MODERN MAKROEKONOMİNİN KÖKLERİ ANAHTAR KAVRAMLAR 1: EMEK PİYASASI Klasik-Keynesyen-Monoterist- Yeni Klasik Varsayımlar: 1:Rasyonel İktisadi Birimler 2:Reel Değişkenleri Dikkate Alma 3:Esneklik-Denge Reel Ücreti- Klasiklerde Emek Piyasası MV=C+I+G+X-M MY*V> C+I+G+X-M MY*V=CY+IY+GY+XYMY-nominal- Dengezilikten-Dengeye-Walras- Para arzı arttı.. T ve V sabit iken P yükseldi W sabitken P yükseldiğinde n W/P düştü LT>LS İşverenler işçilere daha yüksek ücretler teklif ederler W yükselir LS=LD dengeye gelir.Tam istihdam LS artar W ve P aynı oranda değişir ve zaman gecikmesi yoktur. Dengesizlik Durumu Reel Ücret Emek Talebi W/PE w/p* Emek Arzı E F Arz Fazlası Tam İstihdam Aşırı İstihdam LE L LF İktisat politikası yönünden önemi 1. Klasikler emekçilerin para aldatmacasına düşmediklerini kabul ederler. 2. W değişirken P`nin değişmeden kalacağı veya parasal ücretteki değişmeden daha az değişme göstereceğini kabul ederler. Eğer aynı oranda değiştikleri kabul edilseydi W/P değişmeyeceğinden otomatik dengeleme mekanizması çalışmazdı. Dolayısıyla fiyatlar parasal ücretlere oranla daha az esnektirler. Mal Piyasası: Toplam Arz MG, üretim fonksiyonuna göre, toplam taleo mahreçler kanununa göre ve miktar teorisine göre belirlenir. Emek ve mal piyasasını birlikte aldığımızda Ld=f(W/p,K), Ls=(W/P) MG=f(L,K,T) Dolayısıyla önce emek piyasasında istihdam seviyesi belirlenecek sonra üretim fonksiyonu aracılığıyla MG düzeyi bulunacaktır. Mal Piyasası: Toplam Talep Toplam talep yaklaşımı Mahreçler kanunu “ her arz kendi talebini yaratır” ve Miktar Teorisi ile oluşmuştur. *klasiklerde fiyat değişmelerinin nedeni; atıl birikim veya bunların çözülmesi değil, para miktarındaki değişmelerdir. Dolayısıyla fiyat seviyesi doğrudan doğruya para arzındaki değişmelerden kaynaklanır. *Fiyatlar esnek olduğu sürece, para arzındaki değişmeler, toplam üretimin toplam talebe eşit olmasını engelleyemeyecektir. Tasarruf Yatırım ve Miktar Teorisi Fon Talebi-yatırım ve atıl ankesFon Arzı-Ms ve tasarruf Faiz E iE i* Talep fazlası Tam İstihdam F Aşırı İstihdam LE S,I LF Tasarruf Yatırım ve Miktar Teorisi MV=PT Fon Talebi Fon Arzı Faiz Fon Arzı2 E iE F i* Tam İstihdam I1 S,I IS Aşırı İstihdam IS2 MG1 Dengezilikten-Dengeye-Walras- Para arzı arttı.. Ödünç veriler fon arzı fazlası... İ düşeryatırımcılar daha düşük faizle kaynak ister T arzı=Y talebi ve sadece P yükselir. Ms reel olarak daralır.S eğrisi sola kayar. Reel S aynı iken,i düştüğü için I artar Y,C aynı iken I artmıştır Y=C+I P artar Y=C+I2 Y<C+I2 Dış Denge RK ÖD=f(DK/P) (DK/P) (DK/P) (DK/P)2 O ÖDA Y ÖDF Dengezilikten-Dengeye-WalrasX<M-dış açık X altın girişi M altın çıkışı T ve V sabit M yani altın,para arzı artar P yükselir Nominal kur sabitken Reel kur düşer İ düşer X azalır,M artar,Sermaye çıkışı artar X=M olur.(Sermaye Bil.Açığı ile) Klasik Toplam Arz P AS O Y Esnek AD-Klasik Esnekleştirme-Pigou Etkisir P LM AD2 IS AD Y Y C=Y+Wealth(İ) Pigou etkisi Keynes ve dış ticaret etkisi Dengezilikten-Dengeye-Walras- Genişletici Etki(M,G) T ve V sabit iken P yükseldi M reel düşer Nominal kur sabitken reel kur düşer,X azalır,M artar C, Servetin fonksiyonudur. Otonom talep ve Y azalır. Keynes etkisi(i yükselir) I azalır.Y azalır,P ve Y ters yönlü P yükseldiğinden Reel servet azalır İ yükseldiğinde, tahvil fiyatları ve servet azalır-meltzer etkisi- W ve C,AD ,Y azalır AD-AS Price level AS AD1 PO 1 Y National output AD-AS Price level AS P1 AD1 O Y National output Price level AS P2 P1 Talep Fazlası AD2 AD1 O Y National output Dengezilikten-Dengeye-Walras- Para arzı arttı.. AD artar(MV ) P aynı İken AD>AS Girişimciler mallarını daha yüksek fiyatla satarlar.. G artsa..... Y,C sabitken I azalır,Dışlama etkisi Y aynı iken,P yükselir.(kar artar) P artar(W,İ) P yükselir,AD=AS olur. KEYNEZYEN İKTİSAT ANAHTAR KAVRAMLAR 1: EMEK PİYASASI Varsayımlar: 1:Rasyonel İktisadi Birimler 2:Reel Değişkenleri Dikkate Almama Emek arzı Nominal Ücretin Fonksiyonudur.(Para Yanılgısı) 3:Rigidite-Aşağı-Yukarı- Keynezyen İktisat Tüketim Toplam Arz ve Talep Emek Piyasası (W) Ls=F(W) Ld1 (W) (W) LD2 Ls Em1 Emti Ld3 Dengeden-Dengesizliğe-KeynezyenMarshall-Para arzı arttı.. P yükseldi( Ad artınca) W sabitken WP düşer Emek arzı W nin fonksiyonu olduğundan-para yanılgısı- Emek talebi artar(Kar-birikim C+I artarDaha fazla emek istihdam edilir. Emek arzı değişmez. Emek Piyasası (W) Ls=F(W) (W) Ls2 (W2) Ld2 Ld Em1 Emti Emek Piyasasında Katılık Real wage rate (W / P) SL A W1 DL1 DL2 O L1 LT Quantity of labour Talep Yetersizliği TT TA C+I MPC<1 durgunluk Tezi Y W/P Ls Ld Y = E E Kamu harcama artışı Y E =C +I +G2 E =C +I +G1 ΔG Genişletici pol.çarpanla YT ye götürür. Y ΔY Dengeden-Dengesizliğe-KeynezyenMarshall-Talep yetersizliği P düşer W sabitken WP yükselir Yetersiz talep.eksik istihdam AS Azalır AD=AS IS Eğrisinin elde edilişi S,T,M S I,G,X I i i a a b b IS 2 1 Y 2 1 I,G,X LM Eğrisinin elde edilişi li li I i ls i LM i a b 2 1Y 2 1 ls Kısa Dönem IS-LM Dengesi LM yani para piyasası dengede iken,A noktasında r,Y çok yüksektir ve mal piyasasında arz fazlası vardır.B’de talep fazlası mevcuttur. Y = C (Y − T ) + I (r ) + G M P = L (r ,Y ) r LM C B Katkılar(ı,g,x)> sızıntılar(s,t,m) A IS Y sızıntılar>k atkılar Dengezilikten-Dengeye-Walras- A noktası R,Y olması gereken den büyük R olması gerekenden büyük olduğundan Y olması gerekenden büyük olduğunda S-tasarruf- olması gerekenden büyük olur. AD=AS ve I=S olana kadar.... I-yatırım ve ADtoplam talep küçük olur S>I(ex-anteve AS >AD Planlanmayan stok artışı,malları satamazlar Bir sonraki dönem az mal üretirler Y azalır, Dengeden-Dengesizliğe-KeynezyenMarshall—Keynes etkisiPara arzı arttı.. P yükseldi( Ad artınca) M reel azalır İ düşer I-yatırım- artar. Dış ticaret Etkisii Y artar Tam İstihdam Dengesi-Keynes, i LM1 b LM2 c W/P (W/P)1 (W/P)o Ld İs1 c Ls IS1 İso Y1 Y2 Y IS2 Eksik İstihdam Dengesi-Keynes Etkisi, pigou Etkisii LM1 b LM2 a c W/P (W/P)1 (W/P)o Ld İs1 c Ls IS1 İso Y1 Y2 Y IS2 Yatırım Talebinin Faize Karşı Esnek Olmaması Durumu-özel durumi IS LM1 LM2 1 W/P (W/P)1 Ld 2 İs1 İso Ls Y1 Y Dengeden-Dengesizliğe-KeynezyenMarshall-Para arzı arttı.. P yükseldi( Ad artınca) M reel azalır Keynes etkisi Likidite etkisi. Esnek olmayan yatırım artmaz Hasıla etkisi ortaya çıkmaz. İ düşer Para Talebinin Faize Karşı Esnekliğinin Sonsuz Olması(Likidite Tuzağı) i LM1 W/P (W/P)1 Ld Ls İs1 Y1 Y2 Y LM2 Price level Hansen Kanunu AS P O National output Price level AS P AD1 O Y1 National output Price level AS-Ad denge AS P AD2 AD1 O Y1 Y2 National output Price level AS P AD2 AD1 O Y1 Y2 National output Price level AS O National output As-Ad dengesi Price level AS P2 P1 AD2 AD1 O Y1 Y2 National output Inflation (%) Keynesian Phillips Eğrisi O Umin Unemployment Price level AS AD4 AD1 O Y1 Y2 AD3 AD2 Y3 National output Y4 YP