ABCDE Approach

ABCDE Yaklaşımı
Resüsitasyon Becerileri
Temel Modül 1
Ambulans ve İtfaiye Çalışanlarına Yönelik Özellikli Kurtarmalar Tekniği – RESFAS
Leonardo da Vinci Eğitim Programı Projesi
Medicine - ABCDE approach
ABCDE - Yaklaşımı
•
•
•
•
•
A = Havayolu
B = Solunum
C = Dolaşım
D = Bilinç durumu
E = Dışarıdan kontrol etme
Medicine - ABCDE approach
ABCDE -Yaklaşımı
•
•
•
•
•
•
Hastanın değerlendirilmesi için algoritma
Öğrenmesi kolay
Hatırlaması kolay
Öğrenmek için didaktik bilgi
İyi belirlenmiş ve kabul edilmiş
En iyi uygulama ve kanıt
Medicine - ABCDE approach
Olay yeri güvenliği
• Olay yeri güvenliğini değerlendirmede kullanılan komponentler
– Kurtarıcıların ve hastanın güvenliğinin sağlanması
– Tehdit edici durumlar şunları içerebilir
• Trafik/hava koşulları
• Yangın / Elektrik
• Tehlikeli materyaller/kan ve diğer vücut sıvıları
• Düşman bireyler/silahlar
– Diğerleri?
Medicine - ABCDE approach
Olay yerinin durumu
•
•
•
•
Gerçekte ne oldu?
Kaç hasta vardır? Yaşları?
Ek kaynaklara ihtiyaç var mıdır?
Hastalar nasıl transport edilecektir?
Medicine - ABCDE approach
A = Havayolu
•
•
•
•
Havayolu yönetimi
Gerekliyse havayolunun temizlenmesi
Servikal vertebra stabilizasyonu
Havayolunun risk altında olması Stabilizasyon için manuel
teknikler
• Servikal vertebranın gerekliyse özel olarak korunması
Medicine - ABCDE approach
B = Solunum (Ventilasyon)
• Spontan solunumu olan hasta
– Yeterliliğinin değerlendirilmesi
– Oksijenizasyon ve konsantrasyonunun değerlendirilmesi
– Hızı ve derinliği değerlendirmek
– Akciğerlerin dinlenmesi
• Hız 5 kategoriye ayrılabilir:
– Apneik
– Yavaş
– Normal
– Hızlı
– Anormal hızlı
Medicine - ABCDE approach
Solunum (Ventilasyon)
• Hipoksi: Akciğerlerin uygunsuz
havalanması veya dokularda
oksijen eksikliği
• Solunumu olmayan hastada
• BVM’nin hemen kullanımı
• Yardımcı yöntemlerle
havayolunun korunması
• Ventilasyon yardımının
sürdürülmesi
Medicine - ABCDE approach
C = Dolaşım
• (Kanama kontrolü)
• Hastaya fayda sağlayacak şekilde oksijenin dokulara ulaşımı
mümkün değildirt
• Dolaşımın değerlendirilmesi ve yönetimi için 2 komponent
– Perfüzyon
– Kanama kontrolü
Medicine - ABCDE approach
C = Dolaşım
(Kanama kontrolü)
• Eksternal kanama
– Kapiller, venöz, arteryel
– Asıl öncelik kontroldür
• Direk bası uygulaması
• Elevasyon
• Basınç noktaları
• Turnikeler
Bir balıkçının üzerinden motorlu teknenin geçmesi
sonucu alt ekstremitelerinde meydana gelen ciddi
yaralanma. İlk müdahale eden ekibin her iki uyluğa
turnike uygulaması sonucu hayatı kurtarılmıştır.
Medicine - ABCDE approach
C = Dolaşım
(Kanama kontrolü)
• İç kanama
• Yaralanma şüphesi
• Primer üç ana yaralanma bölgesi
– Toraks (Göğüs bölgesi)
– Abdomen (Karın bölgesi)
– Büyük kırıklar (Özellikle pelvis)
• İnspeksiyon ve palpasyon
Medicine - ABCDE approach
D: Şuur durumu
• Serebral oksijenizasyonun ve
fonksiyonunun değerlendirilmesi
• Mental durumun bozulmasının
klinik olarak en önemli nedeni
hipoksidir
• Glasgow Koma Skalası
• Pupiller yanıt
Medicine - ABCDE approach
D: Şuur durumu
• AVPU Skalası
– Uyanıklık
– Sesli uyarıya yanıt
– Ağrılı uyarıya yanıt
– Yanıtsızlık
• Glasgow Koma Skalası
– Serebral fonksiyonun bazal
değerlendirilmesini sağlar
– Üç bölüme ayrılır
• Göz açma
• Sözlü uyarı yanıtı
• Motor yanıt
Medicine - ABCDE approach
E = Dışarıdan kontrol sağlanması
• Değerlendirmenin yapılması ve gizli yaralanmaların tespiti için
hasta kıyafetlerinin çıkarılması
• Hipoterminin önlenmesi
• Hastanın mahremiyetine saygı gösterilmesi
Medicine - ABCDE approach
Personel Koruyucu Ekipman
• Personel koruyucu ekipman şunları içerir:
–
–
–
–
Eldivenler
Göz koruyucu
Maskeler
Koruyucu giysiler
Ensure proper handling/disposal of contaminated items!
Medicine - ABCDE approach
•
•
•
•
•
•
•
•
Temel tedavi
Temel bilgi bölümü
İleri düzey bölümü
Profesyonel düzey bölümü
İçerik
Tıbbi bilgi
İletişim becerileri/standardize edilmiş
Hedef grupların tanımlanması
Medicine - ABCDE approach
Senaryolar
•
•
•
Vinçlerden/rüzgar jeneratörlerinden kurtarma:
– Kalp krizi
– Hipoglisemi (Kan şekerinin düşüklüğü)
– İnme
Teleferik:
– Hipotermi/Hipertermi
– „stres sendromu” (panik)
derin bölgelerden kurtarma
– Kırıklar
– Kranioserebral yaralanmalar/ Politravma
– Tehlikeli ortam/zehirlenme
Medicine - ABCDE approach
Kalp krizi
• Vinçlerden/rüzgar jeneratörlerinden kurtarma:
– Kalp krizi
– Keşif yapılması
– Havayolu: Hasta konuşabilir
– Solunum: solunum hızı artar (normali dakikada 12-20)
– Dolaşım: soğuk cilt, terleme, soluk cilt, kurtarma pozisyonuna dikkat
– Şuur: AVPU Skalası, ağrı ve yorgunluk
– Dışarıdan kontrol:
• Reaksiyon: Hızlı tahliye
Medicine - ABCDE approach
İnme
• Vinçlerden/rüzgar jeneratörlerinden kurtarma:
– İnme
– Keşif yapılması : hastanın fizilsel olarak inme risk grubunda görünümü olması
(risk faktörleri, obes görünümünün olması…) erkek, orta yaş, kusmanın eşlik
etmesi
– Havayolu: Havayolu açık, ağız içinde bir şey yok, horlama, tükrük artışı,
– Solunum: hız normal 12-20/dk, güç, farklı sesler
– Dolaşım: ılık, kırmızı deri,
– Bilinç durumu: AVPU Skalası, Pupil testi normal, ağrı reaksiyonu  vücudunun
bir yanında hareket yok
– Dışarıdan kontrol: kanamanın gözlenmesi
• Reaksiyon: Hızlı tahliye
Medicine - ABCDE approach
Hipotermi
• Telesiyejden kurtarma:
–
–
–
–
–
Keşif yapılması: yaklaşık 20 yaşında bayan hasta; uyanık, kışlık kıyafetler,
Havayolu: normal
Solunum: sıklığı normal 8-10/dk, yüzeyelleşmeye yatkın
Dolaşım: soğuk, soluk,
Bilinç durumu: AVPU Skalası, Pupil testi yavaş hareket, ağrıya
ekstremitelerde yanıt yok, yavaş motor reaksiyon, yorgun, çökmüş halde,
– Dışarıdan kontrol: kanamanın gözlenmesi, soğuk cilt, donma
• Reaksiyon:
Hastayı özel alüminyum folyo battaniye ile sarın
hastayı hareket ettirmeyin
aktif ısıtma yapmayın
mümkün olan en hızlı şekilde hastaneye transportunu sağlayın
Medicine - ABCDE approach
Panik reaksiyonu/Hiperventilasyon
•
•
Telesiyejden kurtarma:
– Panik reaksiyonu
– Keşif yapılması: bayan hasta,
– Havayolu: havayolu açık, ağız içinde herhangi bir şey yok, hasta konuşuyor
– Solunum: sıklığı çok hızlı, 24—30/dk,
– Dolaşım: ok
– Bilinç durumu: AVPU Skalası normal , Pupil testi normal, parmakta spazm,
parmaklarda ve ağız etrafındaki kaslarda parestezi,
– Dışarıdan kontrol: ok
Reaksiyon: hızlı tahliye
– Güven ortamı oluşturulması
– Konuşarak sakinleştirmeye çalışmak,
– Solunuma konsantre olmak
Medicine - ABCDE approach
Kranyoserebral yaralanmalar
•
•
Kanyondan/derinliklerden kurtarma :
– CCI
– Keşif yapılması: hasta yerde herhangi bir reaksiyon vermeden yatmaktadır, baş
tarafında,
– Havayolu: sırtüstü yatırılmalı, havayolu açık; vertabranın stabilizasyonu 
yardımcı personel ile
– Solunum: hız yavaş, 8-10/dk,
– Dolaşım: ılık kırmızı deri, kanamanın olmaması
– Bilinç durumu: AVPU Skalası yanıt yok, Pupil testi normal,
– Dışarıdan kontrol: soğuk, tüm vücudun gözlenmesi,
Reaksiyon:
– Derlenme pozisyonu, vertebranın stabilizasyonu, hastanın örtülmesi, hızlı
çalışılması, yüklemek ve gitmek
Medicine - ABCDE approach