Hücre - fen kurdu

A.HÜCRE
 Mikroskop yardımıyla görülebilen ve
canlıları oluşturan en küçük yapı
birimine hücre denir.
 Hollandalı Antony van Leeuwenhoek
(Anton van Lövenhuk) ilk defa
mikroskopla gözlem yapmış ne
olduğunu anlayamamasına rağmen
bakterileri gözlemlemiştir.
 Hücrenin varlığı ilk kez 1665 yılında
Robert Hooke tarafından anlaşılmıştır.
 Ruska (Ruska) ile Mahl (Mah) 1940
yılında elektron mikroskobunu
bulmuşlardır.
Hücre 3 temel kısımdan oluşur:
Hücre zarı
2. Stoplazma
3. Çekirdek
1.
1.
•
•
•
•
•
•
Hücre zarı:
Hücreyi sarar ve belirli bir şekil verir.
Hücreye destek olur ve dış etkilere karşı korur.
Hücre zarı üzerinde bulunan gözenekler (por) sayesinde
hücreye madde alışverişini sağlar.
Canlıdır.
Esnektir.
Seçici geçirgendir.
2. Stoplazma:
 Hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran sıvıdır.
 Canlı, renksiz ve suda çözünmeyen bir sıvıdır.
 Büyük kısmını su oluşturur.
 Yaşamsal faaliyetlerin tümü sitoplazma içerisinde
gerçekleşir.
 İçerisinde solunum, boşaltım, beslenme gibi faaliyetlerden
sorumlu organeller bulunur.
3. Çekirdek:
 Hücrenin yönetim, denetim ve kontrol merkezidir.
 İçerisinde canlıların göz rengi, boy uzunluğu gibi
özelliklerini belirleyen kalıtım maddesini taşır.
 Hücrede genellikle tek çekirdek bulunur. Fakat bazı
hücrelerde hiç çekirdek bulunmazken( alyuvar, mavi-yeşil
alg), bazı hücrelerde(paramesyum) birden fazla çekirdek
bulunur.
Organeller
Bitki ve Hayvan Hücresi arasındaki
farklar:
Hayvan Hücresi
Bitki Hücresi
Hücre zarının dışında hücre duvarı yoktur.
Hücre zarının dışında hücre duvarı vardır.
Şekilleri yuvarlaktır.
Şekilleri köşelidir.
Kofulları küçüktür ve sayıca çoktur.
Kofulları büyüktür ve sayıca azdır.
Sitoplazmalarında kloroplast yoktur.
Sitoplazmalarında kloroplast vardır.
 Bitki ve hayvan hücrelerinin
kalıtsal özelliklerini taşıyan yapılar
çekirdek içerisinde bulunur. Bazı
mikroskobik canlılar tek hücreden
oluşur. Bu canlıların çekirdek
özellikleri olmadığı için kalıtsal
özellikleri taşıyan yapıları
sitoplazmada dağınık hâlde
bulunur.
 Organizmadaki bütün hücreler
farklı görevleri yerine getirmek için
bir araya gelmiştir. Örneğin,
bitkide besin, su ve madensel
maddelerin taşınmasında görev
alan hücreler birlikte çalışır.
Hayvanda da oksijen ve
karbondioksit gazlarını taşıyan
hücreler bir arada çalışır.
Hücreden Organizmaya
 Bütün canlılar; canlılık
olaylarını yerine getiren,
çoğalan, gelişen ve büyüyen
hücrelere sahiptir. Canlıyı
oluşturan tüm hücreler,
birlikte, uyum içerisinde
çalışır.
 Benzer yapı ve özellikteki
hücrelerin aynı görevi yapmak
üzere bir araya gelmesiyle
dokular oluşur. Örneğin, kas
hücreleri kas dokusunu,
kemik hücreleri de kemik
dokusunu meydana getirir.
 Canlılarda, farklı görev ve yapıda onlarca doku
bulunur. Bu farklı dokular, aralarında iş birliği yaparak
daha büyük yapıdaki organları oluşturur. Örneğin,
kemik dokusu ve kas dokusu birlikte çalışarak kol ve
bacak organlarını meydana getirir.
 Tıpkı dokular gibi iş birliği içinde çalışan farklı
organlar da sistemleri oluşturur. Kol ve bacak
organlarının hareketimizi sağlayan destek ve hareket
sistemini meydana getirmesi buna örnektir.
 Organizmanın oluşması, sistemlerin bir araya
gelmesiyle olur.
Organizma
Sistem
Organ
Doku
Hücre
Mustafa ÇELİK
Fen ve Teknoloji Öğretmeni
Türk Telekom YİBO
Digor/KARS