uzun dönem makro denge

MAKRO İKTİSAT II
BÖLÜM 13-2
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP: MAKRO
DENGE
YRD. DOÇ. DR. OKTAY KIZILKAYA
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
2
KISA DÖNEM MAKRO DENGE
P
PE
Negatif eğimli AD toplam talep eğrisi
ile pozitif eğimli SRAS kısa dönem
toplam
arz
eğrisinin
beraber
gösterilmesi sonucu ortaya çıkan
dengeye, kısa dönem makro denge
denir.
ESR
AD
SRAS
Y
ESR noktası, toplam talebin kısa dönem
toplam arza eşit olduğu kısa dönem
makro iktisadi dengeyi temsil eder.
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
3
KISA DÖNEM MAKRO DENGE
Kısa dönem toplam arz eğrisinin konumu veya toplam talep eğrisinin konumu değişince, kısa
dönem makro iktisadi denge değişir.
Girdi fiyatlarının ve verimliliğin değişmesi sonucu kısa dönem toplam arz eğrisinin kaymasına
arz şoku denir.
Kısa dönem toplam arz eğrisinin içe-sola doğru kayması, negatif-yararsız-ters arz şoku olarak
nitelendirilir.
Kısa dönem toplam arz eğrisinin dışa-sağa doğru kaymasına, pozitif-yararlı arz şoku denir.
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
4
KISA DÖNEM MAKRO DENGE
P
P
(a)
SRAS2
SRAS1
SRAS1
P2
E1
E2
P1
SRAS2
(b)
P1
P2
E1
E1
AD
AD
Y2
Y1
Y1
Y
Arz Şokları
Y2
Y
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
5
KISA DÖNEM MAKRO DENGE
Kısa dönem toplam talep eğrisinin içe-sola doğru kaymasına, negatif-yararsız
talep şoku denir. (Servetin azalması-Bekleyişlerin bozulması etkisi)
Kısa dönem toplam talep eğrisinin dışa-sağa doğru kaymasına, pozitif yararlı
talep şoku denir. (Servetin artması-Beklyişlerin iyileşmesi etkisi)
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
6
KISA DÖNEM MAKRO DENGE
P
SRAS
P
(a)
(b)
P1
E1
P2
P2
E2
E2
P1
AD2
Y2
SRAS
Y1
E1
AD1
AD1
Y
Talep Şokları
Y1
Y2
AD2
Y
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
7
UZUN DÖNEM MAKRO DENGE
P
Uzun Dönem Makro İktisadi Denge
LRAS
AD
Negatif eğimli AD eğrisinin, pozitif
eğimli SRAS ve dik LRAS eğrisinin
beraber gösterilmesi sonucunda elde
edilen denge uzun dönem makro denge
olarak nitelendirilir.
ELR
PE
SRAS
YEP
Y
ELR noktası uzun dönem makro dengeyi
ifade eder.
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
8
UZUN DÖNEM MAKRO DENGE
P
LRAS
SRAS1
Olumsuz Talep Şoku ve Uzun Dönem Denge
SRAS2
E1
P1
P2
Ekonomi E1 noktasında dengededir.
Negatif talep şoku sonucunda AD1
eğrisi AD2 konumuna gelir ve denge
noktası E2 olur.
Fakat negatif talep şoku toplam çıktı
üzerinde durgunlaştırıcı etki yapar.
E2
P3
E3
AD2 AD1
Y1
YP
Durgunlaştırıcı Açık
Y
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
9
UZUN DÖNEM MAKRO DENGE
P
LRAS
SRAS1
Olumsuz Talep Şoku ve Uzun Dönem Denge
SRAS2
E1
P1
P2
E2
P3
E3
AD2 AD1
Y1
YP
Durgunlaştırıcı Açık
Y
Durgunlaştırıcı etki geçicidir.
Ücret haddi ve girdi fiyatları, fiyat
düzeyinde meydana gelen düşüşe
zaman içinde düşerek eşlik ederler.
Böylelikle kısa dönem arz eğrisi dışa
kayarak E3 noktasında yeni dengeye
ulaşır.
Ekonomi kendini düzenleyerek uzun
dönem makro dengeye ulaşır.
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
10
UZUN DÖNEM MAKRO DENGE
P
LRAS
SRAS2
Olumlu Talep Şoku ve Uzun Dönem Denge
SRAS1
P3
P2
P1
E3
E2
E1
AD1
YP
AD2
Y1
Enflasyonist Açık
Y
Ekonomi E1 bileşiminde faaliyette
bulunmaktadır.
Pozitif talep şoku nedeniyle AD1
eğrisi AD2 konumuna gelir ve denge
E2 olur.
Pozitif talep şoku toplam çıktı düzeyi
üzerinde enflasyonist açık oluşturur.
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
11
UZUN DÖNEM MAKRO DENGE
P
LRAS
SRAS2
Olumlu Talep Şoku ve Uzun Dönem Denge
SRAS1
P3
P2
P1
E3
E2
E1
AD1
YP
AD2
Y1
Enflasyonist Açık
Y
Enflasyonist etki geçicidir.
Ücret haddi ve girdi fiyatları, fiyat
düzeyinde meydana gelen artışa zaman
içinde artarak eşlik ederler.
Böylelikle SRAS1 sola kayarak SRAS2
konumuna gelir ve E3 denge noktası
oluşur.
Ekonomi kendini düzenleyerek uzun
dönem makro dengeye ulaşır.
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS
Talep şokuyla karşı karşıya kalan bir
ekonomide hükümet ekonominin uzun
dönemde kendi kendini düzenleyerek
uzun dönem dengesine ulaşmasını
beklemek yerine, uzun dönem makro
dengeyi hemen sağlayacak politka
izlemeyi tercih edebilir.
E1
P1
P2
12
E2
AD2
Y1
Yp
Durgunlaştırıcı Açık
AD1
Y
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS
Talep şokuna karşı iki politika
izlenmesi mümkündür:
 Maliye Politikası: Hükümet
Alımları, Transfer Ödemeleri ve
Vergiler
 Para Politilası: Para arzı
E1
P1
P2
13
E2
AD2
Y1
Yp
Durgunlaştırıcı Açık
AD1
Y
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
14
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS
Olumsuz Talep Şoku ve Maliye-Para Politikaları
Ekonomi E1 de dengededir.
P2
Negatif talep şoku sonucu (bekleyişlerin
kötüleşmesi) AD1 sola kayarak AD2
konumuna gelir, E2 noktasında denge
sağlanır ve durgunlaştırıcı açık ortaya
çıkar.
E1
P1
E2
AD2
Y1
Yp
Durgunlaştırıcı Açık
AD1
Y
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS
Olumsuz Talep Şoku ve Maliye-Para Politikaları
Hükümet, Merkez Bankası genişletici
para veya maliye politikası uygulamayı
tercih eder ve AD1 tekrar AD2 konumuna
döner
E1
P1
P2
15
E2
AD2
Y1
Yp
Durgunlaştırıcı Açık
AD1
Y
Bu
politikanın
yararı,
toplumu
durgunlaştırıcı açığın yol açtığı işsizliğe
bir süre katlanmaktan kurtarmasıdır.
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
16
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS
Olumlu Talep Şoku ve İktisat Politikası
Ekonomi E1’ de dengededir.
E2
P2
P1
E1
AD1
Yp Y1
Enflasyonist Açık
AD2
Y
Olumlu talep şoku sonucunda
(beklentilerin iyileşmesi gibi) AD1
eğrisi sağa doğru kayar, AD2
konumuna gelir ve yeni denge
noktası E2 olur.
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
17
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS
Olumlu Talep Şoku ve İktisat Politikası
Enflasyonist açık ortaya çıkar.
E2
P2
P1
E1
AD1
Yp Y1
Enflasyonist Açık
AD2
Y
Hükümet,
beklemek
yerine
daraltıcı maliye ve/veya para
politikası izleyerek toplam talebin
AD2’den AD1 konumuna gelmesini
sağlayabilir.
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS
E2
P2
P1
18
E1
AD1
Yp Y1
Enflasyonist Açık
AD2
Olumlu Talep Şoku ve İktisat Politikası
Böyle bir aktif politikanın yararı,
enflasyonist açığın içerdiği istihdam
imkanından vazgeçmek karşılığında
fiyat
istikrarının
hemen
sağlanmasıdır.
Y
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
19
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS2
Olumsuz Arz Şoku ve İktisat Politikası
SRAS1
P3
P2
P1
Ekonomi E1 noktasında dengededir.
E3
E2
E4
E1
AD3
Y2
AD1
Y1
Negatif arz şoku sonrası SRAS1 eğrisi
SRAS2 konumuna gelir, denge E2
noktasında oluşur, durgunlaştırıcı açık
ortaya çıkar.
AD2
YP
Durgunlaştırıcı Açık
Y
Fiyat P2’ye yükselir.
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
20
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS2
Olumsuz Arz Şoku ve İktisat Politikası
SRAS1
P3
P2
P1
Hükümet olumsuz arz şoku
sonrasında oluşan durgunlaştırıcı
açığı SRAS eğrisinin konumunu
değiştirerek kapatamaz.
E3
E2
E4
E1
AD3
Y2
AD1
Y1
AD2
YP
Durgunlaştırıcı Açık
Y
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
21
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS2
Olumsuz Arz Şoku ve İktisat Politikası
SRAS1
E3
P3
P2
P1
Arz şokunun yol açtığı durgunlaştırıcı
açığı-işsizliği önemserse, genişletici
maliye ve/veya para politikası izleyerek
toplam talep eğrisini AD1 konumundan
AD2 konumuna kaydorabilir ve böylece
E3 noktasında dengeyi sağlayabilir.
Bu durumda durgunlaştırıcı açık fiyat
düzeyinin yükselmesi pahasına kapatılır.
E2
E4
E1
AD3
Y2
AD1
Y1
AD2
YP
Durgunlaştırıcı Açık
Y
TOPLAM ARZ VE TOPLAM TALEP:
MAKRO DENGE
P
İKTİSAT POLİTİKASI VE UZUN DÖNEM MAKRO
DENGE
LRAS
SRAS2
Olumsuz Arz Şoku ve İktisat Politikası
SRAS1
E3
P3
P2
P1
22
E2
E4
E1
AD3
Y2
AD1
Y1
AD2
YP
Durgunlaştırıcı Açık
Y
Hükümet olumsuz arz şokunun fiyat
düzeyi üzerindeki olumsuz etkisini
önemserse, daraltıcı maliye ve para
politikası izleyerek toplam talep eğrisini
AD1 konumundan AD3 konumuna
kaydırabilir ve denge E4 noktasında
oluşur.
Negatif arz şokunun fiyat düzeyienflasyon üzerindeki olumsuz etkisi,
işsizliğin artması pahasına giderilir.
23
Dinlediğiniz için teşekkürler….