Yeşil Lojistik Yönetimi

yeşil makale
Yeşil Lojistik Yönetimi
Yrd.Doç.Dr. Ümit AKIN
yeşil lojistik
-Taşıma araçlarından çıkan atık ve gazlar
Ekonomik ve teknolojik gelişmeyle birlikte
çevreye zarar vermekte ve insanların sağlığı,sürdürülebilir bir çevre nasıl sağlanacaktır ?
nı tehdit etmektedir.
Bu bağlamda lojistik hangi sorunlara neden
-Bu aşamada denizyolu, karayolu, demirolmaktadır ve yeşil lojistik nasıl bir öneme
yolu, havayolu ve tüm karma taşımacılık
sahiptir? Bunları yanıtlamak için faktörleri
modlarında yeni düzenlemeler gerekmekincelemeliyiz.
tedir. Lojistik işlemlerde kullanılan araçların
-Küreselleşen dünyada lojistik; çağdaş taşıgaz emülsiyon ölçümleri yapılmalı, temiz
macılık sisteminin merkezindedir.
akaryakıt kullanımı yaygınlaştırılmalı ve hur-Dünyanın her noktasından, her yere mal
da araçların kullanımı engellenmelidir
sevkiyatı yapılan günümüzde, bunu en etkin
-Havayolu, en çok gürültü kirliliğine yok
ve verimli şekilde yapmanın yollarını arayan
açan taşıma modudur.
şirketler, pek çok strateji geliştirmiş ve eğer
-Karayolu taşımacılığında birçok farklı araç
bunu başarabilirlerse maliyetlerinin ne kadar
kullanılmaktadır.
düşürülebileceğini anlamışlardır.
-Bu araçların yurtiçi ve uluslararası eşya
-Şirketler açısından tüm bunlar olup bitertaşımacılığında belli ağırlık limitleri vardır ve
ken, dünyanın her yerinde giderek bilinçbunlar yasalarla düzenlenmiştir.
lenen insanlar, dünyamız için artık tehlike
-Bu limitlerin üstüne çıkan araçlar; hem
çanlarının çalmakta olduğunu anlamışlardır.
insan, hem araç, hem eşya hem de doğa
-Aslında bunda en büyük etken, doğal
için tehlike arz eder.
afetlerin her geçen gün gözle görülür şekilde
artması ve bunların gerek maddî gerekse
yeşil yönetimsel yaklaşımlar
manevî çok ciddî kayıplarla sonuçlanmalaEkonomik ve teknolojik gelişmeye koşut
rıdır.
olarak çevresel değerlerin bozulması, yok
-Sonuç olarak insanların artık çevreci bir
edilmesi, toplumların tüm gelişmişliğine
tutum takınma zamanı gelmiştir.
karşılık, kıtlık, açlık, sera etkisi vb. küresel
-Aynı anda hem “kârlılık” hem de “çevresorunları çözüm bulamamaları ve hatta
ye duyarlılık” etmenlerine önem verilmesi
tür olarak insanın geleceğinin güvencede
gerekmektedir.
olmaması, 20. Yüzyılın özellikle ikinci yarı-Çevreci politikalar şirketlerin maliyet düşürsında dikkatleri giderek artan ölçüde çevre
me politikaları ile zaman zaman ters düşse
konularına çekmiş ve yeşil yönetim kavramı
de, müşterilerin beklentisi doğrultusunda
gündeme gelmiştir.
gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmekYeşillenme çalışmaları, şirketlerin sadece
tedir.
çevresel negatif etkilerini azaltmalarına
Tam bu noktada “yeşil lojistik” kavramı
değil, verimliliklerini arttırarak onlara yenilik
doğmuştur ve her gün daha da fazla önem
ve süreçlerde büyük bir rekabet avantajı
kazanmaktadır.
yaratmalarına da olanak tanımaktadır.
-Yeşil lojistik, ürünler müşterilere ulaşmadan
Çevresel yönetimde üç yeşil yaklaşım ortaya
önceki hammadde tedariğinden üretime,
çıkmıştır. Reaktif, proaktif ve değer yaratıcı
paketlemeye, taşıyaklaşımlar. En dar yaklamaya, depolamaya Yeşil lojistik, ürünler müşterişım olan reaktif yaklaşımı
kadar olan faaliyetbenimseyen şirketlerde
lere ulaşmadan önceki hamlerin yanı sıra atıklaçevreye duyarlı yeşil
rın geri dönüşümü madde tedariğinden üretime,
uygulamalar minimum
ve tersine kullanımı paketlemeye, taşımaya,
düzeydedir. Şirketler, geri
depolamaya kadar olan faaliile de ilgilenir.
dönüşümlü parçaları
-Yeşil lojistik, tüm
yetlerin yanı sıra atıkların geri
olabilecek ürünler satın
lojistik etkinliklerine dönüşümü ve tersine kullanıalmaya, yeşil etiketleme
farklı bir açıdan yakyapmaya ve üretimlerinin
mı ile de ilgilenir.
laşır ve aşağıdaki
çevreye etkilerini azaltmak
konularla ilgilenir:
amacıyla filtre kullanmaya
-Yenilenemeyen doğal kaynakların
başlarlar. Ancak bu faaliyetlerin çoğu, mevtüketimi
zuatların yarattığı zorunluluktan kaynaklan-CO2 emisyonu
maktadır. Proaktif yaklaşımda ise, firmanın
-Gürültü kirliliği
sürdürülebilir bir kalkınmayla rakipleri
-Zehirli ve zehirli olmayan
arasında rekabet avantajı sağlama düşünceçöplerin imha edilmesi
sinden dolayı yeşillenme çabaları işletmenin
66
kendi içinden kaynaklanır. Proaktif yaklaşımda , çevre problemlerinin oluşmasından
sonra çözümler bulunması yerine çevre
problemlerinin önlenmesi amaçlanmaktadır.
Ürünlerin yeniden kullanılabilir ve geri dönüştürülebilir olmasına önem vermek buna
örnek sayılabilir. En geniş kapsamlı yaklaşım
olan değer yaratıcı yaklaşımları benimseyen
şirketleri iş stratejilerine de yeşil aktiviteleri
entegre ederler, çevresel kararlar yayınlarlar
ve bu kararları tedarik zincirindeki ortaklarıyla paylaşırlar. Stratejik bir girişim olarak çevreye olan negatif etkilerini azaltacak şekilde
şirketin yönetilmesine örnek olarak, demontesi kolay olan ürünlerin tasarlanması, ürün
yaşam döngüsü analizlerinin çevresel açıdan
düzenli yapılması sayılabilir.
Bu yaklaşımların genişletilmiş modelinde
ise, tedarik zincirinde müşterilerden her bir
tedarikçiye kadar bütün bir zincir içinde herkes tarafından proaktif veya değer yaratıcı
yeşil aktiviteler uygulandığı takdirde şirketlerin başarıya ulaşabilirler.
Çevre yaklaşımlı stratejik kararlar almak
gerek durgun ve düzenli, gerekse dinamik
ve rekabetçi pazar koşullarında firmanın
gücünü artırır .Şekil -1 yaygın olarak
kullanılan, çevre dostu yeşil zincir modelini
göstermektedir. Yeşillenme, zincir içerisinde
kaynakların alımından, depolanıp paketlenmesine ve dağıtılarak son müşteriye ulaşmasına kadarki bütün faaliyetlerde olabilir .
Ancak bu şekil,şirketler arası boyutu yansıtacak düzeyde değildir. Bu sebepten dolayı,
yeşil tedarik zinciri yaklaşımında bütün zincir
çerçevesinde yeşillendirmeye gidilmelidir.
yeşil tedarik zinciri yönetimi
3.1.yeşil tedarik zinciri
yönetimi kavramı
Yeşil tedarik zinciri, ürün geliştirme ve çevreye duyarlı ürün/hizmet üretme stratejilerinin birleşmiş olduğu yeni bir paradigma-