Bacillus cinsi bakteriler Dr. Erdal Polat Bacillus cinsi Spor oluşturan Gram pozitif çomaklardır Bacillus cinsi 1.2-8 / 0.3-22 µm Sporlu Isıya dirençli Gram pozitif Aerop Genellikle hareketli Bazen zincirler oluştururlar Bacillus cinsi Bacillus cinsi Havada Suda Tozlarda Dışkıda Toprakta bulunurlar Bacillus cinsi B. anthracis B. cereus B. pumilus B. Subtilis (insanda hastalık oluştururlar) B. popilliae B. lentimorbus B. thuringiensis B. entomocidus (artropodlar ile mücadelede kullanılır) Bacillus cinsi B. polymyxa B. pumilis sümüksü madde yaparlar (ekmek) B. coagulans B. stearothermophilus (konserveleri gaz yapmadan bozar ve otoklavların biyolojik kontrölünde kullanılır) Bacillus anthracis Hayvanlarda ve insanlarda şarbon hastalığını oluştururu İnsanlarda Deri Akciğer (inhilasyon) Sindirim sistemi şarbonunu oluşturur 2001 yılında ABD deri ve akciğer şarbonu görülmüştür Bacillus anthracis 3-8 / 1-1.5 µm Gram pozitif Kapsüllü (D-glutamat) Hareketsiz İki ucu düz olarak kesik Genellikle zincir olulturur ve birbiri ardından dizilince bambu kamışını andırır Sporlu Bacillus anthracis Bacillus anthracis Bacillus anthracis Bacillus anthracis Fakültatif anaerop Adi besiyerinde iyi ürer Bacillus anthracis (İnsanlara bulaşması) Hasta hayvanlarla temas Deri, gübre, kemik tozu, yemler, kıl ve yün gibi hayvan ürünlerindeki sporlar ile Sporların solunum yolundan alınmasıyla Sindirim siteminden laboratuarlarda Bacillus anthracis (İnsanlara bulaşması) Bacillus anthracis (İnsanlara bulaşması) Bacillus anthracis (İnsanlara bulaşması) Bacillus anthracis (İnsanlara bulaşması) Patogenez Şarbon toksinleri neden olur Ekzotoksinler A. Ödenm faktörü; adenilat siklaz sıvının hücre içinden hücre dışına atılmasına neden olur ve ödem oluşturur B. Letal faktör; fosfokinazı yaran bir proteazdır. Fosfokinazın yarılması hücre üremesini inhibe eder Patogenez Hava ile alınan şarbon sporları Alveollerde büyük mononükler hücreler tarafından yutulur, bu yolla alveol çeperinden geçirilip limf yollarına ve limf düğümlerine yerleşir. Limf düğümlerinde kanamalı yangı ve nekroz gelişir. Klinik bulgular Şarbonun kuluçka dönemi 1-7 gün Deri Akciğer (inhilasyon) Sindirim sistemi şarbonunu Deri şarbonu En sık görülen şarbon türüdür Yerel ödem çok çarpıcıdır Lezyonun içi sarı veya kanlı sıvıyla dolu kabarcık “kara kabarcık” Deri şarbonu Deri şarbonu Deri şarbonu Akciğer şarbonu Yüksek ateş Nefes darlıği Morarma Halsizlik Öksürük Kanlı balgam Plevra boşluğuna sıvı toplanır Akciğer şarbonu Sindirim sistemi şarbonunu Karın ağrısı Şişkinlik Kanlı sürgün Kanlı kusmalar Peritonit (Barsak delinmesi) Kollapstan hasta ölür Ağızda şarbon Laboratuar Tanısı Gram boyaması Kanlı agar Laboratuar Tanısı Laboratuar Tanısı Laboratuar Tanısı Laboratuar Tanısı Tedavi Penicilin 500.000 birim 2X1 (3 gün) Tetrasiklin Doksisiklin Spirofloksasin Kloramfehikol Erythromycin Sulfonamid Korunma Profilaksi; Doksisiklin, Spirofloksasin Aşı Bacillus cereus 3-5 / 1-1.2 µm Gram pozitif Kapsülsüz Hareketli İki ucu düz Sporlu Bacillus cereus Bacillus cereus Bacillus cereus Bacillus cereus Besin zehirlenmelerine neden olur Patogenez Adenilat siklazı uyaran enterotoksin; enterositler içindeki döngüsel adenozin monofosfat (AMP) erişiminde bir artışa yol açan bir G protenine, ADPribozillenem ile adenozin difosfata ribozu ekler. Stafilokok entero toksinlerine benzer toksin Bacillus cereus Bacillus cereus Klinik bulgular Besin alındıktan 4 saat sonra Bulantı Kusma Besin alındıktan 18 saat sonra Sulu ve kansız ihsal Bacillus cereus Bacillus cereus Bacillus cereus Bacillus cereus Bacillus cereus Bacillus anthracis Arasındaki farklar Hareketli Kapsülsüz Hareketsiz Kapsülü Pencillin (10µ/ml) Ürer Kanlı agarda hemoliz yapar Gama fajlara duyarlı Turnusollu sütü 72 h peptonlaştırır Farelerde enfeksiyon oluşturmaz Pencillin (10µ/ml) Üremez Kanlı agarda hemoliz yapmaz Gama fajlara duyarsız Turnusollu sütü 72 h peptonlaştırmaz Farelerde enfeksiyon oluşturur