HASTALIKLARA ÖZEL BESLENME Beslenme Yetersizliğine Bağlı Sorunlar 1 PROTEİN – ENERJİ YETERSİZLİĞİ Büyüme ve gelişme için gerekli olan enerji, protein, karbonhidrat, vitamin ve minerallerin yeterince alınmamasına bağlı olarak gelişen bir hastalıktır. 2 PROTEİN ENERJİ YETERSİZLİĞİNDE OLUŞAN SAĞLIK SORUNLARI *Çocuk Ölümlerinin Başlıca Nedenidir *Ateşli Hastalıklar Sık Görülür *Büyüme Ve Gelişmeyi Önler * İshal Oluşur *Çocuğun Öğrenme Yeteneği Azalır *Zeka Gelişimi Bozulur 3 17 ÖNLENMESİ İÇİN NE YAPILMALIDIR? Ek besinlere zamanında başlanmalıdır. Büyüme izlenmelidir. Anne sütü ilk 6 ay tek başına verilmelidir. Çocuk hastalıklardan korunmalıdır. Aşılar düzenli yaptırılmalıdır. Temizlik kurallarına uyulmalıdır. 4 İYOT YETERSİZLİĞİ İYOT , YAŞAM İÇİN ÖNEM TAŞIYAN BİR MİNERALDİR. İYOT ; •Besinler •Su •Deniz ürünleri İle alınır 5 İYOT NEDEN ÖNEMLİDİR ? NORMAL BÜYÜME VE GELİŞME, BEYİN VE SİNİRLERİN NORMAL ÇALIŞMASI, VÜCUT ISISI VE ENERJİNİN DÜZENLENMESİ, TİROİD HORMONUNUN YAPIMI İÇİN İYOT GEREKLİDİR. 6 İYOT YETERSİZLİĞİNDE OLUŞAN SAĞLIK SORUNLARI BEBEK VE ÇOCUKLARDA ; BÜYÜME GERİLİĞİ ZEKA GERİLİĞİ CÜCELİK GEBELERDE ; DÜŞÜK, ÖLÜ DOĞUM HER YAŞTA ; GUATR 7 13 İYOTLU TUZ KULLANMAK • ZEKA GERİLİĞİNİ ÖNLER GUATRININ OLUŞMASINI VE İLERLEMESİNİ ÖNLER GUATRI TEDAVİ ETMEZ 8 İYOTLU TUZU ; SERİN, KURU, GÜNEŞ GÖRMEYEN BİR YERDE SAKLAYIN. 9 15 RAŞİTİZM D VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİ SONUCU GÖRÜLÜR KEMİKLEŞME BOZULUR ALINAN KALSİYUMDAN YETERİNCE YARARLANILMAZ EN ÇOK BEBEK VE ÇOCUKLARDA GÖRÜLÜR 10 RAŞİTİZMİ OLUŞTURAN NEDENLER? ÇOCUĞUN YETERLİ “ D ” VİTAMİNİ ALAMAMASI, ÇOCUĞUN GÜNEŞE YETERLİ ÇIKARILMAMASI ANNENİN GÜNEŞTEN YETERLİ YARARLANMAMASI ANNENİN GEBELİK DÖNEMİNDE YETERSİZ BESLENMESİ 11 RAŞİTİZMİN BELİRTİLERİ DOĞUMDA BEBEKTE KASILMA HUZURSUZLUK BAŞIN SÜREKLİ SAĞA VE SOLA ÇEVRİLMESİ BAŞ TERLEMESİ EL-BİLEK GENİŞLİĞİ KABIZLIK KABURGALARDA YUVARLAK ÇIKINTILAR 12 BINGILDAĞIN KAPANMAMASI KAFA KEMİKLERİNDE YUMUŞAMA, EĞRİLME GEÇ OTURMA VE YÜRÜME BACAKLARDA EĞRİLİK KAMBURLUK GÖĞÜS KEMİKLERİNDE BOZUKLUK BEL KEMİĞİNDE EĞRİLİK 13 RAŞİTİZMİN ÖNLENMESİ İÇİN NE YAPILMALIDIR ? HER GÜN KALSİYUM İÇEREN BESİNLER VERİLMELİDİR. –SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ –PEKMEZ ÇOCUK HER GÜN GÜNEŞE ÇIKARTILMALIDIR. GÜNEŞLENME CAM ARKASINDA OLMAMALIDIR. GÜNEŞLENMENİN AZ OLDUĞU MEVSİMLERDE EK “ D ” VİTAMİNİ VERİLMELİDİR. 14 KANSIZLIK 15 BESİNLERLE VÜCUDA ALINAN DEMİR MİNERALİNİN YETERSİZ ALIMINA BAĞLI OLARAK KANDA DEMİRİN DÜŞÜK OLMASIDIR. KANSIZLIK KİMLERDE GÖRÜLÜR? DOĞURGANLIK ÇAĞINDAKİ BEBEK VE ÇOCUKLARDA KADINLARDA KANSIZLIK NEDENLERİ ? BESLENMEDE DEMİR MİNERALİNİN YETERSİZ ALINMASI DEMİRİN VÜCUTTA İYİ KULLANILAMAMASI DEMİR İHTİYACININ ARTMASI KAN KAYBI ( KANAMA, PARAZİTLER ) 16 KANSIZLIK BELİRTİLERİ • DERİDE, GÖZ KAPAKLARININ İÇ KISMINDA, AVUÇTA SOLUKLUK • ÇARPINTI • BACAKLARDA ÖDEM • KAŞIK TIRNAK • TOPRAK YEME 17 KANSIZLIK BELİRTİLERİ c YORGUNLUK, HALSİZLİK c BAŞ DÖNMESİ c NEFES ALMADA GÜÇLÜK c BULANIK GÖRME c UYKUSUZLUK c TİTREME c İŞTAHSIZLIK 18 KANSIZLIK SONUCU OLUŞAN SAĞLIK SORUNLARI BEBEK VE ÇOCUKLARDA: -BÜYÜME VE GELİŞME GERİLİĞİ -BÜYÜME ETKİLENİR -DİKKAT VE ALGILAMA AZALIR. -OKUL BAŞARISI VE FİZİKSEL AKTİVİTE DÜŞER. -HASTALIKLAR SIK GÖRÜLÜR. 19 6 YETİŞKİNLERDE h İŞ GÜCÜ AZALIR. h YORGUNLUK OLUŞUR h HASTALIKLAR SIK GÖRÜLÜR. GEBELERDE h ANNE VE BEBEK ÖLÜMLERİNE NEDEN OLUR. h DÜŞÜK DOĞUM AĞIRLIKLI BEBEK DOĞAR. h HASTALIKLAR SIK GÖRÜLÜR. 20 7 KANSIZLIĞI ÖNLEMEK İÇİN DEMİR YÖNÜNDEN ZENGİN KAYNAKLARLA BESLENİLMELİDİR. ET TAVUK, BALIK, KARACİĞER, YUMURTA, KURUBAKLAGİLLER, PEKMEZ,TAHİN YEŞİL YAPRAKLI SEBZELER 21 • KURUBAKLAGİL VE TAHILLI YEMEKLER C VİTAMİNİ İLE BİRLİKTE TÜKETİLMELİDİR. • C VİTAMİNİ YÖNÜNDEN ZENGİN BESLENİLMELİDİR. TURUNÇGİLLER YEŞİL YAPRAKLI SEBZELER LAHANA PATATES DOMATES YEŞİL BİBER 22 • DEMİRİN VÜCUTTA KULLANILMASINI ENGELLEYEN ÇAY VE KAHVE YEMEKLERLE BİRLİKTE İÇİLMEMELİDİR ! * ÇAY ÖĞÜN ARALARINDA AÇIK VE LİMONLA BİRLİKTE İÇİLMELİDİR. * KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARINA DİKKAT EDİLMELİDİR. • DEMİR İLAÇLARI DÜZENLİ OLARAK KULLANILMALIDIR. 23 DİŞ ÇÜRÜKLERİ NASIL OLUŞUR ? DİŞLER İYİ TEMİZLENMEZSE, MİKROPLAR OLUŞUR. MİKROPLAR DİŞLERİ ERİTEN ASİT OLUŞTURURLAR. ASİTLER ÇÜRÜK MEYDANA GETİRİR. 24 DİŞ RAHATSIZLIKLARI NASIL ÖNLENİR ? YETERLİ VE DENGELİ BESLENİN. SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİ YETERLİ MİKTARDA TÜKETİN. ŞEKER TÜKETİMİNİ AZALTIN. ANNE SÜTÜNÜ 6 AY TEK BAŞINA VERİN. DİŞLERİNİZİ YEMEK SONRASI FLORLU DİŞ MACUNU İLE FIRÇALAYIN. 25 DİŞ ETLERİNİN SAĞLIKLI OLMASI İÇİN POSALI BESİNLER (ELMA, HAVUÇ vb.) TÜKETİN. ÇOCUKLARDA FLOR UYGULAMASI YAPIN ŞEKERSİZ CİKLETLERİ TERCİH EDİN DİŞLERİNİZİ BELİRLİ SIKLIKLA KONTROL ETTİRİN ŞEKERİ AĞIZDA BEKLETEREK (KITLAMA) ÇAY İÇMEYİN 26 OSTEOPOROZ KEMİKLERDE KALSİYUM KAYBININ ARTMASI SONUCU KEMİKLERİN KOLAYCA KIRILABİLİR HALE GELMESİDİR. 27 KİMLERDE SIK GÖRÜLÜR? MENAPOZA GİRMİŞ KADINLARDA YAŞLILARDA FİZİKSEL AKTİVİTESİ AZ OLAN KİŞİLERDE YATAĞA BAĞIMLI OLAN HASTALARDA 28 OSTEOPOROZUN BELİRTİLERİ NELERDİR? BEL VE BACAKLARDA EĞRİLİKLER KOLAYLIKLA OLUŞAN KEMİK KIRIKLARI 29 OSTEOPOROZUN ÖNLENMESİ İÇİN ; ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KALSİYUMDAN ZENGİN BESİNLER TÜKETİLMELİDİR SPOR YAPILMALIDIR. GÜNEŞ IŞINLARINDAN DÜZENLİ OLARAK YARARLANILMALIR. AŞIRI ÇAY VE KAHVE İÇİLMEMELİDİR. AŞIRI TUZLU BESİNLER TÜKETİLMEMELİDİR 30 SÜT ÜRÜNLERİ HER GÜN EN AZ 2 PORSİYON TÜKETİLMELİDİR AŞIRI YAĞLI VE ŞEKERLİ BESİNLER TÜKETİLMEMELİDİR SİGARA VE ALKOL KULLANILMAMALIDIR FİZİKSEL AKTİVİTE ARTTIRILMALI HAFTADA EN AZ 2-3 KEZ 45 DAKİKA YÜRÜNMELİDİR AŞIRI ZAYIFLIKTAN KAÇINILMALIDIR 31 KALSİYUMUN EN İYİ KAYNAĞI SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YEŞİL YAPRAKLI SEBZELER KURUBAKLAGİLLER PEKMEZ 32