1 – AMAÇ : Çevre boyutlarını ve İSİG tehlikelerini belirlemek ve değerlendirmek için yöntemi tanımlamak. 2 – KAPSAM : Tüm ……. birimleri ve faaliyetleri. 3 - TANIMLAR Çevre: Bir kuruluşun faaliyetlerini içinde yürütttüğü; hava, su, toprak, tabii kaynaklar, bitki topluluğu ( flora ), hayvan topluluğu ( fauna ), insanlar ve bunlar arasındaki ilişkileri içine alan ortamdır. Çevre boyutu: Kuruluşun, faaliyetlerinin, ürünlerinin veya hizmetlerinin çevre ile etkileşime giren unsurlarıdır. Çevre etkisi: Çevrede kısmen veya tamamen kuruluşun faaliyet, ürün ve hizmetleri dolayısı ile ortaya çıkan olumlu ya da olumsuz her türlü değişikliktir. İş sağlığı ve iş güvenliği (İSİG): Çalışanların, geçici işçilerin, yüklenici personelinin, ziyaretçilerin ve çalışma alanındaki diğer insanların sağlık ve güvenliğini etkileyen faktörler ve şartlardır. Tehlike: İnsanların yaralanması, hastalanması, malın veya malzemenin hasar görmesi, işyeri ortamının zarar görmesi veya bunların birlikte gerçekelşmesine sebep olabilecek kaynak veya durum. Kontrol edilmiş risk değeri: Tespit edilmiş bir risk için belirlenmiş olan önemlerin uygulanması durumundaki değerdir. 4 – UYGULAMA SEÇ Birim yöneticisi tarafından, risk değerlendirme çalışması yapılacak şantiyenin İşyeri Hekimi, Sağlık ve Güvenlik İşçi Temsilcisi, Yetkili Teknik Elemanları ve Kalfalarından oluşan risk değerlendirme ekibi kurulur. - Oluşturulan ekipler risk değerlendirme çalışması yapılacak bölgede yapılan işler, kullanılan malzemeler, makina ve donanımlar, iş organizasyonu, o işte çalışacak personelin nitelikleri, iş ortamı ve tüm bu faktörlerin birbirleriyle etkileşimlerini dikkate alarak bir tehlike listesi oluşturacak ve bu tehlikelerden kaynaklanan riskler değerlendirilecektir. - Risk Değerlendirme çalışmaları; işyerindeki çalışanların sayısı, teknoloji, çalışma şartları ve yerinin değişimi nedeniyle oluşabilecek tehlikeler ile yürürlükteki yasal mevzuat dikkate alınarak gerektiğinde kısmen veya tümüyle tekrarlanacaktır. 4.1 Değerlendirme metodu: Risk değerlendirmelerde L Tipi Matris (5x5 Diyagramı kullanılır). Bu metod ile öncelikle bir olayın gerçekleşme ihtimali ile gerçekleşmesi takdirinde sonucunun derecelendirilmesi ve ölçümü yapılır. Her iş kalemi için ayrı olarak hazırlanan dokümanlarda ilgili yere işlenir. Risk Skoru = İhtimal x Zarar Derecesi İHTİMAL ORTAYA ÇIKMA OLASILIĞI İÇİN DERECELENDİRME BASAMAKLARI ÇOK KÜÇÜK Hemen hemen hiç KÜÇÜK Çok az ( yılda bir kez ), sadece anormal durumlarda ORTA Az ( yılda bir kaç kez ) YÜKSEK Sıklıkla ( ayda bir kaç kez ) ÇOK YÜKSEK Çok sıklıkla ( her gün ), normal çalışma şartlarında Tablo 1: Bir Olayın Gerçekleşme İhtimali SONUÇ DERECELENDİRME (İSİG) ÇOK HAFİF İş saati kaybı yok, çok hafif ilkyardım gerekir DERECELENDİRME (ÇEVRE) İnsan, canlı ve çevre üzerinde olumsuz etki yaratmaz HAFİF İş günü kaybı yok, kalıcı etkisi olmayan ayakta tedavili ilk yardım gerekir Çalışma alanı ile sınırlı, giderilebilir çevre kirliliği ORTA Hafif yaralanma, yatarak tedavi gerekir Büyük boyutlu giderilebilir çevre felaketi, ekolojik denge üzerinde geçici olumsuz etki CİDDİ Ciddi yaralanma, uzun süreli tedavi, meslek hastalığı Küçük boyutlu kalıcı çevre felaketi, ekolojik denge ve insan üzerinde kalıcı tahribat ÇOK CİDDİ Ölüm, sürekli iş göremezlik Büyük boyutlu çevre felaketi, ekolojik denge üzerinde kalıcı tahribat, kitlesel canlı ölümleri Tablo 2: Bir Olayın Gerçekleştiği Takdirde Şiddeti Tablo 3: Risk Skor (Derecelendirme) Matrisi (L Tipi Matris) Yukarıdaki tablolardan elde edilen değerler matris metodolojisi temelli risk değerlendirme tablosuna kaydedilir ve Tablo-4' de belirtilen eylemlere göre en büyük değerden başlayarak riskler için gerekli önlemler alınır. SONUÇ EYLEM Belirlenen risk azaltılıncaya kadar iş başlatılmamalı eğer devam eden bir Önemli Riskler faaliyet varsa derhal durdurulmalıdır. Risk işin devam etmesi ile ilgiliyse (15,16,20,25) acil önlem alınmalı ve bu önlemler sonucunda faaliyetin devamına karar verilmelidir. Orta Düzeydeki Belirlenen riskleri düşürmek için faaliyetler başlatılmalıdır. Risk azaltma Riskler önlemleri zaman alabilir. (8,9,10,12) Katlanılabilir Riskler (2,3,4,5,6) Belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için ilave kontrol proseslerine ihtiyaç olmayabilir. Ancak mevcut kontroller sürdürülmeli ve bu kontrollerin sürdürüldüğü denetlenmelidir. Önemsiz Belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için kontrol prosesleri planlamaya ve Riskler (1) gerçekleştirilecek faaliyetlerin kayıtlarını saklamaya gerek olmayabilir. Tablo 4: Sonucun Kabul Edilebilirlik Değerleri İlgili Yasal Düzenlemeler tabloların son sayfalarında toplu olarak belirtilir.