HASTANE ENFEKSİYONLARI TANIMI , ÖNEMĠ VE ENFEKSĠYONLARIN ÖNLENMESĠ Ġ PALANDÖKEN DEVLET HASTANESİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ Sunum Akışı HE Tanımı HE Önemi HE Risk Faktörleri HE Etkenleri HE Sonuçları HE Önlenebilir mi? HE de Önlem ve Öneriler HASTANE ENFEKSİYONLARI TANIMI Hastalar hastaneye başvurduktan sonra gelişen ve başvuru anında inkübasyon döneminde olmayan veya hastanede gelişmesine rağmen bazen taburcu olduktan sonra ortaya çıkabilen enfeksiyonlardır. Genellikle hastaneye yatışın 48-72. saatinde veya taburcu olduktan sonra ki 10 gün içerisinde gelişir. HASTANE ENFEKSİYONLARININ ÖNEMİ Görülme sıklığı %5-15 arasında değişmektedir. YBÜ’leri hastane yataklarının %10 unu oluşturmasına karşın, nozokomiyal enfeksiyonların % 25-50’sinin geliştiği birimlerdir. DSÖ(Dünya Sağlık Örgütü) verilerine göre hastaneye yatan 10 hastadan birinde HE gelişmektedir. Mortalite ve morbidite oranları toplum kökenli enfeksiyonlara göre daha yüksektir. Yoğun antibiyotik kullanımı çoğul dirençli mikroorganizmaların oluşmasına neden olur. HASTANE İNFEKSİYONLARI AÇISINDAN EN RİSKLİ HASTANE BÖLÜMLERİ; Yoğun bakım üniteleri (YBÜ) Cerrahi bölümler Yeni doğan üniteleri Nozokomiyal infeksiyonların %39 ile en sık karşılaşılanı üriner sistem infeksiyonlarıdır. Nozokomiyal üriner sistem infeksiyonlarının çoğu üriner kateter kullanımı ile ilişkilidir . Mekanik ventilasyon yapılan hastalarda %28 gibi yüksek oranlara ulaşan pnomoni gelişir. Bakteremi riski, nozokomiyal infeksiyonların arasında %5-7’dir. Baktereminin kaynağı intravenöz kateterlerdir. HASTANE ENFEKSİYONLARI RİSK FAKTÖRLERİ Konak faktörleri Yaş Metabolik ve immünsupresyona yol açan bozukluklar İmmünsupresif ilaçlar Travma-yanık Mikrobiyal faktörler Artmış antibiyotik kullanımı ( flora değişikliği, multiple dirençli patojenler ) Çevresel faktörler Cerrahi (tip, süre) İnvaziv girişimler (kateterizasyon, entübasyon, vb.) Nozokomiyal pnömonilerin( %83’ü mekanik ventilasyonla) Üriner sistem enfeksiyonlarının (%97’si üriner kateter kulanımı) Primer kan dolaşımı enfeksiyonlarının (%87’si santral kateterlerle ilişkili.) ilişkili) Patojenler her yerde hazır ve nazır! ~ Kontamine yüzeyler geçişi artırır KEAH 2. Yoğun Bakım Hemşireliği Sempozyumu 2014 On dokuz Mayıs Üniversitesinin cep telefonları üzerinde yapmış olduğu çalışmada, Mobil telefonların % 94,5’ nun kontamine olduğu ve bunların yaklaşık 1 / 3’ ünün dirençli bakteri olduğu bulunmuştur. >Hijyenik El yıkama alışkanlıklar HASTANE ENFEKSİYONU ETKENLERİ Metisiline dirençli stafilokoklar ( MRSA ) Vankomisin dirençli enterokoklar Çoklu antibiyotik dirençli gram negatif bakteriler NEDEN BU MİKROORGANİZMALAR SORUN OLUYOR? Yaşamlarını hastane ortamında sürdürebilirler. Hasta ve personelin deri ve mukozalarında kolonize olabilirler. Hasta çevresinde çeşitli yüzeylerde canlılıklarını sürdürebilirler. Antibiyotiklere ve bazen antiseptiklere direnç gösterebilirler. HASTANE ENFEKSİYONLARININ BULAŞ YOLLARI Enfeksiyona zemin hazırlayan faktörler ne olursa olsun bulaĢmaya neden olan etkenin “ hastaya müdahale '’ olduğu unutulmamalıdır. HASTANE ENFEKSİYONUNUN SONUÇLARI Hastanede kalış süresinde uzama Yaşam kalitesinde bozulma Morbiditede artış Mortalitede artış İş gücü ve üretkenlik kaybı Maliyette artış (Bir hastane enfeksiyonun ortalama maliyeti=1600$) HASTANE ENFEKSIYONLARıNıN ÇOĞU KAÇıNıLMAZDıR, SADECE BIR KıSMı ÖNLENEBILIR. Aksi ispat edilmediği sürece her hastane enfeksiyonu, temel enfeksiyon kontrol kurallarına uyulduğu takdirde önlenmesi mümkün olan bir tıbbi hata olarak kabul edilmelidir. HASTANE ENFEKSĠYONLARI ÖNLENEBĠLĠR Mi? Hastane enfeksiyonlarının yaklaĢık %40’ı önlenebilir. GeliĢmekte olan ülkelerde hastane enfeksiyonlarının >%40’ı önlenebilir. HASTANE ENFEKSĠYONLARI ÖNLENEBĠLĠR MĠ? SENIC Sonuçları: Aktif enfeksiyon kontrol programı uygulanan hastanelerde nozokomiyal enfeksiyon hızında %32’ye varan azalma sağlamak mümkün Sürveyans 150 yatağa bir enfeksiyon kontrol hemşiresi Hastane epidemiyoloğu Geri bildirim HASTANE ENFEKSĠYONLARI 21. YÜZYIL Hastane Altta yatan ağır hastalıklar-çoğul dirençli patojenler-yoğun antibiyotik kullanımıdirençli mikroorganizmaların seleksiyonukısıtlı tedavi seçenekleri Çözüm: enfeksiyonları kısır döngüsü: Enfeksiyon Kontrolü El hijyeni Standart önlemler ve izolasyonlar Enfeksiyon kontrol kılavuzları Kontrollü antibiyotik kullanımı STANDART ÖNLEMLER VE İZOLASYON ÖNLEMLERİ EL HİJYENİ El yıkama 30 sn ile 1 dakika sürede gerçekleştirilmelidir. Eller çok kirli ise bu süre daha uzun tutulmalıdır. Kan ve vücut sıvılarına temas ve ellerde gözle görülür kirlenme yoksa hastadan hastaya geçerken alkol bazlı el antiseptikleri kullanılabilinir. EL HĠJYENĠ 5 ENDĠKASYON KURALI HASTA İLE TEMAS SONRASINDA ASEPTİK İŞLEMLERDEN ÖNCE HASTA İLE TEMAS ÖNCESİNDE VÜCUT SIVILARI İLE TEMAS SONRASI NDA HASTA ÇEVRESİNDEKİ YÜZEYLERLE TEMAS SONRASINDA ELDİVEN KULLANIMI Tüm invaziv işlemler sırasında eldiven giyilmelidir. Hastalar arasında eldiven değiştirilmelidir. Değiştirilmemesi sağlık personelinin kendini koruma kaygısını gösterir. Hastaya dokunduktan sonra, ünitedeki eşya veya teçhizata dokunmadan önce eldiven çıkartılmalıdır. Eldiven giymeden önce ve eldiven değişim aralarında eller yıkanmalı veya el dezenfektanı ile ovulmalıdır. UNUTMAYINIZ!!! Eldiven, yüksek maliyeti, mikroorganizmalar için ılık ve nemli bir ortam yaratması nedeniyle, ‘el yıkamanın yerine kullanılmamalıdır..’ KLİNİK UYGULAMALARLA İLGİLİ ÖNLEMLER ĠNVAZĠV ĠġLEMLER Bariyer önlemleri Kateter gerekli mi? KONTROLLÜ ANTĠBĠYOTĠK KULLANIMI Bugün Dur Demezsek Yarın Çok Geç Olabilir! ENFEKSĠYONLARIN ÖNLENMESĠ VE KONTROLÜ ! Her zaman uygulanması gereken önlemler El yıkama,gereğinde eldiven kullanımı, dezenfenksiyon ve sterilizasyon, tüm invaziv işlemlerin takımı ve bakımı aşamalarında aseptik tekniğe uyulması , o standart önlemler ve izolasyon, kişisel koruyucu ekipmanlar ve güvenli kullanımı,atık yönetimi,riskli yaralanmalar ve korunma,hastane personelinin eğitimi, ortam temizliği ve gerektiğinde ortam dezenfeksiyonu vb. enfeksiyonların önlenmesi ve kontrol altına alınmasına yönelik önlemlerdir. Gelecekte bizi bekleyenler Hastanelerin hedefi: Enfeksiyonları önleme en öncelikli amaç Sıfır hastane enfeksiyon hızı; Enfeksiyonda “sıfır tolerans” Ödeme kurumlarının hedefi: Hastane enfeksiyonları için ödeme yapmamak Kamuoyu algısı: Hastane infeksiyonları = Tıbbi hata Hukuksal boyut: Tıbbi hatalar ile ilgili davalar ÖNERĠLERĠMĠZ Ġnfeksiyon kontrol ve korunma önlemlerine sıkı uyumun sağlanması El yıkama alıĢkanlığının düzenli eğitim ve takiple artırılması, davranıĢa dönüĢtürülmesi Ġzolasyon önlemlerine sıkı uyumun sağlanması Bundle uygulamaları Personelin teĢviki Kateter uygulama ekiplerinin oluĢturulması “ Bir gram önlem, bir kilo tedaviden daha değerlidir.” KLAVUZLAR Hastane Temizlik Rehberi Enfeksiyon Kontrol ve Önleme Programı Antibiyotik Kullanımı ve Profilaksi Rehberi Hastane enfeksiyonlarının önlenmesinde ekip çalışması çok önemlidir. Tüm birimlerle beraber işbirliği içinde çalışılırsa başarıya ulaşılacaktır. Enfeksiyon Kontrol komitesi Hastane yönetimi Diğer yardımcı sağlık personelleri Hemşireler/ doktorlar TEŞEKKÜRLER