KALP AMELİYATINDAN Önce Öğrenmek İstedikleriniz

KALP AMELİYATINDAN
Önce Öğrenmek İstedikleriniz
ÖNSÖZ
Kalp hastalıkları, hem gelişmiş hemde gelişmekte olan
ülkelerin en başta gelen sağlık sorunlarından biridir. Binlerce
insanın kalp rahatsızlığından şikayet ettiğini düşünürsek yalnız
sayılmazsınız.
Şüpheye gerek yok
Neden ben ... Niye kalbimden şikayetim var...
Bu kitapçık, sorularınıza açıklık getirmek ve içinde
bulunduğunuz durumu anlamanızı sağlamak, aydınlatmak ve bilgi
vermek amacıyla düzenlenmiştir.
3
4
İÇİNDEKİLER
5
Şekil 1: Kalbin Pozisyonu
Şekil 2: Kalbin Odacıkları
6
KALBİN YAPISI VE İŞLEVLERİ
Kalp, kendisine gelen kanı tüm vücuda pompalayan bir
organdır. Her atışta kalp, görevlerini yapabilmeleri için bütün
vücuda ve kalbin kendisine kanla birlikte besin ve oksijeni taşır.
Kalp her insanın yaklaşık kendi yumruğu büyüklüğünde,
göğüs kafesi içerisinde iki akciğerin ortasına yerleşmiştir. Daha
çok sola doğru yerleşim gösterir, önde göğüs kemiği (sternum) ve
kaburgalar, arkada sadece omurga ile korunur. Dört boşluğu vardır.
Üstteki iki boşluğa kulakçık (atrium), alttaki iki boşluğa da karıncık
(ventrikül) adı verilir. Kulakçıklar ve karıncıklar arasında kan
akışına izin veren kapaklar vardır. Sağ taraftaki kapağa Triküspit
kapak, sol taraftakine Mitral Kapak ,sol karıncıktan bütün vücuda
kanın geçişine izin veren kapağa da Aort Kapak denir.
Vücudumuzdaki kirli kan, kalbin sağ tarafına gelir buradaki
kapaklardan geçerek akciğer atardamarı ile akciğere gider. Kan
akciğerde temizlendikten sonra, akciğer toplar damarı ile kalbin sol
tarafına gelir, buradaki kapaktan geçer oradan tüm vücuda aorta adı
verilen ana atardamar ile dağılır.
Kalbin kendi kas ı ana atardamardan (aorta) çıkan sağ ve sol
koroner damarlar ile beslenir. Bu damarlar’ bir ağaç gibi dallanarak
bütün kalp yüzeyine dağılır.
7
SOL ANA
KORONER
SAĞ
KORONER
ARTER
Şekil 3: Koroner Damarlar
8
KORONER DAMAR HASTALIĞI
Damarlar düz ve esnektirler. Yıllar geçtikçe damarlar
esnekliğini kaybederek iç duvarı kalınlaşır ve kan hücreleri,
kalsiyum ve kolesterololarak isimlendirilen yağ depo edilerek damar
duvarında birikir. Bu durum damar duvarını daraltır ve esnekliğini
azaltır. Damarlardaki bu değişiklere ATHEROSKLEROZ denir.
Kalbi besleyen koroner arterlerin atherosklerozu sonucunda,
kalp kasına yeterince kan ve bununla birlikte oksijen sağlanamaz,
bu durum zamanla angina pektoris denen göğüs ağrısına yol açar.
Buna koroner arter hastalığı denir.
ANJİNA ya - HEYECAN
- EGZERSİZ
- HIZLI YÜRÜMEK
- FAZLA MİKTARDA YEMEK YEME vb.
neden olabilir.
Anjina sırasında bireyde hazımsızlık hissi, göğüste sıkışmalar,
kolun tamamında ya da bir kısmında uyuşukluk ya da yanma,
çenede, dişlerde veya kulakta ağrı, boyunda ve omuzların arasında
bıçak batar şeklinde ağrı olabilir.
İlaç tedavisine (nitrogliserin) rağmen, sık sık veya devam eden
göğüs ağrısı varsa veya koroner arterler ciddi şekilde tıkanmışsa
ameliyat gerekebilir.
9
Sigara
Kalıtım
Yüksek Kolesterol
Şişmanlık
Gerilim
Hareketsizlik
Şekil 4: Risk Faktörleri
10
Yapılan araştırmalarda bazı insanların koroner arter hastalığına
yakalanma olasılığının daha yüksek olduğu gösterilmiştir. Bu risk
faktörleri şunlardır:
SİGARA içmek (Kalp atış hızını artırır, tansiyonu yükseltir,
ritim bozukluklarına yol açar, kandaki oksijen seviyesini düşürür ve
kolesterolün damar duvarında birikmesini kolaylaştırır)
•
ŞİŞMANLIK (ideal kilonun %20’sinden fazla olması)
•
ŞEKER HASTALIĞI (Diabet)
•
AİLEDE KALP HASTALIĞI
•
HAREKETSİZLİK
•
GERİLİM-SİNİRLİLİK
•
FAZLA HAYVANSAL YAG ALIMI, YÜKSEK
KOLESTEROL
•
YÜKSEK TANSİYON
11
12
AÇIK KALP AMELİYATI
Açık kalp ameliyatı genel bir terimdir ve “koroner arter”,
“kalp kapakları” ve “doğumsal kalp hastalıklarının” cerrahi
tedavisinde kullanılan bir yöntemdiL Bu teknikte ameliyat süresince
kalp ve akciğerin fonksiyonları kalp-akciğer makinası denen bir
makine tarafından geçici olarak sağlanır. Gerekli işlemi yapmak için
bu makine kalbe giren ve çıkan damarlara bağlanmakta ve kalbin
işlevini yapmaktadır. Ameliyat bittikten sonra kalp yeniden görevini
yapmaya başlar.
Açık kalp ameliyatında, kalbe ve akciğere ulaşabilmek için
göğüs kemiğine yaklaşık 15 cm kesi yapılmakta ve ameliyattan
sonra burası dikişlerle kapatılmaktadıL
KORONER DAMAR AMELİY ATI (Koroner Arter
Bypass Grefti)
Koroner arter ameliyatının amacı; daralan ya da tam olarak
tıkanan koroner damarların beslediği kalp bölgelerine köprüleme
(by­pass) yöntemiyle kan taşımaktır.
Bunun için genellikle bacaktan safen damarın bir kısmı
alınır yada iç meme damarı kullanılır. Damarlar çıkarıldığında bu
bölgelerde bir çok damar olmasından dolayı herhangi bir sorun
ortaya çıkmaz. İç meme arteri ya da safen damarın bir ucu aortaya
dikilirken diğer ucu koroner damardaki tıkanma sahasının altına
dikili. Tıkalı bölgeye herhangi bir işlem yapılmaz yerinde bırakılır.
By-pass için bacağınızdan safen damar alınacak ise ameliyatan
sonra ilk haftalarda, ayakta dururken veya yürürken bacağınızda bir
miktar ağrı veya sızı duyabilirsiniz. Ancak bu rahatsızlık zamanla
kaybolacak ve kendinizi “eskisi gibi iyi” hissedeceksiniz.
13
14
Kalp kapak hastalığı, doğumsal olarak ya da romatizmal ateş,
kızıl ve diğer enfeksiyon hastalıklarına bağlı olarak kapak kalınlığının
değişmesi ya da yaralanması sonucu kapaklarda darlık ve yetmezlik
oluşmasıdır. Kapakların normal açılma ve kapanması bozulduğunda
ileri doğru daha az kan gitmesine neden olur ve bunun sonucu kalp,
vücuda kan pompalamak için daha fazla çalışır. Ancak kalbin fazla
çalışmasına rağmen vücuda yeterince kan pompalanamaz ve kalp
yetmezliği gelişir. Bu nedenle hastalarda nefes darlığı, vücutta
şişme, düzensiz kalp atışı, öksürük ve aşırı yorgunluk gibi şikayetler
olur. Hastalara kalp kapağı değiştirme ameliyatları yapılır. Bunlar;
Aort kapağının değiştirilmesi (AVR=Aort Valvül Replasmanz),
Mitral kapağının değiştirilmesi (MVR=Mitral Valvül Replasmanz),
Triküspit kapağınızın değiştirilmesi (TVR=Triküspit Valvül
Replasmanz) dır.
Kalp kapağı ameliyatı ile eski yakınma ve sıkıntılarınız ortadan
kaldırılır. Bazı kişiler ameliyattan sonra kendilerini gerçekten çok
iyi hissederler. Bazılarının birkaç ay sorunları devam edebilir.
Çünkü kalbiniz daha önce üstlendiği yükten kurtulmuş olacak ve
eski haline dönmesi biraz zaman alacaktır. Onun için bu dönemde
doktorunuz tıbbi tedavi, özel diyet uygulayacak ve hareketlerinizi
daha aza indirmenizi isteyecektir.
Günümüzde kullanılan pek çok yapay kapak çeşidi vardır.
Fakat dayanıklılık süresi daha uzun olduğu için mekanik kapaklar
daha fazla tercih edilmektedir. Mekanik kapak takıldığında ömür
boyu kan sulandırıcı ilaç (coumadine) kullanılması gerekmektedir.
15
16
ATRİYAL SEPTAL DEFEKT (ASD), VENTRİKÜLER
SEPTAL DEFEKT (VSD)
Kalbin kulakçıkları ve karıncıkları arasında bulunan duvarda
doğumsalolarak bir delik bulunmasıdır. Kan bu delikler yoluyla
birbirine karışmaktadır.
Buna bağlı olarak hastada sık sık solunum yolu enfeksiyonları,
yorgunluk, egzersizle gelen nefes darlığı ve kalp atışlarında
düzensizlik görülebilir. Ameliyatla bu delik kapatılır.
17
KALP AMELİYATI OLACAK HASTANIN
HAZIRLANMASI
HASTANIN KABULÜ: Hastaneye yatmanız genellikle
size veıilen randevuya göre ameliyattan 1 gün önce veya 2-3 gün
öncesinde gerçekleşmektedir. Böylelikle, ameliyat öncesi dönemdeki
hazırlıklarınızı, ameliyat öncesi ve ameliyat sonrasında bakım ve
tedavinizi yapacak doktor, anestezi uzmanı, hemşire, fizyoterapist
ve diyetisyeni tanımanıza imkan tanınacaktır.
DOKTOR İLE GÖRÜŞME: Hastaneye kabul ün üzden
hemen sonra, klinik doktorunuz sızı hemen muayene ederek,
hastalığınızla ilgili şikayetleriniz, bunun haricinde sahip olduğunuz
hastalıklar, daha önce geçirdiğiniz hastalıklar ve ameliyatlar,
kullandığınız ilaçlar vb. hakkında size sorular sorarak bilgi alacaktır.
Bu bilgiler sonucunda ameliyatınızı etkileyebilecek herhangi
bir şikayetiniz varsa tedavisi için gerekli kliniklere muayeneye
gönderecektir.
YEMEK VE SAATLARİ: Yemekleriniz klinik diyetisyeni
tarafından hastalığınıza göre düzenlenir. Hemşirenin kontrolünde
verilir.
•
Yüksek tansiyonunuz varsa ve kalp kapak ameliyatı
olmuşsanız yemeğiniz tuzsuz,
•
Koroner arter, ASD, VSD ameliyatı olmuşsanız az tuzlu
diyet verilir.
•
Yemekleriniz; sabah 06.00-07.00, öğle 12.00-13.00,
akşam 18.00-19.00 saatleri arasında verilir.
İLAÇLAR: ilaçlarınız hemşire tarafından verilir.
•
Kanı sulandırıcı ilaç olarak; Aspirin
ameliyattan 7-10 gün önce kesilir,
alıyorsanız
•
Drisentin alıyorsanız ameliyattan 2-3
Coumadine alıyorsanız 5 gün önce kesilir.
gün
18
önce,
•
Kullandığınız başka ilaçlar var ise doktor veya hemşireye
söyleyiniz.
TELEFONLA GÖRÜŞME: Sizi arayan yakınlarınızla
odanızda bulunan telefon ile görüşebilirsiniz.
ZİYARETÇİLERLE GÖRÜŞME: Ziyaretçilerinizle her
gün 14.00-16.00 saatleri arasında görüşebilirsiniz.
ANESTEZİSTLE (NARKOZCU) GÖRÜŞME: Her
hangi bir ilaca karşı allerjinizin olup-olmadığı ayrıca daha önce
geçirdiğiniz ameliyat ve hastalıklar hakkında size sorular soracaktır.
FİZYOTERAPİSTLE GÖRÜŞME: Size derin nefes alma
ve öksürük egzersizlerini öğretecektir. Bu egzersizlerin amacı;
ameliyat sonrası akciğerlerde mukus (balgam) birikimini önlemek
ve oluşan mukusun atılmasını sağlamaktır. Böylece ameliyat sonrası
akciğerlerinizde problem oluşması engellenir ve ameliyat sonrası
iyileşmeniz hızlanır.
Derin Solunum Egzersizi:
•
Yatak kenarına oturun yada sırtüstü uzanın ve dizlerinizi
bükerek karın adelelerinizin gevşemesini sağlayın.
•
Ellerinizi karın adelelerinizin yan tarafına yerleştirin.
•
Karnınızın üst kısmı dışa doğru şişinceye kadar burun
yoluyla nefes almaya devam edin.
•
Karın adelelerinizi kasarak, havayı ağız yoluyla yavaşça
üfleyin.
•
Solunum egzersizlerini ameliyat sonrası dönemde saatte
5-10 kez yapmalısınız.
Öksürük Egzersizi: Bu egzersizi oturur yada yatar pozisyonda
yapabilirsiniz önemli olan ameliyat yerini desteklemektir. Bu amaçla
havlu yada küçük bir yastıkla ameliyat yen desteklenir. Öksürük
egzersizi için önce derin bir nefes almalısınız ve havayı ağzınızdan
çıkarırken patlama sesi (öksürürken çıkan ses) yapmalısınız.
19
DİŞ HEKİMİ İLE GÖRÜŞME: Dişlerinizde çürük veya
enfeksiyon gibi bir problem var ise doktorunuza söyleyiniz, tedavisi
için sizi diş doktoruna gönderecektir. Diş çürüğü ameliyat sonrası
kalple ilgili ciddi enfeksiyonlara neden olabilir.
AMELİYAT İZNİ: Ameliyatta ve ameliyattan sonra nelerle
karşılacağınız anlatılarak, sizden ve yakınınızdan ameliyatı kendi
isteğinizle ve bilinçli olarak kabul ettiğinize dair ameliyat onay
formunu imzalamanız istenir.
AMELİYAT TARİHİ: Ameliyat tarihiniz önceden planlanır
ve planlandığı tarihte ameliyat yapılır. Ancak bazı durumlarda
örneğin başka bir hastanın acil ameliyatı gerektiğinde ertelenmesi
gerekebilir. Ertelenmiş ameliyat düzeni bozmakta ve gerginliğe
yol açmaktadır. Bu durumun size verdiği rahatsızlığı azaltmak
için mümkün olan ilk fırsatta ameliyat tarihinizin yeniden tespit
edileceğinden emin olabilirsiniz.
AMELİYATIN SÜRESİ: Ameliyat esnasında yakınlarınızın
bekleyeceği bekleme odası mevcuttur. Ameliyat sırasında herhangi
bir iletişim kopukluğuna neden olmamak için ailenizin nerede
olduğu önemlidir.
•
Koroner bypass ameliyatı genellikle 3-5 saat sürmektedir.
Ancak bypass edilecek damar sayısı arttıkça ameliyat
süresi uzayacaktır.
•
Kapak ameliyatı 3-4 saat,
•
ASD, VSD ameliyatı 2-3 saat sürer.
KAN İSTEMİ: Ameliyatta kullanılmak üzere yakınlarınıza
ameliyattan 1 gün önce 4 torba kan, ameliyat günü de 3 torba kan,
kan bankasına vermeleri söylenir.
AMELİYAT ÖNCESİ UYGULANAN TESTLER
Ameliyat öncesi yapılacak testler mevcut veya gizli bir
hastalığınızın olup olmadığını anlamak veya ameliyat sonrası
oluşabilecek riskleri önlemek için yapılır.
20
KAN VE İDRAR ANALİZİ: Değerlendirme için sizden 4-5
tüp kan ve idrar alınarak bu testler yapılır.
GÖCÜS FiLMi: Göğüs filmi akciğerler, kalbin pozisyonu,
büyüklüğü, kapakları ve kalbin dış zarındaki değişiklikler hakkında
bilgi vermesi nedeniyle çekilir.
EKG: Kalbinizin ritmi, hızı, kalp yetmezliği ve daha önce
geçirilmiş kalp krizi hakkında bilgi vermesi amacıyla çekilir.
AMELİYATTAN BİR GECE ÖNCEKİ HAZIRLIKLAR
BESİN VE SIVI ALIMININ YASAKLANMASI:
Ameliyat esnasında kusmanızın olmaması için akşam yemeğinde
sulu yemekler (çorba, muhallebi vb.) yemelisiniz ve gece 24.00 den
sonra yiyecek ve içecek almamalısınız.
VÜCUDUN TRAŞ EDİLMESİ: Vücudunuzdaki kılların
hepsi (kol, koltuk altı, göğüs, kasık ve bacaklar dahil) traş
edilecektir. Bu konuda erkek hastalara erkek klinik personeli, bayan
hastalara hemşire yard~mcı olacak ve işlem banyoda yapılacaktır.
Bu işlem ameliyat sonrası enfeksiyon oluşumunu engellemek için
yapılmaktadır.
BANYO: Sabun kullanarak duş alacaksınız.
UYKU: Sinirlilik veya gerginliğe bağlı uyuyamazsanız .
sakinleşmeniz ve uyumanız için size ilaç verilecektir.
AMELİYAT SABAHI HAZIRLIKLAR
•
Ameliyat öncesi; tansiyonunuz, nabzınız ve ateşiniz
hemşire tarafından ölçülür.
•
İdrarınız varsa yapınız.
•
Dişlerinizi fırçalayınız, takma dişleriniz varsa hemşireye
yada yakınlarınıza teslim ediniz.
21
•
Gözlük, protez (lens, vb.), saat, mücevherat (nikah yüzüğü
dahil), para ve diğer özel eşyalarınızı da teslim ediniz.
•
Bayan hastalarda oje varsa silinmelidir.
•
Ameliyathaneye giderken ameliyat önlüğü ve saçlarınızı
toplamak için kep giyeceğinizden yanınızda herhangi bir
eşyanın olmaması gerekmektedir.
•
Hemşire tarafından ameliyat öncesi bütün hazırlıklar
kontrol edilecek ve yoğun bakıma çıkarılacaksınız.
Yoğun bakım hemşiresi de ameliyat öncesi hazırlıkları
son kez kontrol edecektir. Ayrıca sakinleşmeniz için ilaç
verilecektir.
AMELİYATHANE
•
Ameliyathaneye sedye ile anestezi teknisyeni ve personel
tarafından götürüleceksiniz.
•
Ameliyathanede ameliyat önlüklü, maskeli, kepli ve
eldivenli ameliyatı yapacak doktor, asistan doktor,
anestezi uzmanı doktor, anestezi teknisyenleri ve hemşire
olacaktır. Ameliyat salonunda ameliyat masası, tıbbi
aletler ve makinalar bulunmaktadır.
•
Ameliyat masasına alındıktan sonra anestezi uzmanı
ameliyat esnasında baygın durumda kalmanız ve herhangi
bir acı hissetmemeniz için size anestetik (uyutucu) ilaçlar
verecektir.
•
Ameliyat bittikten
alınacaksınız.
sonra
22
yoğun
bakım
ünitesine
YOĞUN BAKIM
•
Yoğun bakım ünitesine geldikten sonra sürekli bir
hemşirenin kontrolünde olacaksınız. Bütün ihtiyaçlarınızı
bu hemşire karşılayacaktır.
•
Yoğun bakım ünitesi, size diğer yerlerden daha karışık
gelebilir. Çünkü, birçok alet, aletlerin çıkardığı sesler,
sürekli yanan ışıklar, üzerinizde takılı bir çok serum ve
hortumlar (tüpler/kateterler) vardır.
•
Yoğun bakım ortamında sürekli ışıkların yanması
nedeniyle zamanı izlemekte güçlük çekebilirsiniz. Burası
size hiç gecesi olmayan bir yer gibi gelebilir.
•
Anesteziden uyanmanız ameliyattan sonra yaklaşık 3-4
saat sonra olacaktır. Yoğun bakım ünitesinde anestezi
sonrası uyandığınızda kollarınızı ve bacaklarınızı
oynatmakta güçlük çekmeniz normaldir, bu anesteziden
ileri gelmektedir. Ayrıca anestezi nedeniyle sürekli uykuya
meyilli olacaksınız. Ancak etkin soluk alıp vermeniz için
hemşire sizi uyanık tutmaya çalışarak, uyumamanızı
isteyecektir.
•
Uyandığınızda ağzınızda ağrı verici olmayan fakat
sizin konuşmanıza engelolacak bir nefes alma borusu
(endotrakeal tüp) bulunur. Bu boru sizin nefes almanıza
yardım eder. Bir hemşire sürekli olarak size bakım verir
ve ne istediğinizi anlatmanın yolları konusunda size
yardımcı olur. Yardımsız nefes alıyorsanız genellikle
4-5 saat sonra nefes borusu çıkarılır. Tüp çıkarıldıktan
sonra çok susarsanız hemşireniz midenizin bulanmaması
için dudaklarınızı ıslatacak kadar ya da 1 -2 yudum su
verecektir. Hemşireniz ağzınızı, yüzünüzü ve vücudunuzu
temizleyerek sizi rahatlatacaktır.
•
İyileşmenizi hızlandırmak için kollarınızda, boynunuzda
ve bazen kasık bölgenizde kateterler (damara giren
tüpler) ve serumlar olacaktır. Kateterler ilaç, serum ve
23
kan vermek, kan örnekleri almak ve tansiyonunuzu
sürekli izlemek için kullanılır. Ameliyat sonrası kliniğe
geçmeden önce üzerinizdeki bütün hortumlar, kateterler
ve serumlar çıkarılır.
•
Göğsünüzde bir ya da daha fazla yumuşak boru bulunur.
Bu borular, ameliyat esnasında ve ameliyat sonrasında
normal olarak biriken kan ve sıvının boşaltılması için
takılır. Buradaki kanın akması için ara ara hemşire
tarafından sıvazlanır.
•
Bu borular genellikle ameliyatın ertesi günü, buradan
gelen kan ve sıvı kesilince doktor tarafından çıkartılır.
•
Göğüs kemiğinize kesi yapılan yerde ve safen damarın
alındığı bacakta pansuman bulunur ve hemşire tarafından
kirlendikçe değiştirilir.
•
İdrarınızı yapmanız için idrar yolunuza ince bir boru takılır
ve idrarınız kendiliğinden bu boruyla idrar torbasına akar,
bu borunun temizliği hemşire tarafından yapılır. Büyük
abdestinizi yataktan kalkmanıza izin verilene kadar size
verilen bir kaba yapacaksınız.
•
Ameliyat sonrası vücut sıcaklığı bir miktar yükselmektedir,
bu durum son derece normaldir. Bazen vücut sıcaklığı
yükselmesi geceleri ve gündüzleri ciddi bir şekilde
terlemenize yol açabilir. Hemşire ıslak bezlerle ateşinizi
düşürmeye çalışır, ilaç verir ya da bu ateş, ameliyat
soması 3-4 günde kendiliğinden normale döner.
•
Yoğun bakım ünitesinde iyileşmeyi hızlandırmak ve
solunum problemleri oluşmasını engellemek için bir
fizyoterapist ve hemşire ameliyattan önce öğrendiğiniz
derin nefes alma ve öksürük egzersizlerini size yaptırırlar.
Ayrıca sırtınıza hafif hafif titreşimle vurarak akciğer
salgılarınızın gevşemesini ve öksürmek suretiyle bunları
daha kolay dışarı atmanızı sağlar. Bunun için buhar
makinası ile aralıklı olarak buhar da verilir. Hastaların
24
bir çoğu, kendilerine zarar geleceğinden veya ağrı
oluşacağından korktukları için öksürmezler. Fakat
iyileşme açısından öksürmenin büyük önemi vardır.
Ayrıca içinde top olan bir alete de üflemeniz söylenecektir
böylece derin nefes alma egzersizi yapmış olacaksınız.
•
Yoğun bakımda kaldığınız sürece burnunuzdan ince bir
boru ile oksijen verilir.
•
Hemşirenin kalp ritminizi ve hızını sürekli izlemesi
amacıyla dört adet elektrot (yapışkan bant) göğsünüze
takılır.
•
Gerekli olması durumunda göğsünüzün alt tarafına kalp
atışlarınızı düzenlemek için bir ya da iki küçük tel takılı
olabilir.
•
Size veya diğer hastalara takılı aletlerden alarm sesleri
gelebilir bu durumda telaşlanmayın, hemşire gerekli
düzenlemeleri yapacaktır.
•
Yatakta yatarken üzerinizde herhangi bir giysi
olmayacaktır. Örtünmek için nevresim veya battaniye
kullanılır.
•
Başınızın altında bir yastık olur ve ameliyatınız nedeniyle
yatağın başı yarım yükseltilir (30 derece kadar).
•
Yapılması istenen hareketin derecesi hastadan hastaya
değişir. Fakat ameliyattan 1 gün sonra hasta sandalyeye
oturtulur ve oda içerisinde dolaştırılır.
•
Hastaların çoğunluğu ağrıdan şikayet eder ama şiddetli
ağrıları olmaz. Ağrınız göğsünüzdeki borulardan ve
sürekli sırt üstü yatmaya bağlı olabilir. Bunun için
hemşire yastıklarla ve yatağın başını biraz değiştirerek,
kol ve bacaklarınızı sürekli hareket ettirerek sağlayabilir.
Şiddetli ağrınız olduğunda hemşirenize söyleyin size ilaç
verecektir.
25
•
Boğazınıza takılan solunum tüpü çıkarıldıktan 4-5 saat
sonra sıvı içeceklerle (su, meyva suyu vb.) başlanır. Daha
sonra katı yiyeceklere geçilir.
•
Yoğun bakımda kalış süreniz yaklaşık 1 gündür. Fakat
ameliyatınızın özelliğine ve ameliyat sonrası gelişebilecek
problemlere göre (kanama, akciğer, böbrek problemi vb.)
bu süre biraz uzayabilir.
•
Yoğun bakımda kaldığınız sürece enfeksiyon
geçişini
engellemek
amacıyla
ziyaretçilerinizle
görüştürülmeyeceksiniz. Fakat 5265 nolu yoğun bakım
telefonundan istedikleri zaman sizin hakkınızda bilgi
alabilirler.
•
Ameliyat sonrası kliniğe geçtikten 1 hafta sonra taburcu
olabi lirsiniz.
26
Pıhtı Önler İlaçlar
Pıhtı önler ilaçlar kanınızın daha uzun sürede pıhtılaşmasını
sağlayarak damarlarınızın içinde zararlı pıhtıların
oluşmasını
ve eğer varsa pıhtının büyümesini önler. Ülkemizde bu amaçla
kullanılan ilaç coumadin olarak bilinmektedir. Eczanelerde 5 ve 10
mg tablet olarak bulunmaktadır. Bu ilacın ne zaman ve hangi dozda
kullanılacağı kararını doktorunuz verecektir.
Coumadin İsîmlî Pıhtı Önler İlacınızı Kullanırken Nelere
Özen Göstereceksiniz?
1. Coumadin ağızdan günde tek doz olarak alınır.
2. İlacı her gün aynı saatte almak önemlidir.
3. Akşam saatlerinde alınması daha uygundur.
4. Aç ya da tok olarak alınabilir.
5. Bir bardak su ile alınmalıdır.
6. Genellikle her gün 5 mg (1 tablet) olarak başlanır. Nasıl
başlanacağına ve hangi dozda devam edileceğine de
doktorunuz karar verecektir.
7. İlaca başlamadan önce normal INR değerleri belirlenir.
Bazı durumlarda istenen INR değerine ulaşıncaya kadar
damardan bir ilaç da verilmesi gerekebilir.
8. Eğer bir dozu almayı unutursanız veya yanlışlıkla hatalı
bir dozda ilaç kullanırsanız bunu kitapçığa not ediniz.
Ertesi gün ilacınızı normal dozunda kullanmaya devam
ediniz ve asla iki doz birden almayınız. Eğer yanlış
aldığınız doz normal dozunuzdan çok fazla miktarda ise
doktorunuzla görüşünüz.
27
Coumadin Kullanırken İzlem Gereklidir!
1. Doktorunuz sizi izlerken INR testi yaptıracaktır. Bu
test kanınızın ne kadar sürede pıhtılaştığını ölçer. Kanın
normal INR değeri yaklaşık olarak 1’dir.
2. Kullanmanız gereken ilaç dozu INR testi sonucuna göre
belirlenir.
3. Doktorunuz söylemeden ilacınızı bırakmayınız ya da
dozunda değişiklik yapmayınız.
4. Her zaman tedbirli olunuz ve en az bir haftalık ilaç
dozunuz kaldığında ilacınızı yeniden yazdırınız.
Coumadin Kullanırken Neler Yapalım
Neler Yapmayalım?
1.
var mı?
Coumadinkullanırkenegzersizyapılmasındasakınca
•
Coumadin kullanırken kanama riski olan etkinliklerin ve
boks, karate gibi sporların yapılması sakıncalıdır.
•
Kanama riski olmayan etkinliklerin yapılmasında sakınca
yoktur.
2.
Coumadinkullanırkendişbakımınasılyapılmalıdır?
•
Coumadin kullanırken dişlerin yumuşak bir fırça ile
nazikçe fırçalanması gerekir. Sert darbeler kolaylıkla
dişeti kanamasına neden olabilir. Diş ipi kullanımında da
nazik davranmak gerekir.
•
Eğer kendiliğinden dişeti kanamaları oluyorsa, bu durum
coumadin dozunun fazla olduğunun bir habercisi olabilir.
Bu durumda mutlaka doktorunuza haber veriniz.
•
Diş tedavisi yaptırmadan önce diş hekimine mutlaka
28
coumadin kullandığınızı söylemeniz gerekir. Coumadin
kullanırken diş çekimi ya da kanamaya neden olabilecek
bir işlem yapılacaksa gerektiğinde ilacınızın dozunun
yeniden ayarlanması gerekebilir.
Coumadin Bazı İstenmeyen Etkilere Neden Olabilir!
1. Pıhtı önler ilaçların en önemli yan etkisi kanamadır.
Eğer aşağıdakilerden herhangi biri ile karşılaşırsanız tıbbi bakıma
başvurunuz ve hızla INR değerinizi ölçtürünüz;
•
Uzamış burun kanamaları (10 dakikadan uzun)
•
Kusma ile birlikte kan görülmesi
•
Tükürükte kan
•
idrar veya dışkıda kan
•
Siyah renkte dışkılama
•
Şiddetli veya kendiliğinden dişeti kanamaları oluşması
•
Olağandışı baş ağrıları
•
Adet kanamalarında olağan dışı artma görülmesi
•
Vücudunuzun herhangi bir yerinde çarpma olmaksızın
morluklar gelişmesi
2. Ciltte kaşıntı ve döküntü, karın krampları gibi yan etkileri
de olabilir. İlaca bağlı olabileceğini düşündüğünüz bir durumla
karşılaştığınızda doktorunuza danışınız.
Dikkat Etmeniz Gerekenler!
1. Herhangi bir yerinizi kesmeniz durumunda temiz ve kuru
bir bez ile bu bölgeye en az 5 dakika yumuşak bir basınç
uygulayınız.
2. Eğer INR değeriniz 5 üzerinde ise ilaç almayı bırakınız
29
ve hemen doktorunuzu arayınız.
3. Araç içi-dışı trafik kazaları, kesici-delici alet yaralanmaları,
darp, yüksekten düşme, şiddetli baş çarpması gibi iç ve
dış kanamaya neden olabilecek durumlarda derhal bir
hastaneye başvurunuz.
Kullandığınız Bazı İlaçlar Coumadîn İle Etkileşerek
INR Düzeyinizi Değiştirebilir!
1. Eğer pıhtı önler ilaç kullanırken aynı zamanda bir başka
ilacı kullanmaya başladıysanız ya da kullandığınız bir
ilacı sonlandırdıysanız, doktorunuz sizden bir hafta
içerisinde yeni bir kan testi yaptırmanızı isteyebilir.
Bu testin amacı yapılan ilaç değişikliğine rağmen
INR düzeyinizin arzulanan düzeyde kaldığından emin
olmaktır. Böyle bir durumda ayrıntılı bilgi almak için
doktorunuza başvurunuz.
2. Eğer bitkisel ilaçlar dahil reçete ile satılmayan ilaçlardan
kullanmayı düşünüyorsanız eczacınıza pıhtı önler ilaç
kullandığınızı belirtin ve kitapçığınızdaki ilaç dozunuzu
ve INR değerlerinizi gösterin. Böylelikle eczacılar sizin
için güvenli olan ilaçları kullanmanızı önerebilirler.
Ancak bu konuda da doktorunuzdan bilgi almanın daha
güvenli olduğunu unutmayınız.
3. Doktorunuz tarafından özellikle reçete edilmedikçe
aspirin kullanmayınız.
4. Ayrıca, cataflam, dolorex, kalidren, diclomec, difenak,
dikloron.miyadren, voltaren, advil, artril, brufen, dolgit,
dolorin, ibu-600, nurofen, profen, siyafen, suprafen,
upren gibi ağrı için sık kullanılan ilaçlardan sakınınız.
Ağrı kesici ilaç gerektiğinde paracetamol veya kodein
içeren ilaçların kullanılması kabul edilebilir. Bu konuda
doktorunuza danışınız.
30
5. Kemoterapi alırken coumadin başlanan ya da coumadin
alırken kemoterapi başlanan hastalarda tedavinin ilk
birkaç haftası çok dikkatli olunması ve sık INR izlemi ile
coumadin dozunun ayarlanması gerekmektedir.
6. Daha pek çok ilaç coumadin ile etkileşime girerek INR
düzeyinizi değiştirebilir. Bu konuda da doktorunuza
danışmanız önemlidir.
Yiyeceklerinize Dikkat Etmelisiniz!
1. Beslenme düzeninizdeki herhangi temel bir değişiklik
vücudunuzun pıhtı önler ilaca verdiği yanıtı değiştirebilir,
INR testi aşırı yükselebilir ve beklenmeyen kanamalar
olabilir.
2. Özellikle K vitamini açısından zengin gıdalar INR
sonuçlarınızı değiştirebilir. Bu gıdalar arasında brokoli,
marul, yeşil lahana, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler,
bezelye, karaciğer, yumurtanın sarısı, buğday kepeği
ve yulaf gibi tahıllar, kaşar peyniri, soya ve zeytinyağı
sayılabilir. Bu gıdaların alınması sağlıklı bir beslenme için
gereklidir; ancak, bunları aşırı miktarda tüketmeniz INR
sonucunuzdaki kararlı hali değiştirebilir. Bu gıdalardan
düzenli bir şekilde aynı miktarda almaya gayret ediniz.
3. Kırmızıbiber, papatya, melek otu, solucan otu, sarımsak,
keten tohumu, zencefil, yeşil çay, atkestanesi, tekesakalı,
kavak tomurcuğu, zerdeçal, aslankuyruğu gibi bitkiler
coumadin gibi pıhtı önler ilaçların etkisini artırıp
kanamaya neden olabilirler. Bu konuda dikkatli olmanızı
öneriyoruz.
4. Herhangi bir diyet uygulamasına gereksinmeniz
varsa diyet uzmanınıza da coumadin kullandığınızı
belirtmelisiniz.
5. Beslenme şeklinizde 7 günü aşan sürelerde belirgin
31
değişiklikler olursa INR testi yaptırmalısınız.
6. Pıhtı önler ilaç kullanırken aşırı alkol alımının da tehlikeli
olabileceğini unutmayınız.
Gebelik
1. Pıhtı önler ilaçlar gebeliğin ilk üç ayında bebeğin
gelişimini etkileyebilir. Gebe kalmayı planlayan ve bu
ilaçlardan kullanan kadınlar gebelikten önce bu isteklerini
doktorları ile paylaşmalı ve tartışmalıdır.
2. Pıhtı önler ilaç kullanırken gebe kalmış olabileceğini
düşünen kadınlar ise en kısa zamanda bir gebelik
testi yaptırmalı ve sonuç pozitif ise derhal doktoruna
başvurmalıdır.
3. Pıhtı önler ilaç kullanırken süt vermenin bilinen bir
sakıncası yoktur.
Kalp ameliyatından Sonra...
Her hastanın ameliyat sonrası dönemi, her hastanın
ameliyata yanıtı farklılıklar gösterir.
- Her kalp ameliyatı aynı değildir. Koroner bypass, mitraa
kapak, aort kapak, anevrizma ve büyük damar ameliyatları gibi bir
çok ameliyatın iyileşme süreci birbirinden farklılık gösterir. Tüm bu
farklılıklara rağmen ameliyat sonrası dönem için bazı genelleme­ler
yapılabilir.
Hastalar ortalama 24 saatte yoğun bakımdan ve ortalama
6 günde de hastaneden çıkarlar. Unutulmamalıdır ki tıbbi bakıma
ihtiyacı olan hastalarda bu süreler uzayabilir. Ancak uzun süre
hastanede kalmak sanıldığının aksine hasta için avantaj değil aksine
ciddi bir dezavantaj oluşturur. Hastane, ne kadar temiz olursa olsun
her türlü mikroorganizmanın bulunduğu, insan sirkülasyonunun
yoğun olduğu ve her türlü önleme rağmen gürültünün çok olduğu bir
32
ortamdu”. En iyi hastane bile evinizde bulacağınız sakin ve huzurlu
ortamı size sağlayamaz. Hastanede kalma süresinin artmasıyla
birlikte, enfeksiyon ve uyku bozuklukları gibi sorunlarda ciddi
artışlar olur .
Evinize çıktıktan sonra da, ziyaretçi sayınızı kısıtlamanız
ve yorulduğunuzda misafirlerinizden özür dileyerek istirahata
çekilmeniz önerilir.
AŞAĞIDA BELİRTİLENLER TAMAMEN NORMALDİR
İştahsızlık: İştahınızın tam olarak geri dönmesi haftaları
alabilir. Birçok hasta tat alma duygularında azalma ve hatta tamamen
yok olma tarif eder. Hatta kimi hastalarda yemeği görme ve yemek
kokusu bile bulantı hissi uyandırabilir. Bu tamamen geçici bir durum
olup 1-2 haftada düzelir.
Ödem: Özellikle damar alınan bacağınızda şişlik olabilir.
Bacakla­rınızı kalp seviyesinin üzerinde olacak şekilde yukarı
kaldırmak işe yarar. Bu arada doktorunuzun tavsiye ettiği elastik
çoraplarınızı 2 ay boyunca Giymeyi unutmayın.
Uykusuzluk: Uykuya dalmakta güçlük ya da uyuduktan
sonra gece yarısı uyanıp bir daha uykuya dalamamak sıkça görülür.
Bazen panikle uykudan uyanabilirsiniz. Tüm bunlar zamanla geçer.
Uykudan önce reçetenizde yazılmış olan ağrı kesicilerinizden bir
tane almak işe yarayabilir.
Terleme: Ameliyat sonrası dönemde fazla terleme olabilir.
Pamuklu kıyafetler tercih ediniz.
Kabızlık: Daha önce kullandığınız bir ilaç varsa
kullanabilirsiniz. Yoksa herhangi bir laksatif kullanabilirsiniz.
Meyve, meyve suyu ve posalı yiyecek tüketimini arttırmak işe yarar.
Ruh halinizde değişiklik: Kendinizi kötü ve bunalımda
hissedebilirsiniz.
33
Yaranızın üst ucunda şişlik: Bu görünüm zamanla geçecektir.
Ağrı: Omuz, sırt ve göğüs bölgelerinde ağrılar çok sık görülür.
Reçetenizde yazılmış olan ağn Kesicilerinizden bir tane almak işe
yarar. Ağrılarınızın tamamen kaybolması 4-6 hafta alabilir.
Uyuşukluk hissi: Göğsünüzün sol tarafında, damar alınan
bacak ve kolda uyuşukluk olması doğaldır
YARA BAKIMI
Hastanedeyken doktorlarınız ve hemşirelerinizin önerilerini
dikkate alın. Taburcu olduktan sonra sabun ve ılık su kullanarak
duş alabilirsiniz. Yara yerlerinizi kese, sabunluk gibi araçlarla
ovalamayınız. Size belirtilen günde dikişlerinizi aldırtın.
Unutmayın, aksi belirtilmedikçe sadece dren dikişleriniz (koyu
mavi veya siyah renkli) alınacaktır. Diğer dikişler (beyaz renkli)
kendiliğinden eriyip düşecektir. Yara yerleri güneş ışıklarından
çabuk etkilenir. Ameliyattan sonraki bir yıl içinde yara yerlerinizi
direkt güneş ışığından koruyun. Bu dönem içinde yara yerlerinin
güneş İşığına maruz kalması buraların daha koyulaşmasına yol açar.
Aksi söylenmedikçe yara yerlerinize herhangi bir hem, losyon veya
benzeri madde sürmeyin.
Yara yerlerinizi her gün kontrol edin ve
•
Aşırı hassasiyet
•
Kızarıklık ve şişlik
•
Akıntı
•
Sürekli ateş gibi durumlarda Doktorlarınızı arayın.
34
BACAK YARALARININ BAKIMI
Yukarıda belirtilen hususlar bacak yaralarının bakımı
için de geçerlidir. Tüm bunlara ilave olarak:
•
Dolaşım bozulacağından bacak bacak üstüne atmayın,
•
Uzun süre aynı pozisyonda durmaktan ve oturmaktan
kaçının,
•
Oturduğunuzda bacaklarınızı yüksekçe bir tabure veya
sehpaya uzatın,
•
Bacaklarınızda şişlik varsa bacaklarınızı daha sıklıkla
yukarı kaldırın, eğer bacaklardaki şişlikler buna rağmen
azalmazsa doktorlarınıza danışın,
•
Elastik çorapları en az iki ay giymeye devam edin,
çoraplarınızı akşam yatarken çıkartın ve sabah kalkınca
yataktan inmeden giyin. Çoraplarınızı sabun ve ılık suyla
yıkayın ve sıkmadan kurulamaya bırakın.
İLAÇLARINIZ
Kullandığınız ilaçların bazı yan etkileri olabilir. Aşağıdaki
durumlarda doktorlarınızı arayınız:
•
Aşırı bulantı, kusma, mide ağrısı, ishal,
•
Şuur bulanıklığı,
•
Çok hızlı veya çok yavaş nabız (SO’nin altında ve i
OQ’ün üstünde),
•
Cilt döküntüleri,
•
Coumadin kullanan hastalarda vücudun herhangi bir
yerinde kanama, katran kıvamında büyük tuvalete çıkma,
kahve telvesi şeklinde kusma.
35
Çok acil olarak hastaneye başvurmanızı gerektiren durumlar:
(Ameliyatın üstünden ne kadar zaman geçerse geçsin)
•
Ameliyat öncesi ağrı i ara benzeyen ciddi göğüs ağrısı,
•
Nefes darlığı ile birlikte olan, dakikada ISO’nin üzerinde
kalp hızı (çarpıntı),
•
Dinlenmekle geçmeyen nefes darlığı,
•
Öksürmekle taze kırmızı kan gelmesi,
•
Yüksek ateşle birlikte titreme,
•
Bacak ve kollarda ani his ve hareket ka bı
•
Ani ve ciddi başağrısı,
•
Bayılma atakları,
•
Yeni gelişen bulantı, kusma ve ishal,
•
Makattan taze kan gelmesi,
•
Katran kıvamında büyük tuvalete çıkma,
•
Kahve telvesi şeklinde kusma.
Kısa süre içerisinde doktora başvurmanızı
gerektiren durumlar:
•
İki gün boyunca günde yarım kiloyu aşa Kilo alınması,
•
Gittikçe artan bacak şişmesi ve bacaklarda ağrı,
•
Gittikçe artan nefes darlığı,
•
Bir gün içerisinde iki kez 38 °C’yi geçen ateş,
•
Yara yerlerinden devamlı kanama ve akıntı,
•
Yara yerlerinde kızarıklık, sıcaklık, şişlik,
•
Deri döküntüleri,
36
•
Aşırı yorgunluk,
•
İdrara çıkarken yanma, sık idrara çıkma, idrarda kan
görülmesi.
AKTİVİTELER
Herhangi bir aktivite esnasında nefes darlığı, kalp atışlarında
düzensizlik, baş dönmesi ve göz kararması, veya göğüs ağrısı
hissederseniz, yakınmalarınız geçene kadar dinlenin. 20 dakika
içinde yakınmalarınız geçmezse doktora başvurunuz.
Banyo: Eve gider gitmez ıhk suyla duş alabilirsiniz.
Yaralarınız tam iyileşinceye kadar suyun içine ginneyiniz. Aşırı
sıcak su kullanmayın.
Giyim: Rahat ve geniş elbiseler Giymeye özen gösterin.
Dinlenme: Hızlı iyileşmeniz için hem egzersiz hem de bunu
dengeleyecek şekilde dinlenmeniz gerekir. Aktiviteler arasında
dinlenin. 20-30 dakika hiçbir şey yapmaksızın oturmak da bir
dinlenme şeklidir. Yemeklerden sonra egzersiz yapmadan önce 30
dakika dinlenin.
Yürüyüş: Tüm vücut ve kalp adalesinde kan dolaşımını
arttıran yürüyüş size önerebileceğimiz en iyi egzersiz şeklidir.
Günlük yürüyüş mesafelerinizi yavaş yavaş arttırın. Her hafta 500
metre arttırarak 2 ay sonunda günde 4-5 km yürüyüş mesafesine
çıkmaya çalışın. Yürüyüşlerde düz yolu tercih edin. Yorulduğunuzda
durup dinlenin. Çok soğuk ve çok sıcak havalarda yürüyüşlerinizi
alışveriş merkezleri gibi kapalı yerlerde yapın. Soğuk havalarda
ağız ve burnunuzu kapatacak şekilde atkı kuııanm.
Merdiven : Doktorunuz tarafından aksi söylenmedikçe
merdiven çıkabilirsiniz. Yorulunca durup dinlenmeyi ihmal etmeyin.
Unutmayın, kendinizde dahil hiç kimseye bir şey kanıtlamak
zorunda değilsiniz. Ameliyattan sonra ilk iki ay merdiven çıkarken
kollarınızdan Kuvvet almayın.
37
Cinsel yaşam: Kendinizi rahat hissettiğinizde cinsel ilişkiye
girebilirsiniz. Bir çok insaniçin bu süre taburcu olduktanitibaren
2-4 hafta sonradır. Daha detaylı bilgiyi doktor ve hemşirelerinizden
alabilirsiniz.
Arabaya binme: Yolcu olarak istediğiniz zaman arabaya
binebilir­siniz. Ancak göğüs kemiğinizin kaynaması için gerekli süre
olan ameliyattan sonra 2 ay boyunca araba kuVlanmamalısınız. Eğer
uzun bir yola gidecekseniz 2 saatte bir arabadan inip 5-10 dakikalık
bir yürüyüş yapın.
Ağırlık kaldırma: 2 ay boyunca 5 kilogramdan fazla bir
ağırlığı, kaldırmayın, itmeyin ve çekmeyin.
Herhangi bir faaliyet yaparken özeııikle de bir şey kaldırırken
veya tuvaletteyken nefesinizi tutmaktan kaçının.
Çalışma: Hastaların büyük bir çoğunluğu ameliyattan 6-12
hafta sonra kendilerini hafif işlerde çalışabilecek kadar güçlü
hissederlelT. Ancak ülkemizde kalp ameliyatı geçiren hastalara
verilen rapor 2 ayı kapsar.
Sigara: Sigara mı??? Ne sigarası!!!!! En iyisi bunu hiç
duymamış olalım.
Alkol: Alkol asla içmeyin.
GÜNLÜK AKTİVİTELERE YENİDEN
BAŞLAMA ZAMANI
Egzersiz yaparken dikkat edilmesi gerekenler: Egzersiz
yaparken, nefes darlığı, baş dönmesi, bacaklarda kramp, aşın
yorgunluk, veya göğüs ağrısı olursa egzersize ara veriniz. Eğer
bu yakınmalarınız devamlılık gösterirse doktorunuza danışın.
Eğer egzersiz soması nabzınız istirahat nabzınızdan 30 fazlaysa
egzersiziniz size göre fazla demektir. Bir dahaki egzersiz süre ve
Miktarını azaltmanız gerekebilir
38
NABZINIZI KONTROL ETMEK
Nabzınızı kontrol etmek size aktivitelerinizi daha güvenli bir
şekilde yapma olanağı sağlar. Nabzınızı hissetmek için işaret ve orta
parmağınızı karşı elinizin avuç içi tarafında başparmağının altındaki
tümseğe koyun. Daha sonra parmaklarınızı bu tümsekten el bileğine
doğru kaydınn. Tam burada nabzınızı hissedeceksiniz. Eğer ameliyat
için koldan damar alınmışsa sağlam bileğinizi kullanın. Nabzınızı
hissettikten sonra 15 saniye süreyle sayın ve 4 ile çarpın (örneğin
18x4 = 72), bu şekilde kalbinizin bir dakikada kaç defa çarptığını
hesaplayacaksınız. Nabzınızı hissetmekte güçlük çekiyorsanız
Hemşireleriniz size yardımcı olacaktır.
EGZERSİZ PROGRAMLARI
Kalp ameliyatları sonrası günlük yaşama hızla dönmenizi
sağlayacak egzersiz, diyet ve rehabilitasyon programlan için
doktorlarınıza danışabilirsiniz.
KONTROLLER VE GÜNLÜK YASAM
İlk kontrol tarihinize kadar yazılan reçetedeki ilaçlan düzenli
ve eksiksiz olarak kullanın, ilk kontrolünüz ameliyatı yapan cerrahi
ekip tarafından yapılacaktır. Ancak bundan sonraki kontrolleriniz
için daha önce sizi takip eden kardiyologa gitmeniz bir gerekliliktir.
Zira yapılan ameliyattan çok uzun süreli yararlar sağlayabilmek için,
kan şekeri, tansiyon, kolesterol gibi değerlerinizin kardiyologunuz
tarafından yakından takip edilmesi ve bu bulgulara göre diyetiniz,
egzersizleriniz, ilaçlarınız ve periyodik takiplerinizin düzenlenmesi
gerekı idir. Kardiyologunuza ameliyat sonrası ilk ziyaret için en iyi
zaman ameliyattan sonra 1. Aydır.
39
KAYNAKÇA
Erdil, F., Elbaş, HÖ., Cerrahi Hastaltkıan Hemşireliği, “Kalp Cerrahisi ve
Hemşirelik Bakmu”, Ankara, 1997,2.Baskl,72 Tasarım-OfsetLtd. Ştl, s.297-327.
Tucker, S.M., Cauabbio, M., Patient Care Standart, “Open Heart Surgery,
PreoperatifCare”, Sixth Edition, 1996, s.]55.
Reger, T.B., Vargas, G., Assessing Patient Before Surgery, AJN, September, 1999,
vol:99, no:9, s.27-8.
Ashworth, P.M., Cardiovascular Imensive Care Nursing,
“Cardiovascular Problems and Nursing “, Tokyo, 1 992, s. 1 - 13.
Bruııner, L.S., Doris, S.S., Heart Surgery, Medical Surgical Nursing, Third Edition,
1987, s.353-4.
Yıfdız, l, “Açık Kalp Ameliyatı Olacak Hastalann Bilgi Gereksinimine ilişkin Bir
çaltşma “, İstanbul Üniversitesi Sağ. BU. Enst, Yaylllllanmamış Bilim Uzmanhği
Tezi, İstanbul, 1994.
Ambutas. S.,” Role ofthe Cliuical Nurse Specialst in Open Heart Surgery”, Nursing
Management, vol:22, no:2, February, 1991, s.64-5.
Sekmen, K., “Yoğun Bbkllll Ünitesi Teknolojik Ortammm Hasta ve Ailesi Üzerine
Etkileri”, Yoğun Bakım Hemşire/eri Derneği Yaym Orgam, Yil.’ 3, CilU, Sayı: I,
Haziran 1999, s.22-26.
Bölükbaş, H “Ameliyat Olacak Hastalarm Hemşirelerden Beklentileri “, İstanbul
Ünü’ersitesi Hemşirelik Bülteni, vol. 20, 1991 s.81-6.
Cyllthia, P., “What YOlt Should Know Abollt Coroııary Arter), “, NiL rsing, F ebma
ry, 1996, s.48-50.
•
//. Rııssell, S., “Aıı Explorarory Study of Patients’ Perseptiolıs,Memories and
experieuces of Aıı inlensive Care Vıı it “, Journal of Advanced Nursing,29(4),
1999, s.783-91.
Litfıner, M., “Pre- and Postoperative Information Needs “, Patient Edııcatioıı aııd
Couııselling, s:40, 2000, s.29-37.
Jo rdaıı, S. “Edııcatioııal Iııpllt and Paticnl Olltcomes “, Journal of Advanced
Nursing, s:31(2), 2000, s.467-471.
Hearfıer, A., “Ejfecı of Preoperalive ıllterl’cıııioıı 011 Preoperaliı’e aııd
Postoperaliı ‘e Oll/con/es in LOH’-Risk Palieıu Aımiliııg Electiı’e CABG “Aııııals
of Iuternal Mediciııe “, v: i 33,N:4, Augıısl. -::’(JU0, s . s.253-262,
40