Dr. Eda DEMİRHAN edemirhan@sakarya.edu.tr C/Blok- 4202 2 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Psikoloji Bilimi? İnsan davranışlarını inceleyen yaklaşımlar Psikoloji biliminde araştırma yöntemleri (Betimsel, ilişkisel, deneysel, vaka çalışmaları) Birey, bireysel farklılıklar benzerlikler Zeka ve yetenekler? Kişilik ? Cinsiyet farkları-öğrenme stilleri Tutum ? Engellilere yönelik tutumlar Tutumlara etki eden faktörler Tutumların değiştirilmesi Temel ikna teknikleri Yetersizliği olanlara verilen hizmetler Engelli çocuğu olanlar için aile rehberliği 3 4 Geçerliği kabul edilmiş sistemli bilgiler bütünü Nesnel sağlamlığı olan bilgiler bütünü Genel, güvenilir, bilinen en geçerli bilgi Sistemli ve organize edilmiş bilgiler bütünü ve teknik yöntem Bilimsel yöntemle toplanmış tüm bilgiler Evrendeki düzeni bulma çabası ve bu amaca ulaşmak için herkesçe gözlenebilir olan değişkenler arasında tekrarlanabilir bağlantılar arama yolu Denetimli gözlem sonuçlarına dayalı mantıksal düşünme yoluyla olguları açıklama gücü taşıyan hipotez ve genellemeler bulma ve bunları doğrulama yöntemi…. 5 Evrendeki düzeni bulma, gerçeği arama, insanlığın daha rahat bir yaşam sürdürebilmesi için gerekli araç-gereç ve yolları bulma … AMACI Deney ve gözlemle bu amaç için kullanılan bir YÖNTEMi ve bu yöntem sonucunda elde edilen bir bilgi ya da ürünü vardır. 6 Betimleme : ayrıntılı şekilde ortaya koymak, “ne, nedir?” Bu yıl üniversiteye giren öğrencilerin cinsiyet dağılımları, ailelerinin ekonomik durumu, yaş ortalaması… Açıklama: neden-sonuç ilişkilerinin ortaya konulması Isıtılan (neden)metaller (sonuç) genleşir, süte sirke eklenirse bozulur… Yordama: ileride ne olabileceği, incelenen olay dışında kalanlar hakkında tahminde bulunma Meteoroloji; hava tahminleri Denetimleme :olayları kendi denetinine alma, istenmeyen durumları denetleme Kuraklık durumunda yağmur yağdırmak, yanlış öğrenem sonucu oluşmuş davranış bozukluklarını gidermek.. 7 8 Bilimsel yöntem kullanılarak, gözlemlenebilir, ölçümlenebilir, konusu belli, sonlu, zamanlı, mekanlı, özgün olay, olgu ve sorunlar hakkındaki araştırma soru ya da sorularına güvenilir, geçerli, tutarlı ve sınanabilir yanıt arama sürecidir. Ya da kısaca, bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak bir araştırma sorusuna yanıt arama sürecidir. 9 Düzenlidir. Veriye dayanır. Nesneldir. Analitiktir. Tekrar edilebilir.. 10 Betimsel (tanımlayıcı) Gözlem Katılımlı,katılımsız İlişkisel (korelasyonel) Deneysel araştırmalar Korelasyon katsayısı Yapılandıralmış, yapılandırılmamış Anket (tarama) Vaka çalışması Bir kadın 35 yaşından büyük ise down sendromlu çocuk ihtimali yüksek 11 Descartes 1637 Freud 1890 Psikolojinin ataları MÖ 430 Hipocrates 1900 Zeka Watson Skinner testleri 1915 1924 İlk Psikologlar 1879 1904 1920 1953 Piaget Bilişsel Teoriler 1980 85 Modern Psikoloji 1954 1969 1990 Wilhelm Pavlov Gestalt Maslow Descartes Çok psikolojisi kültürlülük Wundt 13 1) İnsan zihin yapısının incelenmesi… (ne kadar olanaklı???) 2) Gözlenebilen davranışların bilimsel incelenmesi… (Watson etkisi…) 3) Hayvan davranışlarının incelenmesi… 4) Davranışı ve davranışın altında yatan süreçleri bilimsel olarak inceleyen çalışma alanı….. (günümüzde modern psikoloji tanımı) 14 15 1) Nörobiyolojik Yaklaşım 2) Davranışsal yaklaşım 3) Bilişsel yaklaşım 4) Psikoanalitik yaklaşım 5) Fenomenolojik(Hümanistik) yaklaşım 16 Deneysel psikoloji:bir uyarıcı hangi davranışı, nasıl ve ne derece etkiler.. Fizyolojik psikoloji: biyolojik süreçlerle davranış arasındaki ilişkiyi (kandaki hormon..) Gelişimsel Psikoloji:bireyin kronolojik yaşı ile davranış türü arasındaki ilişki Kişilik psikolojisi: bireylerin kendine özgü davranış, düşünce ve duygu biçimiyle ilgilenir. Sosyal psikoloji: bireylerin birbiri ile etkileşimi.. 17 Bilişsel psikoloji: algılama, düşünme, unutma vb. davranışlarının altında yatan süreçler… Klinik ve danışmanlık psikolojisi: bireyin çevresi ile daha uyumlu ilişki kurmasını sağlamak Okul ve eğitim psikolojisi: Hangi konu, kime ve nasıl öğretilmelidir? Endüstri psikolojisi: belirli bir işe en uygun kişiyi ya da tam tersi… 18 Bir gazete haberinin yorumlanması… Watson , skinner vb gibi ünlü psikologların hayatı… 19