Yeni Kamu Yönetimi

Geleneksel Kamu Yönetimi
19.yy’ın 2. Yarısından 20.yy’ın son çeyreğine kadar olan
zaman dilimi
Wilson, Weber, Taylor etkisi
TURGUT GÖKSU
2
Geleneksel Kamu Yönetimi Anlayışı (GKY) (Temel İlke ve Fikirler)
Kamu Yönetiminin yapısı Weber’in bürokrasi modeline göre örgütlenmiştir.
Biçimsellik, gayrı şahsilik, katı hiyerarşi, kariyer, merkeziyetçilik,
tarafsızlık…
Devlet kamusal mal ve hizmetlerin üretim ve dağıtımını kendi teşkilatı (bürokrasi)
vasıtasıyla yapar.
Refah devleti, devletin büyümesi, üretici devlet
Siyasi ve idari konuların birbirinden ayrılabileceği anlayışının hâkimiyeti.
Siyaset ve strateji belirleme siyasetçiye, icraat kamu yöneticilerine aittir.
Kamu yönetimi yönetimin özel bir şeklidir ve özel yönetimden hayli farklıdır.
Her siyasi iktidara eşit mesafede, topluma ve piyasa şartlarına hassasiyeti
zayıf
TURGUT GÖKSU
3
Yeni Kamu Yönetimi (YKY) Anlayışı
New public management (NPM)
1980’li yıllar
İşletmecilik, yeni kamu işletmeciliği, piyasa temelli kamu
yönetimi, girişimci idare…
Yönetim-işletme (Administration-management)
Yeni kamu hizmetleri (YKH) (New public services)
TURGUT GÖKSU
4
Ortaya Çıkışı
1. Kamu yönetimi (sektörü) hakkındaki tenkitler
2. Yeni sağ ve ekonomik teorilerdeki değişiklikler
3. Özel sektördeki gelişmeler
TURGUT GÖKSU
5
Kamu yönetimi (sektörü) hakkındaki
tenkitler
Keynezyen politikalar
Sosyal devlet (refah devleti) (sağlık, eğitim, sosyal
güvenlik….)
1970’lerde kamu sektörüne performans, büyüklük,
işleyiş konularında getirilen eleştiriler
TURGUT GÖKSU
6
Yeni sağ ve ekonomik teorilerdeki değişiklikler
İngiltere, ABD (Thatcher, 1979-1990 BB; Reagan, 1981-1989
Başkan)
Özal, 24 Ocak Kararları (1980)
“Yeni sağ, iktisadi liberalizm ile düzen, otorite ve disiplini
kaynaştırma girişimi”
Ele Alınan Konular: Kamu sektörünün yapısı, devletin faaliyet
alanı, kamunun iş görme yöntemleri
Yeni sağ:
Devletin küçültülmesi
Piyasa mekanizmasının tercihi
Vergilerin düşürülmesi
Tv ve filmlerde sansür
Göçü engelleme, göçmenleri geri gönderme
…
TURGUT GÖKSU
7
Yeni sağ
a) Liberal yeni sağ
b) Muhafazakar yeni sağ
TURGUT GÖKSU
8
Liberal yeni sağ (neo liberalizm):
Hayek ve Friedman
“Özel sektör iyi, kamu sektörü kötü”
Devletçilik karşıtı
İnanç, birey ve piyasa hürriyeti
Planlı ekonomi, karma ekonomi, kamu mülkiyeti,
Keynezciliğe karşı
Ekonomi talepten ziyade arza odaklanmalıdır
Özelleştirme ve deregülasyon
“Daha az devlet, daha çok piyasa”
TURGUT GÖKSU
9
Muhafazakâr yeni sağ
İlgi sahası: “Kanun ve nizam”, “kamusal ahlak”, “milli
kimlik”
1960’ların hoşgörülü toplumuna tepki
Millete en büyük tehlike, çok kültürlülüktür.
Niskanen, Buchanan, Mueller, “Kamu tercihi teorisi”
ekonomik bürokrasi
TURGUT GÖKSU
10
YKY’nin ideoloji kitabı yoktur
İşletmecilik-managerialism
3d:
Adem-i merkeziyetçilik (desantralizasyon)
Serbestleşme (deregülasyon)
Yetkilendirme (delegasyon)
TURGUT GÖKSU
11
Yapı
Roller
İlkeler
Politikalar
Geleneksel Yönetim
Yeni Yönetim














































Katı örgüt yapısı
Merkeziyetçi
Katı hiyerarşi
Geniş merkez
Hizmet devleti
Büyük ölçekli yapı
Bürokrasi yönelimli
Yönetim (Administration)
Örgüt merkezli
Kurallara bağlı yakından kontrol
Sevk ve idare
Sabit ücret
Bürokrat tipi yönetici
Az yetkili yönetici
Gizlilik
Hizmetlerde nicelik
Üst yöneticiye bağlı değerlendirme
Kapalı enformasyon kanalları
Yetkiyi toplayan
Risk almakta isteksiz
Kuralcı ve kırtasiyeci
Girdi ve süreç odaklı
Birey yönetimli
Esnek örgüt yapısı
Adem-i merkeziyetçi
Yumuşak hiyerarşi
Dar merkez-geniş çevre
Minimal devlet
Küçük ölçekli yapı
Piyasa yönelimli
İşletme (Management)
Müşteri-vatandaş merkezli
Performans hedefli denetim
Yönetişim
Performansa bağlı ücret
Girişimci yönetici
Yetkilendirilmiş yönetici
Şeffaflık
Hizmetlerde kalite
Çok yönlü değerlendirme
Açık enformasyon kanalları
Yetkiyi paylaşan
Risk almakta istekli
Vizyon sahibi ve esnek
Çıktı ve sonuç odaklı
Ekip yönetimli
TURGUT GÖKSU
12