10. SINIF / K‹MYA 05 Atomun Yap›s› etkinlik testi Elektron 1,118 katotta sabit tam sayı A. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. artar nötr negatif B. doğru aynı miktar Aşağıda verilen bilim adamlarını yaptıkları çalışmalar ile eşleştiriniz. Bilim Adamı ters Stoney 1,7588.10–11 Millikan artı yük Faraday Atomun yapısı ile ilgili aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri yukarıda verilen ifadelerle uygun şekilde doldurunuz. Thomson Sürtünme ile elektriklenme sırasında maddeler arasında ........................ alışverişi olur. Moseley AgNO3 çözeltisinden ........................ mg Ag açığa çıkaran elektrik yükü miktarı 1 C’dur. Elektriksel ve manyetik alanların şiddetlerinden yararlanarak elektronlar için e/m (yük/kütle) oranı .................... –1 C kg olarak bulunmuştur. Çalışma Elektrotlarda toplanan madde miktarının devreden geçen yük ile doğru orantılı olduğu buldu. Katot ışınlarının manyetik ve elektriksel alanda sapmalarını gözlemleyerek eletronlar için yük/ kütle oranını ölçtü. Bir elektronun yükünü belirledikten sonra e/m değerinden faydalanarak elektronun kütlesini hesapladı. Elementin atom numarası ile çizgi frekansının karekökü arasında doğrusal bir ilişki olduğunu buldu. Atomlarda elektrik yüklü birimlerin olduğunu ve bunlara elektron adının verilmesini önerdi. Nötr bir atom veya molekülden bir veya daha çok elektron koparıldığında geriye kalan tanecik, koparılan elektronların toplamına eşit miktarda ...................... kazanır. Faraday ........................ elektrik yüküyle çeşitli elementlerin biriken kütlelerini, bu elementlerin atom kütlelerine böldüğünde ........................ elde etmiştir. Maddenin ........................ olması için negatif yüklere eş sayıda pozitif yük bulunması gerekir. Crooks tüpünde oluşan ışınlar, doğrusal yol boyunca hareket eden ........................ taneciklerden meydana gelir. Aynı pozitif yüklü iyonlar için e/m değeri, iyonun kütlesi küçüldükçe ........................ artar. Bir elementin çeşitli bileşiklerinin çözeltilerine elektrik akımı uygulandığında ........................ bileşiği oluşturan artı yüklü iyonlar element olarak elde edilir. 10. Yüklü bir parçacığın elektriksel alanda sapma miktarı parçacığın elektrik yükü ile ........................ orantılı, kütlesi ile ........................ orantılıdır. OD01-10.03YT09 C. 1. 2. 3. Aşağıda verilen terimlerin tanımlarını ve sembollerini yazınız. Dalga boyu Genlik : ...................................................... ...................................................... ...................................................... : ...................................................... ...................................................... ...................................................... Işımanın frekansı : ...................................................... ...................................................... ...................................................... 10. S›n›f Kimya / Atomun Yap›s› D. De Broglie, bir fotonun enerjisini hesaplayabilmek için Planck bağıntısını ve Einstein enerji eşitliğini birlikte kullandı. G. – Orbitallerin enerjileri (n + l) değerinin artmasıyla yükselir. Buna göre, bu bağıntıları kullanarak De Broglie eşitliğini türetiniz. Bu eşitlikteki her bir sembolün neye karşılık geldiğini ve birimini yazınız. Planck bağıntısı E. : Einstein enerji eşitliği : De Broglie eşitliği : – (n + l) değerlerinin aynı olması halinde n sayısı büyük olan orbitalin enerjisi de yüksek olur. Bu kurallara göre aşağıda verilen orbitallerin n, l ve n + l değerlerini yazarak, enerjilerini karşılaştırınız. Orbital 1s n H. –31 kg olan bir elek- I. 1m, II. 100 mm olduğu durumlarda hızlarındaki belirsizlikleri karşılaştırın. Heisenberg belirsizlik ilkesi : I. II. Atom 3 Li 8 12 O Mg 18 21 Kuantum sayıları ile ilgili aşağıdaki tabloda boş bırakılan yerleri doldurunuz. 1 3 1 3 4s 3d 4p 4d 5p 6s 5d Aşağıda atom numaraları verilen atomların temel hal elektron dağılımlarını yazınız. Küresel simetri özelliği gösterenleri + ile, göstermeyenleri – ile işaretleyiniz. 15 l 3p n+l Heisenberg belirsizlik ilkesi olarak isimlendirilen çıkarımı yazınız. n 2p l Bu çıkarıma göre, kütlesi 9,109. 10 tron için konumundaki belirsizliğin, F. 05 Aufbau kuralına göre, Cr ml orbital türü +1, 0, –1 2p 30 4f 35 0 +2, +1, 0, –1, –2 1s Ar Sc 24 29 P Cu Zn Br Temel hal elektron dağılımı Küresel simetri özelliği