KUVVET Kesişen Kuvvetlerin Dengesi Bir noktaya birden fazla kuvvet etki ettiğinde o noktaya etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır olmalıdır. Kuvvet; duran cisimleri hareket ettiren, hareket eden cisimleri durduran cisimlerin şeklini ve hareket yönünü değiştiren etkidir. F ile gösterilir. Birimi Newton’dur. olarak kg-kuvvet (g) kullanılır. Birim Özel Durumlar 1 kg-kuvvet (g) = 9,8 N 1) Dengedeki bir cisme iki kuvvet etki ediyorsa kuvvetler eşit büyüklükte ve ters yöndedir. Vektörler için geçerli tüm kurallar kuvvet için de geçerlidir. Özellikler F1 F2 1) Bir cisme birden çok kuvvet etki ederse, cisim bileşke kuvvet yönünde hareket eder. 2) Dengedeki bir cisme aynı düzlemde etki eden üç kuvvet varsa bu kuvvetlerden herhangi ikisinin bileşkesi üçüncüsüne eşit ve ters yönlüdür. 2) Hareket halindeki bir cismi dengeleyebilmek için ona etki eden bileşke kuvvete eşit ve zıt yönde bir kuvvet uygulanır. Bu kuvvete “dengeleyici kuvvet” denir. 3) Kuvvet enerji dönüşümü meydana getirir. Enerji dönüşümünün olduğu yerde de kuvvet vardır. DENGE Bir cisme hiçbir kuvvet etki etmiyorsa ya da etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise bu cisim; 1) Ya durur ( Statik denge ) 2) Ya da sabit hızla hareketine devam eder ( Kinetik denge ) F1 F2 F3 0 F1 F2 F3 F2 F1 F3 F3 F1 F2 3) Bir cisim dengede ise; 1 PARALEL KUVVETLER LAMİ TEOREMİ a) Aynı Yönlü Paralel Kuvvetler Dengedeki bir cisme aynı düzlem üzerinde bulunan üç kuvvet etki ediyorsa bu kuvvetlerden birinin diğer ikisi arasındaki açının sinüsüne oranı sabittir. Ağırlığı önemsiz çubuğun K ve L noktalarına şekildeki gibi F1 ve F2 kuvvetleri etkimiş olsun. Bu sistemi dengeye getirmek için, önce bileşke kuvvet bulunmalıdır. F1 F2 F3 0 F1 F2 F Sin1 Sin 2 Sin 3 Bileşke kuvvet için; 1) Kuvvetler arasındadır. 2) Kuvvetlerin toplamı kadardır. 3) Büyük olan kuvvete daha yakındır. Özel Sin127 = Sin ( 90 + 37 ) = Cos37 = Sin53 Sin143 = Sin ( 90 + 53 ) = Sin53 = Sin37 ifadeleri geçerlidir. Kesişen kuvvetler dengede ise; küçük açı karşısında büyük kuvvet, büyük açı karşısında küçük kuvvet bulunur. Bileşke kuvvetin yerini bulmak için; R’ ye göre moment alırsak; θ1 > θ2 > θ3 ise M1=M2 F1 . x = F 2 . ( d – x ) F1 F2 F3 2 b) Zıt yönlü paralel kuvvetler: UYARILAR 1) Paralel kuvvetleri dengeye getirmek için destek koyduğumuz veya iple astığımız nokta aynı zaman da o kuvvetlerin bileşkesinin uygulama noktası ve o kuvvetlerden oluşan sistemin ağırlık merkezidir. 2.) Paralel kuvvetlerin sayısı ikiden çok ise önce bileşke kuvvet bulunur. Destek bileşke kuvvete eşit ve zıt yönde bir kuvvet demektir. Ağırlığı önemsiz çubuğun K ve L noktalarına F1 > F2 olacak şekilde iki kuvvet uygularsak, bu çubuğu dengeye getirmek için öncelikle bileşke kuvvet bulunmalıdır. 3) Doğrultuları aynı, yönleri zıt, başlangıç noktaları farklı paralel iki kuvvete kuvvet çifti denir. Bileşke kuvvet için; 1) 2) 3) Kuvvetler dışındadır. Kuvvetlerin farkı kadardır. Büyük olan kuvvet yönündedir. ifadeleri geçerlidir. Bileşke kuvvetin yerini bulmak için; R’ ye göre moment alırsak; M1=M2 F1 . x = F 2 . ( d + x ) 3