TBB Finans Merkezi Sunumu

İstanbul’un Uluslararası
Finans Merkezi Olma
Potansiyelinin
Değerlendirilmesi*
Uluslararası Finans Merkezi
• Uluslararası Finans Merkezleri ulusal ve uluslararası yatırımcılara düşük işlem ve
sermaye maliyeti, düşük risklilik, sermayeye kolay ulaşım sağlar. Geniş ürün
yelpazesi ve sermaye birikimi ile piyasalar derinleşir ve likidite bollaşır. Ulusal finans
kurumları ve yabancı finans kurumları bu ortamın avantajlarından yararlanmak üzere
işlemlerini ve sermayelerini bu merkezde değerlendirir.
• Dünyada Londra, New York, Hong Kong, Singapur ve Zürih gibi gelişmiş finans
merkezleri ve Dubai, Moskova, Varşova gibi finans merkezi olma yolunda ilerleyen
şehirler bulunmaktadır
• Türkiye’de dünya standartlarında, değer yaratan bir finans merkezi kurulması
mümkün müdür? Evet,
•
•
•
•
•
•
•
Makroekonomik ve siyasi istikrar
Avantajlı bir coğrafi konum
Genç ve eğitim düzeyi gittikçe artan geniş bir nüfus
Hızlı büyüme oranı ve potansiyeli
Finansal hizmet alanında yüksek artış potansiyeli
Gittikçe artan bölgesel güç
Gerekli siyasi irade ve kararlılık
Türkiye’nin rakip ülkeler karşısında önemli avantajlarıdır
İUFM
1
İstanbul, “Nitelikli İş Gücü”, “Gelir Yaratma Potansiyeli”, “Sosyal Yaşam” ve “İş
Yapma Maliyeti” açısından rakiplerine oranla avantajlı bir konumdadır
Potansiyel
En Önemli
Engeller
Gelir Yaratma
Potansiyeli
Yasal Ortam
Nitelikli İş
Gücü
“Olabilecek
En İyi” 10
Düzenleyici
çerçeve
En Az Önemli
Sosyal Yaşam
Altyapı
Mali Ortam
Politik & Ekonomik
İstikrar
İmaj
Fark Yaratanlar
İş Yapma
Kolaylığı
İş Yapma
Maliyeti
Londra
Dublin
Londra
Londra
Londra
Londra
Dublin
Finans merkezi olarak performans
Dublin
Dubai
Londra
8
Moskova
Dublin
Dubai
Moskova
Londra
Londra
Dublin
Dublin
Dublin
Dublin
Istanbul
Dubai
Varşova
6
Londra
Londra
Dubai
Varşova
Varşova
Varşova
Dublin
Dubai
Dubai
Dubai
Varşova
Varşova
Dubai
Moskova
Varşova
4
Varşova
Varşova
Varşova
Dublin
Moskova
Dubai
Dubai
Varşova
Moskova
Moskova
Dubai
Moskova
Moskova
Dublin
Moskova
2
“Olabilecek
En Kötü” 0
İUFM
Moskova
Moskova
Londra
2
İstanbul’un rekabetçi konumunun değerlendirilmesi
Güçlü Yönler
Geliştirilmesi
Gereken
Yönler
1)
Nitelikli iş gücü yaratma potansiyeli
2)
Yüksek gelir yaratma potansiyeli
3)
Sosyal yaşamda çeşitlilik & zenginlik
4)
İş yapma maliyeti
1)
İmaj (İstanbul’un finans merkezi olarak konumlandırılması)
2)
Hukuki ortam (karar verme hızı, gerekli yetkinliklerin geliştirilmesi vb.)
3)
Mali ortam (vergi sistemindeki belirsizlikler, aracılık maliyetleri vb.)
4)
Düzenleyici çerçeve (Bağımsız düzenleyici kurumların geliştirilerek güçlendirilmesi vb.)
5)
Altyapı (ulaşım altyapısı, trafik vb.)
6)
İş ortamı (bürokrasi, hız vb.)
İstanbul için önemli rekabet avantajı yaratan ve bölgedeki
rakiplerin arayı kapatması nispeten güç olan yönler
İstanbul’u rakiplerinden önemli ölçüde farklılaştıran unsurlar
• Mevcut kaynakları ve ölçeği ile Moskova, İstanbul’un finansal merkez olma yolundaki en
önemli rakibidir
• Hızlı hareket edilerek, Moskova finans merkezi olma yolundaki problemlerini çözmeden
önce İstanbul’un konumunun güçlendirilmesi başarı için kritik öneme sahiptir
İUFM
3
Atılması gereken adımlar
Vizyonun elde edilebilmesi için hükümet programında da yer alan adalet, vergi,
eğitim ve sosyal güvenlik reformlarının hızla yapılması gerekmektedir
1. Yasal ortam
- Mahkemelerin daha etkin
çalışmasını ve
uyuşmazlıkların hızlı
çözümünü sağlayacak
- Finansal alanda uzman
hukukçular
yetiştirilmesinin yolunu
açacak
- İhtisaslaşmış finans
mahkemelerinin
kuruluşunu düzenleyecek
adalet reformunun
yapılması
İUFM
3. Düzenleyici
çerçeve
2. Mali ortam
- Finansal aracılık maliyetlerini
azaltacak
- Dolaylı-dolaysız vergi
dengesini kuracak
- Kayıt dışılığı azaltacak
- Vergi sistemine güveni
sağlayacak, uluslararası
normlara uygun vergi
sistemini oluşturacak
vergi reformunun yapılması
5. Altyapı
- Düzenleyici kurumların
piyasa oyuncuları ile
koordineli olarak
çalışmalarının sağlanması
- Bağımsız düzenleyici
kurumların geliştirilerek
güçlendirilmesi
6. İmaj
- Trafik sorununu çözecek ulaşım
altyapısının oluşturulması
- Kaliteli işyeri ve konut arzının
arttırılması
4
- Türkiye’nin ve İstanbul’un
imajının kuvvetlendirilmesi ve
İFM imajının oluşturulması
- Finans hizmetlerine özgü
markalaşma stratejisinin
oluşturulması
- Diğer ülkelerin kapsamlı
markalaşma stratejileri ile
rekabet edilmesi
4. Nitelikli iş gücü
- Ticaret ve finans
sektöründeki nitelikli ara
destek personel eksikliği
- Genç ve potansiyel iş
gücünün niteliklerini
arttıracak bir eğitim
reformunun yapılması
7. İş yapma kolaylığı
- İş kanunlarında işverenin
hareket alanını kısıtlayan
maddelerin düzeltilmesi
- İş piyasasında işe alım
ve işten çıkarmaların
esnek hale getirilmesi
Önerilen vizyon
• 30 sene içerisinde Londra, New York, Şangay ve Tokyo ile
birlikte dünyanın önde gelen beş uluslararası finans
merkezinden biri olması
• 10 sene içerisinde önemli bölgesel bir finans merkezi
konumuna ulaşması
• Finansal hizmetler ve ticaret alanında dünyadaki en iyi
örneklerden birini teşkil etmesi
İUFM
5
Projenin ölçeği... ve getirisi...
Projenin Ölçeği
Kazanımların Büyüklüğü
2 milyar ABD doları
20 milyar ABD doları
2025 yılında GSMH’a
yıllık ek katkı
ilk 5 yıl içerisinde
yöneltilecek tutar
İUFM
150,000 kişilik ek
istihdam
6
Hızlı hareket için öncelikli aktiviteler
1
Sorumlu Bakan’ın
görevlendirilmesi ve
desteğinin sağlanması
2
Program Yapısının son haline getirilmesi
3
Bütçeye gerekli ödeneğin konulması
4
İFM programı çalışma adımları ve kontrollerinin
kurulması
İlk ay
• Sorumlu bakanın
görevlendirilmesi
• İlgili kurum ve kuruluşların
bilgilendirme ve iletişim
planının oluşturulması
• Programın yönetilmesi için
gerekli olan aktivitelerin,
görev ve sorumlulukların,
ilgili zamanlamanın, risklerin
ve kontrol alanlarının
belirlenmesi
İUFM
2-3 ay içinde
• İFM’nin ilgili kurum ve kuruluşlara duyurulması
• Mali, hukuki ve düzenleyici çerçeve konuları başta olmak
üzere değişiklik yapılması gereken tüm alanlara yönelik
proje aktivitelerinin, görev ve sorumlulukların, ilgili
zamanlamanın detaylandırılması
• İFM Programı Proje Ofisi’nin faaliyete geçirilmesi
• Bütçe taslağının hazırlanması
• Program çalışmalarının başlatılması
7
Program yapısı – önerilen ‘Program’ organizasyonu
Hükümet
Alt-komitesi
•
•
Piyasa ile
temel
istişareler
Gözetim
Fon aktarma
•
•
•
Başbakan (Başkan)
Ekonominin Koordinasyonundan
Sorumlu Başbakan Yardımcısı
İlgili bakanlar
IFM Organizasyon
Komitesi
Danışma Kurulu
•
•
TBB’nin de temsil edildiği
uzmanlardan oluşan kurul
•
•
•
Strateji
Genel Koordinasyon
Bütçeleme
Raporlama
•
Programa ilişkin iletişimin Başbakan düzeyinde
gerçekleştirilmesi
•
İlgili diğer bakanlıkların desteğinin sağlanması
•
Finansal sektöründen uzmanlardan oluşan “Danışma
Kurulu”nun oluşturulması
•
Düzenli aralıklarla izleme toplantılarının yapılması
Program Ofisi
Mali, Hukuki ve
Düzenleyici
Çerçeve Geliştirme
Çalışma Grubu
İUFM
Altyapı ve
Gayrimenkul
Planlama ve
Koordinasyon
Çalışma Grubu
Eğitim, İşe Alım ve
Organizasyon
Çalışma Grubu
8
Marka, Kurumsal
İletişim ve İş
Geliştirme Çalışma
Grubu
Finansman ve
Finansal Kontrol
Çalışma Grubu
İstanbul Finans Merkezi kimlere fayda sağlayacaktır?
İUFM
1.
Türkiye’nin AB Üyeliği
2.
Türk Şirketleri (Özellikle KOBİler)
3.
Genç Nüfus (istihdam yaratılması nedeniyle)
4.
İstanbul Metropolitan Bölgesi (ve daha ötesi…)
5.
Türk Finansal Piyasalarında Faaliyet Gösteren Şirketler
6.
Merkez Bankası ve Düzenleyici Otoriteler
7.
Yurtdışında Yaşayan Nitelikli Türk İş Gücü
8.
Türk Kültür ve Sanat Kurumları
9
Saygılarımızla arz ederiz.
İUFM
10
Sermaye piyasasına ilişkin seçilmiş büyüklükler
(2007, GSYİH'ya oranı, %)
Dünya
AB
ABD
GOÜ*
Türkiye**
Banka aktifi*
Sermaye piyasası
Hisse senedi***
Borç senetleri
Kamu
Özel
Toplam
275
274
94
180
56
124
549
81
361
144
216
48
169
442
84
161
118
44
28
16
246
73
77
44
33
33
0
150
155
266
119
146
52
94
421
* GOÜ: Gelişmekte olan ülkeler
** Döviz bazında oranlar
*** Piyasa değeri
Kaynak: Global Financial Stability Report, Oct 2008
İUFM
11
Seçilmiş bankacılık göstergeleri
AB 27-Türkiye
Kişi başına gelir
Kişi başına aktif
Kişi başına krediler
Kişi başına mevduat
Kişi başına konut kredisi
Kişi başına tüketici kredisi
Euro
Euro
Euro
Euro
Euro
Euro
Kaynak: AB Merkez Bankası, BDDK, TBB
İUFM
12
AB
TR
24.791
82.823
38.917
33.636
10.107
3.731
6.829
4.614
2.260
2.844
256
503
Seçilmiş bankacılık göstergeleri
AB 27-Türkiye, 2007
Toplam aktifler
Toplam mevduat
Toplam krediler
Konut kredileri
Tüketici kredileri
İUFM
Gsyih'ya oranı (%)
Gsyih'ya oranı (%)
Gsyih'ya oranı (%)
Gsyih'ya oranı (%)
Gsyih'ya oranı (%)
13
AB
TR
334
136
157
41
7
65
40
32
4
7