 1.Ford MD. Acute poisoning. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier. 2007: chap 111. 2.Aminoff MJ. Effects of toxins and physical agents on the nervous system: effects of occupational toxins on the nervous system. In: Bradley WG, Daroff RB, Fenichel GM, Jankovic J, eds. Bradley: Neurology in Clinical Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Butterworth-Heinemann Elsevier; 2008