ZiHiNSEL ENGELiLi ÇOCUKLARIN ÖZELLiKLERi

ZiHiNSEL
ENGELiLi
ÇOCUKLARIN
ÖZELLiKLERi
ZiHiNSEL ENGEL NEDiR?
• ZİHİNSEL ENGEL:
Çocuğun çevresine
uyumunu sağlayan;
iletişim,özbakım,ev yaşamı,
sosyal beceriler,toplumsal
yararlılık,kendini yönetme,
sağlık ve güvenlik,işlevsel
akademik beceriler
(okuma-yazma,matematik),
boş zaman ve iş becerilerinin iki yada daha fazlasında yetersizlik
gösterme durumudur.
ZiHiNSEL ENGELLiLERİN
SINIFLANDIRILMASI:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
HAFİF DERECEDE
ZİHİNSEL ENGELLİLER:
Bu gruba giren
çocukların zeka bölümleri,
50/55 ile 70/75 arsında
değişmektedir.
Bu gruba eğitsel açıdan incelendiğinde
eğitilebilir zihinsel engelliler adını alır.
NELER YAPABİLİRLER:Kendi bakımını yapar ancak;zaman
zaman bazı sağlık kurallarını hatırlatılmasına gereksinim
duyar.Giysi seçiminde yada alışveriş yapmada yardıma
gereksinim duyabilir.
Orta Derecede Zihinsel
Engelliler:
•
•
•
•
•
•
Bu gruba giren çocukların zeka
bölümleri,50/55 ile 70/75
arasında değişmektedir.
Bu grup eğitsel açıdan
incelendiğinde
öğretilebilir zihinsel engelliler adını alır.
• NELER YAPABİLİRLER:Yardımsız yemek yer,banyo yapar ve
giyinir.Kendisi ve başkaları için kolay yiyecekler
hazırlayabilir,çamaşırlarını yıkayabilir,ütü yapabilir.
Ağır Derecede Zihinsel
Engelliler:
• Bu gruba giren çocukların zeka bölümleri,20
ile 30/35 arasında değişmektedir.
• NELER YAPABİLİRLER:Yemekte kaşığı ve
çatalı uygun olarak kullanır;ekmeğine yağ
sürebilir,elbisesini giyebilir,elbiselerin düğme
ve fermuarlarını açıp kapatabilir,ayakkabısının
bağını bağlayabilir,yetişkin gözetiminde banyo
yapar,tuvaletini kendi başına yapabilir,elini ve
yüzünü bağımsız yıkar.
Çok Ağır Derecede Zihinsel
Engeliler:
Bu gruba giren
çocukların zeka bölümleri
20 ve daha altıdır.
• NELER YAPABİLİRLER:Günlük yaşamda
yemek yeme,giyinme,banyo ve tuvalet
ihtiyaçlarını karşılarken yetişkine en fazla
bağımlılık gösteren gruptur.
ZİHİNSEL ENGELE YOL
AÇAN NEDENLER:
• Bulaşıcı Hastalıklar ve Zehirlenmeler:Doğum öncesi
annenin geçirdiği bulaşıcı hastalıklar,anne rahminde
henüz gelişmekte olan bebeğin
sinir,dolaşım sistemi ve diğer bedensel özelliklerini
olumsuz yönde etkileyebilmektedir.Bu etkiler annenin
düşük yapması,bebeğin engelli yada ölü doğmasına
neden olabilir.Aynı şekilde,çocuğun doğum sonrası
geçirdiği menenjit(beyin iltihabı gibi bulaşıcı hastalıklar
ve zehirlenmeler beyinde çeşitli hasarlara neden
olabilmektedir.
Yaralanma ve Fiziksel
Etkiler:
Çocuğun anne rahminde aldığı yüksek
düzeydeki röntgen ışınları,radyasyon vb.
etkiler beyin gelişimini olumsuz etkilemekte ve
zihinsel engele neden olabilmektedir.
Doğum anında çocuğun oksijensiz
kalması,zor ve araç kullanılarak
yaptırılan(doğum maşası
v.b)doğumlar,beyinde hasara neden
olabilmektedir.
Beslenme Bozuklukları:
• Fenilketonüri:Karaciğerde
salgılanan fenilanin adında bir
hormonun yetersiz
salgılanmasından dolayı
oluşan bir hastalıktır.
Bu hormonun eksikliği beyinde
hasara dolayısıyla zeka geriliğine
yol açmaktadır.
Günümüzde bu hastalık doğum
öncesinde genetik yöntemler
ve biyopsilerle,doğum sonrasında ise
bebek bir haftalıkken topuğundan
alınan kan testiyle belirlenebilmektedir.
Doğum Öncesi Bilinmeyen
Nedenler:
• Mikrosefal:Kafa vücuda
göre küçük,alın ise eğiktir.
Yürürken vücut posizyonu
sarkık ve öne doğrudur.
Daha çok doğum öncesi
annenin geçirdiği bulaşıcı
hastalıklar,alkol,radyasyona
maruz kalınması sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Hidrosefal:
Sağlıklı bireylerde beyin sıvısı
beynin içinde ve yüzeyinde
dolaşmaktadır.Ancak beyin
sıvısının oluşumunda ya da
dolaşımında meydana gelen
bozukluklar,beyin sıvısının beynin içinde ya da
dışında toplanmasına neden olabilir.Bu
durumda miktarı giderek artan beyin sıvısı bir
yandan beyin üzerinde baskı oluştururken
diğer yandan kafatasını zorlayarak
genişlemesine neden olur.Bu duruma
‘hidrosefali’ denir.
Kromozom Anormallikleri:
• Sağlıklı insanların hücrelerinde 23 çift kromozom
bulunmaktadır.Bilindiği gibi bunlar, insanların çeşitli
özelliklerini belirleyen genleri taşımaktadır.Ancak
bazen bu kromozom yapılarında bazı bozukluklar
görülmektedir.Günümüzde bu durum kalıtım ya da
sonradan meydana gelen nedenlerle
açıklanmaktadır.Bu nedenlerin
başlıcaları:radyasyon,ilaçlar,kimyasal
maddeler,virüsler,anne yaşının yüksek olmasıdır.Bu
bozuklukların en çok rastlanılanı ‘down sendromu’dur.
Down sendromu:
• Down sendromu,fazladan bir kromozom
ya da fazladan bir kromozom parçasının
varlığının neden olduğu bir grup kusuru içerir.
Normal bir hücredeki 23 kromozom çifti ayırt edilebilir ve bunlar genetikçiler
tarafından numaralandırılmıştır.Down sendromlu çocuklarda
21.kromozom çiftinde iki kromozom yerine üç kromozom vardır.
Bu çocuklarda kısa beden yapısı,kas gücü gevşekliği,kalp
kusurları,hormon bezi kusurları,gevşek kemik eklemleri,küçük ağız
yapısı,bodur parmaklı eller
alışılmışın dışında avuç içi çizgileri gibi yaklaşık 60 değişik problem ortaya
çıkar.
Ortaya çıkma olasılığı ,1/600 dür.Ancak annenin yaşının yükselmesiyle
birlikte 1/40 a kadar düşmektedir.
Down sendromu hamileliğin 17.haftasında yapılan
üçlü tarama/ amniyosentez testiyle kolaylıkla belirlenebilmektedir.
Gebelik Bozuklukları:
• Gebelik bozuklukları denilince akla ilk
gelen,normal gebelik sürecindeki sapmadır.Bu
erken doğum(prematüre)olabileceği gibi geç
doğum (postmatüre) de olabilir.
• Her iki durumda da sapmanın süresi arttıkça
doğacak çocuğun zihinsel yetersizlik
yanında,çeşitli engeller gösterme olasılığı da
artar.
Çevresel Faktörler:
• Ailenin sosyoekonomik düzeyinin düşük
olması,beslenme ve sağlık problemleri
anne-çocuk etkileşiminin yetersiz
olması,çocuğun gelişimi için gerekli olan
uyarıcıların yetersiz olmasıdır.
Unutmayalım ki en büyük engel maddi
ve manevi yetersizliklerdir.