Orta Çağ - WordPress.com

ORTA ÇAĞDA AVRUPA 375–1453
●Çin Baskısı
KAVİMLER
GÖÇÜ
375
Siyasi Yapı
Sonuç:MS VI. Yüzyılda Türkler Batı’ya
doğru göç ettiler Karadeniz’in
Ekonomik zorluklar
kuzeyine gelerek buradaki
egemen kavimleri batıya sürdüler,
Böylece “ Kavimler Göçü” başladı
Kavimler Göçünün Sonuçları:
Roma ikiye ayrıldı 395 (Siyasi)
Batı Roma yıkıldı. 476 (Siyasi)
Bugünkü Avrupa’nın etnik (Sosyal) – devletleri (Siyasi)
oluştu, Hıristiyanlık yayıldı(Dini),
Avrupa Hun Devleti kuruldu (Siyasi)
Türk Bozkır kültürü Avrupa’ya yayıldı(Kültür)
Feodalite oluştu (Siyasi)
Skolâstik Felsefe oluştu (Sosyo-Kültürel, Dini)
Orta Çağ başladı (Evrensel)
Feodalite (Derebeylik)
Papa’nın Yetkileri
Bir kişiyi dinden çıkarma
Birden fazla kişiyi dinden çıkarma, dini faaliyetleri
durdurma
Endülijans Af kağıdı (Cennetten toprak satın alma)
EngizisyonPapa’nın Yüce Mahkemesi
Yorum :Papa dini ve mali güce sahiptir. Bu durum siyasi açıdan
güçlenmesine yol açmıştır.
Kanıt :Krallara taç giydirmesi
Kralları aforoz etmesi
Haçlı seferlerini düzenlemesi
Geniş topraklara sahip olmaları
Not
:Bizans’ta merkezi otorite güçlü olduğu için Patriğin
böyle yetkileri yoktur.
Skolastik Düşünce: Aklı ve bilimi reddeden düşünce
(Dogmatizm Papanın değiştrilemeyen bilgi kalıbı)
Vassal (Himaye edilen) Yorum: Himaye sistemine
Halk
dayalı yönetim
Süzeren (Himaye eden)
Aforoz
Enterdi
Dini Yapı
Merkezi
Derebeylikler Siyasi birlik
Şehirler, kale
Krallıklar
güçlü
merkezi otorite surlarla çevril
Zayıf
yok
Avrupa Feodalitesi
Türk Feodalitesi
(Boylar-Beylikler-İkta sahipleri)
(Derebeylik)
Toprak;
Avrupa’da
Türklerde
te ait
ait
Köylüler
Türklerde
ürdür.
Avrupa’da
Derebeyler – İkta Sahipleri
Türkler
birlikte yaşarlar.
şatolarda yaşarlar.
Merkezi Otorite
Avrupa’da
Türklerde Güçlüdür.
Not:“Anadolu Selçuklu
Devleti ele geçirilen
toprakları küçük parseller
halinde dağıttı.”
Amaç: Merkezi otoritedir.
Sosyal
Yapı
Sınıflaşmış Toplum Yapısı
-Soylular
-Rahipler
Not: Sınıflaşmada esas alınan ölçüt
-Burjuvalar
toprak mülkiyetidir.
-Köylüler
Serf
(Esir)
Ekonomik
Yapı
Kültürel
Yapı
1
Serbest
-Kapalı Tarım Ekonomisi, Ticaret Zayıf,
Zenginliğin ölçütü Toprak, Takas Usulü yaygın
SKOLÂSTİK FELSEFE
Deney ve gözlem yoktur. Dogmatizm: Papanın değiştirileOkullar kiliseye bağlıdır. meyen bilgi kalıbı
Pozitif bilimler gelişmedi. Sonuç: Kişisel yaratıcılık engelDogmatizm hâkimdir.
lendi. Eğitim laik değildir.
Not: Avrupa geri iken Bizans’ta Sebep: Bizansta merkezi otosanatsal ve bilimsel gelişmeler ritenin güçlü olması ve doğu
görüldü.
Medeniyetlerine yakın olması
Siyasi
Olaylar
HAÇLI SEFERLERİ 1096–1270
Nedenler:
Türklerin Anadolu seferleri (Siyasi)
Bizans’ın batı dünyasını yardıma çağırması(Siyasi)
Fatımilerin Haçlıları Kudüs’e davet etmesi(Siyasi)
Kudüs’ün Kutsallığı(Dini)
Papa’nın seferler için Endülijansı kullanması(Dini)
Papa’nın Ortodokslara karşı üstünlük kurma isteği(Dini)
Fransa’daki Kluni tarikatının çalışmaları(Dini)
Şövalyelerin maceraperest davranışları(Sosyal)
Merkezi Krallıkların güçlenmek isteği(Siyasi)
Doğu’nun zenginliği(Ekonomi)
Halkın feodaliteden kurtulma isteği(Sosyal)
Yorum: Avrupa’nın siyasi yapısı değişmiştir.
Sonuçlar:
Doğu-Batı ticareti gelişti. (ekonomik)
Derebeylik zayıfladı. Mutlak Krallıklar güçlendi. (siyasi)
Bizans’ın ömrü uzadı.(siyasi)
Moğol istilasına zemin hazırladı.(siyasi)
Katolik-Ortodoks ayrımı netleşti.(dini)
Barut(siyasi), Pusula(ekonomik), Kağıt ve Matbaa(kültürel ve
dini) gibi teknik buluşlar Avrupa’ya geçti.
İslam bilginlerinin eserleri (Farabi, İbn-i Sina) Latinceye
çevrildi.(kültürel)
Marsilya, Cenova, Venedik gibi Akdeniz limanları önem
kazandı.(ekonomik)
Skolâstik felsefe zayıfladı.(dini ve kültürel)
Kiliseye güven azaldı.(dini)
 Rönesans(kültürel) ve Reforma(dini) zemin hazırladı.
Not: -Dünya görüşü değişti
-Özgür düşünce ortamı doğdu
-Akdeniz ticareti canlandı
Orta Çağ
Yeni Çağ
Yakın Çağ
Akdeniz
Ticareti
Önem
Kazandı
Önem
Kaybetti
(Haçlı Seferleri)
(Coğrafi Keşifler)
I. Haçlı
Seferi
1096–1270
II. Haçlı
Seferi
1147–1149
III. Haçlı
Seferi
1189–1192
IV. Haçlı
Seferi
Önem
Kazandı
1204
(1869 Süveyş
Kanalı’nın açılması
Sultan Abdülaziz)
2
SEFERLER
●I. Kılıçarslan Dorlion Savaşıyla başkenti İznik’ten Konya’ya
taşıdı.
●İznik ve Urfa Anadolu Selçuklu Devletinin elinden çıktı. En
başarılı seferdir.
●Kudüs, Haçlılar tarafından alındı. Bölgede Latin Krallığı
Kuruldu. Feodalite Ortadoğu’ya taşındı.
●Öbür haçlı seferlerinde kazanılan topraklar korunmaya
çalışıldı.
●Urfa, Halep ve Şam’ın Müslümanlarca (Musul Atabeyi
İmameddin Zengi tarfından) geri alınması üzerine başlamıştır.
●Alman İmparatoru III. Konrad ve Fransız Kralı VII. Lui’nin
önderliğinde Anadolu’ya gelen Haçlı kuvvetlerine karşı Anadolu
Selçuklu Sultanı I. Mesut savaşmış ve büyük bir bölümünü imha
etmiştir.
●Bu sefere karşı en çok Anadolu Selçuklu Devleti ve Atabeyler
direnmiştir.
●II. Haçlı seferi, Haçlı ordularının başarısızlığı ile sonuçlandı.
● Selahaddin Eyyubi’nin 1187’de Hıttin Savaşında Kudüs’ü geri
alması ile başlamıştır
●Bu sefere ,Alman İmparatoru Frederic Barbaros, İngiltere Kralı
Arslan Yürekli Rişar, Fransız Kralı Filip Ogüst katıldı.
●Alman İmparatorunun ordusunun büyük bir kısmını II.
Kılıçarslan imha etmişti. Kudüs’e ilerleyen Alman İmparatoru
Silifke’de boğulunca ordusu geri döndü
●Deniz yoluyla gelen İngiliz ve Fransız Krallar ise Kudüs’e
ulaşmışlarsa da başarılı olamayıp geri dönmüşlerdir.
●Haçlı seferlerine karşı Anadolu Selçuklu Devleti, Musul
Atabeyliği ve Eyyubiler gibi Türk Devletleri tepki ve direniş
gösterirken Abbasiler sessiz kalmıştır.
●Eyyubilerin Yafa’yı Haçlılardan alması,III.Haçlı seferinin
başarısızlığı sonucu düzenlenmiştir.
● Tahttan indirilen İmparator tekrar yönetime gelmek için
Venedik’te toplanan Haçlılardan yardım isteyince gelmişlerdir.
●Latinler, Şehirde çıkan bir ayaklanmayı bahane ederek
İstanbul’u ele geçirmiştir. Burada bir Latin krallığı kurmuşlardır.
(1204) Böylece IV. Haçlı Seferi amacından sapmış Katolik
Ortodoks mücadelesine dönmüştür.
●İstanbul’dan kaçan Rumlar tarafından Anadolu’da İznik Rum
İmparatorluğu (1204-1261) ile Trabzon Rum İmparatorluğu
(1204-1461) kuruldu. Ancak İstanbul’daki Latin Krallığı İznik
Rum İmparatorluğu’nun şehri tekrar ele geçirmesi ile son buldu.
(1261)
MAGNA CHARTA 1215
Buna göre Kral keyfi
Yorumlar
●1214 Sonbaharında
olarak;
İngiliz soylularının beşte
-Kişisel hak ve
birinin bir araya gelerek
Vergi alamaz
özgürlükler artı
hazırlamış olduğu
Sürgüne gönderemez -Avrupa’da meşrutiyete
programdır.
Savaş kararı
atılan ilk adımdır.
●Amaçları bu programı
veremez
-Demokratik belgedir.
Kral Yurtsuz John’a
Hapis cezası
-Kralın yetkileri
kabul ettirmekti.
veremez
kısıtlandı.
Not
Not
●Çeşitli görüşmeler ve
-Kral kurallara uymazsa
mücadelelerden sonra
Bizdeki Tanzimat
cezalandırılacaktı.
Yurtsuz John, Magna
fermanına benzer.
-Parlemento
(1839 Sultan Abdülmecit)
Charta denilen fermanı
kuruldu.(1295)
Ancak uygulayanlar ve
kabul ve ilan etti. (1215)
•Lordlar Kamarası
uygulatanlar farklıdır.
●İngiltere Kral Yurtsuz
•Avam Kamarası
John döneminde ilk defa
demokrasi alanında ileri
bir adım atıldı.
YÜZYIL SAVAŞLARI (1337–1453)
Yorumlar
●İngilizlerin, Fransız
İngiltere Fransa’yı
topraklarında hak iddia
işgal etmiştir. Fakat
-Osmanlının Balkan
etmesi
Fransızlar İngilizleri
ilerleyişi kolaylaştı.
●Belçikalıların,
topraklarından
-Fransa’da milli bilinç
Fransızlara karşı
çıkarmışlardır.
uyandı.
İngilizlerden yardım
Jean Darce adlı genç -İlk kez top kullanıldı
istemesi
bir kızın Fransa’da halkı (Krizi Savaşları)
Not: İngiltere’de
ayaklandırarak milli
-Derebeylik rejimi
Langester ve York
bilinci uyandırmıştır.
sarsıldı.
sülalesi arasında 30 yıl
Bu savaşlarda (Krizi
sürecek olan savaş
Savaşları) top ilk defa
başlamıştır.
kullanılmıştır.
ÇİFTE GÜL SAVAŞLARI (1453–1485)
●İngiltere Yüzyıl savaşlarından mağlup çıkınca ülkede iç hesaplaşma çıktı.
Kral Henry yenilgiden sorumlu tutuldu. İç savaş başladı.
●Kral yanlılarının arması Kırmızı Gül, Kral karşıtlarının arması Beyaz Güldür.
“ Bu nedenle bu savaşa Çifte Gül Savaşları veya İki Gül Savaşları denilmiştir.
Savaşı Kral taraftarları kazanmıştır.
●İngiltere’de mutlak Krallık tek güç haline geldi.
Not: Kral’ın yeğeni Pişar, York soyunun desteğini alarak Krala karşı savaştı
ama kaybetti
3