KARDİYO-VASKÜLER SİSTEM CERRAHİSİNDE BAKIM KALP CERRAHİSİNDE TANI YÖNTEMLERİ 1-Kalp Kateterizasyonu- Koroner Anjiografi 2-Holter Monitör 3-Elektrofizyolojik Çalışma 4-Kardiyak MR 5-Nükleer Kardiyoloji Kalp Kateterizasyonu ve Koroner Anjiografi Kasık atar damarından lokal anestezi altında kalbe kadar ilerletilen bir kateter yardımı ile yapılır. Kalp kateteri sırasında kalbin içindeki basınçlar ölçülür ve aynı zamanda sol kalp boşluğuna'boyalı madde' verilerek kalbin kasılma işlevi de incelenir Holter Monitör (Kalp Ritmi veya Tansiyon Holteri) Kalp ritminin 24 saat takip edilip, kayıt edilmesi holter adı verilen cihaz ile gerçekleştirilmektedir. Bu cihaz sayesinde kalp ritim bozukluğu teşhis edilebilmektedir Elektrofizyolojik Çalışma • Kalpte oluşan ritim bozukluklarının en kesin teşhis yöntemidir. Kasık toplardamarından lokal anestezi altında kalbe kadar ilerletilen bir özel kateter yardımı ile yapılan bu işlem ile, kalbin çok hızlı (taşikardik) veya çok yavaş (bradikardik) çalışmasına yol açan ritim bozukluklarının yerleri 'milimetrik' ölçümlerle saptanır Kardiyak MR • Kalp zarının, kalp odacıkları ve kapaklarının, kalp adalesinin ve kalpten çıkan çıkan büyük atardamarların yapısını ve bazı kalp hastalıkların ortaya koyan görüntüleme yöntemidir Nükleer Kardiyoloji • Kalbi besleyen damarlarda herhangi bir tıkanıklık veya darlık olup olmadığının araştırılmasında, Kalbin sol karıncığının pompalama gücünün ölçümünde en kesin yöntemdir • Kalbin Cerrahi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı • Kalp hastalıkları doğuştan (konjenital) ve sonradan (edinsel) oluşan hastalıklar olarak ayrılır. • 1.2.1. Doğuştan Kalp Hastalıkları • Doğuştan kalp hastalıkları, gebeliğin ilk 8 haftası içinde ortaya çıkar. En sık görülen doğumsal anomalidir. • Ailede bu tür bir hastalık görülmesi , İnsulin kullanılması, gebeliğin ilk 8 ayında ilaç kullanılması, röntgen ışınları, kızamıkçık gibi enfeksiyonlar anomali ihtimalini arttırır. • Çok büyük bozukluklar veya belirtisiz ufak anomaliler olabilir. Morarma, sık nefes alma, çabuk yorulma, nefes alma zorluğu, gelişme geriliği, sık solunum yolu infeksiyonu ve bayılma sık görülen belirtilerdir. • Doğumsal kalp hastalıkları, asiyanotik (morluk olmadan) ve siyanotik (morluk ile) olmak üzere ikiye ayrılır. Asiyanotik konjenital kalp hastalıkları: Patent Duktus Arteriyozus (PDA): Tüm doğumsal kalp hastalıklarının yaklaşık %10'u PDA'dır. Duktus arteriyozus, akciğer atardamarı (pulmonerarter) ve ana atardamarı (aorta) birbirine bağlayan bir damar yapısıdır. • Doğumda bebeklerin tümünde duktus arteriyozus (PDA) normal olarak vardır.Ancak doğumdan birkaç saat sonra kapanması gereklidir. Eğer açık kalırsa buna PDA adı verilir Aorta gelen oksijenden zengin kanın bir kısmı bu bağlantıdan tekrar akciğerlere döner. Pulmoner arterde basınç yükselir. Kalbin sol tarafı fazla yüklenir.Sonuçta sol kalp yetmezliği ve pulmoner hipertansiyon gelişir. BELİRTİLERİ -Solunum zorluğu, -çarpıntı, - dispne, -göğüs ağrısı, - kalp yetmezliği, - yorgunluk, -vücudun alt yansında siyanoz görülür. • Duktusun küçük olduğu durumlarda genellikle belirti olmaz. Tanı • Ekokardiyografi, • Kalp kateterizasyonu ve angiokardiyografi yapılabilir. TEDAVİ: • İlk 3 gün içinde kendiliğinden kapanacağı düşünülerek takibi yapılmalıdır. • Kalp yetmezliği gelişen tablolarda yetmezliğe yönelik tedavi başlanır. • İlaçla tedavi edilmeye çalışılır düzelmez ise PDA katater (kasık atardamarından girilen tel vasıtası ile şemsiye ile kapatma işlemi) yada cerrahi olarak kapatılır. Atriyal Septal Defekt (ASD) • Kalbin sağ ve sol kulakçıkları (atriyum) arasında bir açıklığın veya deliğin doğuştan bulunmasıdır. • Sol atriyumdaki temiz kan sağ atriyuma geçer ve sağ kalbin pompalaması gereken kan miktarında ve akciğerlere ulaşan kan miktarında artma meydana gelir. • Ayrıca kalp yetmezliği, pulmoner hipertansiyona neden olabilir bu bakımdan ASD önemli bir konjenital hastalıktır. Belirti ve Bulgular Bazı küçük vakalarda herhangi bir belirti olmaz ve bunların önemli bir kısmı 4-5 yaşlarına kadar kendiliğinden kapanır. Büyük ASD ‘de: *nefes darlığı, *çabuk yorulma, *çarpıntı, * zatürre, *bronşit görülür. *Kalp yetmezliği olabilir. Erken tedavi olmazsa ileriki yaşlarda *pulmoner hipertansiyon ve *ritim bozukluklarına yol açabilir. Cerrahi girişiminde kalpteki büyük açıklık yama kullanılarak kapatılır. Atriyum ve ventriküller arasındaki tek büyük kapak ikiye bölünerek iki kapak oluşturulur. Oluşturulan kapaklara ileriki zamanlarda darlığa ve yetersizliğe bağlı olarak tekrar ikinci bir cerrahi girişim yapılabilir. Komplike durumlarda açık kalp ameliyatı yapılmaz, kapalı kalp ameliyatı (pulmoner banding) uygulanabilir. Bu uygulama ile pulmoner arter daraltılarak kan geçişi kontrol altına alınır Tanı -Röntgen, -Elektrokardiografi, -Ekokardiyografi, -Kalp kateterizasyonu ve - angiokardiyografi yapılır. Tedavi ve Bakımı • Ameliyat akciğer hipertansiyonu gelişen veya ciddi hastalık belirtileri olan çocuklarda genellikle bebeklik döneminde yapılır. • Ameliyat ile kalpte var olan bu büyük açıklık bir veya iki yama kullanılarak kapatılır. • Karıncıklar ve atriyumlar arasında bulunan tek ve büyük kapak ise ikiye bölünerek iki ayrı kapak oluşturulur Ventriküler Septal Defekt (VSD) • Kalpteki karıncıklar arasındaki duvarda doğumsal nedenli defekte bağlı açıklık olmasına ventriküler septal defekt denir. • Buna bağlı sol kulakçıktaki oksijenden zengin temiz kanın bir kısmı sağ kalbe geçiş yapar. Zamanla akciğere giden kanın artmasına bağlı olarak akciğer damarları ve kalp kasında hasarlar meydana gelebilir. Belirti ve Bulgular • Klinik bulgular defektin büyüklüğüne, pulmoner arterin direncine bağlıdır. Orta ve büyük çaplı delik olan süt çocuklarında: • büyüme ve gelişme geriliği, • tekrarlayan akciğer enfeksiyonları, • solunum sıkıntısı ve • kalp yetmezliği görülür. • Siyanoz ve aktivitede azalma olabilir, • üfürüm vardır, • pulmoner hipertansiyon olur. Tanı - Ekokardiyografi, -Kalp kateterizasyonu -Anjiografi ile konur. Cerrahi tedavi: • Büyük defektlerde, kalp yetmezliği yüksek derecede olduğundan tedavisi derhal yapılmalıdır.(süt çocuklarındaki delik 6 ay içinde kapatılmalıdır.)Açık kalp ameliyatıyla primer sütur yada yama ile defekt kapatılır. • Kateter yolu ile (ameliyatsız) kapatma işlemi: Etrafı kas yapı ile çevrili olan deliğin kateter yolu ile yama şeklinde kapatılmaları mümkündür. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Aort Darlığı (Stenozu) Oksijenden zengin kan, sol ventrikülden (karıncık) aort kapağından aorta, ve oradan tüm organlara pompalanır. Aort kapağı, kanın sol ventriküle tekrar dönmesini engeller. Aort Darlığı-Stenozu aort kapağının sertleştiği, kapak açıklığının daraldığı, ve kapağın kan akışını engellediği bir hastalıktır. Aorta kapağında bulunan darlıktan dolayı sol karıncık kanı büyük dolaşıma pompalayabilmek için normalden çok çalışarak güç kaybeder, zamanla sol karıncık büyür ve kasılabilme gücü azalır zamanla kalp yetmezliği gelişir. NEDENLERİ: Doğumsal nedenler, ilerleyen yaşa bağlı aort kapağında kireçlenme ateşli romatizmal hastalıklara bağlı gelişir. Belirti ve Bulgular Göğüs ağrısı Bayılma Hastanın çabuk yorulması Hastada soluk cilt görüntüsü Efor dispnesi Aritmiler Göz kararması Tanı Kalp seslerinde dinlemekle üfürüm duyulur. Ekokardiyografi Kalp Angiografi Tedavi ve Bakım İlaç tedavisi kalp yetmezliğine yöneliktir. İleri düzeyde ise cerrahi girişim uygulanır. Cerrahi tedavide açık kalp ameliyatı ile -valvotomi, -valvüloplasti ve -aort kapağı değiştirilir. Aort Koarktasyonu Aort boyunca herhangi bir seviyesinde görülebilen doğuştan bir darlıktır. Aort koarktasyonu tedavi edilmezse; Aort damarlarında yırtılmalar ve balonlaşmalar, beyin kanaması, sol kalp yetmezliği, kalp zarı iltihabı ve kalp krizleri görülebilir. Belirti ve Bulgular Sol kalp yetmezliğinde, hipertansiyon ve bacaklarda dolaşım bozukluğuna bağlı belirtiler vardır. Nefes darlığı, baş ağrısı, burun kanaması, çabuk yorulma ve yürümekle ortaya çıkan bacak ağrısıdır. Sıcak el, soğuk ayak bulgusu saptanabilir. Şah damarında belirgin ve sıçrayıcı nabız saptanır. Göğüs kafesinde kalp atımları dışarıdan görülebilir. Dinlemekle üfürüm vardır. Tanı Fizik muayene bulguları, -akciğer grafisi, -EKG, -ekokardiyografi ve -anjiografi ile tanı konur. Tedavi ve Bakım Bütün hastalarda erken cerrahi tedavi gereklidir. Ameliyatta darlık (stenoz) çıkarılarak sağlıklı damar uç-uca birleştirilir. Darlığın uzun olduğu olgularda ek plastik rekonstrüksiyon yapılır. Hastanın aort koarktasyonu ile beraber başka kalp anomalileri varsa bunlara yönelik de cerrahi girişimler yapılır. Diğer bir tedavi, balon kateter yardımı ile darlık genişletilir (Balon angioplasti). Balon angioplasti genellikle daha önce ameliyatla düzeltilmiş ve tekrar darlık gelişmiş rekoarktasyonların tedavisinde uygulanır. Kalp zarı enfeksiyonunu önlemek için antibiyotik tedavisi başlanır. Kalp yetmezliğine yönelik tedavi yapılmalıdır.