Mitoz bölünme - ALİ KESKİN

MİTOZ BÖLÜNME
HAZIRLAYANIN ADI SOYADI : ALİ KESKİN
SINIFI : 3.SINIF
BÖLÜMÜ : FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ
KONU : 8.Sınıf 1:Ünite İnsanda Üreme, Büyüme ve
Gelişme / Canlılar ve Hayat
1
MİTOZ BÖLÜNME
Mitoz bölünme nedir?
• Oluşan yavru hücreler tıpatıp ana hücreye benzer. Bütün canlılarda
2n kromozomlu vücut hücrelerinde görülen ve bir hücreden iki hücre
oluşturan bölünme şekline mitoz bölünme denir.
• Mitoz bölünme hem bir hücreli hem de çok hücreli canlılarda görülen
bir bölünme şeklidir.
•
Mitoz bölünme sonucunda ana hücre ile aynı kalıtım maddesine
2
sahip
iki yeni hücre oluşur.
MİTOZ BÖLÜNME
Düştükten biraz
sonra yaralarımız
nasıl iyileşiyor?
Budanan
dallardan yeni
dallar nasıl
oluşuyor?
Sütün
mayalandıktan
sonra yoğurda
dönüşmesi
nasıl
gerçekleşiyor?
Bu olayların sebebi mitoz bölünmedir.
3
MİTOZ BÖLÜNMENİN AMACI
Amacı




Mitoz bölünme bir hücreli canlılarda üremeyi sağlar.
Çok hücreli canlılarda ise organizmanın büyümesini, yıpranan dokuların
onarılmasını ve yenilenmesini sağlar.
Mitoz bölünme sonucu oluşan yavru hücrelerin kromozon sayıları aynı kalır.
Kalıtsal devamlılığı sağlar.
Yararlı kalıtsal özelliklerin günümüze kadar gelmesini sağlar.
4
MİTOZ BÖLÜNMENİN ÖZELLİKLERİ
Vücut hücrelerinde görülür. Ancak, sinir hücreleri, çizgili kas hücreleri,
alyuvarlar, gözün retinasındaki özelleşmiş hücreler gibi bazı hücreler
bir süre sonra bölünme yeteneklerini kaybederler.
5
MİTOZ BÖLÜNMENİN ÖZELLİKLERİ

Zigotun oluşumundan başlayarak yaşam boyu devam eder.

Çekirdek ve sitoplazma bir kez bölünür.

2n kromozomlu bir hücreden 2n kromozomlu iki hücre oluşur.

Bölünme sonucu oluşan iki hücre aynı kalıtsal bilgiye (DNA’ya) yani
kromozom yapısına sahiptir ve birbirinin tıpa tıp aynısıdır.
6
MİTOZ BÖLÜNMENİN ÖZELLİKLERİ

Bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı değişmez.

Sinapsis , Tetrat oluşumu ve krossing-over görülmez.

Tek hücrelilerde çoğalmayı, çok hücrelilerde büyümeyi, gelişmeyi,
yıpranan dokuların onarılmasını ve ölen hücrelerin yerine yenilerinin
yapılmasını sağlar.

Mitoz bölünme başlamadan önce hücre bölünmeye hazırlık dönemi
(interfaz) geçirir.

Çekirdek bölünmesi (karyokinez) ve sitoplazma
bölünmesi (sitokinez) olarak iki aşamada gerçekleşir.
7
MİTOZ BÖLÜNME EVRELERİ
Mitoz, çekirdek bölünmesiyle
başlayan ve birbirini takip eden
evrelerden oluşur.
Bölünmeye hazırlık döneminde
1.Hücre büyür ve bölünme yeteneğine
başlar.
2.Hücredeki kalıtsal madde iki katına
çıkar ve dna kendini eşler.
3.Yaşamsal faaliyetler hızlanır.
4.Sentrozom kendini eşler ve
sentriolleri oluşturur(Bitki hücresinde
sentrozom eşlenmesi görülmez).
8
ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ



Çekirdek zarı, çekirdekçik ve organeller eriyerek tamamen kaybolur.
Kromatinler kısalıp kalınlaşarak kromozoma dönüşürler.
Sentrioller birbirinden ayrılarak karşılıklı kutuplara çekilir.
Aralarında iğ iplikleri oluşur.
9
ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ

Kardeş kromotidler ekvatoral düzlemde bir çember gibi, bazen de
karışık olarak ekvatoral düzlem üzerinde dizilirler ve sentrozomlar
interfaz da oluşturmuş olduğu iğ ipliklerini kromozomlara doğru
göndermeye başlar.
Hücrenin ortasında hafif boğumlanma olur.
İğ iplikleri kardeş kromatidlere tutunur.

Kromozomların en net görüldüğü safhadır.


10
ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ


Kromozomlardaki sentromerlerin aynı anda ikiye bölünmesiyle
kardeş kromatidler tam olarak birbirinden ayrılır.
Kardeş kromatidler sentromerler ile iğ ipliklerine tutunarak zıt
kutuplara doğru harekete geçer.
11
ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ


Çekirdek zarı, çekirdekçik ve organeller yeniden oluşmaya başlar.
Kutuplara çekilen kromatidler çekirdek zarının içine girerler.
12
SİTOPLAZMA BÖLÜNMESİ
Hayvan hücrelerinde boğumlanma ile, bitki
hücrelerinde hücre çeperinden (hücre duvarı)
dolayı ara lamel (ara plak) oluşumu ile
sitoplazma bölünmesi tamamlanır.
13
SİTOPLAZMA BÖLÜNMESİ
Hücre
Hayvan hücresindeki
mitoz bölünme
Bitki hücresindeki
mitoz bölünme
Sentrozom
Sentrozom eşlenir.
Sentrozom
eşlenmez(Hücre duvarı)
İğ iplikleri
Sentrozom tarafından
oluşturulur.
Sitoplazmadaki
proteinlerce oluşturulur.
Sitoplazma bölünmesi
Boğumlanarak ikiye
ayrılır
Ara lamel oluşumu ile
ikiye ayrılır.
14
MİTOZ BÖLÜNME İLE İLGİLİ SORULAR
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri verilen sözcükler ile
tamamlayınız.
bölünme sonucu bir hücreden ________ hücre oluşur.
 Mitoz bir hücrelilerde ______________ sağlar.
Mitoz bölünme sonucu hücrenin _______________ sayısı sabit kalır.
 Mitozda önce _______________ sonra _____________ bölünmesi
gerçekleşir.
Mitoz bölünme çok hücreli canlılarda büyüme, gelişme ve
__________________ iyileşmesini sağlar.
Mitoz
15
MİTOZ BÖLÜNME İLE İLGİLİ SORULAR
Aşağıdaki ifadelerin yanındaki boşluklara doğru ise “D” yanlış ise
“Y” harfini yazınız?
___
Y Mitoz bölünmeyle bir hücreli canlılarda büyüme sağlanır.
D Mitoz bölünme sonucunda bir hücreden iki hücre oluşur.
___
___
D Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı
değişmez.
___Yaralandığımızda
yaralarımızın iyileşmesi mitoz bölünme ile olur.
D
___Mitoz
bölünme sonucunda kromozom sayıları yarılanmış iki ayrı
Y
hücre oluşur.
D
___Sinir
hücrelerinde mitoz bölünme görülmez.
16
KAYNAKÇA
http://tr.wikipedia.org/wiki/Mitoz_b%C3%B6l%C3
%BCnme
http://www.fenokulu.net/portal/Sayfa.php?Git=Ko
nuKategorileri&Sayfa=KonuDigerListesi&baslikid
=144&DigID=573
http://www.fenokulu.net/yeni/
17