www.pwc.com/tr X. Çözüm Ortaklığı Platformu Daha Etkin İşletme Sermayesi Yönetimi 5 Aralık 2011 İçerik 1. İşletme sermayesinde etkin yönetim 2. Etkin envanter yönetiminin işletme sermayesine katkısı X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 5 Aralık 2011 2 İşletme sermayesinde etkin yönetim X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 5 Aralık 2011 3 İşletme sermayesinde etkin yönetim Çeşitli işletme sermayesi pozisyonları arasındaki etkileşimler ve ana etkenleri OPERASYONEL DÖNGÜ Sipariş Malların gelmesi Malların satışı Tahsilat Faturanın kesilmesi Envanter dönemi Ödeme Fatura tahakkuku dönemi Faturanın gelmesi Tahsilat dönemi Yönetilebilir Atıl zaman Tedarikçiye ödeme TEDARİK DÖNGÜSÜ X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC NAKİT DÖNGÜSÜ 5 Aralık 2011 4 İşletme sermayesinde etkin yönetim İşletme sermayesi kullanan ve yaratan şirket örnekleri Perakende Zinciri Bilgisayar Üreticisi Stok tutma süresi (6 gün) Stok tutma süresi (60 gün) Tahsilat Süreci (kredi kartı ödemesi) (5 gün) Tedarik Süreci (44 gün) Tedarik Süreci (55 gün) Kullanılan İşletme Sermayesi (21 gün) “İşletme Sermayesi ihtiyacı olan şirket” Zayıf bilanço X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC Tahsilat Süreci (33 gün) Yaratılan İşletme Sermayesi (-16 gün) “İşletme Sermayesi yaratan şirket” Güçlü Bilanço 5 Aralık 2011 5 İşletme sermayesinde etkin yönetim İşletme sermayesinde etkin yönetim İşletme Sermayesi Hızlı alacak tahsili Uzun vadeli borçlanma Operasyonel Göstergeler Ticari Alacaklar • Kredi kontrol prosedürü • Fatura kalitesi • Çözülmemiş ihtilaflar Operasyonel Göstergeler Ticari Borçlar • Aktif tedarikçi sayısı • Mükerrer ödemeler • Onay süreleri Operasyonel Göstergeler Envanter X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC • İkmal süreleri • Envanter kapsamı • Hurda envanterler Optimum envanter seviyesi Etkileyen Unsurlar • Müşteri limitleri • Müşteri ödeme vadeleri • Faturalama • Tahsilat süreci Etkileyen Unsurlar • Tedarikçi ödeme koşulları • İndirimler/iskontolar • Satınalma süreci • Ödeme süreci Etkileyen Unsurlar • Satış/üretim planlama • Sevkiyat planlama • Envanter yenileme süresi • Depo yönetimi … ile gerçekleştirilir. Finansal Göstergeler •Alacak tahsil devir hızı •Yaşlandırma •Şüpheli alacaklar Finansal Göstergeler • Borç ödeme devir hızı • Nakit ödeme indirimleri • Gecikme cezası Finansal Göstergeler • Envanter devir hızı • Envanter yaşlandırma 5 Aralık 2011 6 İşletme sermayesinde etkin yönetim İşletme sermayesinin etkinliğini sağlayan üç temel süreç Siparişten Nakde Sipariş Kredi Kontrolü Etkileyen Faktörler Faturalama Ticari Alacak Kaydı • • Tahsilat • • Müşteri limitleri Müşteri ödeme vadeleri Faturalama Tahsilat süreci Satın almadan Ödemeye Tedarikçi Seçimi; Sözleşme Yönetimi • Sipariş Tedarikçi Performansını Değerlendirme Fatura Kaydı Ödeme • • • Tedarikçi ödeme koşulları İndirimler/ İskontolar Satın alma süreci Ödeme süreci Satış Tahmininden Sevkiyata • Ürün Geliştirme Satış Tahmini Stok Yönetimi Üretim Planlama Sevkiyat ve Müşteri Hizmetleri • • • X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC Satış/üretim planlama Sevkiyat planlama Stok yenileme süresi Depo yönetimi 5 Aralık 2011 7 İşletme sermayesinde etkin yönetim Sektörlere genel bakış Ambalaj Sanayi Perakende Tüketici malları Otomotiv Kimya İnşaat Tekstil ORTALAMA 2007 26% 28% 3% 27 % 1 6% 21 % 27 % 3 8% 23% 2008 27 % 31 % 3% 27 % 22% 26% 25% 3 5% 25% 2009 25% 33% 3% 26% 25% 1 9% 24% 3 5% 24% 2010 22% 28% 5% 26% 22% 1 4% 25% 3 2% 22% Türkiye’de işletme sermayesi yönetimi araştırmasında, halka açık şirketlerin 2007-2010 yıllarındaki mali tabloları dikkate alınmıştır. Mali verileri incelenen 137 şirketin sektör bazında işletme sermayesi oranlarının ortalaması bulunmaktadır. Sektör bazında, işletme sermaye oranı %25’ın altında bulunan ve tarafımızca iyi performans gösterdiği düşünülen 41 şirketin finansal verileri detaylı olarak incelenmiştir. İşletme Sermayesi Oranları (ISO) 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 2007 Ambalaj X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 2008 Sanayi Perakende Tüketim malları 2009 Otomotiv 2010 Kimya İnşaat Tekstil Ortalama 5 Aralık 2011 8 Etkin envanter yönetimi Etkin işletme sermayesi yönetimi X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 5 Aralık 2011 9 İşletme sermayesinde etkin yönetim Tüketici Malları & Perakende sektörlerinde envanter yönetimi işletme sermayesi oranında büyük önem taşır… Tüketici Malları Sektörü Perakende Sektörü 120 30% 110 110 29% 100 100 28% 90 90 27% 80 26% 70 25% 60 60 24% 50 23% 2010 40 10% 9% Gün sayısı Gün sayısı 8% 7% 6% 80 5% 70 4% 3% 2% 50 2007 2008 *BÖDH Yıl ***ATDH X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 2009 **EDH ****İSO 1% 2007 *BÖDH 2008 ***ATDH Yıl 2009 **EDH 0% 2010 ****İSO 5 Aralık 2011 10 İyi envanter yönetimi ile işletme sermayesinde önemli azalma sağlanabilir… İşletme sermayesi / Satış Oranı (ISO) Tüketici Malları Sektörü Alt Grubu 2010 38% Bütün Şirketler (35 Şirket) Sadece Karlı Olanlar ve Outlier Olmayanlar (23 Şirket) Faaliyet Karı/Satış Faaliyet Karı/Satış 36% 34% Yıl 2010 3.44% 8.42% 32% 30% Yıl 2010 28% 26% Yıl 2010 24% Finans fırsat maliyeti/Faaliyet karı 5.38% Finans fırsat maliyeti/Satış 0.21% Finans fırsat maliyeti/Faaliyet karı 2.83% Finans fırsat maliyeti/Satış 0.18% Karlılıkta %5.38 ~ (2.83% – 7.8%) 22% 20% 40 60 80 100 120 140 160 Envanter Seviyesi (%) X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 5 Aralık 2011 11 İşletme sermayesinde etkin yönetim Neden stok tutarız? 100% 1000.00 900.00 800.00 Envanter Değeri ($) Hizmet seviyesi 80% 60% 40% 20% 700.00 600.00 500.00 400.00 300.00 200.00 100.00 0% 0.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0% 20% 40% 60% 80% 100% Hafta Satışın stokla karşılanabilme süresi X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC Hizmet seviyesi 5 Aralık 2011 12 Malzemelerin temininde kullanılan farklı kanallar, stoklara farklı etkilerde bulunabilir… Direk Mağaza Depo Cross Dock Tedarikçi Tedarik Süresi Üretim Flowthrough X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC Tedarik Süresi Ana Depo 5 Aralık 2011 13 Tedarik yöntemi ve süresi stoklanması gereken envanter miktarını etkiler… Talep Tedarik Süresi Beklenti dışı talep Tahmin edilen talep Envanter Tedarik Süresi Talep Beklenti dışı talep Müşteri Hizmet Seviyesi Envanter Tahmin edilen talep X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 5 Aralık 2011 14 Belirsizlik nedeniyle şirketler ihtiyaclarından çok stok tutmak zorunda kalırlar… Talep Tedarik Süresi Beklenti dışı talep Tahmin edilen talep Envanter Beklenti dışı talep Tedarik Süresi Talep Müşteri Hizmet Seviyesi Envanter Tahmin edilen talep X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 5 Aralık 2011 15 İyi tahmin ile emniyet stok ihtiyacı azalır, stoklar düşer… Talep Tedarik Süresi Beklenti dışı talep Tahmin edilen talep Envanter Tedarik Süresi Talep Beklenti dışı talep Müşteri Hizmet Seviyesi Envanter Tahmin edilen talep X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 5 Aralık 2011 16 Çok katmanlı tedarik yapılarında talep tahminin etkisi daha da önem kazanır… Mağazalar/Bayiler Ana Depo Üretim / Tedarik Ana Depo X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 5 Aralık 2011 17 İyi bir talep tahmini ve envanter yönetimi pek çok farklı değişkeni merkezi olarak yönetebilecek, çok katmanlı bir yapı ile sağlanabilir… Tedarik Süresi Talep Talep Dalgalanması Tedarik nakliye/stok kanalı Müşteri hizmet seviyesi Minimum sipariş kısıtı Merkez ofis Mağaza Tedarikçi Ürün çeşitliliği Mevsimsellik Promosyon v.b. Aşağıdan yukarı tahminleme Üretim Ana Depo Yukarıdan aşağı tahminleme İş akışı X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC 5 Aralık 2011 18 Günümüzde ileri istatistik modelleri kullanan uygulamalar ile belirsizlikler azaltılabilir… Geçmiş data Bayesian Estimator Çoklu durumsal faktör Bayesian Optimizer Tahmin Consolide model Promosyonlar Mevsimsellik Durumsal Analizler Outlier Analizi X. Çözüm Ortaklığı Platformu PwC Eğilim/ Trend Tekrar eden 5 Aralık 2011 19 Sorularınız? İletişim bilgilerimiz: Gökdeniz Gür, Yönetim Danışmanlığı, Kıdemli Müdür Tel: +90 212 376 53 32 e-posta: gokdeniz.gur@tr.pwc.com Arda Karaçelebi, Yönetim Danışmanlığı, Kıdemli Müdür Tel: +90 212 376 53 70 e-posta: arda.karacelebi@tr.pwc.com © [2011] PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede “PwC” ibaresi, her bir üye şirketinin ayrı birer tüzel kişilik olduğu PricewaterhouseCoopers International Limited’in bir üye şirketi olan PwC Türkiye’yi ifade etmektedir. “PwC Türkiye”, Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş., Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. ve PricewaterhouseCoopers Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ticari unvanları ile Türkiye'de kurulmuş tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye organizasyonunu ifade ve temsil etmektedir.