İLK KEŞİFLERİM DİKKAT! Sadece 8 yaş üzeri çocuklar için. Ebeveynler için talimatlar mevcuttur ve bunlara uyulması gerekmektedir. • Ürünün montajı için, bir yetişkinden yardım almanızı maanı nızızı öneririz. • Ürünün talimatlarda belirtilenden farklı şekilde de bi birr araya getirilmesi, pillerin aşırı ısınmasına ve ha hatt hatta ttaa bazı durumlarda patlamasına yol açabilir. İÇİNDEKİLER: • PLANETARYUMUN PARÇALARI • ELEKTRİK AKSAMLARI: elektrik devresi, anahtar, ampul • GÖKYÜZÜ HARİTASI PİLLERİN DEĞİŞTİRİLMESİYLE İLGİLİ TALİMATLAR: 1 - ‘’+’’ ve ‘’–‘’ kutupların doğru pozisyonda olmasına dikkat ederek yeni pilleri takınız. 2 - Piller bittiğinde çıkarınız. Üretici Firma: Clementoni S.p.A. Zona Industriale Fontenoce s.n.c. 62019 Recanati (MC) – Italy Tel.: +39 071 75811 – Fax: +39 071 7581234 www.clementoni.com Clementoni tarafından ithal edilmiştir. Clementoni Oyuncak San. ve Tic. Ltd. Sti. Küçükbakkalköy Mh. Tevfik Fikret Cd. No:28/67 34750 Ataşehir / Istanbul Tel: 0216 574 93 31 – Faks: 0216 574 93 32 www.clementoni.com Bilgileri referans için saklayınız. V????? Güç kaynağı: DC 3V Piller: 2x1.5V “AAA”/LR03 (pakete dahil değildir) SUNUM Planetaryum yılın her döneminde gece gökyüzünün görünümünü size gösterecektir. En parlak yıldızların isimlerini öğrenebilecek ve hayal gücü ile takımyıldızlarına verilen şekilleri tanıyabileceksiniz. Ayrıca, bu takımyıldızları (yıldız grupları) ve insanlık tarihi boyunca onlarla ilişkili olan alegorik ve mitolojik figürler arasında ne kadar az benzerlik olduğunu fark edeceksiniz. Gökyüzü haritası CİHAZIN MONTAJI Resimde gösterildiği gibi elektrik aksamlarının tümünü hazırlayın. – Önemli: Planetaryum ve şeffaf diskin kenarlarında yazan tüm referans noktalarına dikkat ediniz. + a) Yıldızların planetaryum içinden bir ışık ile yansıtılacağı şeffaf küresel kubbe, resimde gösterildiği üzere Planetaryum’un yüzeyi üzerinde bulunan iki boşluğa kubbenin uçları geçirilerek monte edilmelidir. Lamba Anahtar d) Yılın ay ve günleri gökyüzünün şeffaf disk kenarında bulunan, dairesel bir takvimdir. Harita Kuzey Yarımküreden görülebilen yıldızları içermektedir. Pleiades yıldız kümesinin ve gökyüzündeki parlak parlak bir yıldız olan, Sirius’un, sivri uçlu bir yıldız olarak gösterilen Kutup yıldızının isimlerini listeler. b) Planetaryumun üst kısmındaki 24 kabartmalı sayı, bir gündeki saatleri temsil eden, dairesel bir saattir. c) Gökyüzü haritası ufku temsil eden ve gece gökyüzü üzerinde bir ‘’pencere’’ gibi, elips şeklinde bir açıklık üzerinde durur. Cihazın temel noktaları bu göksel ufku ifade edecektir. e) S, E, N ve W harfleri yönünüzü belirlemek için ihtiyaç duyacağınız kardinal noktaları Güney, Doğu, Kuzey ve Batı’yı göstermektedir. Gökyüzü haritası üzerindeki ayların isimleri January February Ocak Şubat + – March April May Mart Nisan Mayıs June July August September October November December Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık FAALİYET: Planetaryum yıldızlar hakkında size bilgi sağlamaya y yyardımcı olur. Yönttem m Örnek: 31 Mart tarihinde saat 22:00 da Güney yönünde gece gökyüzüne bakarak görebileceğiniz yıldız ve takımyıldızlarını bilmek istediğinizi varsayınız. 1) Gece gökyüzünün şeffaf diskini döndürün, böylece seçilen saat ve tarih örtüşecektir, bu kombinasyon hareket ettirilmemelidir. 2) Bu örnek için, Güney yönünde görülebilen gökyüzüne bakmaya karar verdikten sonra, cihazı, Güney kardinal noktası size dönük olacak şekilde konumlandırın. DİKKAT! Çıplak gözle veya araçlar aracılığıyla Güneş’e asla bakmayınız. Güney yönü, Kuzey yarımküre için saat 24.00’da Güneşin pozisyonu ile gösterilir. 3) Planetaryum altında bulunan anahtarı kullanarak, cihazın içindeki lambayı devreye sokunuz, gök kubbe be aydınlanacaktır. Odanın karanlık olduğuna emin olunuz. Dikkkat: Güney yönünde bulunan yıldızlar ve takımyıldızları aydınlatmalı kubbenin alt orta kısmında görünecektir, özellikle Leo’nun takımyıldızları açık şekilde görülebilirr (Şekil 1) (Leo’nun takım yıldızları). Aynı zamanda, gelecekk aylarda, Leo’nun takımyıldızı tekrar asla bu pozisyonda olmayacaktır, Batı’ya doğru hareket edecektir, ve gökyüzünde tekrar görünmeyecektir. Güney yönünde, gelecek aylarda, takımyıldızları bu sırayla görülecektir: Başak, Terazi, Akrep vb., sanki yıldızlar kendi kendilerine hareket edebiliyormuş gibi görünür. (Şekil 1) 4) Şimdi, Kuzey yönünde gökyüzü hakkında bilgi edinmek için, 31 Mart’ta saat 22.00’ı belirterek, cihazı, Kuzey kardinal noktası size dönük olacak şekilde konumlandırın. Dikkkat: Aydınlatılmış kubbenin ortasında, Küçük Ayı takımyıldızının ucunda görebileceğiniz Kutup yıldızına (Şekil 2) bakın. Kutup yıldızının sağ üst kısmında, Büyük ayı (Şekil 3) bulunmaktadır ve en altta onun karşısında Kraliçe takımyıldızı (Şekil 4) vardır. Kuzey yarımkürede görülebilen bu yıldızlar ufuk çizgisinin altına inmezler, onların yıl boyunca her zaman Kutup yıldızı çevresinde döndüğü görülebilir ve bu yıldızlar dolaykutupsal olarak adlandırılırlar. (Şekil 3) NOKTA 3 (Şekil 2) (Şekil 4) 5) Güney ve Kuzey yönüne doğru bakarken gece gökyüzünün bu alanlarında yıldızlar yeterince görülebilse bile ufkun farklı yönlerinde yıldızları tanımak ve hakkında bilgi edinmek için bu yöntem diğer kardinal noktalar, Doğu ve Batı için tekrar edilebilir. NOKTA 4 FAALİYET: Gece gökyüzü ile planetaryum haritasını karşılaştırmak Yönttem m 1) Bulunduğunuz yerden başlayarak herhangi bir doğrultuda, gerçek gece gökyüzü ile planetaryumdan gelen gök haritayı karşılaştırmak isterseniz, planetaryumun kardinal noktalarını kendi kardinal noktalarınızla eşleştirmelisiniz. Eğer güneye doğru bakıyorsanız önünüzdeki cihazın üzerinde S harfi olmalıdır. (Planetaryum üzerinde Güney) Not: Kuzey yarım kürede güney pozisyonu, saat 24:00’da Güneş’in pozisyonu ile belirlenebilir. 2) Bu noktada, şeffaf diski döndürün, planetaryum üzerinde saat ve tarihi gerçek tarih ve saate denk getirin; cihazın pozisyonunun hareket etmemesine dikkat edin. Gök haritası onu gözlemlediğiniz yerde gökyüzü ile denk olmalıdır. Gökyüzünde, harita üzerinde belirtilen yıldızlar ve takımyıldızlarını bulmanız mümkün olacaktır. FAALİYET: Takım yıldızlarında mitolojik figürler hakkında bilgi edinin Takımyıldızları ile insanlık tarafından ilişkilendirilmiş mitolojik figürler hakkında bilgi edinmek için, planetaryum kubbe üzerinde takımyıldızlarını oluşturan yıldız gruplarını ve aşağıda gösterilen figürler ile isimlerini inceleyebilirsiniz. Orion takımyıldızları ve Kuzey yarımkürenin üç dolaykutupsal takımyıldınızının yanı sıra Zodyak’ın tüm takımyıldızları burada yer almaktadır. Pollux Castor Antares Aldebaran Regulus Spica Koç Boğa İkizler Yengeç Aslan Başak Terazi Akrep Betelgeuse Polaris Rigel Yay Oğlak Kova Balık Orion Küçükayı Büyükayı Kraliçe takımyıldızı Gece gökyüzü nasıl değişir Yıl boyunca, gece gökyüzü her zaman aynı takımyıldızları ve yıldızları göstermez. Bir yıl içinde, Dünya gezegeni Güneş’in etrafında bütün bir yörüngeyi tamamlar ve böylece gökyüzü de değişir. Arabayla ya da trenle seyahat ettiğinizdeki gibi, değişen manzarayı görürsünüz. Dünya’dan bakıldığında, gezegenimiz Batı’dan Doğu’ya kendi ekseninde döndüğü için gece gökyüzünde gök cisimleri Doğu’da yükselecektir. Yıldızlar Dünya’nın hareketi nedeniyle hareket ediyormuş gibi görünürler. Şeffaf diski döndürerek, kuzey yarımküreden görünen gece gökyüzü haritasının nasıl değiştiğini gözlemleyebilirsiniz.