makroekonomik bülten - Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası

MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
SUNUŞ
BÜYÜME
Büyüme Beklentilerin Üzerinde Gerçekleşti
Ticaret ve Sanayi Odalarımızın Saygıdeğer
yöneticileri ve üyeleri, Türkiye Odalar ve
Borsalar Birliği öncülüğünde Türkiye Ekonomi
Politikaları Araştırma Vakfı tarafından Oda
ve Borsaların Kapasitelerinin Geliştirilmesi
amacıyla yürütülen “81 İle 81 Akademik
Danışman Projesi” çerçevesinde Zonguldak
İli adına sizlerin destekleriyle çalışmalarıma
devam etmekteyim.
2017 yılı Ocak-Mart döneminde GSYH zincirlenmiş
hacim endeksi, 2016 yılının aynı dönemine oranla yüzde
5 artarak beklentilerin üzerinde bir performans sergiledi
(Şekil 1). Endeks takvim etkisinden arındırıldığında
yüzde 4,7, mevsim ve takvim etkisinden arındırıldığında
ise yüzde 1,4’lük bir artış gösterdi. Cari fiyatlarla
bakıldığında büyümenin yüzde 14,3 seviyesinde olduğu
ve 641,6 milyar TL olarak gerçekleştiği görülmektedir.
Çeyreklere göre GSYH büyüme hızları, 2016-2017
(Zincirlenmiş hacim endeksi, 2009=100)
Proje kapsamında İlimizde bulunan 5 Ticaret ve
Sanayi Odamıza projeler, araştırma raporları,
sektör raporları ve ekonomik gelişmeler hakkında
bülten raporları ortaya koyarak destek olmaya
çalışılmakta olmanın mutluluğu içerisindeyim.
Ülke ve İl ekonomisindeki gelişmeler ile ilgili
derlediğim göstergeleri raporlayarak siz değerli
iş dünyası temsilcilerine sunmaktayım.
Bu çerçevede Nisan-Mayıs-Haziran Döneminde
ilgili kurumlar tarafından açıklanan ve Projenin
yürütücüsü TEPAV tarafından açıklandığı
an bizler ile paylaşılan makro ekonomik
göstergeleri sizler için derleyerek kısa bir bülten
haline getirmiş bulunmaktayım. Gösterge ve
istatistiki gelişmelerin iş dünyası için günümüz
küresel ekonomik yapısında rekabet eden
işletmelerimiz ve girişimcilerimiz için önemi
oldukça büyüktür.
İl düzeyinde hazırlanan göstergeler ile Zonguldak
2016 raporumuz tamamlanmış olup çok kısa
süre içerisinde sizler ile paylaşılacaktır. Makro
Ekonomik Bültenlerimiz Büyüme, İstihdam,
Enflasyon başta olmak üzere dış ticaret, güven
endeksleri ve borçlanma konularında son
gelişmeleri ortaya koymaktadır.
Bültenin hazırlanmasında emeği geçen tüm
TEPAV çalışanlarına teşekkür eder, bilgilerin
tüm iş dünyası temsilcilerimize faydalı olmasını
temenni eder, bol kazançlı günler dilerim.
İlk Çeyrekte En Büyük Artış Devletin Nihai
Tüketim Harcamalarında Yaşandı
Ana harcama gruplarında GSYH hesaplarına zincirleme
hacim endeksi bazında bakıldığında 2017 yılı ilk
çeyreğinde en yüksek büyümenin yüzde 10,6 ile malhizmet ihracatında olduğu, onu yüzde 9,4 ile devletin
nihai tüketim harcamasının takip ettiği görülmektedir
(Tablo 1). Hanehalklarının nihai tüketim harcamaları ise
yüzde 5,1’lik büyüme ile takip etmiş, bu kalem 3,1 puan
ile büyümeye harcamalar yönünden en büyük katkıyı
yapmıştır. En hızlı büyüyen mal ve hizmet ihracatının
büyümeye katkısı 2,4 puan olurken; devletin nihai tüketim
harcamaları (1,3 puan), gayrisafi sabit sermaye oluşumu
(0,7 puan) takip etmiştir.
Harcama yöntemiyle çeyreklik GSYH büyümesi, 2016-2017
(Zincirlenmiş hacim endeksi, 2009=100)
Yrd.Doç.Dr. Ferdi KESİKOĞLU
BEÜ Öğretim Üyesi
TOBB Zonguldak İli Akademik Danışmanı
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
İSTİHDAM
Genç İşsizlik Oranlarında Tehlike Çanları
2017 Nisan ayı Hanehalkı İşgücü İstatistikleri, Türkiye
İstatistik Kurumu tarafından 17 Temmuz 2017 tarihinde
açıklandı.
Mevsim etkilerinden arındırılmamış yıllık temel işgücü
göstergeleri, 15-64 ya grubu, yüzde, Nisan 2017
2017’nin Nisan ayında Türkiye’de toplam işsiz sayısı,
geçen yılın aynı dönemine göre 463 bin kişi artarak 3
milyon 287 bin kişi oldu. Böylece işsizlik oranı 1,2 puanlık
artış ile %10,5, tarım dışı işsizlik oranı ise 1,4 puanlık
artış ile %12,4 olarak gerçekleşti. Genç nüfusta işsizlik
oranı ise 3,8 puan artarak %19,8 oranına yükseldi.
Nisan 2017’de Türkiye genelinde 15 yaş ve üstü bireylerde
istihdam edilen kişi sayısı bir önceki yılın aynı dönemine
göre 519 bin kişi artış göstererek 28 milyon 157 bin kişi
oldu.
Türkiye’de 15 yaş ve üzerinde istihdam edilen kişi sayısı ve
15 yaş ve üzerinde toplam işgücü, Nisan 2016- Nisan 2017
Kaynak: TÜİK
ENFLASYON
Haziran Ayında Tüketici Fiyatlarında Gerileme
Üreticim Fiyatlarında İse Artış Var
Haziran 2017 Tüketici Fiyat Endeksi’ne(TÜFE) ilişkin
veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3
Temmuz 2017 tarihinde yayımlandı. Tüketici Fiyat
Endeksi (TÜFE) haziranda yüzde 0,27 azalırken, Yurt
İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0,07 arttı. Yıllık
enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 10,90, yurt içi üretici
fiyatlarında yüzde 14,87 oldu.
Kaynak: TÜİK
Nisan 2017’de, 15 yaş ve üzeri bireylerde işgücüne dâhil
olmayan kadınların sayısı, 2016 yılının aynı dönemine
göre artarak 20,1 milyona ulaşırken, işgücüne dâhil
olmayan erkeklerin sayısı da 8,2 milyon olarak gerçekleşti.
Toplamda iş gücüne dâhil olmayanlar ise bir önceki yılın
aynı dönemine göre artarak 28,3 milyon kişiye ulaştı.
Tarım istihdamı 5,3 milyon, tarım dışı istihdam ise 22,8
milyon kişi olarak gerçekleşti.
Ana harcama grupları ve genel endeksler ile bu
endekslerin büyüme hızları (enflasyon) konusunda bilgi
vermektedir. Ancak ana harcama gruplarının ortalama
enflasyon oranına etkisi bu grupların tüketici sepetindeki
ağırlıklarına bağlı olacaktır. Ana harcama grup
endekslerindeki yüzde artışlar bu harcama gruplarının
tüketici sepeti içindeki payları ile çarpılarak ortalama
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
(TÜFE temelli) enflasyona etkileri Tablo 2’de verilmiştir.
Türkiye genelindeki ortalama fiyat artışına en büyük
etki (0,08) lokanta ve oteller grubundan gelmektedir.
Öte yandan gıda ve alkolsüz içecekler (0,23), giyim ve
ayakkabı (0,09), ulaştırma (0,14), haberleşme (0,02) ve
eğlence ve kültür (0,01) gruplarının etkisi negatif olarak
gerçekleşmiştir.
Aylara göre ihracat, milyar $ (2016-2017 Ocak-Mayıs)
Tablo 1: Ana-Harcama Gruplarına Göre Tüketici Fiyat
Endeksi ve Değişim Oranları
Kaynak: TÜİK
Aylara göre ithalat, milyar $ (2016-2017 Ocak-Mayıs)
*Bir önceki yılın aynı ayına göre enflasyon değişimi
**Aynı yılın bir önceki ayına göre enflasyon değişimi
DIŞ TİCARET
Mayıs’ta Dış Ticaret Açığı Arttı!
Mayıs 2017 dış ticaret istatistiklerine ilişkin veriler Türkiye
İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 30 Haziran 2017
tarihinde yayımlandı.
Mayıs ayında Türkiye’nin ihracatı bir önceki yılın aynı
ayına göre yüzde 12.5 artarak 13 milyar 616 milyon
dolar olmuştur. Mayıs ayı ithalatı da bir önceki yılın aynı
ayına göre yüzde 21.7 artarak 20 milyar 923 milyon dolar
olmuştur. Buna göre Mayıs ayı dış ticaret açığı, yüzde
43.3 artarak 7 milyar 307 milyon dolara yükseldi. 2016
Mayıs ayında yüzde 70,4 olan ihracatın ithalatı karşılama
oranı ise 2017 Mayıs ayında yüzde 65.1’e geriledi.
Kaynak: TÜİK
İhracatta Almanya, İthalatta İse Çin İlk Sırada
Türkiye, 2017 Mayıs ayında en fazla ihracatı Almanya’ya
yapmıştır. 1.2 milyar dolarlık ihracat ile Almanya birinci
sırada yer alırken onu sırası ile Birleşik Arap Emirlikleri
(1 milyar dolar), ABD (858.2 milyon dolar) ve Irak (830.8
milyon dolar) takip etmektedir. İthalatta ise Çin lider
konumdadır. Türkiye’nin 2017 Mayıs ayında Çin’den
yaptığı ithalat 1.9 milyar dolar olup Çin’i sırası ile Almanya
(1.8 milyar dolar), Rusya (1.5 milyar dolar) ve ABD (1.2
milyar dolar) takip etmektedir.
İhracatta Otomotiv, İthalatta İse Altın İlk Sırada
Yer Aldı
Sektörel ihracatta ise, 2017 Mayıs ayında Türkiye 2.1 milyar
dolarlık motorlu kara taşıtları, bisiklet ve motosikletler,
bunların aksam ve parçası ihracatı yapmıştır. Sektörü
1.2 milyar dolar ile giyim eşyası ve bunların aksesuarları
ve 961 milyon dolar ile tekstil ürünleri (iplik, kumaş, yer
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
kaplamaları, hazır eşya) ihracatı takip etmektedir. İthalatta
ise ilk sırayı 2.1 milyar dolarlık ithalatı ile altın, parasal
olmayan (altın madeni ve konsantreleri hariç) alırken onu
1.7 milyar dolar ile açıklanmayan (Gizli veri) ürünler ve 1.5
milyar dolarlık ithalatı ile motorlu kara taşıtları, bisiklet ver
motosikletler, bunların aksam ve parçası takip etmektedir.
Aylara göre sanayi üretim endeksi (mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış, 2010=100)
Orta-Düşük Teknoloji Yoğun Satmaya, Orta-Yüksek Teknoloji Almaya Devam
İmalat sanayi ürünleri için teknoloji yoğunluğu, milyon $
(2017 Mayıs)
Mayıs (2017) ayındaki azalışta bir önceki aya göre imalat
sanayindeki yüzde 2’lik, madencilik ve taşocakçılığı
sektöründeki yüzde 0,5’lik azalışın etkili olduğu
görülmektedir.
TEPE (TEPAV PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ)
Perakendeci Yılın İlk 6 Ayında Geçen Yılı Aradı
Kaynak: TÜİK
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ
Mayıs’ta SÜE’de Gerileme Var
2016 yılının ilk yarısını -6,9 puan ile sonlandıran
perakende güveni, 2017 yılının ilk yarısında -16,8 puan
seviyesine geriledi. Bir önceki aya göre sınırlı bir artış (1,0
puan) sergileyen endeks, bir önceki yılın aynı dönemine
göre ise 2,9 puanlık bir düşüş kaydetti. Yıllık düşüşte
geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimi ve önümüzdeki 3 aya
ilişkin satış beklentilerindeki düşüş etkili oldu. Akaryakıt
istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye,
kırtasiye, vb. sektörlerinden oluşan “Diğer” sektör gurubu
Haziran ayında perakende güveninde artış gösteren tek
sektör oldu. AB-28 ve Euro Bölgesi ile karşılaştırıldığında
Türkiye geçen yıla göre daha kötü performans sergiledi.
Perakende güveni geçen yıla kıyasla azaldı
Mayıs 2017 Sanayi Üretim Endeksi’ne ilişkin veriler
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 10 Temmuz
2017 tarihinde yayımlandı.
Mayıs ayında Türkiye (TR) Geneli Sanayi Üretim Endeksi
bir önceki aya (Nisan 2017) göre yüzde 1,5 azalış
göstermiştir.
Haziran ayında -14,4 puan değerini alan TEPE, geçen
yılın aynı dönemine göre 2,9 puan azalırken, geçen
aya göre ise 1,0 puan arttı. TEPE değerinin geçen yıla
göre azalmasında, geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimi ve
önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki
düşüş etkili olurken; bir önceki aya göre iyileşmenin sınırlı
kalmasında ise önümüzdeki 3 ayda satış beklentisinin
iyileşmesine rağmen işlerin geçtiğimiz 3 aydaki
durumunun kötüleşmesi etkili oldu.
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
SEKTÖREL GÜVEN ENDESKLERİ
TEPE (Haziran 2016 – Haziran 2017)
Haziran ayı inşaat ve hizmet sektörü güven endeksleri
TÜİK tarafından 23 Haziran 2017 tarihinde yayımlandı.
İnşaatta Güven ve İşler Artışta
2017 yılı Mayıs ayında 86,3 olan mevsim etkilerinden
arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi, Haziran
ayında 0,4 puan artarak 86,7 seviyesine yükselmiştir.
Bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 80,9 puan olan
inşaat sektörü güven endeksi 5,7 puan çıkarak yüzde 7,1
oranında artmıştır.
Kaynak: TEPAV
Perakendecilerin satış beklentileri geçen aya
göre arttı
Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge
değeri Haziran 2017’de -1,1 puan oldu. Buna göre
önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya
göre 6,6 puan artarken; bir önceki yılın aynı ayına göre
4,6 puan azaldı.
Mevsimlikten arındırılmamış inşaat sektörü güven
endeksine bakıldığında ise, 2017 yılı Haziran ayında bir
önceki aya göre 1,8 puan azalarak 90,4 puana düşmüştür.
2016 Haziran ayı verilerine göre incelendiğinde ise, yüzde
7 oranında arttığı gözlemlenmektedir.
Mevsimlikten arındırılmış inşaat sektörü güven endeksini
oluşturan alt kalemlere bakıldığında, Mayıs 2017’de
70,6 puan olan alınan siparişlerin mevcut düzeyinin,
Haziran 2017’te 0,6 puan arttığı ve 71,2 puan olduğu
gözlemlenmektedir (Tablo 1). Gelecek 3 aylık dönem için
toplam çalışan sayısı beklentisi ise, Mayıs 2017’de 102,1
puan iken, Haziran 2017’de yüzde 0,1 oranında artarak
102,2 puan olmuştur.
Haziran 2017’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde
30,4’ü önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken,
yüzde 32,3’ü işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti.
İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise, yüzde
37,3 oldu.
Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentisi (Haziran 2016 –
Haziran 2017)
Hizmet Sektöründe Güven Endeksi Bir Önceki
Yıla Göre Artış Yönünde
2017 Haziran ayı mevsimlikten arındırılmış hizmet sektörü
güven endeksi incelendiğinde (Şekil 2), 2016 yılı Haziran
ayına göre yüzde 3,1 oranında artış gösterdiği (3 puan)
ve 98,8 puana çıkığı göze çarpmaktadır. 2017 yılı Mayıs
ayına göre bakıldığında ise yüzde 3,1 oranında azaldığı
(3,2 puan) görülmektedir.
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
Mevsimlikten arındırılmamış endeks ise, 2017 yılının
Mayıs ayına göre yüzde 3,7 oranında azalarak (4 puan)
105,2 olurken, 2016 yılı Haziran ayına göre 4,4 oranında
(4,4 puan) artmıştır.
Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven
endeksinin oluştuğu alt kalemler incelendiğinde (Tablo
2), Mayıs 2017’de 98,4 puan olan iş durumunun, Haziran
ayında yüzde 5 oranında (5 puan) azalarak 93,4 puan
olduğu görülmektedir. Hizmet sektörünün diğer bir alt
kalemi olan hizmetlere olan talep Mayıs 2017’de bir
önceki aya göre 4,1 puan düşmüş ve 93 puan olmuştur.
Mayıs 2017’de 110,3 puan olan gelecek 3 aylık dönem
için hizmetlere olan talep beklentisi ise, Haziran 2017’de
yüzde 0,4 oranında azalmış ve 109,8 olmuştur.
TOBB KURULAN KAPANAN
ŞİRKET SAYISI
2017 Haziran ayında kurulan şirket sayısında bir
önceki aya göre %3,35 azalış oldu.
• Kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre %3,35,
kooperatif sayısında %5,43, gerçek kişi ticari işletme
sayısında %16,28 azalış olmuştur.
• Kapanan şirket sayısı bir önceki aya göre %28,28,
kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı %24,82 kapanan
kooperatif sayısı %39,13 oranında artmıştır.
Kapanan şirket sayısında geçen yılın aynı ayına
göre %11,03 artış oldu.
• 2017 yılı Haziran ayında, 2016 yılı Haziran ayına
göre kurulan şirket sayısında %8,49, kurulan kooperatif
sayısında %2,35 artış olup kurulan gerçek kişi ticari
işletme sayısında ise %1,03 oranında azalış olmuştur.
2017 yılının ilk altı ayında kurulan şirket sayısı,
2016 yılının aynı dönemine göre %1,31 azaldı.
• 2017 yılının ilk altı ayında, geçen yılın aynı dönemine
göre kurulan şirket sayısı %1,31 oranında azalmış olup
kurulan kooperatif sayısı %6,74 gerçek kişi ticari işletmesi
sayısı %10,03 oranında artmıştır.
• Aynı dönem içinde kapanan şirket sayısı %11,03
oranında artmış olup, kapanan kooperatif sayısı %15,23
ve gerçek kişi ticari işletme sayısı %2,01 oranında
azalmıştır.
* Kurulan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı adi ortaklıkları da içermektedir.
* * Kapanan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı, yapılan tebligatlarla ticari faaliyeti bulunmadığı tespit edilen gerçek kişi ticari işletmesinin kayıtlarının ilgili
Ticaret Sicil Müdürlükleri tarafından Ticaret Sicil Yönetmeliğinin 51. maddesine
istinaden re’sen silinen işletmelerini kapsamamaktadır. 2017 yılı Haziran ayında 1.285, Ocak-Haziran döneminde 6.392 gerçek kişi ticari işletmesi re ’sen
kapatılmıştır
KISA VADELİ DIŞ BORÇ
Kısa vadeli dış borçlara ilişkin Nisan 2017 verileri, Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından 15
Haziran 2017 tarihinde yayımlandı.
Buna göre, kısa vadeli dış borç stoku Nisan 2017 itibarıyla
2016 yılsonuna göre 7,3 milyar ABD doları artmış ve
yaklaşık 105,3 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.
Aynı dönemde bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç
stoku 4 milyar ABD doları artarak 61,5 milyar ABD
dolarına, diğer sektörler kaynaklı kısa vadeli dış borç
stoku da 3,2 milyar ABD doları artarak 43,7 milyar ABD
dolarına ulaşmıştır.
• 2017 yılı Haziran ayında kapanan şirket sayısı, 2016
yılının aynı ayına göre %29,26 kapanan gerçek kişi ticari
işletme sayısı %11,36 kapanan kooperatif sayısı %4,35
oranında artmıştır.
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017
Kısa Vadeli Dış Borç Stoku (1990:Q1- Nisan 2017, Milyon
ABD Doları)
ÖZEL SEKTÖRÜN YURT DIŞINDAN
SAĞLADIĞI KREDİ BORCU GELİŞMELERİ
2017 yılı Nisan sonu itibarıyla özel sektörün yurt dışından
sağladığı uzun vadeli kredi borcu 2016 yılsonuna göre
%1,1 (~2,2 milyar dolar) artarak yaklaşık 205 milyar ABD
doları olmuştur. Aynı dönemde kısa vadeli kredi borcu
ise %8,7’lik bir artışla 15,6 milyar ABD doları seviyesine
yükselmiştir. Böylelikle toplam kredi borcu yaklaşık
3,5 milyar ABD doları artarak 220,5 milyar ABD doları
seviyesinde gerçekleşmiştir.
Kaynak: TEPAV
Kaynak: TCMB
Kısa vadeli dış borç stokunun %58’i bankalar kaynaklı
borçlardan oluşmaktadır. Bankalar kaynaklı borçların
%23,9’u ise krediler oluşturmaktadır. Bankaların yurt
dışından kullandıkları kısa vadeli krediler 2017 yılı Nisan
ayı itibarıyla yaklaşık 14,7 milyar ABD doları olarak
gerçekleşmiştir. Bu rakam, kısa vadeli kredilerde 2016
yılsonuna göre %0,1’lik bir daralma yaşandığı anlamına
gelmektedir. Aynı dönemde yurt dışı yerleşiklerin döviz
tevdiat hesabı %1,6 oranında, TL cinsinden mevduatları
%23,2 oranında, banka mevduatları %6,3 oranında
artmıştır
Kısa vadeli dış borç stokunun borçlu bazında dağılımı
incelendiğinde, tamamı kamu bankalarından oluşan
kamu sektörünün borcunun Nisan 2017 itibarıyla, 2016
yılsonuna göre %3,4 oranında arttığı ve 16,8 milyar
ABD dolarına ulaştığı görülmektedir. Kısa vadeli dış
borç stokunun %83,9’unu oluşturan özel sektörün kısa
vadeli dış borç stoku ise 2017 yılı Nisan sonunda, 2016
yılsonuna göre %8,3 oranında artmış ve 88,4 milyar ABD
doları seviyesinde gerçekleşmiştir.
Alacaklı bazında dağılım incelendiğinde ise özel kredi
alacaklıların %49,9’unu oluşturan parasal kuruluşlara
olan kısa vadeli borçların 2017 yılı Nisan sonu itibarıyla,
bir önceki yılsonuna göre %10,4 oranında arttığı
ve 52,3 milyar ABD dolarına ulaştığı görülmektedir.
Aynı dönemde parasal olmayan kuruluşlara olan kısa
vadeli borçlar ise %4,5 oranında artmış ve 52,6 milyar
ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. 2017 yılı
Nisan sonu itibarıyla 142 milyon ABD doları olan tahvil
ihraçlarının 2016 yılsonuna göre %17 oranında daraldığı
görülmektedir.
Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli
kredi borcunun borçluya göre dağılımı incelendiğinde,
finansal kesimin kredi borcunun (%52,1), finansal
olmayan kesimin kredi borcundan (%47,9) daha fazla
olduğu görülmektedir. Bununla birlikte 2013 yılının son
çeyreğine kadar uzun vadeli krediler içinde finansal
kesimin payının, finansal olmayan kesimin payından
daha düşük bir seviyede olduğu görülmekteydi. Finansal
kesimin payının yükselmesinin temelinde, bankaların
kredi borcunda gerçekleşen artış yatmaktadır. Büyük
çoğunluğunu bankaların oluşturduğu finansal kesimin
uzun vadeli kredi borcu, 2016 yılsonuna göre 503 milyon
ABD doları artarak 106,8 milyar ABD doları seviyesinde
gerçekleşmiştir. Finansal olmayan kuruluşların borcu ise
2016 yılsonuna göre 1,7 milyar ABD doları artmış ve 98
milyar ABD doları olmuştur.
Hizmet Sektörünün Uzun Vadeli Borçlanmadaki
Payı Artmıştır
2017 yılı Nisan sonu itibarıyla özel sektörün uzun vadeli
finansal olmayan kredi borcunun %58,3’ü hizmetler,
%41,1’i sanayi ve %0,6’sı da tarım sektörü tarafından
kullanılmıştır. 2000’li yılların başlarından 2007 yılına
kadar kredi borcunda sanayi sektörü öne çıkarken,
2007 yılından itibaren hizmetler sektörünün uzun vadeli
borçlanmadaki payı artmaya başlamıştır.
Kısa vadeli finansal olmayan kredi borcunun sektörel
dağılımına bakıldığında sanayi sektörünün payını
2016 yılsonuna göre payını 11,2 yüzde puan artırdığı
görülmektedir. Sanayi sektörü tarafından kullanılan
kredilerin, kısa vadeli finansal olmayan krediler içindeki
payı 2017 yılı Nisan sonu itibarıyla %57,2 olarak
gerçekleşmiştir. Hizmetler ve tarım sektörlerinin payları
ise sırasıyla, %39,5 ve %3,3’dür.
MAKROEKONOMİK BÜLTEN
NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2017