kamu pol*t*kası sürec* 4

KAMU POLİTİKASI SÜRECİ 4
Prof. Dr. Turgut Göksu
Kamu politikası bir süreçten ibarettir
4 Aşama
Politika Sorununun Saptanması:
Politikanın Şekillendirilmesi ve Hedeflerin Oluşturulması:
Politikanın Uygulanması:
Politikanın Değerlendirilmesi:
Prof. Dr. Turgut Göksu
2
KAMU POLİTİKASI SORUNLARININ ORTAYA ÇIKIŞI
VE
GÜNDEM OLUŞTURULMASI
•
•
•
•
Politika sorunu nedir?
Bu sorun hükümetin gündemine nasıl gelir?
Hükümetin güçleri nelerdir?
Hükümetin harekete geçmesi için gerçekten talepler var mıdır?
Prof. Dr. Turgut Göksu
3
Politika sorunu nedir?
Toplumdaki problem, temel bir ihtiyaç, yokluk, hoşnutsuzluk,
toplumsal huzursuzluğa neden olan bir durum.
Halk tarafından yeterli şekilde tepki ve istem ortaya konmazsa bu bir
kamusal sorun haline gelmez
Bazen toplumdan talep gelmese de, yöneticiler kendiliğinden
sorunun varlığını kabul edebilirler
STK, Medya
Prof. Dr. Turgut Göksu
4
KAMU POLİTİKASININ ŞEKİLLENDİRİLMESİ (FORMÜLE EDİLİŞİ)
Politikanın hedefleri nedir?
Politika şekillendirmesine kim katılmaktadır?
Politika olarak kabul edilen yasal düzenleme nedir?
Politika niçin ve nasıl benimsenmiştir?
Bir sorun kamuoyu tarafından tartışılmaya başlanmasından
itibaren artık yönetimin gündemine gelmeye başlamıştır.
Yasa yapma çok uzun zaman alan bir süreçtir.
YAPMAK YA DA YAPMAMAK
Prof. Dr. Turgut Göksu
5
Bir kamu politikası şekillendirilirken (formüle edilirken)
hedeflerin ve amaçların açık, net ve somut bir şekilde
saptanması gerekir. Kalite ve başarı buna göre ölçülebilir.
Rol oynayan aktörler
Kanun yapma süreci
İktidarın etkisi
Prof. Dr. Turgut Göksu
6
Politikanın Uygulanması
Politikanın başarıya taşınması için ne yapılır?
Politika nasıl çalışmaktadır?
Nasıl uygulanmaktadır?
Uygulamada kullanılan yöntem tercihleri nelerdir?
Kamu politikalarının uygulamaya geçirilmesinde merkezdeki
karar vericiler mi yoksa bizzat uygulayıcı olan ve tabanda
hizmeti uygulayan kamu görevlileri ve diğer hizmet
sunanlar mı etkilidir?
Prof. Dr. Turgut Göksu
7
Kamu politikalarının uygulanmasıyla ilgili yöntem ve anlayış:
• Yukarıdan Aşağıya Uygulama Modeli
• Aşağıdan Yukarıya Uygulama Modeli
• Üçüncü Yol
Prof. Dr. Turgut Göksu
8
Yukarıdan Aşağıya Uygulama Modeli
Özellikleri
KP performansın ölçülebileceği tanımlanmış amaç ve hedeflere sahiptir.
KP amaçların başarılması için açıkça tanımlanmış uygulama araçlarına içerir.
Bir KP genel olarak bir yasa ya da diğer bir yasal düzenleme ile belirlenmiştir.
KP uygulamalarında tepe yöneticiler bir faaliyet zinciri olduğunu farz ederler.
KP’yi oluşturan ve şekillendiren siyasi veya idari karar vericilerin,
uygulayıcıların kapasiteleri ve işe olan iştiyakları hakkında iyi bir bilgiye
sahip oldukları düşünülmektedir.
Prof. Dr. Turgut Göksu
9
Yukarıdan Aşağıya Uygulama Modeli
Sakıncaları, eleştiriler
1)Politikanın amaç ve hedefleri konusunda açıklık ve anlaşılabilirlik
konularında sorunlar vardır.
2)Yukarıdan aşağıya modelde politikanın ana hatlarını sadece bir
yasa veya düzenlemenin belirlediği düşünülmektedir. Ancak
birçok yasal düzenleme olabilir
3)Federal yönetime sahip ülkelerde tek bir ulusal hükümetin
olmaması ve uygulayıcıların izleyeceği yasaların eyalet veya
yerel yönetimlere göre değişmesi sorunlar yaratabilir.
Prof. Dr. Turgut Göksu
10
Aşağıdan Yukarı Uygulama Modeli
Lipsky ‘street level bureaucracy’ hizmet sunulan halkla temas
halinde olan kamu görevlileri
Doktorlar, hemşireler, polis memurları, öğretmenler, sosyal hizmet
uzmanları gibi doğrudan halkla temas halinde hizmet sunanlar.
Tepe yönetim tarafından belirlenen amaç ve hedefler muğlâktır. Bu
hem aynı kamu politikası alanındaki diğer amaçlarla, hem de
hizmet sunan kamu görevlilerinin motivasyonu ve değerleriyle
çatışabilir.
Prof. Dr. Turgut Göksu
11
Aşağıdan Yukarı Uygulama Modeli
Yerel (taşra) uygulamacılar tepe yönetimi tarafından yönlendirilen
ve belirlenen stratejik hedefler ve amaçların peşinden gitme
yerine kendi amaçlarına yönelik çalışmalar yapabilirler.
AY anlayışı tek bir yasa veya düzenleme tarafından tanımlanmış tek
bir kamu politikası alanı olduğu düşüncesini kabul etmez. KP
yasalar, kurallar, uygulamalar ve değerler bütünü olarak
düşünülmektedir. Dolayısıyla KP uygulama aşaması da
şekillendirme aşaması gibi çatışmaların ve uzlaşmaların devam
ettiği bir dönem olarak görülebilir
Prof. Dr. Turgut Göksu
12
Aşağıdan Yukarı Uygulama Modeli
Eleştiri
1)Uygulamacı kamu görevlileri özerk kendi başına çalışan insanlar
değildir; yasalarla ve emirlerle sınırlanmış ve bunlara uymak
zorundadır. İstemeseler de kendi görüşlerine aykırı olsa da tepe
ya da merkezi yönetimden gelen emirleri yapmak
durumundadırlar.
2)AY modeli uygulama sürecinde baskı gruplarının aktif olduğunu
farz eder. Hâlbuki bazı kamu politikalarında halk ya da baskı
grupları bulunmayabilir.
Prof. Dr. Turgut Göksu
13
Üçüncü Yol: İki Yaklaşımın Ortak Kullanılması
KP dizayn edilirken ve uygulanırken yerel-taşra
uygulamacılarının da katılımının alınması, değerlerinin
göz önüne alınması ve uygulamacıların önemli aktörler
olduğunun kabul edilmesi gerekir.
Prof. Dr. Turgut Göksu
14
Politikanın Değerlendirilmesi
Politikanın geçerliliği ve etkisi nedir?
Gelecek için politikada değişiklikler için bir gereksinme var
mıdır?
Prof. Dr. Turgut Göksu
15
Değerlendirme
Değerlendirme, kamu politikalarının etkililiğinin, verimliliğinin ve kalitesinin
değerinin takdir edilip saptanmasıdır
'Politika değerlendirmesi kamu politikasının sonuçları hakkında bilgi
edinmektir' (Dye)
‘Bir kamu politikası değerlendirmesi, ortak (kamusal) hedef ve amaçları
karşılamada ulusal bir programın genel etkinliğinin bir değerlendirmesi ve
ölçülmesidir' (Wholey ve diğerleri)
“Kamu politikası değerlendirme araştırması, devam eden kamu politikalarının
ve kamusal sorunların etkilerinin tarafsız, sistematik ve deneysel
incelemesidir” (Nachimas)
Prof. Dr. Turgut Göksu
16
Değerlendirme bir kamu politikasının
etkililiğini ve başarısını, yani o politikanın
toplum üzerindeki etkisini ölçmekle
ilgilidir.
Prof. Dr. Turgut Göksu
17
Kamu politikaları değerlendirmesi her iki çeşit araştırmayı içerir.
KP çıktıları- KP sonuçları
Kamu politikalarının etkisi (sonuçları) değerlendirilirken göz önüne alınmasında
yarar olan noktalar:
1.Politikanın hedeflenmiş ve amaçlanmış çevre veya grupta etkileri
2.Politikanın hedef dışındaki grup veya yerlerdeki etkileri
3.Varolan koşullar ve durumlar üzerindeki etkileri kadar gelecek durumlar ve
koşullar üzerindeki olası etkileri
4.İlgili kamu politikasına tahsis edilen kaynaklar bağlamında politikanın
doğrudan maliyetleri
5.Bu politikanın kabul edilip yürütülmesi yüzünden başka alternatif şeyleri
yapma fırsatlarını kaybetme de dahil, kamu politikasının dolaylı maliyetleri.
Prof. Dr. Turgut Göksu
18
Kamu politikalarının özellikle sosyal
nitelikli olanların etkilerini sayısal ve
tam olarak ölçmenin mümkün olmadığı
söylenebilir.
Prof. Dr. Turgut Göksu
19