Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 6. Atmosferdeki Nem Tanımı Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü isonmez@omu.edu.tr Atmosferdeki su buharı ■ Hava yer yüzeyindeki buharlaşmanın derecesine göre az veya çok miktarda su buharı ihtiva eder. ■ Fakat havanın da belirli miktarda su buharı tutma kapasitesi vardır. ■ Bu miktar havanın sıcaklığına göre değişmektedir. Subuharı miktarına göre … ■ Kuru Hava : İçinde su buharı olmayan yada çok az nem taşıyan havaya kuru hava denir (Dry Air). ■ Nemli Hava : Doyma derecesine varmamış havaya nemli hava veya doymamış hava denir. (Humid veya Moist Air) • • • • • • • • • • • Subuharı miktarına göre … ■ Doymuş Hava : Havadaki su buharı, havanı maximum miktara (%100 lük nispi rutubete) ulaştığı zamanki halidir (Wet Air). • • • • • • • • •• • • • • • •• • • • • • • • ■ Aşırı Doymuş Hava : Doyma miktarından daha çok su buharı taşıyan havadır. (Super saturated Air). • •• • • • •• • • • • •• • • • • • • • • • • •• • •• • • • • • •• •• • • • • • • Nem miktarı tanımları ■ 1.) Mutlak Nem : 1 m3 hava içindeki su buharının gram olarak ağırlığıdır. Birimi :gr/m3 ■ 2.)Özgül Nem (Karışıma Oranı): 1 kg veya 1 gr. havadaki su buharının gram cinsinden miktarıdır. Birimi :gr/gr • • • • • • • • •• • • • • • • • • • • • • • • Nem miktarı tanımları ■ 3.) Buhar basıncı: Hava içinde bulunan su buharının yapmış olduğu kısmi basınç’tır. PV=nRT ⇒ eV=nReT Buhar basıncı toplam hava basıncının yaklaşık %1'i kadardır. Birimi mb' dır. • • • • • • • • • • • •• • • • Nem miktarı tanımları ■ 4.) Bağıl(Nisbi) Nem: Mevcut basınç ve sıcaklıkta havadaki su buharı miktarının aynı basınç ve sıcaklıktaki havanın alabileceği maksimum su buharı miktarı oranıdır. e B.Nem x100 es Nemli Bölge RH<%100 Subuharı-Sıcaklık ilişkisi Çiy noktası sıcaklığı (Td) ■ Sabit basınç ve su buharı miktarıyla havanın soğutularak doyma noktasına geldiği sıcaklığa çiy noktası sıcaklığı denir. ■ Çiy noktası sıcaklığına iş bağ sıcaklığı da denir. ■ Td, Havanın doymuş(RH=%100) olduğu sıcaklığı gösterir. ■ T- Td, havanın doyma durumuna ne derece yakın olduğunu gösterir. ■ T~ Td ise, yoğunlaşma sonucu bulut ve sis ihtimali fazla demektir. Çiy noktası sıcaklığı (Td) ■ Td<=T ■ Td, aynı zamanda atmosfer içindeki su buharı miktarı hakkında da yaklaşık bir bilgi verir. Yani herhangi bir basınç altındaki havanın çiy noktası sıcaklığı ne kadar yüksekse, içindeki su buharı miktarı da o kadar çok demektir. ■ B.Nem=%100 ise T=Td ■ Meteoroloji haritalarında çiy noktası sıcaklığı devamlı verilir. Çünkü yağış miktarı fırtına ve buzlanmanın tahmini buna göre yapılır. Subuharı-Sıcaklık ilişkisi • • • • • Nemli Bölge RH<%100 • • • • • • • •• •• • • • T=30oC Subuharı=10gm/m3 Subuharı-Sıcaklık ilişkisi • • • • • • Nemli Bölge RH<%100 • • • • • • T T=30oC Subuharı=10gm/m3 Subuharı-Sıcaklık ilişkisi Çiy noktası sıcaklığı (Td) Çiy noktası sıcaklığı (Td) Çiy noktası sıcaklığı (Td)