TÜRKİYE’NİN NÜFUS ÖZELLİKLERİ VE NÜFUS HAREKETLERİ LOGO LOGO KONULAR TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAPISAL ÖZELLİKLERİ Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Nüfusun Cinsiyete Göre Dağılımı Çalışan Nüfusun Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı Türkiye Nüfusunun Eğitim Durumu Türkiye’nin Kır ve Kent Nüfusu TÜRKİYE’DE NÜFUSUN TARİHSEL GELİŞİMİ Türkiye’de Nüfus Sayımları Türkiye’de Nüfusun Yıllara Göre Değişimi Türkiye’de Nüfusun Artışı ve Nedenleri ÜLKEMİZDE GÖÇLER İç Göçlerin Nedenleri Göçün Sonuçları LOGO TEMEL KAVRAMLAR Ekonomik Kalkınma KONULAR İÇİNDE Mübadele Aktif Nüfus İtici Faktörler Çekici Faktörler LOGO TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAPISAL ÖZELLİKLERİ LOGO 1. 2000 yılı nüfus sayımı verilerinden yararlanarak yaşadığınız il nüfusunun yapısal özellikleri (nüfus miktarı, yaş grupları, nüfusun cinsiyeti, eğitim durumu ve ekonomik faaliyet kollarına dağılımı) hakkında bilgi toplayınız. 2. Yaşadığınız ilde hangi sektörde (tarım, sanayi, hizmet) çalışanların sayısı daha fazladır? Tahmin ediniz? BURSA’DA KENT-KÖY NÜFUS ORANLARI Grafikte Bursa ilindeki kırsal ve kentsel nüfus oranları verilmiştir. Grafikten yararlanarak verileri okuyup yorumlayınız? LOGO BURSA NÜFUS PRAMİDİ Pramide bakarak Bursa’nın nüfusu ile ilgili yorumlarda bulununuz? LOGO 2007-2008 yılları arası değişim Bursa’nın ilçelerinde görülen bir yıl içindeki nüfus değişimlerini yorumlayınız? LOGO LOGO TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAPISAL ÖZELLİKLERİ Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı LOGO Nüfus miktarı kadar önem taşıyan bir başka kriter de nüfusun yaş yapısıdır. Çünkü, yaş grupları nüfusun genel yapısı ve doğurganlık oranı hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar. Ayrıca iş, eğitim, sağlık vb. ihtiyaçların belirlenmesinde ve geleceğe yönelik planlamanın0 -yapılabilmesinde rol 25 yaş grubu, nüfusunönemli % 49’ unu oluşturur. oynar. Nüfusumuzun en önemli özeliği genç ve dinamik yapı göstermesidir. LOGO Nüfus yaş Piramidin Hangi Tabanının Nüfusun piramidine yaş geniş giderek grubu yapısına tabanlı daha bakarak daralmasından bakarak fazladır? birülkemiz üçgene olumlu Genç nasıl nüfus benzemesinin nüfus ve birözelliklerine olumsuz sonuç (15-35) nedenleri yönlerini miktarı göre nelerdir? yaklaşık çıkarabiliriz? belirtiniz. hangi ülke negrubuna kadardır? girdiğini söyleyiniz. Nüfusun Cinsiyete Göre Dağılımı LOGO Nüfus sayımlarından elde edilen önemli sonuçlardan biri de cinsiyet durumudur. Nüfusun cinsiyet durumu bir ülkedeki kadın ve erkek nüfusu ifade eder. Kadın ve erkek nüfusu sadece demografik anlam taşımaz. Bu nüfus, sosyal ve ekonomik bakımdan da önemlidir. Örneğin I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda Türkiye büyük bir erkek nüfusu kaybına uğramıştır. Bu durum evlenecek yaştaki erkeklerin savaşa katılması nedeniyle doğum oranının düşmesine yol açmıştır. LOGO Bir şehirde kadın ve erkek nüfus arasındaki farkı; sanayi, şehrin göç alıp vermesi, askerî birlik bulunup bulunmaması gibi faktörler etkiler. Erkek nüfus az, Kadın nüfusu az (ARTVİN) Erkek nüfus fazla (KOCAELİ) LOGO Türkiye kentsel nüfusu (TÜİK, 2004) Türkiye kırsal nüfusu (TÜİK, 2004) Yukarıdaki grafiklerde Türkiye’nin yıllara göre kır ve kentlerde yaşayan kadın ve erkek nüfusu verilmiştir. Grafiklerden yaralanarak kır ve kentlerdeki cinsiyet dağılımını karşılaştırınız. LOGO Bazı illerimize göre erkek-kadın nüfusu İller Erkek Kadın Nedenleri İstanbul 5.088.000 4.930.000 Göç almış,Askeri birlik var,sanayi İzmir 1.699.000 1.672.000 Kocaeli 625.000 581.000 Kastamonu 182.000 194.000 Kırşehir 125.000 129.000 Sinop 110.000 114.000 Kars 169.000 156.000 Erzincan 169.000 148.000 Çalışan Nüfusun Ekonomik FaaliyetLOGO Kollarına Göre Dağılımı Çalışma çağındaki nüfus dilimi içinde bulunan ve belirli bir işi olan nüfusa “çalışan nüfus” veya “aktif nüfus” denir. Çalışma çağındaki nüfus dilimi içerisine girdiği hâlde işi olmayan nüfusa da “iş gücüne dahil olmayan” nüfus veya “işsiz nüfus” adı verilmektedir. Türkiye’de iş gücüne katılma oranı Türkiye’de cinsiyet durumuna göre iş gücüne katılma oranı (TÜİK, 2000) LOGO Ülkelerin gelişmişlik ölçütlerinden biri de toplam nüfus içindeki aktif nüfus oranı ve aktif nüfusun faaliyet kollarına göre dağılımıdır. Bu konuda belirleyici olan faaliyet kolları tarım (birincil), sanayi (ikincil) ve hizmet (üçüncül) sektörüdür. Gelişmiş ülkelerde tarım alanında çalışan nüfus oranı azdır. Türkiye’de çalışan nüfusun en fazla olduğu ekonomik faaliyet kolu tarımdır. Cumhuriyetin ilk yıllarında tarım alanında çalışanların oranı daha fazla iken sanayi ve hizmet sektöründeki gelişmelere paralel olarak azalmaktadır. LOGO Türkiye’de çalışan nüfusun iş kollarına göre dağılımı (TÜİK, 2000) Çalışan nüfusun Sektörlere göre çalışan 2000 yılında nüfusiş oranlarında kollarına dağılımı nasıl değişim grafiğine olmuştur? bakarak Türkiye'nin Bu değişim ekonomik ülkemizin yapısı ekonomik hakkında yapısı neler hakkında nasıl bir fikir vermektedir? söyleyebilirsiniz? Türkiye Nüfusunun Eğitim Durumu LOGO 1927 yılında 6 yaş ve üstü nüfus dikkate alındığında genel nüfusumuzun sadece %11'i okuryazarken 2000'de bu oran % 88'e çıkmıştır. Ancak okuryazar olmayan nüfusun % 71'ini kadınlar oluşturmaktadır. Türkiye nüfusunun cinsiyetlere göre okuryazarlık oranları LOGO 1927 ve 2000 yıllarında cinsiyetlere Ülkemizde Türkiye'nin okuma 1927-2000 yazma yılların oranı da kadınlarda kadın ve göre erkek nedenokuryazarlık nüfusu düşüktür? arasındaki Bu oranınkarşılaştırınız. yükseltilmesi okuma ve yazma için artış neleroranını yapılabilir? karşılaştırınız. oranını Türkiye’nin Kır ve Kent Nüfusu LOGO Bir ülkenin kırsal alanlarında ve kentlerinde bulunan nüfus miktarları, o ülkenin ekonomik ve sosyal yapısını yansıtan önemli göstergelerden biridir. Gelişmiş ülkelerde kırsal nüfus oranı toplam nüfusun % 10'nunu geçmemektedir. Ülkemizde nüfusu 10.000'in altında bulunan yerleşmelerde yaşayan nüfus “kırsal nüfus” olarak adlandırılır. Kırsal nüfusun geçimi önemli ölçüde tarıma ve hayvancılığa dayanmaktadır. LOGO Cumhuriyetin ilk yıllarında kırsal nüfus, toplam nüfusumuzun büyük kısmını oluşturuyordu. 1927'de ülkemiz nüfusunun % 83,8'i kır, %16,2'si şehir yerleşmelerinde yaşıyordu. Kırsal nüfusun bu miktarının fazlalığı etkisini giderek kaybetmesine rağmen 1970'li yılların sonlarına kadar devam etmiştir. İlk olarak 1980 yılında ülkemizde yapılan nüfus sayımında şehir nüfusu, kırsal nüfusundan daha yüksek sayıya ulaşmıştır. LOGO 1950-1970 Türkiye'de Kent Kırsal ve kesimde kırsal ile kent 1980-2000 nüfus doğum nüfusu arasındaki oranı hangi yıllarıfazla yıldan arasındaki enolmasına büyük sonrakent fark oran rağmen ve hangi olarak kırsal kırsal yıllarda nüfus artmaya başlamıştır? görülmektedir? nüfusun oranlarını giderek karşılaştırınız azalmasının . nedeni nedir? LOGO Kadın nüfus oranı Okuma yazma bilmeyenler Kırsal alanda yaşayanlar Yaşlı nüfus Genç nüfus Üniversite mezunları Kentte yaşayanlar Erkek nüfus oranı Ortalama ömür Ülkemizin nüfus yapısıyla ilgili içinde bu kavramların geçtiği bir metin yazınız. TÜRKİYE’DE NÜFUSUN TARİHSEL GELİŞİMİ LOGO 1. Yaşadığınız yerin nüfusunu öğreniniz. 2. Yaşadığınız yerde nüfusun artma ya da azalma nedenleri nelerdir? Araştırınız. 3. Yaşadığınız yerin nüfusu artıyorsa size göre bu artış hızlı mı yoksa yavaş mıdır? Yıllara göre karşılaştırınız. BURSA İLÇELERİ NÜFUS DEĞİŞİMİ 1990 Nilüfer 2000 2007 2008 LOGO Değişim% 65.799 178.682 251.344 270.502 7,62% Osmangazi 510.902 642.337 736.034 753.217 2,33% Yıldırım 480.266 575.450 593.768 3,18% Büyükorhan 19.515 16.667 14.199 13.542 -4,63% Gemlik 72.177 88.472 98.085 98.770 0,70% Gürsu 18.681 28.087 50.039 52.948 5,81% Harmancık İnegöl 12.225 126.214 10.017 186.558 8.340 208.314 8.156 213.100 -2,21% 2,30% İznik Karacabey Keles Kestel 41.942 71.938 21.675 31.710 44.770 76.887 18.613 44.102 44.514 79.115 15.959 44.456 44.524 79.224 15.468 46.795 0,02% 0,14% -3,08% 5,26% 38.656 53.965 62.369 65.899 5,66% Mudanya 325.159 LOGO M.Kemalpaşa Orhaneli Orhangazi Yenişehir Toplam 100.410 101.531 102.000 102.171 30.015 30.449 24.798 24.072 56.426 68.902 73.633 74.120 52.717 54.835 51.227 51.687 1.596.161 0,17% -2,93% 0,66% 0,90% 2.125.140 2.439.876 2.507.963 2,79% Tabloya göre Bursa’nın nüfusu artmış mıdır?Sebebi nedir? Bursa’nın ilçeleri içinde nüfusu azalanlar hangileridir?Bu azalmanın nedenleri neler olabilir? Mudanya'nın nüfusunun artışında etkili olan faktörler nelerdir? Türkiye’de Nüfus Sayımları LOGO Dünya nüfusu gibi Türkiye nüfusu da sürekli bir değişim ve artış içindedir. Bu değişim ve artış, hızını kaybetmekle beraber günümüzde de sürmektedir. Nüfustaki artış ve değişim belirli aralıklarla yapılan genel nüfus sayımlarıyla belirlenir. Osmanlı Devleti’nde ilk nüfus sayımı II. Mahmut döneminde gerçekleştirilmiştir. Cumhuriyet Döneminde ilk kapsamlı nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır. LOGO 1935'teki nüfus sayımından sonra 1990'a kadar sayımların sonu “0” ve “5” ile biten yıllarda, 1990'dan sonra ise 10 yılda bir yapılmasına karar verilmiştir. Ülkemizdeki nüfus sayımlarında ülke sınırları içinde bulunanlar, bulundukları yerlerde sayılırlar. Bu nedenle sayım günü çeşitli nedenlerle yurt dışında olanlar sayılmaz. (II. Mahmut dönemi): 1831 yılında asker ve vergi yükümlülerini belirlemeye yönelik olarak yapılan nüfus sayımında Anadolu'nun nüfusu 7-7,5 milyon olarak sayılmıştır. (Abdülmecit dönemi ): 1844 yılında nüfus belgesi verilecek nüfusu tespit etmek amacıyla yapılan nüfus sayımında Anadolu’nun nüfusu 10-10,5 milyon olarak sayılmıştır. Türkiye nüfusunun yıllara göre artışı LOGO Yıl Nüfus Artış Hızı 1927 13 648 1935 16 158 21,10 1940 17 821 19,59 1945 18 790 10,59 1950 20 947 21,72 1955 24 065 27,75 1960 27 755 28,53 1965 31 391 24,63 1970 35 605 25,19 1975 40 348 25,01 1980 44 737 20,65 1985 50 664 24,88 1990 56 473 21,71 2000 67 804 18,35 LOGO Türkiye nüfusu sürekli aynı oranda mı artmıştır? Neden? En düşük artış hızı hangi sayım dönemleri arasında gerçekleşmiştir? Yıl Nüfus Artış Hızı LOGO 1927 13 648 1935 16 158 21,10 1940 17 821 19,59 1945 18 790 10,59 1950 20 947 21,72 1955 24 065 27,75 1960 27 755 28,53 1965 31 391 24,63 1970 35 605 25,19 1975 40 348 25,01 1980 44 737 20,65 1985 50 664 24,88 1990 56 473 21,71 2000 67 804 18,35 En yüksek artış hızı hangi sayım dönemleri arasında gerçekleşmiştir? Türkiye’de Nüfusun Yıllara Göre Değişimi LOGO Doğumlar ve alınan göçlerle artan nüfus, ölümler ve verilen göçlerle azalır. Cumhuriyet Döneminde yurdumuza zaman zaman çeşitli ülkelerden göçler olduğu gibi yurdumuzdan da başka ülkelere göçler gerçekleşmiştir. Nüfus artışımız üzerinde yurdumuza toprak katılımının da etkisi söz konusudur (Hatay’ın ana vatana katılışı). LOGO 67,8 milyona 1927-2000 yılları arasında ülke nüfusundaki değişim şu başlıklarla belirtilebilir: Nüfus hızlı bir şekilde artmaktadır. Erkek nüfusu, kadın nüfusundan daha fazladır. Nüfusun eğitim düzeyi giderek yükselmektedir. 13,6 milyondan Ortalama yaşam süresi giderek uzamaktadır. 1.133.000 kişi artmıştır. Kentsel nüfus giderek artmaktadır. İç ve dış göçler yoğun olarak yaşanmıştır. NÜFUS ARTIŞ HIZI LOGO Yıllık 1945’ten sonra artış kez…………....…. ………....……. ……………... döneminden nüfus sonra ………….. artış sürekli hızı ile en o/oo 20'ninseviyede altına Yıllık nüfus nüfus artışilkhızı hızının …………….döneminde döneminde% % ………….. iledüşüş enyüksek düşük seviyededir. düşmüştür. göstermiştir. olmasının nedenleri nelerdir? Ölüm Doğum oranları oranları ......... ...........’ten yıllarında itibaren en1935-2000 yüksek sürekli seviyeye düşüş Türkiye’de yılları arasında doğum ve ölüm oranları ulaşmıştır. göstermiştir. LOGO LOGO Doğal nüfus artışı Çalışmak için başka ülkelere tek başına ya da aileleriyle birlikte gidenlerin oluşturduğu göçler Türkiye’de Nüfus Artışı ve Azalışı Üzerinde Etkili Olan Başlıca Olaylar Hatay'ın ana vatana katılması Lozan Antlaşması nedeniyle mübadeleye tabi tutularak Türkiye'den gidenler Türkiye’de Nüfusun Artışı ve Nedenleri LOGO Yurdumuzda nüfus artışını etkileyen temel faktör doğal nüfus artışıdır. Nüfus artışında doğumlar kadar ölümler de etkilidir. Doğumlarla ölümler arasındaki fark doğal nüfus artışını oluşturur. Türkiye'nin doğal nüfus artışı incelendiğinde özellikle 1950'lerden itibaren ölüm oranlarında, 1960'lardan itibaren ise doğum oranlarında bir düşmenin söz konusu olduğu görülmektedir. Buradan anlaşıldığına göre doğum oranları azalırken ölüm oranları da azalmakta, yani insan ömrü uzamaktadır. LOGO Türkiye'de nüfusun artmasında doğal artışlardan başka nedenler de rol oynamaktadır. 1927-1935 yıllarında nüfus artışının % 28,9'luk kısmını başka ülkelerde yaşayan Türklerin siyasal baskılar nedeniyle yurdumuza göç etmesi oluşturur. 30 Haziran 1939'da Hatay'ın ana vatana katılması 1935-1940 yıllarında %12,5'lik bir artışa neden olmuştur. LOGO 1945-1950 yıllarında seferberlik hâlinin kalkması, ekonomik şartların düzelmeye başlaması, evlenmelerin artması, doğum oranlarının yükselmesi, bu ve bundan sonraki dönemdeki artışları da etkilemiştir. 1960-1965 yıllarında 200 bin kadar işçinin yurt dışına çalışmak için gitmesi nüfus artışında bir yavaşlamaya neden olmuştur. 1975 yılından itibaren nüfus artış hızımızın düşmesinde, kentleşme ve sanayileşmeyle birlikte doğum oranlarında meydana gelen NÜFUSLA İLGİLİ İZLENEN POLİTİKALAR LOGO 1.DÖNEM(1927-1965):Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda yurdumuzun uzun yıllar süren savaşlarda erkek nüfusunun önemli bir kısmını kaybetmiş olması, toplam doğurganlık oranını oldukça düşürmüştür. Bu nedenle 1965'e kadar nüfus artışını teşvik edici politikalar izlenmiştir. 2.DÖNEM(1965 VE SONRASI):1965'ten itibaren doğurganlığı teşvik edici politikaların yerine nüfus planlamasına önem verilmesi ise nüfus artışının yavaşlamasında etkili olmuştur. LOGO NÜFUS ARTIŞININ SONUÇLARI Kırsal kesimdeki nüfus artışı sonucu her geçen gün kişi başına düşen arazi miktarı azalmaktadır. Kentlerde konut sıkıntısı baş göstermekte ve gecekondulaşma görülmektedir. Ülkemizin batı ve orta Kırsal kesimde yapılan kesimlerinde yer alan illerde yatırımlardan verim nüfus artışında doğurganlığın alınamamaktadır. yanı sıra göçlerin de etkisi vardır. Türkiye'de nüfus artışı bazı sorunlara yol açmaktadır. Çevre sorunları oluşur, göç artar, millî gelir azalır ve refah seviyesi düşer, hizmetler aksar, bağımlı nüfus artar, konut sıkıntısı yaşanır, düzensiz şehirleşme görülür. ÜLKEMİZDE GÖÇLER LOGO 1. Çevrenizde göç ederek yaşadığınız şehre gelenler var mı? Bunların hangi nedenlerden dolayı göç ettiklerini tespit ediniz. Sınıftan çıkan sonuçlarla göçün nedenlerini belirlemeye çalışınız. 2. Yakınlarınızdan yurt dışına giden ve oraya yerleşen insanlar var mı? Bu insanların göç etme nedenleri nelerdir? Tartışınız. LOGO Şehriniz göç alıyor veya göç veriyor mu? Hangi nedenlerden dolayı göç aldığını ya da göç verdiğini tartışınız. ÇEKİCİ FAKTÖRLER İTİCİ FAKTÖRLER Gelişen sanayi ve iş sahaları Tarım alanlarının mirasla bölünmesi Eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel Tarımda makineleşme hizmetlerin gelişmiş olması ve Sağlık şartlarının yetersizliği yararlanma isteği Uygun iklim ve toprak şartları Eğitim şartlarının yetersizliği Ulaşım kolaylıkları Sosyal ve kültürel yetersizlikler Bayındırlık hizmetlerinin gelişmiş Kan davaları olması İş olanaklarının sınırlı olması Kentlerdeki eğlenceli yaşam, kültürel Tarım alanlarının verimsizleşmesi faaliyetlerin yaygın olması, yaşam (Erezyon) koşullarının daha iyi olması Olumsuz iklim şartları Ulaşım haberleşme alanındaki Doğal afetler gelişmelerin etkisi Kamulaştırma. İÇ GÖÇLERİN NEDENLERİ Bir arkadaşım şehirde iyi bir iş buldu. Ev sahibi oldu LOGO Ailemi geçindirecek Köyümüze baraj bir işim yok. yapıldı. Tarlalarımız sular altında kaldı. İyi bir okula gitmek ve kariyeri yüksek bir iş sahibi olmak istiyorum. Erozyon topraklarımızı verimsizleştirdi. Oğlum hasta ve iyi bir hastanede tedavi görmesi lazım. Hareketli şehir yaşamı ilgimi çekiyor. GÖÇ DOĞRULTULARI LOGO Ülkemizde göçler, yurt dışına ve yurt içine olmak üzere iki yöndedir. Dış göçler, ülke sınırlarının aşılması ile yapılır. İç göç, ülke sınırları içinde olur ve büyük kısmı kırsal bölgelerden kentlere doğru yapılır. GÖÇÜN NEDENLERİ LOGO Ülkemizde, kırsal alanlarda geçim zorluğu, buna karşılık şehirlerde başta sanayi olmak üzere diğer sektörlerde iş bulma imkânları kırdan kente göçü teşvik etmektedir. Kırsal alanlardan şehirlere doğru göç, kademeli olarak gerçekleşmiştir. Önce köyden büyük kasaba veya küçük şehirlere, oradan da büyük şehirlere göç şeklinde olmuştur. 1950’lerde göç hareketi köyden kente iken 1980’lerden sonra küçük şehirlerden büyük şehirlere doğru gerçekleşmiştir. LOGO Türkiye'de dış göç hareketi 1960’tan sonra iş gücüne ihtiyaç duyan Batı Avrupa’nın sanayileşmiş ülkelerine gidişle başlamıştır. 1974’teki petrol bunalımı ve bunu izleyen ekonomik durgunluk, bu ülkelerin iş gücü ihtiyacını azaltınca; iş gücü akımı başta Suudi Arabistan ve Libya olmak üzere Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerine yönelmiştir. Sovyetler Birliği’nin dağılması ile yeni kurulan Türk Cumhuriyetlerine de 1991’den itibaren Türkiye'den göçler olmuştur. LOGO Ben her yaz Ayvalık’taki yazlığımıza giderim. Gittikleri yerde sizce ne kadaryerden kalacaklar? Veyere ne Fotoğraftaki insanlar bulundukları başka bir yapacaklar? neden gidiyorlar? LOGO 1990 ile 2004 yılları arasında kırsal kesimde %0 20’nin üzerinde göç veren illerden bazıları “Tunceli, Sinop, Kastamonu, Kırşehir”dir. Bu illeri Türkiye fiziki haritasın da inceleyerek daha önceki coğrafi bilgilerinizi de kullanarak neden göç verdiklerini tartışınız.(ulaşım,iklim,yüzey şekilleri vb) 1990 ile 2005 yılları arasında en fazla göç alan ilk on il: İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Mersin, Bursa, Antalya, Malatya, Manisa ve Kocaeli. 1990 ile 2005 yılları arasında en fazla göç veren ilk on il: Adıyaman, Ağrı, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elâzığ, Hakkâri, Mardin, Muş. BEYİN GÖÇÜ Beyin göçü; iyi eğitim görmüş, nitelikli ve alanında yetişmiş bireylerin başka ülkeye göç edip yerleşmesidir. Beyin göçünün başlıca nedenleri; alanında iş bulamama, verimli çalışma koşullarından yoksunluk ve düşük ücrettir. Ülkemizden yurt dışına gitmiş beyin cerrahları, kalp cerrahları ve astrofizikçiler gibi bilim dallarında uzmanlaşmış kişiler bugün dünyaca ünlüdürler. LOGO GÖÇÜN SONUÇLARI Çocuklarımız iyi eğitim alıyor. Göç Edenlerin Yaşadıkları: Tekstil sektöründe çalışıyorum, iyi bir işim ve gelirim var. Sosyal hayatımız oldukça renkli. Yaşamak için uygun ve sağlıklı bir evde oturuyoruz. Şehirde hayat pahalıdır. İhtiyaçlarımızı karşılamak için yeteri kadar gelirimiz yok. Köyümü ve arkadaşlarımı özlüyorum Gecekondu adı verilen evlerimiz son derece sağlıksız ve yaşamaya uygun değil. LOGO Oturduğumuz yerde alt yapı hizmetleri yetersiz. Çocuklarımıza iyi bir eğitim imkânı sunamıyoruz. Gelirimiz yetmediği için çocuklarımız da çalışmak zorunda kalıyor. GÖÇÜN NEDENLERİ LOGO Hızlı nüfus artışı Miras yoluyla tarım topraklarının parçalanması Tarımda makineleşme nedeniyle işsizliğin oluşması Yüzey şekilleri nedeniyle tarım topraklarının küçük ve parçalı olması Tarımsal üretimdeki verim düşüklüğü İş imkânlarının kısıtlı olması Eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerden yararlanma isteği GÖÇÜN SONUÇLARI LOGO Nüfus dağılışında dengesizlik Çarpık kentleşme, çevre kirliliği, belediye hizmetlerinde aksama Şehirlerde işsizlik Eğitim ve sağlık olanaklarında aksama Şehir yaşamına uyum zorluğu Kırsal kesim yatırımlarında verimsizlik Önceleri kent dışında bulunan sanayi tesisleri zamanla kent içinde kalır. Konut sıkıntısı,gecekondulaşma GÖÇÜ ÖNLEMEK İÇİN ALINABİLECEK ÖNLEMLER LOGO Modern tarım yöntemleri yaygınlaştırılmalı. Besi ve ahır hayvancılığı geliştirilmeli. Tarıma dayalı sanayi kolları, kırsal alanlara kaydırılmalı. Kırsal alanlarda eğitim, sağlık, yol, su, elektrik gibi hizmetler yaygınlaştırılmalı. Yüksek doğal nüfus artış hızının aşağı çekilmesi Sanayi nüfusu yurt çapında dengeli dağıtılmalı Akdeniz kıyısında güzel bir köyde yaşıyordum. Fakat hastayım ve sürekli kontrol altında olmalıyım. O yüzden İzmir'e yerleştim. Babam öldükten sonra topraklarımız miras yolu ile bölündü. Tarımda makineleşme insan gücüne duyulan ihtiyacı azalttı. Şehre göç ettik. LOGO Önay Hanım Hasan Bey Eğitimimi tamamladıktan sonra İstanbul’a yerleştim. İstanbul’da eğitim ve sağlık hizmetlerinden, kültürel etkinliklerden daha fazla yararlanabiliyorum. Orman yangınları ve erozyon sonucu tarım topraklarımız verimsizleşti. Güler Hanım Alaattin Bey Küçük bir kentte, küçük bir işletmem vardı. İstanbul’a gelip işlerimi büyüttüm. Burada pazar ve ulaşım şartları çok iyi. LOGO Menekşe Hanım İsmail Bey BİREYLER Hasan Bey Önay Hanım İTİCİ FAKTÖRLER Sağlık şartları yetersizliği Menekşe Hanım İsmail Bey ÇEKİCİ FAKTÖRLER Sağlık olanakları Tarım alanlarının bölünmesi Eğitim sağlık kültürel olanakların fazlalığı Güler Hanım Alaattin Bey Yaşadığımız yer, depremde büyük hasar gördü. Ankara bizim için yeni bir yaşam umudu oldu. Tarım alanlarının verimsizleşmesi Doğal afetler İş şartlarının uygunluğu Uygun olanı işaretleyiniz. FAKTÖR Sağlık hizmetlerinin yetersizliği İş imkânlarının fazla oluşu Eğitim imkânlarının yetersizliği Daha kaliteli bir yaşam Toprakların miras yolu ile bölünmesi Tarımda makineleşme Doğal afetler İTİCİ FAKTÖRLER LOGO ÇEKİCİ FAKTÖRLER LOGO Bulmaca Y N A İ A K İ N İ N G Ö Ç Ü E M E A M E RO Z YON T A R I S B E M ANYA 6 3. Göç Toprak alan örtüsünün yerlerde nüfusu dış kuvvetler çeken tarafında önemli 2.. Göç 5. Kariyer veren sahibi bölgelerde kişilerin halkın yurt dışına temel gidip geçim 1. 4. Tarımda 1960'lardan insan itibaren gücüne Türkiye'den duyulan ihtiyacı en çok taşınması. ekonomik faktörlerden biri. sürdürmesi. bilimsel kaynağı. çalışmalarını o ülkelerde azaltarak işçi göçü göçe alan Avrupa neden olur. ülkesi. L Ş DEĞERLENDİRME LOGO Aşağıdaki grafikten yararlanarak Türkiye’deki nüfus artışı ile seçilmiş ülkelerin nüfus artışlarını karşılaştırınız. LOGO 1. 1927-2000 yılları arasında Türkiye'de şehir nüfusu köy nüfusuna göre daha çok artış göstermiştir. Şehir nüfusundaki artış hızının çok olmasında aşağıdakilerden hangisi daha çok etkilidir? A) Çocuk ölümlerinin az olması B) Evli nüfusun artması C) Ortalama ömrün uzaması D) Göçle gelen nüfusun artması E) Sağlık şartlarının iyileşmesi LOGO 2. Türkiye'de 1950'den sonra nüfus artış hızının yükselmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi olmamıştır? A) Bebek ölümlerinin azalması B) Sağlık şartlarının iyileşmesi C) Gıda üretimindeki artış D) Hayat standardının yükselmesi E) Köyden kente göçün artması LOGO 3. Türkiye'de yerleşme ve nüfus dağılışını etkileyen en önemli faktör aşağıdakilerden hangisidir? A) İklim B) Bitki örtüsü C) Toprak D) Deprem E) Doğal afetler LOGO 4. Aşağıdakilerden hangisi nüfus artış hızının yüksek veya düşük olmasında etkili değildir? A) Yüz ölçümü B) Sanayileşme C) Kadınların çalışması D) Sosyo-kültürel yapı E) Ekonomik hayat seviyesi LOGO İndirdiğiniz site: www.cografyaokulu.net Hazırlayan: Hakan BACI MUDANYA AHMET RÜŞTÜ LİSESİ BURSA