uzaktan öğrenimde eşzamanlı veya eşzamanlı olmayan iletişim

UZAKTAN ÖĞRENİMDE EŞZAMANLI VEYA EŞZAMANLI
OLMAYAN İLETİŞİM
Oğuz DÖNMEZ
Ata ÖNAL
Ege Üniversitesi
Tire Kutsan Meslek Yüksekokulu Tire İzmir
oguz_donmez@yahoo.com
Ege Üniversitesi
Bilgisayar Mühendisliği Bölümü İzmir
ata.onal@ege.edu.tr
ÖZET
Bu çalışmada, uzaktan öğrenimde iletişimin nasıl
gerçekleştirilmesi
gerektiği
saptanmaya
çalışılmıştır.
Uzaktan
öğrenimdeki
iletişim
türlerinden olan eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan
iletişim
tanımlanıp,
bu
iletişim
türlerini
gerçekleştirmek için kullanılan araç ve teknolojiler
incelenmiştir. Bu araç ve teknolojilerin uzaktan
öğrenim açısından avantaj ve dezavantajlarına
değinilmiştir. Bu avantaj ve dezavantajlardan yola
çıkılarak eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan
iletişimin karşılaştırılması yapılmıştır. Ayrıca
Türkiye’de uzaktan eğitim yapan üniversitelerin
hangi tür iletişimi kullandığı belirtilmiştir.
ABSTRACT
In this study, we tried to find out how
communication should be achieved in distance
learning. Distance learning communication typessynchronous and asynchronous communicationhave been described. Tools and technologies which
used for implementing these communication types
have
been
examined.
Advantages
and
disadvantages of these tools and technologies have
been stated. Synchronous and asynchronous
communication have been compared by the help of
these advantages and disadvantages. Turkish
universities which have distance learning programs
have been examined to state what kind of
communication is used.
Anahtar Kelimeler: Uzaktan öğrenme, eeğitim, eşzamanlı iletişim, eşzamanlı olmayan
iletişim
1. GİRİŞ
Öğrenimi yer ve zamandan bağımsız hale getiren
uzaktan öğrenimde tartışılan konulardan biri
iletişimin nasıl gerçekleştirileceğidir. İletişim; eş
zamanlı, eş zamanlı olmayan yada ikisinin de
kullanıldığı karma yapıda gerçekleştirilebilir. Eş
zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişiminin
birbirlerine karşı üstünlükleri ve eksiklikleri
bulunmaktadır.
Elektronik posta gibi eş zamanlı olmayan iletişim
teknolojileri ile geleneksel eğitimde elde edilebilen
anında geri besleme elde edilemez. Teknolojinin
ilerlemesiyle
birlikte
geleneksel
eğitimde
yapılabilenler videokonferans gibi eş zamanlı
iletişim teknolojileri sayesinde uzaktan öğrenimle
de gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Fakat amaç
birebir geleneksel eğitimi gerçekleştirmek olmadığı
için bu yönteminde kısıtlamaları ve eksiklikleri
bulunmaktadır.
Bu makele şu şekilde organize edilmiştir: Bölüm 2
eş zamanlı ve eşzamanlı olmayan uzaktan öğrenimi
tanımlar. Bölüm 3 eş zamanlı olmayan iletişim
teknolojilerini
tanımlayıp
avantaj
ve
dezavantajlarını belirtir. Bölüm 4 eş zamanlı
iletişim teknolojilerini tanımlayıp avantaj ve
dezavantajlarını belirtir. Bölüm 5 eş zamanlı
olmayan ve eş zamanlı iletişimin genel bir
karşılaştırmasını yapıp birbirlerine karşı üstünlük
ve eksikliklerini gösterir. Bölüm 6’da Türkiye’de
uzaktan öğrenim hakkında bilgi verilmiştir. Bölüm
7’de ise yapılan çalışma sonucunda elde sonuçlar
verilmiştir.
2. EŞ ZAMANLI OLMAYAN VE EŞ
ZAMANLI UZAKTAN ÖĞRENİM
Geleneksel dersler eğitmen ve öğrencilerin aynı
zamanda aynı yerde olmasıyla karakterize
edilmiştir çünkü eğitmen ve onun öğrencileri aynı
zamanda tek bir sınıfta konumlanırlar. Eş zamanlı
olmayan uzaktan öğrenmede; eğitmen ve
öğrenciler, uzaktan ve gerçek zamanlı olmadan
etkileşimde bulunurlar. Eş zamanlı uzaktan
öğrenmede ise, eğitmen ve öğrenciler ders için
aynı zamanda farklı yerlerde bulunurlar (örneğin
farklı sınıflarda). Aynı yerde fakat farklı zamanda
gerçekleşen öğrenime ise eş zamanlı olmayan
öğrenme denir [1,2]. Şekil 1, zaman ve yer
açısından
eğitmen
ve
öğrenci
ilişkisini
göstermektedir.
Aynı Yer
Farklı Yer
Eş Zamanlı
Aynı
Geleneksel
Uzaktan
Zaman
Öğrenme
Öğrenme
Eş Zamanlı
Eş Zamanlı
Farklı
Olmayan
Olmayan
Zaman
Uzaktan
Öğrenme
Öğrenme
Şekil 1. Zaman ve Yer Açısından Eğitmen ve
Öğrenci İlişkisi
Tablo 1; tesisatların, öğrencilerin ve eğitmenlerin
özelliklerini geleneksel uzaktan olmayan öğrenim,
eş zamanlı uzaktan öğrenim ve eş zamanlı olmayan
uzaktan öğrenim için karşılaştırmaktadır. Eğitimin
bu farklı modları için farklı tesisatlar gereklidir. Eş
zamanlı uzaktan öğrenim için tesisatlar, uzaktan
teslime imkan vermek için geleneksel sınıfları
iyileştirme eğilimindedir. Eş zamanlı olmayan
uzaktan öğrenim için tesisatlar, fiziksel sınıf
kullanılmadığı için önemli ölçüde farklıdır.
Geleneksel öğrenim, eş zamanlı uzaktan öğrenim
ve eş zamanlı olmayan uzaktan olmayan öğrenim
için farklı öğrenciler çekilebilir. Uzaktan öğrenim
programları; odaklanmış ve yüksek şekilde motive
olmuş olmuş geleneksel olmayan öğrencileri hedef
alır. Odak ve motive olmak uzaktan öğrenimin
başarısında önemlidir. Eş zamanlı olmayan uzaktan
öğrenimin başarısı aynı zamanda yüksek derecede
bağımsızlık ve kendi kendine öğrenme yeteneğine
bağlıdır. Farklı eğitim modlarında eğitim
personelleri de farklılık göstermektedir. Eş zamanlı
uzaktan öğrenim için, personel olarak en azından
iki tarafta da idari ve teknik yardım bulunmalıdır.
Eş zamanlı olmayan uzaktan öğrenim eğitim
personeli, sadece eğitmen ve belki değerlendiriciler
içerebilir [1].
Tablo 1. Her eğitim modu için tesisatların, öğrencilerin ve eğitmenlerin özellikleri[1]
Tesisatlar






Öğrenciler
Öğretmenler




Geleneksel
Sınıflar
Tahta
Projeksiyon
Laboratuar
Kitaplar
Tam
zamanlı
geleneksel
öğrenciler
Çeşitli öğrenme
yetenekleri
Okutman
Laboratuar
eğitmeni
Değerlendiriciler
3.
EŞ
ZAMANLI
İLETİŞİM
ARAÇ
TEKNOLOJİLERİ







Eş Zamanlı
Sınıflar
Elektronik Beyaztahta
Sıkıştırılmış Video
Bilgisayar ekran yakalama
Internet
Kitaplar
Kısmi zamanlı, geleneksel
olmayan
Odaklı ve motive




Eş Zamanlı Olmayan
Bilgisayarda öğrenci
Akım ortamı
Internet
Kitaplar

Kısmi
zamanlı,
geleneksel olmayan

 Odaklı ve motive
 Bağımsız kendi kendine
öğrenen
 Okutman
 İçerik uzmanı
 Uzak personel
 Ders tasarımcısı
 Değerlendiriciler
 Kolaylaştırıcı
 Değerlendiriciler
iletişim
teknolojisi
olmasıdır. Bu yöntemin
OLMAYAN
dezavantajları:
VE
Öğrenimi istenilen zamanda istenilen yerde
gerçekleştirmeyi sağlayan araç ve teknolojiler
arasında elektronik posta, ses postası, çoklu ortam
postası ve tartışma grupları(forumlar) bulunur. Eş
zamanlı olmayan etkileşimin avantajlarından biri,
kullanıcılar kendi uygunluklarına göre, istedikleri
zaman istedikleri yerden iletişime katılabilirler.
Ayrıca tartışmaları yeniden ziyaret etme imkanı
vardır. Bu tipteki etkileşim kullanılarak yapılan
konuşma, mesajlar ve cevapları arasındaki süre çok
uzun olduğu için “ağır çekim” olarak
adlandırılmaktadır [3].
3.1 Elektronik Posta
Metin ile kişiler arası haberleşmeyi sağlar.
Elektronik postaların tutulacağı her kullanıcı için
posta kutusunun olduğu posta sunucusuna ihtiyaç
vardır [4]. Uzaktan öğrenimi gerçekleştiren kurum
kendi elektronik posta sunucusunu kullanabileceği
gibi başka sunucular da kullanılabilir. Bu yöntemin
avantajı en basit, en yaygın ve en az kaynak yiyen


Jest, mimik ve tonlama gibi iletişimi
kolaylaştırıcı unsurlar yoktur.
Mesajlara cevap almak çok uzun sürebilir.
3.2 Ses Postası
Kişiler arasında konuşma mesajlarıyla haberleşmeyi
sağlar. Konuşma mesajlarının tutulacağı her
kullanıcı için ses posta kutusunun olduğu ses posta
sunucusuna ihtiyaç vardır. Mesaj posta kutusu
sahibi tarafından onun sunucuyla bir dahaki
ilişkisinde alınabilir [4]. Daha çok dil derslerinde,
öğrencilere
dinleme
ve
konuşma
pratiği
kazandırmak için kullanılır. Arizona’da Rio Salado
kolejinde ispanyolca dersinde kullanılmaktadır.
Öğrenciler ses postasıyla kısa bir ders anlatımını
dinledikten sonra, onlardan haftanın dersleri
hakkında sorulan soruları ispanyolca cevaplamaları
istenmektedir. Öğrencilerin cevapları kaydedilip,
eğitmenin ses posta kutusuna yollanmaktadır [3].
Bu yöntemin avantajları:

Metin ile sağlanamayan bazı eğitim faaliyetleri
bu yöntemle gerçekleştirilebilmektedir (dil
derslerinde dinleme ve konuşma gibi).

İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan biri olan
tonlama kullanılabilir.
Bu yöntemin dezavantajları:





İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan jest ve
mimik gibi unsurlar yoktur.
Mesajlara cevap almak uzun sürebilir
Sunucuda elektronik postaya göre daha fazla
yer işgal eder.
Alıcı terminallerde gönderilen ses formatının
desteklenmeme ihtimali vardır.
Elektronik
postaya
göre
daha
fazla
bantgenişliğine ihtiyaç duyar.
3.3 Çokluortam Postası
Metnin yanında; şekil, konuşma mesajı ve video
mesajının bulunabildiği posta türüdür. Metnin
yanında eklenerek gönderilen diğer mesaj türleri,
direk olarak kullanıcının posta kutusuna
gönderilebileceği gibi mesaj okunurken kullanıcı
tarafından da istenilebilir [4]. Bu yöntemin
avantajları:


Eğitim faaliyetleri için gerekli olan ses, metin
ve video mesajlarının üçünü de içerebilir.
İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan tonlama,
jest ve mimiklerden faydalanılabilir.
4. EŞ ZAMANLI İLETİŞİM ARAÇ VE
TEKNOLOJİLERİ
Eş zamanlı uzaktan öğrenme, gerçek zamanlı
haberleşmeye izin vermek için sohbet odaları,
telekonferans, video konferans, VoIP ve video
telefonu gibi araç ve teknolojileri kullanır. İletişime
katılmak için belirtilen zamana uyulmak zorunda
olunulduğundan daha az esnek bir seçenektir. Eş
zamanlı sistemler, uzaktan öğrenicilere daha az
izole edilmiş duygusu yaratarak, öğrenme
grubundan enerji ilham almalarını sağlar. Uzaktan
dil öğreniminde geribesleme önemli bir rol
oynamaktadır. Eş zamanlı iletişim, anında
geribeslemeye izin verir. Eş zamanlı iletişimde,
bütün öğreniciler iletişime katılamadığı için
esneklik kaybı olur. Bazı öğreniciler bir derse
katılmak için sabit bir zamanın bulunmasını tercih
ederken bazıları bunu çok kısıtlayıcı bulabilir [3].
4.1 Sohbet Odaları
Kullanıcıların birbirleriyle metin tabanlı iletişimde
bulunmasını sağlayan araçtır. İletişime katılacak
kişilerin belirtilen zamanda sohbet odalarında
bulunması gerekir. Bu yöntemin avantajları:


En basit, en yaygın en az maliyetli yöntemdir.
En az bantgenişliğine ihtiyaç duyan yöntemdir.
Bu yöntemin dezavantajları:
Bu yöntemin dezavantajları:





Mesajlara cevap almak uzun sürebilir.
Sunucuda diğer posta türlerine göre daha fazla
yer işgal eder.
Alıcı terminallerde gönderilen ses ve video
formatlarının desteklenmeme ihtimali vardır.
En fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyan posta
türüdür.
3.4 Tartışma Grupları(Forumlar)
Kullanıcıların ders materyaliyle ilgili sorular sorup,
tartışmalara katılabildiği araçtır. Bu yöntemin
avantajları:


Bir sunucuda posta hesabına sahip olmak
gerekmez.
Diğer kullanıcılar arası iletişim de izlenilebilir.
Bu yöntemin dezavantajları:
 Kullanıcıya özel mesaj gönderilemez.
 Metin ile cevaplanamayan yada anlatılamayan
bazı konularda yetersiz kalır.
 Jest, mimik ve tonlama gibi iletişimi
kolaylaştırıcı unsurlar yoktur.
 Mesajlara cevap almak çok uzun sürebilir.


Jest, mimik ve tonlama gibi iletişimi
kolaylaştırıcı unsurlar yoktur.
Kullanıcılar
belirtilen
zamanda
odada
bulunmayan kişilerle iletişimde bulunamaz.
İyi klavye kullanma yeteneğine ihtiyaç duyar.
4.2 Telekonferans
Telekonferans, birden çok sayıda bağlı telefon/PC
içerir. Her kullanıcı, diğer kullanıcıları duyabilir ve
onların hepsine konuşabilir. Bu tipteki çağrıya
konferans çağrısı denir. Ses köprüsü(Audio bridge)
diye merkezi bir birime ihtiyaç duyar. Bu birim
konferans çağrısını otomatik olarak kurmak için
gerekli olan desteği sağlar[4]. Bu yöntemin
avantajları:



Metin ile sağlanamayan bazı eğitim faaliyetleri
bu yöntemle gerçekleştirilebilmektedir (dil
derslerinde dinleme ve konuşma gibi).
İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan biri olan
tonlama kullanılabilir.
İletişime katılmak için PC’ye ihtiyaç yoktur.
Bu yöntemin dezavantajları:

Ses köprüsüne ihtiyaç duyar.



Eş zamanlı olmayan araç ve teknolojilere göre
daha fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyar.
İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan jest ve
mimik gibi unsurlar yoktur.
İletişime katılmak için belirtilen zamana
uyulmak zorundadır.
4.3 Videokonferans
Birden fazla kullanıcının ses ve görüntülü
iletişimde bulunmasını sağlayan teknolojidir.
Kullanıcıların
iletişime
katılabilmesi
için
kullanıcıların video kamera, mikrofon ve hoparlöre
sahip olması gerekir. Videokonferansı desteklemek
için MCU(multipoint
control
unit)
yada
videokonferans sunucusu diye adlandırılan merkezi
bir birime ihtiyaç duyulabilir [4]. Bu yöntemin
avantajları:



Eğitim faaliyetleri için gerekli olan ses ve
görüntü içerebilir.
İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan tonlama,
jest ve mimiklerden faydalanılabilir.
Kullanıcılar daha az izole edilmiş duygusuna
kapılırlar.



İletişime katılmak için belirtilen zamana
uyulmak zorundadır.
Aynı anda iki kişi iletişimde bulunabilir.
Görüşmeyi PC başlatabilir.
4.5 Video Telefon
İki kullanıcının ses ve görüntülü iletişimde
bulunmasını sağlayan teknolojidir. Kullanıcılar cep
telefonundan yada PC’den iletişime katılabilirler.
PC kullanıcılarının iletişime katılabilmesi için
kullanıcıların video kamera, mikrofon ve hoparlöre
sahip olması gerekir [4]. Cep telefonu
kullanıcılarının iletişime katılabilmesi için uyumlu
bir cep telefonu ve UMTS(Universal Mobile
Telecommunications System) şebekesi kapsamında
olunması gerekir. Bu yöntemin avantajları:




Eğitim faaliyetleri için gerekli olan ses ve
görüntü içerebilir.
İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan tonlama,
jest ve mimiklerden faydalanılabilir.
Kullanıcılar daha az izole edilmiş duygusuna
kapılırlar.
İletişim için PC kullanma zorunluluğu yoktur.
Bu yöntemin dezavantajları:
Bu yöntemin dezavantajları:





MCU’ya ihtiyaç duyulabilir.
En fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyan
yöntemdir.
İletişime katılmak için belirtilen zamana
uyulmak zorundadır.
4.4 VoIP(Voice over IP)
İnternet üzerinden telefon ve PC’ler arası sesli
görüşme yapabilmeyi sağlayan teknolojidir.
İnternet ile ilgili ağ protokolü IP(Internet Protocol)
olduğu için bu teknolojiye VoIP(Voice over IP)
denilmiştir. İnternet paket modunda, telefon ağları
ise devre anahtarlamalı modda çalıştığı için arada
dönüşümü sağlayan telefon geçiti (telephony
gateway) kullanılmalıdır [4]. Bu yöntemin
avantajları:



Metin ile sağlanamayan bazı eğitim faaliyetleri
bu yöntemle gerçekleştirilebilmektedir (dil
derslerinde dinleme ve konuşma gibi).
İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan biri olan
tonlama kullanılabilir.
İletişime katılmak için PC’ye ihtiyaç yoktur.
Bu yöntemin dezavantajları:


Eş zamanlı olmayan araç ve teknolojilere göre
daha fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyar.
İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan jest ve
mimik gibi unsurlar yoktur.


Fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyar.
İletişime katılmak için belirtilen zamana
uyulmak zorundadır.
Aynı anda iki kişi iletişimde bulunabilir.
Cep telefonundan iletişime katılmak için cep
telefonunun uyumlu olması ve UMTS şebekesi
kapsamında olunması gerekir.
5. EŞ ZAMANLI VE EŞ ZAMANLI
OLMAYAN
İLETİŞİM
KARŞILAŞTIRMASI
Özel olarak eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan
iletişim araç ve teknolojilerinin avantaj ve
dezavantajları önceki bölümde belirtilmişti. Genel
olarak geleneksel, eş zamanlı ve eş zamanlı
olmayan iletişimin karşılaştırılması tablo 2’de
gösterilmiştir.
Bütün faktörler eşitse çoğu öğrenci ve fakülte; canlı
ve kişisel etkileşimin bulunduğu geleneksel dersleri
tercih etmektedir. Bununla birlikte; zaman ve yer
engelleri, çoğu geleneksel olmayan öğrencinin
geleneksel derslere katılımını engellemektedir.
Öğrenme stillerindeki farklılık yüzünden, bazı
öğrenciler geleneksel sınıf ortamında etkin bir
şekilde öğrenemeyebilir. Eş zamanlı uzaktan
öğrenim, yer gibi bazı sınırlamaları ortadan
kaldırmıştır fakat öğrencilerin hala belirtilen
zamanda iletişimin sağlanacağı ortamda bulunması
gerekir. Mesafe sınırlamalarını ortadan kaldırma,
üniversiteden uzakta bulunan öğrenciler için önemli
bir özelliktir. Eş zamanlı olmayan uzaktan öğrenim,
yer ve zaman engellerini etkin bir şekilde ortadan
kaldırır. Bu; farklı grupta öğrencilerin derse
erişimine izin verir. Uzaktan eğitim yönteminin
etkin bir şekilde kullanılabilmesi için; eğitmenin, eş
öğrenimini ve grup projelerini gerçekleştirebilmek
için öğrenim toplulukları yaratmasına ihtiyaç
duyulur. Bu eş zamanlı olmayan uzaktan öğrenim
için daha uğraştırıcıdır çünkü eğitim topluluğu
“sanal”dır [1].
Üç farklı eğitim modu için, öğrenime değer biçme
ve değerlendirme için farklı modeller gerekir.
Bireysel “ev ödevi” bütün eğitim modları için
benzer olabilir. Uzak öğrenen öğrencilerden
Avantajlar
Dezavantajlar
materyal toplamayı sağlayan bir mekanizma
bulunmalıdır. Bu; web, elektronik posta, standart
posta yada fax aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Eş
zamanlı uzaktan öğrenme için, ödevleri toplamak
için uzaktaki personel kullanılabilir. Gözetmenli
sınıfta yapılan sınavlar eş zamanlı olmayan uzaktan
öğrenim için uğraştırıcı konulardan biridir. Bununla
birlikte, ticari sınama servisleri makul fiyatla
gözetmenli sınavlar yapmaktadır. Üç eğitim
modunda da grup projeleri kullanılabilir. Eş
zamanlı uzaktan öğrenim sınıfları için gruplar aynı
yerden oluşturulabilir. Farklı yerden gruplara
ihtiyaç duyulduğu eş zamanlı olmayan ve eş
zamanlı sınıflar için grup işbirliğine imkan
sağlamak için teknoloji gerekir [1].
Tablo 2. Her eğitim moduyla ilgili avantaj ve dezavantajlar[1,5,6,7]
Geleneksel
Eş Zamanlı
Eş Zamanlı Olmayan
 Canlı, öğrenciler  Yer engellerini ortadan
 Yer ve zaman engellerini
ve eğitmen ve
kaldırır
ortadan kaldırır
öğrenciler
 Tam zamanlı profesyoneller  Herkes için eğitime
arasında kişisel
için eğitime erişim
erişim
etkileşim
 Gerçek zamanlı tartışma ve
 Farklı arkaplanlara izin
 Gerçek zamanlı
beyin fırtınası
verir
tartışma ve beyin  Geleneksel sınıf ortamına
 Eğitimin
fırtınası
yakın olduğu için öğrencide
uluslararasılaştırılması
 Çok fazla
daha az izole edilmiş etkisi
 Cevapları birleştirme için
teknolojiye ihtiyaç
yaratır
zaman verir.
duymaz
 Anında geri besleme
 Öğrenci
derse
ve
 Öğrenci izole
alınabilir
tartışmalara birden fazla
edilmiş etkisine
kez katılabilir.
kapılmaz
 Hızla şekilde iletişimde
 Anında geri
bulunamayan ve utangaç
besleme alınabilir
kişilerin derse katılımı
artar.
 Farklı öğrenim
 Derslerin zamanlanması
 Bağlı sanal dağıtık
stillerine uyarlama  Bağlı dağıtık öğrenim
öğrenim topluluğu
yaratma
 Öğrencinin derse
topluluğu yaratma
ve tartışmalara

Bazı dersler için
 Uzak personel yoksa
katılması için tek
diğerlerinden daha
gözetmenli sınav
fırsatı vardır
uygundur
gerçekleştirmede dışarıya
 Hızla şekilde
bağımlıdır
 Öz-disiplin ve olgunluğa
iletişimde
ihtiyaç duyar
 Farklı yerden gruplar
bulunamayan ve
oluşturulurken işbirliği için
 Gözetmenli sınav
utangaç kişilerin
teknolojiye ihtiyaç duyulur
gerçekleştirmede dışarıya
derse katılımı
bağımlıdır
 Öğrencinin derse ve
azdır
tartışmalara katılması için tek  Farklı yerden gruplar
fırsatı vardır
oluşturulurken işbirliği
için teknolojiye ihtiyaç
 Belirtilen zamanda bütün
duyulur
öğrenciler aynı ortamda
bulunmayabilir
 Öğrencilerde izole
edilmiş etkisi yaratabilir
 Zaman kuşakları problem
yaratabilir
 Anında geribesleme
alınamaz
 Hızla şekilde iletişimde
bulunamayan ve utangaç
kişilerin derse katılımı azdır
 Belirtilen zamana uyulması
gerekir
6.
TÜRKİYE’DE
ÖĞRENİM
UZAKTAN
Türkiye’de uzaktan öğrenim bazı üniversitelerin
meslek yüksekokullarında uygulanmaktadır. Bu
üniversiteler arasında; Anadolu Üniversitesi,
Çukurova Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Maltepe
Üniversitesi, Mersin Üniversitesi ve Sakarya
Üniversitesi bulunmaktadır [8]. Tablo 3’de
gösterildiği gibi Çukurova Üniversitesi dışındaki
üniversitelerde eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan
iletişim
birlikte
kullanılırken,
Çukurova
Üniversitesi’nde eş zamanlı olmayan iletişim
kullanılmaktadır.
Tablo 3. Uzaktan öğrenimin uygulandığı
üniversitelerde kullanılan iletişim türleri
Üniversite
Program
Sayısı
Anadolu
Çukurova
Gazi
Maltepe
Mersin
Sakarya
1
1
2
1
3
5
Eş
Zamanlı
İletişim
*
*
*
*
*
Eş Zamanlı
Olmayan
İletişim
*
*
*
*
*
*
7. SONUÇ
Uzaktan öğrenimde kullanılan iletişim türlerinden
olan eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişim
türlerinin birbirine karşı ve geleneksel öğrenime
karşı üstünlükleri vardır. Uzaktan öğrenimin amacı
geleneksel eğitimin üstünlüklerini koruyup onun da
ilerisine gitmektir. Bunu sağlayabilmekte ancak eş
zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişimin birlikte
kullanılmasıyla yapılabilir. Geleneksel eğitimin
avantajlarını uzaktan eğitimde de kullanabilmek
için dersler veya tartışmalar canlı yapılarak, bu
yapılan ders veya tartışmalar kaydedilerek daha
sonra katılamayanlar tarafından veya yeniden
katılmak isteyenler tarafından izlenilebilir. Eş
zamanlı iletişimin gerekmediği ders ve tartışmalar
eş zamanlı olmayan bir şekilde gerçekleştirilebilir.
Derslerin daha karmaşık ve zor olan bölümleri eş
zamanlı iletişim kullanılarak gerçekleştirilebilir,
daha basit ve kolay bölümleri ise eş zamanlı
olmayan bir şekilde gerçekleştirilebilir.
Bu çalışma,
aynı zamanda Türkiye’deki
üniversitelerin çoğunun eş zamanlı ve eş zamanlı
olmayan iletişimi birlikte kullandığını göstermiştir.
KAYNAKLAR
[1] Midkiff S. P., DaSilva L. A., ‘Leveraging the Web for
Synchronous versus Asynchronous Distance
Learning’
www.shockandawe.us/mscis/313/Midkiff.pdf
[2] Rada R., ‘Interactive Media’, Springler-Verlag, 1995.
[3] White C., ‘Language Learning in Distance
Education’, Cambridge University Press, 2003.
[4] Halsall F., ‘Multimedia Communications’, AddisonWesley, 2001.
[5] Berge Z. L., ‘Computer Conferencing and the OnLine Classroom’, International Journal of
Educational Telecommunications, 1997.
[6] Taylor R. W., ‘Pros and cons of online learning-a
faculty perspective’, Journal of European Industrial
Training, 2002.
[7] Burgstahler S., ‘Universal Design of Distance
Learning’,
www.rrtc.hawaii.edu/documents/
products/phase2/pdf/027d(1)-H01.pdf
[8] YÖK, www.yok.gov.tr