EFLAK VE BOĞDAN KANUNNAMESĠ Uygun şekilde hazırlanan
advertisement
EFLAK VE BOĞDAN KANUNNAMESĠ Uygun şekilde hazırlanan kanunum Allah’ın izniyle tatbikata esas tutulsun. Aslı mühürlü olarak Divan-ı Hümayûn’da korunsun ve sureti Darbhane-i Amire’ye kayıt edilsin gereken maddeleri ayrılarak gereken yerlere kayıtla gönderilerek hiçbir zaman aykırı hareket edilmeyerek gereği şekilde davranılsın ve kanun dışına çıkılmaktan kaçınılsın… 1-Eflak ve Boğdan voyvodalarının gelir ve giderlerinin kesin bir kayıt altına alınarak icap ettiği şekilde hareket etmek gerekmektedir. Rutin şer’i gereklilikler düşünülerek yeni bir kanun olarak aşağıda verilmektedir. Hiçbir zaman değişikliğe uğratmadan ve hükümlerini kaldırmadan her maddesine Devlet-i Aliyye memurları tarafından riayet olunsun ve aykırı hareketten kaçınılsın… 2-Eflak ve Boğdan’ın yıllık gelirlerine göre voyvodaların Devlet-i Aliyye’ye ödeyegeldikleri belirlenmiş cizyeden başka rikabiye ve ıydiyeleri cüzi miktardadır. Gerekli zamanlarda talep edilen havalelerin dahi belirli bir miktarı yoktur. Bu nedenle voyvodalar belirlenmiş cizyelerinden daha fazla zorlanmamaları amacıyla her bir yıl için Eflak’tan bin kese ve Boğdan’dan beş yüz kese irad-ı cedit ödemeleri karalaştırılmıştır voyvodalar bunu sadakatle her yıl düzenli olarak ödesinler. 3-Eflak ve Boğdan’ın rikabiyyeleri tek miktar üzerinden olmayıp duruma göre fazla veya az alınmaktadır. Bundan sonra her bir sene için Eflak’tan beş yüz ve Boğdan’dan üç yüz kese rikabiyyye belirlenmiş olduğundan bu akçeler zamanında Enderun-ı Hümayûn hazinesine teslim edilsin. 4-Iydiyede Eflak ve Boğdan’ın farkı yoktur. Birisi Ramazan Bayramında diğeri Kurban Bayramında miktarları eşit olmak üzere defter tutularak gerek Enderun-ı Hümayuna ve gerek Devlet-i Aliyye memurlarına veregeldikleri ıydiyenin defteri kaldırılmıştır. Bunun yerine Eflak ve boğdan’dan yılda bir defa altmışar bin kuruş ıydiye tahsis olunacak; bunun otuz bin kuruşu Enderun-ı Hümayun hazinesine ve otuz bin kuruşu belirlendiği üzere Devlet-i Aliyye memurlarına teslim edilsin. 5-Yukarıda belirtildiği üzere Eflak’ın belirlenen cizyesi altı yüz yirmi beş kese akçe, rikabiyyesi beş yüz kese akçe ve ıydiyesi yüz yirmi kese akçe iken bu defa iradı cedit olarak eklenen bin kese akçe ile senelik vergileri toplam iki bin iki yüz kırk beş kese olur. Boğdan’ın ise belirlenen cizyesi yüz otuz dokuz buçuk kese akçe ve dört buçuk kuruş, rikabiyyesi üç yüz kese akçe ve ıydiyesi yüz yirmi kese akçe iken bu defa irad-ı cedit olarak eklenen beş yüz kese akçe ile senelik vergileri bin elli dokuz buçuk kese akçe dört buçuk kuruş olur. Bu vergilerin süreleri muafiyetlerin bitiminden sonra başlamak üzere hesaplanır. 6-Eflak’ın muafiyet müddeti bin iki yüz yedi senesi zilhiccesinin üçüncü günü tamamlanacağından sene başlangıcı bu tarihten başlayacaktır. Her bir yıl için verecekleri beş yüz kese rikabiyyenin yarısı altıncı ayın bitiminde ve diğer yarısı sene sonunda alınsın. Ancak gelecek yılın rikabiyyesine mahsuben ilk taksit olan iki yüz elli kese akçe bu defa muafiyet süresi içinde tahsil edileceğinden ikinci taksit de muafiyetin bitiminden altı ay sonra teslim edilecektir. 7-Boğdan’ın muafiyet süresi bin iki yüz sekiz senesi cemaziyelahirinin yirmi ikinci günü biteceğinden sene başlangıcı bu tarihten başlatılacaktır. Her bir sene verecekleri üç yüz kese akçe rikabiyyenin yarısı altıncı ayın sonunda ve diğer yarısı yıl sonunda ödenecektir. Ancak gelecek yılın rikabiyyesine mahsuben ilk taksit olan yüz elli kese akçe bu defa muafiyet süresi içinde tahsil edileceğinden ikinci taksit de muafiyetin bitiminden altı ay sonra teslim edilecektir. 8-Eflak’tan irad-ı cedit olarak alınacak bin kese akçe muafiyet bitiminden sonra dört taksitte şu şekilde tahsil edilecektir: Sene başlangıcı sayılan Zilhicce’den her üç ayda bir iki yüz ellişer kese tahsil olunsun. Ödemede aksama olur ise beyler sıkıştırılsın. Belirtilen miktarın gizli ödenmesi esas olduğundan gizlilik kaidesine dikkat edilsin. Bu hususta bahsedilen irad-ı cedit için Darbhane-i Amire’ye makbuz verilip üç ayda bir yapılan ödemeler makbuzun altına yazılsın taksitler tamam olduğunda makbuz yenilensin. 9-Boğdan’dan irad-ı cedit olarak alınacak beş yüz kese akçe muafiyet bitiminden sonra beş taksitte şu şekilde tahsil edilecektir: Sene başlangıcı sayılan Bin iki yüz sekiz senesi Cemaziyelahirinden itibaren her iki ayda bir yüzer kese olarak on ayda tahsil olunsun. Ödemede aksama olur ise beyler sıkıştırılsın. Belirtilen miktarın gizli ödenmesi esas olduğundan gizlilik kaidesine dikkat edilsin. Bu hususta bahsedilen irad-ı cedit için Darbhane-i Amire’ye makbuz verilip iki ayda bir yapılan ödemeler makbuzun altına yazılsın taksitler tamam olduğunda makbuz yenilensin. 10-Sadaret ve diğer devlet memurlarının lüzum görülen değişikliklerinde Eflak ve Boğdan voyvodaları tarafından öteden beri mertebeye göre birer miktar kudumiyye verilegeldiği halde bir zamandan beri beri kudumiyye yerine atama tebriki namıyla bohça baha olarak değişik miktarlarda akçe verilmektedir. Bundan sonra azı veya fazlası kabul edilmemek üzere aşağıda belirlenen miktarlarda tespit edilmiştir. Hiçbir zaman fazlası talep edilmesin; Kudümiyye-i Sadr-i Âli; Kudümiyye-i Kethüda-ı Sadr-i Âli; Guruş Guruş 10.000 5.000 Kudümiyye-i Reis’ül-küttab Efendi Kudümiyye-i Defterdar Efendi Guruş Guruş 3.000 2.000 Kudümiyye-i Çavuşbaşı Ağa Kudümiyye-i Tezkire-i Evvel Guruş Guruş 1.000 500 Kudümiyye-i Tezkire-i Sâni Kudümiyye-i Mektûbi-i Sadr-i Âli Guruş Guruş 500 500 Kudümiyye-i Beğlikçi Efendi Kudümiyye-i Teşrifatî Guruş Guruş 500 500 Kudümiyye-i Kâtib Efendi Kudümiyye-i Amedî Efendi Guruş Guruş 500 500 11-Eflak ve Boğdan voyvodalarının azil ve atamalarında büyük harçlar alındığından voyvodaların memuriyetlerinin başlangıcında büyük borçlara girerek düşkünlük ve ıstıraplarına yol açmaktadır. Bundan sonra gerekli görülüp voyvodaların azil ve atamaları vuku bulduğunda Kapı’ya (Babıali) ve Devlet-i Aliyye memurlarına harç (caize) olarak aşağıda belirtilen miktardan bir akçe fazlası talep olunmasın kanuna aykırı alınmak ihtimali olur ise alan ve veren cezalandırılsın.. Caize-i Sadr-ı Âli Eflak’dan 55.000 guruş Boğdan’dan Eflak’dan Boğdan’dan 30.000 guruş 20.000 guruş 7.500 guruş Caize-i Reisülküttab Efendi Eflak’dan 15.000 guruş Caize-i Kethüda-i Sadr-ı Âli Caize-i Çavuşbaşı Ağa Boğdan’dan Eflak’dan 7.500 guruş 1.500 guruş Tezkere-i Evvel Efendi Tezkere-i Sâni Efendi Eflak’dan Eflak’dan 500 guruş 500 guruş Mektubî-i Sadr-ı Ali Efendi Beğlikçi Efendi Eflak’dan Eflak’dan 500 guruş 500 guruş Teşrifatî Efendi Kethüda Katibi Efendi Eflak’dan Eflak’dan 500 guruş 500 guruş Amedi Efendi Eflak’dan 250 guruş 12-Eflak ve Boğdan voyvodalarının azilleri zamanında çeşitli bahaneler ile cezalandırılmalarından başka evlerine gelmelerine izin ve ruhsat vermek için bile kulluk ve rüşvet olarak çok akçeleri alınmaktaydı. Bundan sonra Eflak ve Boğdan’dan irad-ı cedit olarak senelik belirlenen miktar beylerin özel bütçelerinden talep olunduğundan bunlardan azillerinde akçe alınmasın, bu şekilde cezalandırılmamaları hususuna tamamen uyulsun ve aykırı hareketlerden kaçınılsın. 13-Gerek Eflak ve gerek Boğdan’dan senelik alınan belirlenmiş cizyelerine gerekli görüldüğünde müdahale edilmekte ve bir sonraki yılın cizyesine mahsuben havale talep edilmektedir. Bundan sonra Defterdar makamında olanlar Memleketeyn’e belirlenmiş cizyeden daha fazlasını yüklemesinler ve sene sonunda cizye artar ise nakit olarak getirilsin, havaleler cizyeden fazla olur ise fazla akçe Hazine-i Amire’den verilsin. Bu düzenin özen ve dikkatle yürütülmesi için cizyeden ne zaman havale alınması gerekirse o senenin cizyesinden ne miktar kaldığı ve ona göre havaleye yer kalıp kalmadığını görmek üzere yazılsın senelik cizyeden havale olunan miktar ne ise yerine teslim edilerek makbuzu gösterildiğinde itidalli şekilde hareket edilerek muhasebeleri yapılsın kesinti yapılmasın. 14-Her yıl Memleketeyn’e yüklenen mühim talepleri Eflak ve Boğdan voyvodaları mahallerine eda ederken kurallara göre hesapların görülmesini istediklerinde kalemlerden muhasebe harcı denilerek külliyetli miktarlar kesilmektedir. Bundan sonra hak ve adalet üzere hesapların görülmesi için Defterdar kalemleri kesedarlarından hangisi uygun ise Eflak ve Boğdan cizyesi hesabı için özel olarak görevlendirilsin. Kapı kethüdaları hesaba dair kağıtlarını ve senetlerini kalemlere götürmeye mecbur kalmadan bu memur aracılığıyla yapılmak üzere ona teslim etsinler; o memur dahi gerekli düzenlemeyi yapıp icmal muhasebesi hazırlamış olarak kapı kethüdasından almaya görevlendirilmiş olsun. Kalem harcı da kesede sekiz kuruş olup bunun bir kuruşu sözü edilen memura ve kalan yedi kuruşu kaleme verilmek üzere Kapı kethüdaları tarafından tam olarak o memura teslim edilsin ve o memur da gereğine göre yerli yerine dağıtsın. Kalemlerde olan katipler ve memurlar hediye alamadıkları için Eflak ve Boğdan kağıtlarını alıkoyup bugün yarın diyerek işi tehir ve tatil eder, tacize vardıracak olurlarsa çıkar sağlama isteğiyle suçlandırılıp cezalandırılalar.. 15-Eflak ve Boğdan voyvodalarına ne miktar havale olursa olsun lazım gelen fermanları müstakil bir memur ile voyvodalara gönderilmeyip bu taraftaki Kapı Kethüdalarına teslim edilsin ve o konuyla ilgili gelişmeler Kapı Kethüdalarından sorulsun. 16-Memleketeyn etrafındaki kalelerin ve sair binaların inşa ve tamirleri için emr-i aliler ile Memleketeyn’den alınan her tür kereste ve ameleler ile özellikle gerek Asitane-i Saadet’e ve gerek diğer yerlere naklolunmak üzere alınan zahire ve sair az veya çok maddeler için bundan sonra resmi fiyatlar geçerli değildir. Bu fiyatların uygun şekilde belirlenip ödendikten sonra Memleketeyn’den tedarik edilmesi hususu Devlet-i Aliyye tarafından memur olanlar gereği gibi tembih edilsin ve ellerine verilecek emirnamede bu husus açıkça kayıt edilsin. 17-Aynı şekilde kasapbaşılar aracılığı ile resmi ihtiyaca binaen Memleketeyn’den her bir sene satın aldırılan belli miktar koyunu kasapbaşıların Eflak ve Boğdan Kapı Kethüdaları aracılığı ile tedarik ve onların tayin edeceği satıcısının rayici ile tedarik edilsin. Bir akçe noksan teklif edilmesin. 18-Eflak ve Boğdan’dan geçmeleri gereken vezirler, beylerbeyleri ve sair memurların bundan sonra Tuna’yı geçecekleri yerler ellerine verilen emr-i aliyyelerde açıkça belirtilerek asla belirlenen yoldan çıkmayıp yem ve yiyeceklerini rayici ile satın alsınlar. Hediye veya başka bir ihtiyaç için voyvodaları rahatsız ettikleri anlaşılır ise cezalandırılacakları kanunnamenin gereği olduğu ellerine verilecek emr-i şerife vurgulanarak yazısın. 19-Bender tarafına gidenlerin uygun yol yol olan İsmail geçidinden; Hotin tarafına gidip gelenlerin İsakça geçidinden; İbrail ve Boğdan taraflarına memur olanların Hırsova ve Maçin geçitlerinden geçmeleri kesin şart olarak belirlendiği ilgili memurlara verilecel emr-i alilerde açıkça yazılsın. 20-Eflak memleketinin etrafında ve civarında bulunan Vidin, Adakale, Fethülislâm, Niğbolu, Rusçuk, Kule, Yergöğü, İbrail, Rahova, Hırsova, Silistre, Ziştovi ve Tutrakan ile Boğdan memleketi etrafında ve civarında olan Kili, Akkerman, Bender, Hotin, İsmail, İsakça ve Tulça’da bulunan vezir, beylerbeyi, kadı, naip, ayan, ağa, ahali ve misafir her kim olursa olsun bundan sonra kudumiyye ve hediye adı altında veya diğer bahanelerle bu memleketlerden nakit veya eşya hiçbir şey almamak kati talebimdir. Bu konu büyük dikkatle araştırılsın Allah’ın yardımıyla aykırı hareket edenler olursa alan ve veren hakkında gereken tedbirin uygulanmasından geri durulmayacağının herkes tarafından bilinmesi için gereken yerlere emr-i aliler gönderilerek duyurulsun ve uyarılar yapılsın. 21-Eflak ve Boğdan voyvodaları mecburlarmış gibi etrafa akçe, kürk ve bohça bahası dağıtıp durmaktadırlar. Bu tamamen yasaklanarak bundan sonra kimseye kanunda gösterilenden fazla bir şey verilmesi men edilmiştir. Eğer voyvodalar bundan sonra sayılan adlar altında veya başka şekilde bir nesne verirlerse ayrıca kendi zorunlu masraflarından fazla sefahat ettikleri anlaşılırsa voyvodalıktan azledildikleri gibi cezalandırılacakları da açıkça bilinsin. 22-Voyvodaların suçsuz yere görevlerinden alınmayacağı ve akçe ile iş görülemeyeceği herkes tarafından bilinsin. Bundan sonra Eflak ve Boğdan beylikleri dışarıdan kimseye verilmeyip mutlaka Divan-ı Hümayun’da tercümanlık hizmetini görenlerden sadakat ve doğruluğu kanıtlanmış olanlara verilsin. Voyvodaların görevlerinde devamları ve istikrarları taleb-i şahanem olduğundan cezalandırılmalarını gerektirecek hıyanetleri ortaya çıkmadan, sebepsiz yere azledilmesinler. Divan-ı Hümayun Tercümanlığı görevinde bulunmayanlara voyvodalık verilmesin. 23-Memleketeyn’in düzeninin devamı, mamuriyeti ve ihyası; ahalisinin refahı asayişi mutlaka ve mutlaka voyvodaların devam ve istikrarlarına bağlı olduğundan bir voyvodanın itidalli, razı edici hareketi malum olduğunda sebepsiz yere voyvodalıktan azlinin uygun olmadığı hususuna vekillerim riayet etsinler. 24-Saltanat-ı Seniyyemin kileri durumunda olan Eflak ve Boğdan memleketlerinin daima artan mamuriyeti; çuka ve akmişe gibi Memalik-i Mahruseye gerekli olan malların üretimi için imalathaneler kurulmasıyla nice nice padişah hizmetinin görülmesi; ziraatin geliştirilmesi ve hayvanların çoğaltılması; halkın refahını sağlayan zahire çeşitlerinin arttırılması voyvodalardan beklenen hususlardır. Bu maddelerde eksiklik ve aksama durumunda voyvodaların şiddetle ceza görecekleri bilinmeli ve buna göre son derece dikkatle gayret göstermeleri sağlanmalıdır. 25- Eflak ve Boğdan memleketleri öteden beru mefrûz-ül-kalem ve maktû-ülkadem min küll-il-vücuh serbest olup bütün vergileri ve mukataaları voyvodalara aittir. Halen Memalik-i Mahrusede yürürlükte olan vergiler ve mukataaların ayrıca konulması muhtemel vergi ve harçların Memleketeyn’den tahsil olunmayacağı görevli memurların ve mültezimlerin ellerine verilecek beratlarda bu istisnalar kayıt olunsun. Zikredilen memurlar en ufak şekilde bunun dışında harekette bulunurlarsa kanunname hükümlerine aykırı hareket etmekten cezalandırılsınlar. 26-Voyvodalık talebinde bulunanların Memleketle alakaları olmaları memleket ahalisi ile muhabere etmelerine yol açmakta bu ise fitnelere ve pek çok yakışıksız neticeye sebep olmaktadır. Bu nedenle voyvodalık rütbesini elde etmiş olanlar bundan sonra Memleketeyn’de emlak sahibi olmasınlar. Bunlardan hangisinin Eflak ve Boğdan memleketlerinde mühim mal ve emlakı var ise bunları voyvodalar aracılığıyla Eflaklı ve Boğdanlılara satarak oralarla alakalarını derhal kessinler. 27-Eflak ve Boğdan memleketlerinin senelik gelirleri voyvodaların kararlaştırılmış masraflarına fazlasıyla yetmektedir. Fakat voyvodalar gereğinden fazla mal toplamayı ve saklamayı alışkanlık haline getirdiklerinden rikabiyye ve ıydiye ile belirlenmiş cizyeleri haricindeki irad-ı cedit olarak talep edilen meblağlar reayadan istenmeyerek voyvodaların şahsi bütçelerinden karşılanacaktır. Sefer sırasında Memleketeyn’den tahsil edilen az veya çok vergi ve harçlar voyvodaların kendi kararlarına bırakılmıştır getirilmeyecektir. İşbu ancak yeni burada kanunun halka zulüm uygulanması derecesinde sırasında bir yük voyvodaların memleketlerinden eski yıllarda gereğinden fazla şey topladığı sözleri ortaya atılabilir. Voyvodalar bu kanundan önceki duruma göre davranmış olduklarından uygunsuz sözlere bir defalık olmak üzere itibar edilmesin. Ancak söylenen hususlar gizlice bir güzel tahkik edilsin. 28-İşbu yukarıda beyan olunan şartlar bundan sonra geçerli ve yürürlükte kanun olup gereğince hareket olunmak üzere Darbhane-i Amire’ye aynen kaydedilsin. Neşir ve ilanı gerekli olan kısımları kanunname hükmü olduğu eklenerek mahkeme sicillerine geçirilsin, hatt-ı hümayun ile süslenmiş ayrı ayrı emr-i aliler halinde Memleketeyn etrafında bulunan vezirler ve zabitlere gönderilsin. Birer sureti de Divan-ı Hümayun ve Baş Muhasebe ve Teşrifat’ta korunsun ve uygulanmasına gayret gösterilsin. KANUNNAMENİN 14. MADDESİNİN SON CÜMLESİNE DAİR ARŞİV BELGESİ ÖRNEKLERİ Tarih: 29/Z /1202 (Hicrî) Dosya No:22 Gömlek No:1048 Fon Kodu: HAT Abdülhamid I'in (Hotin ve Boğdan taraflarında küffarın tecemmuları ziyade ve hücumları memul olduğundan tashih bedirgân olanlar (terakki alanlar)ın heman hareketleri, Anadolu'da hazır ve emre muntazır olan âyan askerlerinin edasını emrara sebep nedir? Çıkan ortalar ne mikdara baliğ olmuştur? İsmail seraskerinin talep ettiği asker tanzim olundu mu? Sürücü paşalar ne zaman geleceklerdir? Özi donanması ne vakit hareket edecektir? Tacili. Tuna sahillerinde her tarafa asker tertib olundu mu?) mealinde hatt-ı hümayunu. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1202 (Hicrî) Dosya No:24 Gömlek No:1224/B Fon Kodu: HAT Nemçe askerinin Boğdan'da Nemçe kazasına girdiklerinden tard edileceklerine. Sudada kazasındaki Nemçe askerleri Hotin Kalesi'ne yakın Ukub ismindeki Nemçe kalesine gönderilip Nemçe casarının oraya geleceği haber alındığına dair Boğdan Voyvodası Aleksandr Bey'in tahriratı. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1202 (Hicrî) Dosya No:23 Gömlek No:1152 Fon Kodu: HAT Nemçe tarafından Boğdan ayan ve reayasına gönderilen beyannameye karşı Boğdan voyvodasının sadakatine tertip için neşretmesi, nasihatnamenin tercümesi olup arz ve Birinci Abdülhamid'in vaki hal ise Devlet-i Aliyye'ye sadakat etmişdir hatt-ı hümayunu. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1202 (Hicrî) Dosya No:23 Gömlek No:1130 Fon Kodu: HAT Keyfiyet kararı Boğdan voyvodası tarafından bildirilen Yaş kasabasında mukim Prusya konsolosunun kendi taht-ı hükmünde olan konsoloslardan bulunması itibariyle böyle bir hal vaki olsa malumatlar bulunması lâzım geleceği ve şayet menzilinde mevcut değilse her hangi bir mesele için reisi hududa azimet etmiş olması muhtemel bulunduğu Prusya elçisi tarafından bildirildiğine dair arz olup, üzerinde Birinci Abdülhamid'in hatt-ı hümayunu vardır. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1202 (Hicrî) Dosya No:22 Gömlek No:1077 Fon Kodu: HAT Osmanlı Devleti'nin Rusya imparatariçesine hasımhane hareketi ve Avurturya'nın Rusya'nın menfaati bulunması ile muharebeye iştirak edeceği ancak Eflâk ve Boğdan'daki Hristiyanları kendi teb'ası gibi koruyacağı hakkında Nemçe Feldmareşali Ceneral Lâşi'nin beyanname tercümesi. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1202 (Hicrî) Dosya No:22 Gömlek No:1087 Fon Kodu: HAT Fransa askerlerinden Boğdan'da tutulan esirlerin Fransa elçisine teslimi ve istekleriyle Nemçe'nin kaçıp gelenleri tersanede iaşe ve iskânlarına dair olup, Birinci Abdülhamid'in, arz olunan dillerin takriri alıkonulmuşdur. Ber-mucibi tahrir Kaymakam Paşa nizam versin hatt-ı hümayunu. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1202 (Hicrî) Dosya No:26 Gömlek No:1261 Fon Kodu: HAT Vidin seraskeri ve Boğdan voyvodasının bildirdiğine göre Boğdan hududunda Kalas Serdarı Yakub Ağa'nın Nemçelilerle harbedip galip oluduğuna, beygir ve silah iğtinamına, iki dille 12 ulak gönderildiğine, Yakub Ağa'ya Kapıcıbaşılık tevcihine dair olup; Bİrinci Abdülhamid'in haberlerden memnun olduğuna ve Donanma'nın Kurşunlu Mahzen önüne çıkarılıp hareketine dair hatt-ı hümayunu. g.a.y.tt Tarih: 29/Z /1202 (Hicrî) Dosya No:185 Gömlek No:8638 Fon Kodu: HAT Sefer-i hümayun evailinde Leh memleketindeki Yahudilerin kabahatleri zuhur etmekle yüzbin hanenin Boğdan'a gelip iskanlarında Boğdan Voyvodası Kethüdası Kostaki'nin gelenlerden toprakbastı namıyla paralar ahz ve sonra Dersaadet'e firar ve muahharen voyvoda da azl ve katledildiği beyanıyla mağsubatın kethüdadan tahsilinin Filibeli Kostanti nam yahudi tarafından arzıhalle atebeden istirham edildiğine ve ledettahkik kethüdanın celble müstedi ile arasında adavet olup defeatle şikayatında haksızlığı hakkında ilam gösterdiğine ve iftira olduğuna dair. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1203 (Hicrî) Dosya No:183 Gömlek No:8499 Fon Kodu: HAT Gömlek No:15993 Fon Kodu: HAT Boğdan Voyvodalığı'na Aleksandır'ın tayini. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1203 (Hicrî) Dosya No:272 Buğdan voyvodasında gelen havadis kağıtlarının arz olunduğuna dair. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1204 (Hicrî) Dosya No:273 Gömlek No:16111 Fon Kodu: HAT Orduya gidecek olan sabık Boğdan Voyvodası Aleksandır'a sabıkı misüllü yirmi beş bin kuruş verilmesi çok görülmüş olmakla, hareketi ve ordudan yol harçlığı verileceği yazılmış ise de, hiç bir akçe tedariki mümkün olmadığını yazmış olduğu. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1205 (Hicrî) Dosya No:213 Gömlek No:11633 Fon Kodu: HAT Sabıkan Boğdan Voyvodası Aleksandır'ın tahriratında, orduya vasıl ve Eflak ve Boğdan'da sakin boyarlar ve lazım gelenlere nasihat mektubu yazdığını ve adanın ahvalini tecessüse adamlar gönderdiğini beyan ettiği. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1206 (Hicrî) Dosya No:261 Gömlek No:15091 Fon Kodu: HAT Eski Boğdan Voyvodası Mihal Bey'in Eflak Voyvodalığı'na acele gideceğine ve muvâsalatına kadar selefini Voyvoda tanımakla devamlarını Boyarlarına yazacağına dair. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1206 (Hicrî) Dosya No:239 Gömlek No:13375 Fon Kodu: HAT Kaymakam paşa, bu günlerde Fenerli takımı kendi meramlarını terviç için güna-gun eracif ve havadis ve melanetler neşreyledikleri mesmuum oldu. Bunların bu hareketi devletime muzır oluyor. Niçin sen ve sair memurin buna dikkat edip define say etmiyorsunuz? Bu kafirlere hiç bir şey tesir etmez mi acaba! Hançerlioğlu ibret olmadı mı? Böyle şeyler Eflak ve Boğdan takımından çıkar. Lakin bunlar benim gayret infial edeceğim şeydir. İşte bu fesadın defi, suçlu suçsuz bu kafirlerin ekserini katl ile olur. Bundan sonra bir şey işitmedim, bila-eman cümlesini katlederim. Bunlara sen iyice tenbih eyle, gözlerini açsınlar sonra kendileri bilir şeklinde hatt-ı hümayun. a.g.y.tt Tarih: 29/Z /1207 (Hicrî) Dosya No:239 Gömlek No:13310 Fon Kodu: HAT Eflak ve Boğdan'dan rikabiye, ıydiye ve cizye adıyla gönderilen paraların miktar ve hesapları. a.g.y.tt
