TÜRKİYE TEKSTİL TEKNOLOJİ PLARFORMU UZMAN ÇALIŞMA GRUPLARI UÇG-1: Teknik ve Akıllı Tekstiller Alanındaki Yeni Teknolojiler ve Tasarım Teknik tekstiller havacılık ve uzay araçları endüstrisinden inşaat sektörüne, tarımdan tıbba kadar pek çok alanda kullanılmaktadır. 1995 yılından bu yana Dünya’da teknik tekstil tüketimi artmaktadır. Halen 65 milyar dolar değerindeki pazarda büyümenin devam etmesi ile tüketimin 2010 yılında 100 milyar doların üzerine çıkması beklenmektedir. İleride geleneksel inşaat malzemelerinin yerinin kompozit tekstil materyalleri ile değişeceği düşünülmektedir. Otomotiv ve tıp sektöründe, teknik tekstillerin geniş kullanım alanı bulduğu bilinmektedir. Bu bakımdan Türkiye’de teknik tekstil malzemelerinin üretilmesi, bu malzemeleri üretebilecek makina, tekstil kimyasalları ve yan sanayinin geliştirilmesi, araştırma öncelikleri arasında yer almalıdır. Akıllı tekstil ürünleri, hazırgiyim ve tekstil endüstrisi açısından gelişme ve yeniliğin son noktası gibi görünmektedir. Spor ve çeşitli hobi alanlarında, sivil güvenlikte, evde, tıpta, inşaatlarda ve jeotekstillerde, ziraatta, paketlemede, modada, eğlencede ve giyilebilir bilgisayar destekli sistemlerde kullanım alanları vardır. Bu alanlarda verimli ve gerçekçi endüstriyel imalat, öncelikli araştırma konuları arasında yer almaktadır. Özellikle giyim konforuna sahip, temizleme ve bakım kolaylığı olan akıllı tekstil ve giysi üretimi ile tasarımı araştırma öncelikleri arasındadır. Tekstil ve konfeksiyon sektörünün her alanında olduğu gibi bu alanda da çevreye dost üretim teknikleri ve hammadde ile enerji kullanımını azaltan teknolojilerin geliştirilmesi hedeflerden biridir. UÇG-2: Konfeksiyon Teknolojileri ve Mass Customization (Hazır giyim ve moda için seri olarak özel isteğe göre üretim), Ürün Geliştirme ve Tasarım Konfeksiyon üretimi, devamlı gelişen teknoloji ile desteklenmektedir. Önemli bir konfeksiyon üreticisi olan Türkiye’nin, daha az maliyetle ve daha az enerji sarfiyatı ile üretim yapabilmesi temin edilmelidir. Dikişsiz giyim, tekno-terzilik, CAD/CAM teknoloji destekli üretim sistemleri, üç boyutlu üretim teknikleri araştırma öncelikleri arasındadır. Tabiiki, konfeksiyon üretiminde kullanılan her türlü makina, kimyasal, aksesuar ve yan sanayinin teknolojisinin geliştirilmesi, hammadde ve enerji gibi kaynakların kullanımını azaltıcı teknolojilerin üzerinde araştırma yapılması da ülkenin araştırma öncelikleri içinde yer almaktadır. Mass customization (seri olarak özel üretim) tekstil-hazırgiyim-perakende alanında yenilikçilik için yüksek öneme sahiptir. Mass customization özellikle AB ülkelerinin üzerinde çalıştığı yeni bir iş kavramı ve teknolojisidir ve günümüz rekabetçi koşullarında hiç kuşkusuz önemli olacaktır. Bu bağlamda, konfeksiyon üretimine oldukça farklı bir persfektife sahip olan “Mass Customization” kavramının Türkiye’de en azından tanınmasının sağlanması, bu üretime olanak sağlayacak her türlü teknolojinin gerek makina ve bilgisayar gerekse eğitim bakımından geliştirimesi öncelikler içine alınmalıdır. Üretim teknolojilerindeki araştırma öncelikleri 3 boyutlu üretim için esnek, küçük ölçekli imalat sistemleri ve üretim teknikleri geliştirilmesi olarak tanımlanabilir. Üretim yönetimindeki ana araştırma alanı simülasyon, optimizasyon, esneklik, üretim işleminin sanal hale getirilmesidir (Tek işlemler, ağ çalışması işlemleri). Ayrıca, müşteri etkileşimi/servisi alanında ana araştırma konusu ürün-müşterinin bir araya geleceği arayüzler (Sanal hale getirme) oluşturulması çalışmalarıdır. İlave olarak, otomatik vücut ölçme teknolojileri (ttarayıcılar), güvenli ve etkili kişisel bilgiler, müşteriye göre interaktif tasarım, istenen giysinin belli sürede simülasyonu olarak belirlenen geniş araştırma alanları vardır. Tasarım ve moda, konfeksiyon için vazgeçilmezdir. Özellikle ürün geliştirme için hem yaratıcı düşünce hem de bu düşünceyi gerçeğe aktarabilecek her türlü teknoloji desteklenmelidir. UÇG-3 Lif ve İplik Alanındaki Yeni Teknolojiler ve Tasarım Bu uzman grubu, tekstil ve hazırgiyim endüstrisinin temel hammaddesi olan her türden elyaf ve iplik alanındaki yenilikleri ve bu alanlarda ülkemizin Ar-Ge stratejilerinin belirlenmesini hedeflemektedir. Bu alanda öngörülen stratejik araştırma öncelikleri yeni lifler, geleneksel liflere kazandırılabilecek yeni işlevler, yeni kompozit lifler, iplik, elyaf ve kompozit liflerin imalatı için yeni üretim metodlarının geliştirilmesi, geleneksel metodların modifikasyonu ve bu tür üretimlere olanak sağlayabilecek tekstil makinaları, kimyasalları, aksesuarları ve yan sanayinin geliştirilmesi, enerji, su gibi kaynakların kullanımını azaltan, çevreye dost teknolojilerin araştırılması gibi konulardan oluşmaktadır. Bu alandaki hedefler, üretim, kullanım ve yok edilme sırasında insan ve çevreye zarar vermeyen yeni liflerin ve dolayısıyla yeni ipliklerin üretilmesi, geleneksel metodlardan daha verimli yeni üretim metodların keşfedilmesi, daha üstün özelliklere sahip elyaf ve ipliklerin üretilebilmesi, daha verimli, sağlam ve fonksiyonel elyaf kompozitlerinin üretilebilmesi, mikro ve nano teknoloji ile üretime olanak sağlayacak lifler, gelişmiş bakım özelliklerine (temizlenme, yıkanma, v.s.) sahip yeni tekstil ürünlerinin üretilmesi olarak sıralanabilir. Ayrıca, organik olarak üretilmiş ürünler Dünya’da her geçen gün daha fazla talep edilmektedir. Organik tesktillerin temel hammaddesi olan “organik pamuk” Dünya’da en çok Türkiye’de de üretilmektedir. Bu itibarla organik pamuk üretiminin arttırılmasına yönelik araştırmalar yapılmalı ve destek yöntemleri geliştirilmelidir. Ayrıca, biyolojik olarak tamamen yok olabilen liflerin üretimi de araştırma öncelikleri arasına alınmalıdır. UÇG-4: Tekstil ve Konfeksiyonda Tedarik Zinciri Optimizasyonu ve Kalite Yönetimi Küresel rekabet ortamında tekstil ve konfeksiyon üreticisi Türkiye gibi iddialı bir ülkede elyaftan hazırgiyim ürünü haline geline kadar tedarik zinciri yönetimi ve kalite yönetiminin entegrasyonu kavramları, metodları ve teknolojileri üzerinde çalışılması zorunludur. Tedarik, tekstil ve konfeksiyon sektöründe önemli derecede rekabet gücü avantajı sağlayan bir olgudur. Gelecekte şirketler birbirleri ile rekabet etmeyecek, rekabet tedarik zincirleri arasında olacaktır. Dolayısıyla sektör, girdi-çıktı ilişkisinde bulunduğu işletmelerin iş süreçlerini birleştirmelidir. Bu zincirde, tüm halkalar arasında eşgüdüm sağlayacak entegrasyona gidilmelidir. Bu bakımdan tedarik zinciri oluşturarak doğru zamanda, doğru fiyatla istenen yerde tüketici beklentilerini karşılamaya yönelik çalışmalar, sektörün öncelikleri arasında olmalıdır. Sistemde yatay ve dikey olarak yer alan tüm farklı yapıdaki işletmelerin, uzun dönemde tüm sistemin performansını arttırmak amacıyla tedarik zinciri yönetimi geliştirilmelidir. Bu yönetim işletmelere uygulanmalıdır. Firmalar, kalite yönetimi entegrasyonu kavramlarını, metodlarını ve teknolojilerini de yenileştirmek zorundadır. Kalite yönetimi entegrasyonu çerçevesinde, yeni ürün ve teknolojilerin araştırılması ile tekstillerin (teknik veya tıbbı tekstillerin) yeni uygulama alanlarına yönelik araştırmaların arttırılması dagerçekleştirilir. Bunun yanında, tekstil ürünlerinin kalitesinin ve ömrünün tahmin modelleri ile bakım işlemlerinin geliştirilmesi üzerinde de çalışılmalıdır. UÇG-5: Boya ve Terbiye İşlemlerinde Yeni Teknolojiler ve Gelişmeler İplik ve dokuma/örme kumaş gibi temel tekstil ürünlerinin; görünümünü (boyama, baskı, parlaklaştırma v.s.) tutumunu (yumuşatma, sertleştirme, ağırlaştırma v.s.) ve kullanım özelliklerini (kolay ütülenir, güç tutuşur, su itici, buruşmazlık gibi) iyileştirmek ve geliştirmek amacıyla yapılan işlemler, terbiye işlemleri olarak tanımlanmaktadır. Bu alanda yapılabilecek araştırma ve geliştirme projeleri, tekstil malzemelerinin özelliklerinin ve fonksiyonlarının geliştirilmesi için tekstil terbiye işlemlerinin geliştirilmesini, çevreye daha duyarlı 2 hale getirilmesini, bu tür üretimi sağlayacak tekstil makinalarını, kimyasallarını ve yan sanayinin geliştirilmesini hedeflemelidir. Plazma uygulamaları, daha az enerji kullanarak daha az atık veren sistemlerin geliştirilmesi, leke tutmaz kumaşlar, yıkama ihtiyacı gerektirmeyen kumaşlar için terbiye işlemleri geliştirilmesi bu alanda araştırma yapılacak konular arasındadır. Çevreye hiç zarar vermeyen yada en az zarar veren boyama ve terbiye teknolojilerinin geliştirilmesi de stratejik hedeflerden biri olmak durumundadır. UÇG-6: Tekstil ve Konfeksiyonda Nanoteknoloji ve Uygulamaları 2014 yılı için yapılan tahminlerde nanoteknolojik ürünlerin küresel üretimin yaklaşık %15’ini oluşturacağı ve 2,6 trilyon dolar değerinde üretim yapılacağı öngörülmektedir. Nanoteknoloji, hammaddelere, örme ve dokuma kumaş üretimine, terbiye işlemlerine uygulanabilir. Gümüş iplikler ve kumaşlar ile antimikrobiyal özelliklerin arttırılması, kuş gribi, koli basili gibi biyolojik zararlılara duyarlı renk değişimi, kendi kendini temizleyen tekstil uygulamaları, elektrokardiyo kaydı alabilen gömlekler gibi uygulamalar nano teknolojik ürünlere örnek verilebilir. Bu alandaki araştırma öncelikleri, bu alandaki boşluğu doldurabilecek teknolojiyi geliştirmek üzerine olmalıdır. Diğer bir ifadeyle, hem nanoteknolojik ürünler, hem de üretim metodları, makineleri, kimyasalları ve yan sanayi alanları öncelikli araştırma konuları arasında olmalıdır. Nanoteknoloji, tekstil, kimya, elektrikelektonik, bilişim ve makina gibi çok disiplinli uygulamaları kapsayan bir alandır. Bu alanda da çevreye dost, enerji, su gibi kaynakların kullanımını azaltıcı teknolojilerin geliştirimesi üzerine yapılacak çalışmalar araştırma öncelikleri içindedir. UÇG-7: Nonwoven Alanındaki Yeni Teknolojiler ve Tasarım Tekstil endüstrisinin 1960’lı yıllarda üretmeye başladığı nonwoven ürünler (dokusuz yüzeyler) günümüzde tela, vatka gibi konfeksiyon yardımcı malzemeleri olarak, ayrıca hijyenik ürünlerde, temizlik bezlerinde daha çok olmak üzere muhtelif yerlerde kullanılmaktadır. Ancak, bu ürünlerin kullanım alanları her geçen gün genişlemektedir. Bu alanda araştırma öncelikleri daha işlevsel, daha sağlam nonwoven ürünlerin çevreye ve insan ekolojisi gözetilerek üretilmesini sağlayacak işlemler ve bu işlemleri mümkün kılacak makina ve kimya sanayiinin geliştirilmesini kapsamaktadır. Ayrıca, nonwoven ürünlerin kullanım alanını geliştirecek tasarımlar da araştırma öncelikleri arasında yer almalıdır. U:G-8: Örme ve Dokuma Üretimi Alanındaki Yeni Teknolojiler ve Tasarım Bu başlık altında, hazırgiyim endüstrisinin ana hammaddesi olan örme ve dokuma kumaş üretimi alanındaki teknolojik yenilikler ve gelişmeler konu edilmektedir. Bu alandaki stratejik araştırma öncelikleri, daha ileri teknolojilerin verimli kullanımı vasıtasıyla daha farklı ve üstün özelliklere sahip, örme ve dokuma tekstil materyallerinin üretilmesi alanında projelerin desteklenmesidir. Örneğin üç boyutlu dokuma ve örme kumaşların üretimi için teknolojiler ve tasarımlar; daha yüksek mukavemete ancak daha iyi tutum özelliklerine sahip kumaşlar üretilmesi, bu alanda araştırılabilecek öncelikli konular arasında yer alabilir. Özellikle değişen iklim şartları nedeniyle azalan doğal kaynakların daha tasarruflu kullanımına olanak sağlayacak işlemlerin geliştirilmesi, araştırma öncelikleri arasındadır. Doğal olarak, bu tür üretimlere olanak sağlayacak makine sanayiinin geliştirilmesi de bu uzmanlık grubunun çalışma alanı içindedir. Her uzmanlık alanında olduğu gibi çevreye duyarlı üretimi geliştirmek de önceliklerin arasındadır. 3