Güvenlik Felsefesi ve Kuramlar

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI
AMAÇLAR
Bu üniteyi tamamladıktan sonra;
 Birleşmiş Milletler ile ilgili temel bilgileri tanımlayabilecek,
 Birleşmiş Milletlerin yapısını ve yönetimini açıklayabilecek,
 Birleşmiş Milletlerin uluslararası barış ve güvenliğin korunması
için gerçekleştirdiği faaliyetleri yorumlayabilecek,
 Türkiye’nin Birleşmiş Milletlere üyeliği ve katkıları konusundaki
2
temel bilgi ve becerilere sahip olabileceksiniz.
ANAHTAR KAVRAMLAR
Milletler Cemiyeti
Self Determinasyon
Lahey Uluslararası Adalet
Divanı
Küresel Güvenlik
İnsan Hakları Evrensel
Bildirisi
Barış Gücü
Meşru Savunma
Güvenlik Konseyi
3
Birleşmiş Milletler ile ilgili temel bilgiler
 BM’nin kurulması çalışmaları 1941’deki Atlantik Bildirisi’ne
kadar gider.
 ABD Başkanı ve İngiltere Başbakanı “daha geniş ve sürekli
bir güvenlik sisteminin kurulması” gereğine duydukları inancı
dile getirmişlerdi.
 1942’de Washington’da Birleşmiş Milletler bildirgesi
imzalandı.
4
Birleşmiş Milletler ile ilgili temel bilgiler
 1944’de Dumbarton Oaks Kasabasında Örgütün temel
özellikleri belirlendi.
 1944’de Yalta Konferansında Almanya ve Japonya’ya savaş
ilan eden devletlerin davet edilmesi kararlaştırıldı.
 1945’te San Francisco konferansında kuruldu.
 51 kurucu üyesi vardır. Bu sayı günümüzde 193’e ulaşmıştır.
 Bir devletin BM’ye üye olması için, Güvenlik Konseyi’nin
tavsiyesi üzerine Genel Kurul’un karar alması gerekir.
5
Birleşmiş Milletler ile ilgili temel bilgiler
Temel amaçları;
 1. maddede sayılmaktadır.
 uluslararası barış ve güvenliği korumak,
 ülkeler arasında ilişkilerin gelişmesini sağlamak,
 toplumsal ve insancıl sorunları çözmek,
 insan hakları ve temel özgürlüklere saygıyı sağlamaktır.
6
Birleşmiş Milletler ile ilgili temel bilgiler
Temel ilkeleri;
 İlkeleri ise 2. maddede belirlenmiştir ve toplam 7 ilkedir.
 devletlerin egemen eşitliği,
 Yükümlülüklerini iyi niyetle yerine getirmesi,
 Uyuşmazlıkların barışçı yollarla çözümlenmesi,
 kuvvet kullanmanın yasaklanması ,
 üyeler örgütün girişimlerine her türlü yardımın yapılması,
 Üye olmayan devletlerin de bu ilkelere uygun hareketinin sağlanması,
 iç işlerine karışmama ilkeleridir.
7
BM’ye üye devletlerin uyması gereken 2. maddede belirtilmiş
7 temel ilke nelerdir?
 BM’nin ve üye devletlerin uyacağı ilkeleri belirleyen 2. madde
7 temel ilke ortaya koymaktadır.
 1. Üyelerin egemen eşitliği ilkesidir. Tüm sistemin temelini bu
ilke oluşturur.
 2. Üyeler BM Antlaşması’ndan doğan yükümlülüklerini iyi
niyetle yerine getireceklerdir. Bir uluslararası antlaşmaya
taraf olan her devlet bu yükümlülüğü zaten kabul etmiştir.
8
BM’ye üye devletlerin uyması gereken 2. maddede belirtilmiş
7 temel ilke nelerdir?
 3. Üyelerin uluslararası uyuşmazlıklarını barışçı yollarla
çözeceklerini belirtmektedir. Ayrıca çözüm, barış, güvenlik ve
adaleti tehlikeye sokmayacak bir şekilde sağlanacaktır.
 4. Kuvvet kullanmanın yasaklanması ilkesidir. Buna göre, üye
devletler, uluslararası ilişkilerinde, gerek başka bir devletin
toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına karşı, gerekse
BM amaçlarıyla bağdaşmayacak herhangi bir şekilde kuvvet
kullanmaktan ya da kuvvet kullanma tehdidinden kaçınırlar.
9
BM’ye üye devletlerin uyması gereken 2. maddede belirtilmiş
7 temel ilke nelerdir?
 5. Üyeler örgütün girişimlerine her türlü yardımı yapacak,
aleyhine yaptırım ya da zorlama önlemi alınan devlete yardım
etmekten kaçınacaklardır.
 6. Üye olmayan devletlerin de uluslararası barış ve güvenliğin
korunmasının gerektirdiği ölçüde bu ilkelere uygun hareket
etmesinin sağlanmasını öngörmektedir.
10
BM’ye üye devletlerin uyması gereken 2. maddede belirtilmiş
7 temel ilke nelerdir?
 7. Antlaşma’nın hiçbir hükmünün, özü bakımından bir
devletin ulusal yetkisinde bulunan işlere örgütün karışmasına
izin vermediğini belirtir. Ama zorlama önlemlerinin
uygulanması bu ilkenin istisnası olarak belirlenmiştir.
11
Birleşmiş Milletlerin yapısı ve yönetimi
BM’nin 6 ana organı vardır. Bunlar;
Genel Kurul
Güvenlik Konseyi
Ekonomik ve Sosyal Konsey
Uluslararası Adalet Divanı (UAD)
Vesayet Konseyi
12
Sekreterlik
Birleşmiş Milletlerin yapısı ve yönetimi
 Genel Kurul, tüm üyelerin katıldığı ve her üyenin bir oya
sahip olduğu ana organdır.
 Güvenlik Konseyi 15 üyelidir ve uluslararası barış ve
güvenliğin korunmasından birincil sorumlu organdır.
 Ama bu örgütün ana amaçlarından olduğu için diğer organlar
da bu çerçevede görev ve yetkilere sahiptir.
13
Birleşmiş Milletlerin yapısı ve yönetimi
 Vesayet Konseyi, vesayet sistemindeki tüm ülkeler bağımsız
olduğundan artık işlevsizdir.
 Ekonomik ve Sosyal Konsey en geniş görev alanına sahip olan
ana organdır.
 UAD örgütün yargı organıdır ama yargı yetkisini tanımak
isteğe bağlıdır.
14
Birleşmiş Milletlerin yapısı ve yönetimi
 Sekreterlik ise hem diğer organların verdiği işleri yapar hem
de Genel Sekreter’in kişiliğinde örgütü temsil eder.
 Genel Sekreter, uluslararası barış ve güvenliği ilişkin
konularda Güvenlik Konseyi’ni göreve çağırma yetkisine
sahiptir.
15
Birleşmiş Milletlerin yapısı ve yönetimi
 Tüm diğer ana organların üyelerini Genel Kurul seçer.
 Güvenlik Konseyi’nde ayrıca 5 devlet sürekli üye olarak yer
alır.
 Güvenlik Konseyi hariç diğer ana organlar ile Genel Kurul
arasında hiyerarşik bir ilişki vardır.
16
Birleşmiş Milletlerin yapısı ve yönetimi
 Yani Genel Kurul’un verdiği işleri yapmak zorundadırlar.
 Güvenlik Konseyi ile arasında böyle bir ilişki yoktur.
 UAD da yargı organı olduğundan bağımsızdır.
17
Birleşmiş Milletlerin uluslararası barış ve güvenliğin
korunması için gerçekleştirdiği faaliyetler
 Güvenlik Konseyi uluslararası barış ve güvenliğin
sağlanmasından birincil derecede sorumlu organdır.
 Bu nedenle her an toplanabilecek şekilde örgütlenmiştir.
 Konsey uluslararası barış ve güvenliğin tehlikeye düştüğü
durumlarda VII. Bölüm çerçevesinde üye devletleri bağlayıcı
karar alabilir.
18
Birleşmiş Milletlerin uluslararası barış ve güvenliğin
korunması için gerçekleştirdiği faaliyetler
 Buna göre, önce barışın tehdit edildiğini, bozulduğunu ya da
saldırı eylemi gerçekleştiğini belirler, sonra da uygun önleme
karar verir.
 Bu kararı BM’ye üye devletler uygulamak zorundadır.
19
Birleşmiş Milletlerin uluslararası barış ve güvenliğin
korunması için gerçekleştirdiği faaliyetler
 Barış güçleri de bu çerçevede çatışan tarafların arasına
girmek, barış antlaşması yapılmışsa bunu uygulamak vb.
görevler yerine getirir.
 Bir zorlama yolu değildir.
 Dileyen devletler katılırlar.
20
Türkiye’nin BM’ye üyeliği ve katkıları konusundaki temel bilgiler
 Türkiye BM’nin kurucu üyelerindendir.
 İlk dönemlerde Batı’yla birlikte hareket eden Türkiye, Kıbrıs
Sorunu’nun BM’de ele alınma biçiminden dolayı örgüte karşı
daha mesafeli bir tutum almıştır.
 1990 sonrasında ise BM’nin daha faal ve etkili bir örgüt olma
sürecinde Türkiye de daha faal bir üye olmuştur.
21
Türkiye’nin BM’ye üyeliği ve katkıları konusundaki temel bilgiler
 Bu durum kendini barış güçlerine katılmasındaki artış,
BM’nin uzun zamandır taraf olmadığı insan hakları
anlaşmalarına taraf olması ve uzun bir aradan sonra
Güvenlik Konseyi üyeliğine aday olup seçilmesi ile ortaya
koymaktadır.
22
Bir devletin BM’ye üye olabilmek için hangi koşulları
yerine getirmesi gerekir?
 BM Antlaşması yeni devletlerin katılmasına olanak tanır.
 4. maddeye göre, Antlaşma’nın getirdiği yükümlülükleri
kabul eden ve örgüte göre bu yükümlülükleri yerine getirme
yeterliğine ve iradesine sahip olan tüm barışsever devletlere
açıktır.
23
Bir devletin BM’ye üye olabilmek için hangi koşulları
yerine getirmesi gerekir?
 Üye olmak isteyen devletin bu talebinin hem Genel Kurul’da
hem de Güvenlik Konseyi’nde onaylanması gerekir.
 İlk oylama Konsey’de yapılır.
 Konsey’in olumlu tavsiyesi üzerine, Genel Kurul başvuran
devleti üyeliğe kabul eder.
24
BM’nin örgüt olarak amaçları içinde insan haklarının yeri nedir?
 BM örgütünün amaçlarını belirleyen 1. maddenin 3. fıkrası,
insan haklarının korunmasını temel bir amaç olarak
belirlemektedir.
 Buna göre, ekonomik, toplumsal, düşünsel ve insancıl
nitelikteki uluslararası sorunları çözerek ırk, cins, dil veya din
farkı gözetmeksizin herkesin insan haklarına ve temel
özgürlüklerine karşı saygıyı geliştirerek ve teşvik ederek
uluslararası işbirliğini geliştirmek BM’nin dört ana
amacından biridir.
25
Genel Kurul’un ve Güvenlik Konseyi’nin üye devletlere
yönelik hangi kararları bağlayıcıdır?
 Genel Kurul’un üye devletlere yönelik kararları tavsiye
niteliğindedir.
 Ancak örgütün bütçesi ve katkı paylarını ödemeyen üyeler
hakkında bağlayıcı karar verebilmektedir.
 Güvenlik Konseyi’nin ise 24. madde çerçevesinde kendisine
verilen uluslararası barış ve güvenlikten sorumlu birincil
organ olmak görevi çerçevesinde 7. Bölüm kapsamında aldığı
26
kararlar üye devletler için bağlayıcıdır.
ECOSOC’un görevleri nelerdir?
 ECOSOC örgütün ekonomik, toplumsal ve kültürel
konulardaki çalışmasını yürütmek üzere düşünülmüş ve
küçük devletlerin isteği üzerine kurulmuş bir organdır.
 Çalışma alanında incelemeler yapmak, raporlar hazırlamak,
antlaşmalar hazırlamak, Genel Kurul’a tavsiyelerde
bulunmak ana görevleri arasındadır.
27
ECOSOC’un görevleri nelerdir?
 Bunun dışında ECOSOC’un iki çok önemli görevi daha
vardır.
 Birincisi, uzmanlık kuruluşları denilen örgütlerle işbirliği
anlaşmaları yapmak ve ilişkileri sürdürmektir.
 Bunların kendileri de birer uluslararası örgüttür.
 Ama amaçları BM’nin amaçları ile örtüştüğünden onunla özel
28
işbirliği ilişkisi kurarlar.
ECOSOC’un görevleri nelerdir?
 İkinci olarak ise sivil toplum örgütleriyle iletişim kurmak,
işbirliği yapmak, BM’nin amaçları için bu örgütlerden
gelecek bilgi ve verileri kullanmak da ECOSOC’un
görevidir.
29
BM’ye üye devletlerin UAD’nın yargı yetkisini kabul
etmesi hangi koşullarda gerçekleşir?
Uluslararası Adalet Divanı’nın yargı yetkisi 4 ayrı şekilde kabul edilebilir:
 1. Devletler bir bildirimde bulunarak Divan’ın zorunlu yargı
yetkisini önceden kabul edebilirler. Bu bildirim çoğunlukla
süreli ve bazı konuları dışarıda bırakan nitelikte olmaktadır.
 2. Başka bir uluslararası antlaşmanın uyuşmazlık durumunda
UAD’ı yetkili kılması durumunda, o hükme çekince koymamış
devletler doğan uyuşmazlıklar için UAD’ın yetkisini kabul
etmiş olurlar.
30
BM’ye üye devletlerin UAD’nın yargı yetkisini kabul
etmesi hangi koşullarda gerçekleşir?
 3. Devletler bir uyuşmazlık çıktıktan sonra aralarında
tahkimname adı verilen bir antlaşma yaparak sorunu Divan’a
götürebilirler. Bu durumda, tahkimnamede sorun tanımlanır
ve Divan’a cevaplaması için belirli sorular sorulur.
 4. Divan’ın yargı yetkisini bu yollardan herhangi biriyle
tanımamış olan bir devlet, uyuşmazlığın tarafı olan diğer
devletin tek taraflı olarak UAD’a başvurması durumunda
eğer Divan önüne gidip uyuşmazlığın özününe ilişkin olarak
kendi görüşlerini savunursa sadece o dava için yargı yetkisini
31
kabul etmiş olur.
Genel Sekreter’in uluslararası barış ve güvenliğinin
korunmasına ilişkin yetkileri nelerdir?
 99. maddeye göre Genel Sekreter uluslararası barış ve
güvenliği tehlikeye sokacağına inandığı her konuda Güvenlik
Konseyi’nin dikkatini çekebilir.
 Bu yetki MC’de bulunmayan çok önemli bir yetkidir.
32
Genel Sekreter’in uluslararası barış ve güvenliğinin
korunmasına ilişkin yetkileri nelerdir?
 Genel Sekreter’in sadece yönetsel yetkileri olan bir kişi olarak
düşünülmediğinin en önemli kanıtıdır.
 Ama 1992’de Ruanda’da olduğu gibi Konsey bu konuda
herhangi bir girişimde bulunmazsa yapabileceği başka bir şey
yoktur.
33
BM Antlaşması’na göre meşru savunma hakkı
hangi koşullarla kullanılabilir?
 BM üyesi devletlerden birine başka bir devletten bir silahlı
saldırı gerçekleşmesi durumunda, Güvenlik Konseyi harekete
geçene kadar, bu saldırıya uğrayan devletin doğal olan tek
başına ya da başka devletlerle birlikte kendini koruma hakkı
zarar görmez.
 Ama devletin bu iddiasını Güvenlik Konseyi’ne başvurarak
bildirmesi gerekir.
 Öncelikle, meşru savunma hakkının doğal olması önemli bir
34
saptamadır.
BM Antlaşması’na göre meşru savunma hakkı
hangi koşullarla kullanılabilir?
 Bu hüküm olmasaydı bile, saldırıya uğrayan bir devlet
kendini koruma hakkına doğal olarak sahiptir.
 İkincisi, ortak güvenlik sistemi harekete geçene kadar geçici
olarak kullanılan bir haktır.
 Güvenlik Konseyi bu devleti korumak için gerekli önlemleri
aldığı zaman devlet de kendi kuvvet kullanımına son vermek
zorundadır.
35
BM Antlaşması’na göre meşru savunma hakkı
hangi koşullarla kullanılabilir?
 Üçüncü olarak, saldırıya uğrayan devlet bu hakkını ister tek
başına ister başka devletlerle yani müttefikleriyle kullanabilir.
 NATO gibi askerî savunma örgütleri 51. maddedeki bu hükme
dayanarak kurulmuşlardır.
 Son olarak ise 51. maddede yazmayan bazı kısıtlamalar
vardır.
36
BM Antlaşması’na göre meşru savunma hakkı
hangi koşullarla kullanılabilir?
 Meşru savunma hakkını kullanan devlet, başka türlü
uzaklaştırılamayan, yakın ve ağır bir tehdit varsa ve ancak
onu uzaklaştıracak ölçüde kuvvete başvurarak bu hakkını
kullanır.
 Doğal olarak tehdidi uzaklaştıracak miktarda kuvveti tam
olarak belirlemek mümkün değildir.
 Ama örneğin sınırlı bir sınır çatışmasına, karşı tarafın tüm
ülkesini işgal ederek yanıt vermenin böyle bir orantılılık
37
koşuluna uymayacağı açıktır.
Barış Güçleri’nin uyması gereken temel ilkeler nelerdir?
 Barış güçleri ilke olarak yerleştirileceği devletten izin
alınarak yerleştirilir.
 Bu rıza geri alınırsa barış gücü de geri çekilir.
 Konsey’in 5 sürekli üyesinden asker alınmaz.
38
Güçleri’nin uyması gereken temel ilkeler nelerdir?
 Barış gücü meşru savunma dışında kuvvet kullanmaz.
 Tarafları belli bir çözümü kabul etmeye zorlamaz.
 Misyonun görev tanımını yapmak, süre dolunca gözden
geçirmek, değiştirmek veya misyona son vermek kurucu
organın yetkisindedir.
39
BM bünyesinde insan haklarının korunması için
başlatılan sözleşme dışı yöntemler nelerdir?
 Bu yöntemler BM Antlaşması’nın kendisinden kaynaklanan
ve tüm üye devletlere uygulanabilen yöntemlerdir.
 2006’ya kadar insan Hakları Komisyonu, 2006’dan sonra
insan Hakları Konseyi tarafından yürütülmektedir.
 Bu organ belirli konuları (tema) ya da ülkeleri incelemeye
alabilmektedir.
40
BM bünyesinde insan haklarının korunması için
başlatılan sözleşme dışı yöntemler nelerdir?
 Hâlen 30’un üzerinde konu incelemesi, 8 de ülke incelemesi
vardır.
 Konu incelemeleri tüm üye devletlerde örneğin gözaltında
kaybolmalar konusundaki durumu içerir.
 Ülke incelemesi ise sürekli ihlal durumunda olan ve hakkında
şikayet gelen devletleri mercek altına alır.
41
BM bünyesinde insan haklarının korunması için
başlatılan sözleşme dışı yöntemler nelerdir?
 Devletler bu yöntemler çerçevesinde incelenmeyi kabul etmek
zorunda değildir ama kabul etmemek insan haklarına saygısı
olmayan devlet imajı yarattığından çoğunlukla kabul
edilmektedir.
42
KISA BİLGİLER
 San Francisco Konferansı 25 Nisan-26 Haziran 1945 tarihleri
arasında çalıştı.
 Savaş ilan etme koşulunu yerine getiren şu devletler çağrıldı:
43
KISA BİLGİLER
 Avustralya, Belçika, Bolivya, Brezilya, Çekoslovakya,
44
Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, El Salvador, Etiyopya,
Filipinler, Fransa, Guatemala, Güney Afrika Birliği, Haiti,
Hindistan, Hollanda, Honduras, Irak, İran, Kanada,
Kolombiya, Kosta Rika, Küba, Lübnan, Liberya,
Lüksemburg, Meksika, Mısır, Nikaragua, Norveç, Panama,
Paraguay, Peru, Suudi Arabistan, Suriye, Şili, Türkiye,
Uruguay, Venezuela, Yeni Zelanda, Yugoslavya ve Yunanistan.
Polonya, hangi hükümet tarafından temsil edileceği sorunu
nedeniyle çağrılamadı. Arjantin, Beyaz Rusya, Danimarka ve
Ukrayna da konferansın daveti üzerine bu devletlere
katıldılar.
KISA BİLGİLER
 2008 yılında bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı BM üyesi
ülkelerden 69’u tanımış, sürekli üyelerden Rusya ise BM
üyeliğine izin vermeyeceğini açıklamıştır.
 Genel Kurul’da BM’nin resmî dilleri olan İngilizce, Fransızca,
İspanyolca, Rusça ve Çince kullanılabilir. Bu dillerden birinde
yapılan konuşmalar diğer dillere çevrilir.
45
KISA BİLGİLER
 BM Genel Kurulu’nun 2/3 çoğunlukla karar aldığı önemli
konular şunlardır:
 Uluslararası barış ve güvenliğin korunmasına ilişkin konular;
Güvenlik Konseyi’ne, Ekonomik ve Sosyal Konsey’e ve
Vesayet Konseyi’ne üye seçilmesi; yeni üye kabulü; üyelerin
hak ve ayrıcalıklarının durdurulması; üyelikten çıkarma;
vesayet rejiminin işlemesi ile ilgili konular; bütçe konuları;
BM Antlaşması’nın değiştirilmesi. Genel Kurul ayrıca bu
46
konulara kendisi ekleme yapabilmektedir.
KISA BİLGİLER
 Türkiye 1951-52, 1954-55 ve 1961 yıllarında üç kez geçici
Güvenlik Konseyi üyeliği yapmıştı.
 Son olarak 2009-2010 döneminde bir kez daha geçici üye oldu.
 Seçildikten sonra, başkanlık görevini ilk olarak Haziran
2009’da, ikinci olarak Eylül 2010’da üstlendi.
 Her iki dönem de çok hareketli değildi.
47
KISA BİLGİLER
 Güvenlik Konseyi üyeliğinin Türkiye’ye hiçbir olumlu
etkisinin olmadığı en önemli konu Kıbrıs idi.
 Türkiye, Güvenlik Konseyi gündemine gelen konuların
birçoğuyla yakından ilgiliydi.
 Seçim sürecinde Afrika ülkelerine yönelttiği ilgi Konsey’de de
sürdü.
 Ocak 2010’da Terörizmle Mücadele Komitesinin başkanlığını
48
yürütmeye başladı.
KISA BİLGİLER
 Çifte Veto: Konsey’de usule ilişkin konularda veto hakkı
yoktur. Ancak bir konunun usule mi yoksa öze mi ilişkin
olduğu konusunda anlaşmazlık doğarsa, bu sorun yine bir
oylamayla çözülür.
 Bu oylamada da veto hakkı vardır.
 Sürekli üyelerden birinin önce konuyu usule ilişkin olmaktan
çıkararak vetoya tabi bir karar hâline getirmesine, sonrada
öze ilişkin kararda veto kullanmasına “çifte veto”
49
denmektedir.
KISA BİLGİLER
 ECOSOC, dünya üzerinde barışın tesis edilebilmesi amacı
çerçevesinde çatışma çıkmasına neden olabilecek ekonomik ve
sosyal sorunların ortadan kaldırılması için faaliyet
göstermektedir.
50
KISA BİLGİLER
 İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, BM insan Hakları
Komisyonunca Haziran 1948'de hazırlandı.
 Yapılan kimi değişikliklerin ardından, 10 Aralık 1948'de
Genel Kurulun Paris'te yapılan oturumunda kabul edildi.
 Bildirinin hazırlanmasında, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra
devletlerin, bireylere tanınan hak ve özgürlüklerin güvence
altına alınması konusunda birleşmesi de etkili olmuştur.
51
KISA BİLGİLER
BM Antlaşması 77. Maddesi’ne göre;
• Eski manda rejimi altındaki ülkeler,
• II. Dünya Savaşı’nı kaybeden devletlerin sömürgeleri
• Rejime bağlanmak isteyen ülkeler
Vesayet Konseyi kapsamına alınmaktadır.
52
KISA BİLGİLER
UAD’nın iki görevi vardır:
• Devletler tarafından kendisine sunulan hukuksal
uyuşmazlıkları uluslararası hukuka göre çözüme
kavuşturmak.
• Yetkili BM organlarına gerekli durumlarda danışma görüşü
vermek.
53
KISA BİLGİLER
 BM Barış gücü 1988 yılında Nobel Barış Ödülü’nü almıştır.
 Türkiye 18 Mayıs 2011’de 2015-16 dönemi için Güvenlik
Konseyi geçici üyeliğine bir kez daha aday olmuştur.
54
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
Doç. Dr. Atilla SANDIKLI