İnfluenza (Grip) 1-Mevsimsel İnfluenza Grip, Influenza adı verilen bir virus tarafından oluşturulan, ani olarak 39°C üzerinde ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığıdır. İnfluenza mevsimsel seyreden bir hastalıktır. Son yıllardaki uluslararası epidemiyolojik bilgilere göre kış aylarında 6–8 haftalık bir sürede hâkim enfeksiyon özelliği göstermektedir. Grip, halk arasında, çok sık olarak soğuk algınlığı ile karıştırılmaktadır. BELİRTİLER GRİP Ateş SOĞUK ALGINLIĞI nadir Baş ağrısı nadir sürekli Genel ağrı ve sızı az genellikle Yorgunluk hafif 2-3 hafta Burun tıkanıklığı genellikle bazen Hapşırma genellikle bazen Boğaz Ağrısı genellikle bazen Öksürük nadir genellikle Komplikasyonlar sinüzit ve kulak ağrısı bronşit, zatürre Engellemek hiç bir şey yapılamaz Aşılama ve antiviral ilaçlar Tedavi belirtiler geçici olarak ortadan kaldırılır. Belirtiler görülmeye başlandıktan sonraki ilk 48 saatte antiviral tedavi başlanması ve belirtileri gidermeye yönelik tedavi 38-39° İnsanlarda enfeksiyona neden olan iki tip Influenza virüsü bulunmaktadır, Influenza A ve B. Influenza A virüsü, taşıdığı Hemaglutinin ve Neuroaminidase yüzey antijenleri temelinde farklı alt tiplere ayrılır. Influenza B virüsü ise alt tiplere ayrılmaz. Salgınlara neden olan İnfluenza A virüsüdür. İnfluenza B virüsü salgın yapmaz. 1977 yılından bu yana, Influenza A(H1N1), Influenza A(H3N2) ve Influenza B virüsleri global olarak sirküle olmaktadır. Yeni Influenza virüs tipleri, sık antijenik değişim, genetik mutasyon ve viral replikasyonlar sonucu ortaya çıkarlar. Örneğin; Influenza A(H1N1), Influenza A(H3N2)’nin genetik karışımından ortaya çıkan Influenza A(H1N2) 2001 yılından itibaren global sirkülasyona başlamıştır. Ayrıca, sık antijenik varyant gelişimi mevsimsel epidemiler için virolojik taban hazırlar. Kişinin yüzey antijenlerine karşı bağışıklığının olup olmaması, hastalığın görülmesi veya şiddeti ile birebir ilgilidir. Influenza virüslerinin subtiplerinden herhangi bir tipine karşı elde edilen bağışıklık spesifik bir durum olup, diğer tiplere karşı bağışıklık geliştirmez. Bulaşma yolu: İnfluenza virüsü, en sık enfekte kişinin öksürme ve hapşırması ile ortama saçılan damlacıklar yoluyla insandan insana bulaşır. Nadiren kontamine el ve diğer nesneler bulaşmada rol alır. İnfluenza virüsünün enfektivitesi etkenin tipine göre değişmektedir. Buna bağlı olarak da toplumda yayılma hızı farklılık gösterebilmektedir. Hastalığa özel atak hızı erişkin kişilerle karşılaştırıldığında, çocuklarda daha yüksektir. Okul öncesi ve okul çağı çocuklarda atak hızının yüksek olması, hastalığın toplumda yayılmasındaki önemli faktörlerden biridir. İnkübasyon periyodu: 1-4 gündür. Bulaştırıcılık süresi: Erişkinler, belirtilerin ortaya çıkmasından 1 gün öncesinden, belirtilerin ortaya çıkmasından sonra 5. güne kadar bulaştırıcıdır. Çocuklarda bulaştırıcılık 10 günden daha fazla olabilir ve küçük çocuklar hastalanmadan önce birkaç gün boyunca virüsü yayabilirler. Ciddi immun yetmezliği olan kişiler haftalar, hatta aylar boyunca bulaştırıcı olabilirler. Semptomlar: Ateş, kas ve baş ağrısı, şiddetli halsizlik, öksürük, boğaz ağrısı ve rinit ile karakterizedir. Çocuklarda bunlarla birlikte, bulantı, kusma , ishal ve kulak ağrısı görülebilmektedir. Tablo 1: Komplikasyon Gelişmemiş İnfluenza Enfeksiyonu ile İlişkili Semptomların Görülme Sıklıkları Öksürük % 85 Halsizlik % 80 Üşüme-titreme % 70 Baş ağrısı % 65 İştahsızlık % 60 Nezle bulguları % 60 Kas ağrıları % 53 Boğaz ağrısı % 50 Şiddetli ve Komplikasyonlu İnfluenza : Astım, KOAH, kardiyak yetmezlik, atrial fibrilasyon, koroner kalp hastalığı, DM ve multipl skleroz, epilepsi gibi kronik nörolojik hastalıklar influenza enfeksiyonuyla bir arada olduklarında hastaların durumu daha fazla kötüleşebilir. Komplikasyonlar: İnfluenza komplikasyonları Tablo 2’de özetlenmiştir. Tablo 2: İnfluenza enfeksiyonu ile ilişkili komplikasyonlar İnsidans Açıklamalar Akut bronşit Sık Primer viral pnömoni Sık değil Sekonder bakteriyel pnömoni Sık Kronik hastalığı olan yaşlılarda çok sıktır. Ateşin başlangıcından itibaren 48 saat içinde başlar. Hastalık başladıktan sonraki 4–5 gün içinde ortaya çıkar. Komplikasyon Solunum yolu Kardiyovasküler EKG anormallikleri Yaygın Miyokardit Perikardit Nadir Nadir Non-spesifik T dalgası, ritim değişiklikleri, ST sapması. Kardiyak semptomlarla ilişkili değil. Kas Miyozit Sık değil Myoglobinüri ve renal yetmezlik Nadir Erken konvelesan dönemde görülür. Santral sinir sistemi Ensefalit/Ensefalopati Nadir Transvers Miyelit Gullian-Barre sendromu Çok nadir Çok nadir Hastalığın ilk haftası içinde ortaya çıkar. Japonya’da ve çocuklarda daha sıktır. Diğerleri Otitis media Toksik şok sendromu Parotitis Sık değil Nadir Çok nadir Çocuklarda daha sık Fetalite hızı: Olağan mevsimsel salgınlar sırasında dünya çapında yaklaşık 500 milyon kişi hastalığa yakalanmakta, bu hastalardan 3–5 milyon kadarının hastane yatışı gerektirecek kadar hastalığı ağır seyretmekte ve her yıl 250.000–500.000 ölüme yol açmaktadır. Sağlıklı erişkinlerde 100.000 olguda 2 ölüm görülür.Fetalite hızı sağlıklı erişkinlere göre, kardiovasküler hastalığı olanlarda 52 kat, pulmoner hastalığı olanlarda 120 kat, kardiovasküler hastalığı+diabeti olanlarda 241 kat artmaktadır. Tedavi: 1-Semptomatik: antipiretik ve analjezikler(paracetemol), antihistaminikler, dekonjestanlar. Aspirin kontrendikedir!! 2- Belirtiler görülmeye başlandıktan sonraki ilk 48 saatte antiviral tedavi başlanır. Antiviral ilaçların yan etkileri: Oseltamivirin en sık yan etkisi bulantıdır. Hafif antiemetiklerle önlenebilir. Profilaksi: Aşılama ile sağlanabilir. İnaktive Influenza aşısı, hemaglutinin antijenine göre standardize edilir ve gelecek yıl sirkülasyonu beklenen Influenza virüslerine karşı hazırlanır. İnaktive Influenza aşısının etkisi: 65 yaşın altındaki sağlıklı erişkinlerde dolaşımdaki virüsün aşı içindeki virüsle benzer olması halinde % 70-90 oranında koruma elde edilir Çocuklarda, Influenza kaynaklı solunum yolu hastalıklarına karşı %77–91 oranında etkili olduğu tespit edilmiştir. 1-5, 6-10, 11-15 yaş gruplarında % 44’den %81’e değişen oranlarda serokonversiyon geliştiği bulunmuştur. 65 yaş ve üzerindeki kişilerde. Influenza aşısı, 65 yaş ve üzerinde olan kişilerde sekoner komplikasyonları önlemede, Influenza ilişkili ölüm ve hospitalizasyon riskini düşürmede etkili olabilir. Yapılan bazı araştırmalarda, yaşlı bakımevlerinde kalan kişiler arasında Influenza ilişkili pnömoni önlemede %30-70 oranında etkili olduğu bildirilmiştir. Aynı grup üzerinde yapılan çalışmalarda, aşının ölüm riskini % 80 azalttığı, ancak hastalığa yakalanma riskini %30-40 oranında azalttığı görülmüştür. Her yıl aşılanması gereken kişiler; 65 yaş ve üzerindeki kişiler 2-64 yaş grubunda kronik hastalığı olan kişiler(kronik kalp-akciğer, astım, böbrek, şeker, AİDS..), 6– 24ay yaş grubundaki tüm çocuklar, 2-18 yaş arasında olup uzun süreli aspirin tedavisi gören çocuk ve gençler, Sağlık çalışanları, Kreş, anaokulu, huzurevleri ve kronik hastalıklara yönelik hizmet veren yerlerde çalışanlar, Yüksek risk grubundaki kişilere evde bakım sağlayan kişiler, Yüksek risk taşıyan kişiler ile aynı evde yaşayan kişiler (çocuklar dahil), Gebeler ( aşı ilk trimesterden sonra (Gebeliğin 14. haftasından sonra) uygulanır) Influenza mevsimi boyunca gebelerin aşılanması tavsiye edilmektedir. 6 aydan küçük bebeklerin bulunduğu evlerde yaşayanlar. Aşı yapılması sakıncalı olan kişiler; . Ciddi yumurta allerjisi olanlar, . Daha önce yapılan grip aşısına karşı ciddi allerjik reaksiyon gösteren kişiler. .Daha önce yapılan grip aşısından sonraki 6 hafta içinde Guillain-Barré sendromu gelişen kişiler, . 6 aylıktan küçük bebekler, . 38˚ C üzerinde ateşle seyreden bir enfeksiyon hastalığı olanlar iyileştikten sonra aşılanmalıdır. Aşı ne zaman yapılır? Ekim- Kasım ayları en iyi zamanlardır. Bu yıl yüksek risk grubundaki kişilerin 24 Ekim’ den önce aşılanmaları tavsiye edilmektedir.Aşı bu aylarda yapılamamışsa Ekim başından Mayıs sonuna kadar herhangi bir tarihte de aşı uygulanabilir. Aşı yapıldıktan 2 hafta sonra koruyuculuk gelişir. Grip aşısı influenza benzeri diğer virüslerin sebep olduğu hastalıkları önlemez. Dozaj ve uygulama yolu; Aşı, olarak, 35 aylık ve daha küçüklere 0,25 ml., 3 yaş ve daha büyüklere 0,5 ml. olarak ve intramusküler yolla deltoid kastan uygulanır; çocuklarda önerilen uygulama yolu ise uyluğun anterolateral kısmıdır. Daha önce aşılanmamış ve tıbbi sorunları olan okul öncesi çocuklar (9 yaş altı) dışında, yılda bir kez uygulanan tek doz inaktive aşı yeterlidir. Bu gibi çocuklara ise en az bir ay arayla iki doz aşı uygulanmalıdır. Aşı komplikasyonu; 1-2 günde kaybolan hafif yan etkiler görülebilir; . Aşı uygulama yerinde kızarıklık, şişlik ve hasasiyet, . Hafif ateş, . Kas ağrıları .Nadiren ciddi allerjik reaksiyon meydana gelebilir. - Pnömokok aşısı İnfluenzanın bakteriyel pnömoni komplikasyonu açısından risk altında olan kişilere (65 yaşından büyükler, konjestif kalp yetmezliği, amfizem, diyabet, alkolizm, kronik karaciğer hastalığı, immünsupresyon) pnömokok aşısı uygulanması düşünülmelidir.