Proje fikrinin belirlenmesi Proje fikrinin analiz edilmesi, ilgi sahipleriyle toplantılar Projenin izlenmesi ve değerlendirilmesi Projenin uygulanması Projenin planlanması Projeye kaynak bulunması PROJE GELİŞTİRME VE PROJE YÖNETİMİ Proje Döngüsü ve Proje Yönetimi Proje Döngüsü ve Yönetimi Proje döngüsü; proje fikrinin ortaya çıkışından bu fikrin kâğıda dökülmesi, geliştirilmesi, proje için fon başvurularının yapılması, projenin yürütülmesi, bitmesi ve değerlendirilmesi, ardından yeni proje fikirlerinin türetilmesine kadar giden süreçlerin tamamıdır. Proje döngüsü yönetimi de; belirtilen bu süreçlerde tüm kaynakların en etkin şekilde kullanılması için izlenen yönetim sistemidir. Proje döngüsü yönetimi projenin yürütülmesi süreci değildir, projeyi ilgilendiren tüm aşamaların bir bütünüdür. Proje döngüsü yönetiminin tüm aşamalarında unutulmaması gereken nokta, proje sonuçlarından fayda sağlayacak grupların ihtiyaçlarına cevap vermektir. Proje fikrinin belirlenmesi Proje fikrinin analiz edilmesi, ilgi sahipleriyle toplantılar Projenin izlenmesi ve değerlendirilmesi Projenin uygulanması Projenin planlanması Projeye kaynak bulunması Proje Döngüsü Proje döngüsünün amacı Proje döngüsü yönetimi, proje tasarım kalitesini iyileştirmek, uygulama etkinliğini arttırmak, sağlanacak faydayı garantilemek ve sürekliliğini gözetmek için kullanılan bir araçtır. Proje Döngüsü Yönetimi Proje hazırlanırken projeyi başarısızlığa götürebilecek faktörler önceden bilinmeli ve bunlara sebep olan koşullar ortadan kaldırılmalıdır. Alınabilecek önlemler; (proje döngüsünün prensipleri) Proje döngüsü süresince doğru zamanda doğru kararı alma disiplini sağlanmalıdır, Proje sonuçlarını etkileyen devlet politikaları ya da ilgili diğer politikalar dikkate alınmalı ya da bu politikaların proje hedeflerine uyumlu hale getirilmesi hedeflenmelidir, Hedef grupların gerçek sorunları belirlenmelidir, Projede belirlenen hedefler, projeden fayda sağlayan gruplara sürdürülebilir-kalıcı hizmetler verebilmelidir, Proje Döngüsü Yönetimi-devam Çevresel değerler ve doğal kaynakların korunması dikkate alınmalıdır, Proje ile doğrudan ya da dolaylı yoldan ilişkisi olan grupların sosyo-kültürel değerlerine saygı gösterilmelidir, Projeler cinsiyet dengeli olmalıdır, katılıma önem vermelidir, Uygun teknoloji ve yenilenebilir kaynaklar kullanılmalıdır, Proje yürütüldüğü sürece ilgili sektörlerin yönetim kapasitesi de gelişiyor olmalıdır, Proje sona erdikten sonra da ekonomik ve finansal yeterlilik sağlanmalıdır, Riskler önceden bilinmeli ve dikkate alınmalıdır . Proje Döngüsü Yönetimi-devam Proje döngüsü yönetiminde, mevcut durum analizi ve mantıksal çerçeve metodu, proje tasarlanırken uygulanması, tavsiye edilen yöntemlerdir. Proje ile hedeflenen, projede hangi hizmetlerin sağlanacağı değil, bu hizmetlerden hedef grupların nasıl faydalanacağıdır. Proje döngüsü yönetiminin başarısı, projeyi en iyi şekilde tanımlayan, proje ile ilgili tüm detayların aktarıldığı standart bir proje formatı olmasına bağlıdır. Proje Döngüsü Yönetimi-devam Proje döngüsünün her aşamasında projenin amaçları, hedefleri gözden geçirilebilmeli ve bir sonraki aşamada uygulanabilir olmalıdır. Bu uygulama, proje kavramını ve içeriğini daha belirgin ve kolay anlaşılır bir hale getirir ve projenin daha iyi izlenmesi ve değerlendirilmesini sağlar. Proje döngüsü yönetimi, etkin ve başarılı projeler gerçekleştirebilmek için geçmiş tecrübelerden iyi dersler çıkarabilmeyi sağlayacak uygun ortamı da yaratabilir. Proje Döngüsü Yönetiminin Aşamaları Proje döngüsünde altı ana aşama bulunmaktadır. Bunlar; Projenin fikrinin belirlenmesi, tanımlanması, İlgi sahipleriyle toplantılar, Projenin planlanması, formülasyonu, Projeye kaynak sağlanması, Projenin yürütülmesi, uygulanması İzleme-değerlendirme. Aşama 1: Proje fikrinin belirlenmesi - tanımlanması Proje fikrinin ortaya çıkmasından sonra, projenin amacı, hedefleri, çıktıları ve uygulama adımlarının tanımlanmasıdır. Bunu mümkün kılmak için bir ön araştırma yapmak gerekmektedir. Aşama-2 İlgi sahipleriyle toplantılar Projeyi somutlaştırmak için, Hedef grubu tanımlayabilmek için, Hedef grubu tanımak için, Sorunları yerinde belirleyebilmek için, Katılımı sağlamak ve gerçekleştirmek için, Çözüm yolları aramak için, Ortak akla varabilmek için. Aşama 3: Projenin planlanması- formülasyonu Projeyi oluşturan faaliyetlerin belirlenmesi, Projeye faaliyetlerine ilişkin süre, kaynak ve maliyet analizlerinin yapılması, Bu aşama projenin en önemli aşamalarındandır. Çünkü; Her bir faaliyetin süresini ortaya koyar, Gerekli kaynakların nasıl temin edileceğini belirleyebilir, Faaliyetler arasında ne tür ilişki olduğunu belirler, Faaliyetlerden kimlerin sorumlu olacağını belirleyebilir. Proje metninin ve bütçesinin hazır hale getirilmesine katkıda bulunur, Aşama 4: Projeye kaynak sağlanması Proje için nasıl kaynak bulunacağını ve kullanılacağını gösteren aşamadır. Proje için kaynak aktarımı onaylandıktan sonra bu aşamada, fon kaynağı sağlayan kurum ve projeyi yürütecek olan kurum arasında finansman anlaşması yapılacaktır. Bu aşamada proje hedefleri ve bütçe gözden geçirilebilir. Aşama 5: Projenin yürütülmesi-uygulanması Bu aşamada, proje anlaşmasında yer alan kaynaklarla ve belirtilen süre içinde, projenin önceden belirlenmiş faaliyetler, hedefler, çıktılar ve uygulama adımlarına göre proje yürütülür. Aşama 6: İzleme-Değerlendirme Proje performansının ortaya konulacağı aşamadır. Bu aşamada proje süresince belirli aralıklarla ve proje sona erdikten sonra da belirli aralıklarla projenin sonuçlarının ve etkisinin değerlendirmesi yapılır. İzleme-Değerlendirme ile ileride yürütülecek benzer projeler için tavsiyeler ortaya çıkarılır, projenin devam etmesine karar verilir ya da yeni proje fikirleri ortaya çıkar. PROJEYE BAŞLAMADAN ÖNCE SORULACAK SORULAR PROJEYE BAŞLAMADAN ÖNCE SORULACAK SORULAR AMAÇLAR, HEDEFLER VE HEDEF GRUBUN BELİRLENMESİ Proje hangi bağlamda gerçekleşecek? Hangi değişiklikleri oluşturmaya çalışacak? Neden bu proje yürütülecek? Beklenen sonuç ne? Proje kimler için tasarlandı? Gündemdeki konular neler? PROJEYE BAŞLAMADAN ÖNCE SORULACAK SORULAR PROJENİN İÇERİĞİ Projenin teması ve içeriği ne? Seçilen yaklaşım (metodoloji) hangisi? Hangi etkinlikleri içeriyor? Projenin ilerlemesi için neler gerekli? PROJEYE BAŞLAMADAN ÖNCE SORULACAK SORULAR NEREDE VE NE ZAMAN Proje nerede uygulanacak? Ne kadar sürecek? Ne zaman başlayacak/bitecek? PROJEYE BAŞLAMADAN ÖNCE SORULACAK SORULAR UYGULAMA Lojistik olarak neler gerekli? Hangi pratik konularla uğraşılması gerekecek? PROJEYE BAŞLAMADAN ÖNCE SORULACAK SORULAR FİNANSMAN Toplam maliyet ne kadar? (planlama/uygulama ve değerlendirme) Gerekli fon nereden gelecek? PROJEYE BAŞLAMADAN ÖNCE SORULACAK SORULAR ORTAK Ortaklar kim? Rolleri ne? Koordinasyon için yapılan düzenlemeler neler? PROJEYE BAŞLAMADAN ÖNCE SORULACAK SORULAR EYLEM YOLLARI Proje, herhangi bir finansal destek için yeterli mi? Var olan imkanları (koşulları) kullanabilir mi? PROJEYE BAŞLAMADAN ÖNCE SORULACAK SORULAR İLETİŞİM İç İletişim: Bilgi, proje ekibi içerisinde nasıl dolaşıyor? Dış İletişim: Projenin medyada yer almaya gereksinimi var mı? (Neden? Nasıl? Hangi yönleriyle?) PROJEYE BAŞLAMADAN ÖNCE SORULACAK SORULAR DEĞERLENDİRME VE İZLEME Nasıl ve ne zaman değerlendirmeli? Hangi yönleri? Neden? Nasıl bir izleme planlandı?