19. Ulusal Biyoloji Kongresi Karadeniz Teknik Üniversitesi, Biyoloji Bölümü, TRABZON PM 057 Taşlıdere (Batman) Sıcak Su Kaynağından İzole Edilen Anoxybacillus Cinsi Bakterinin Fosfolipit Çeşitlerinin Analizi Reyhan GÜL GÜVEN1, Annarita POLI2, Kemal GÜVEN1, Barbara NICOLAUS2 1 Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Ögretmenliği ABD, Diyarbakır 2 Istituto di Chimica Biomolecolare, CNR, via Campi Flegrei n. 34, Pozzuoli, Napoli 80078 Italy rgguven@dicle.edu.tr Taşlıdere sıcak su kaynağı Batman ilinin Kozluk ilçesine bağlı Şelmo nahiyesinin 7 km kuzeybatısındadır. Su sıcaklığı 78°C ve Ph’sı 6.7 civarındadır. Bu çalışmada, bu kaynaktan izole edilen ve morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal ve genetik analizler sonucunda Anoxybacillus cinsi olduğu saptanan bakterinin lipit analizi (fosfolipit çeşitleri ) ince tabaka tomografisi (TLC) ve sekiz tane fosfolipit standardı kullanılarak tespit edilmiştir.Araştırmada, bakterinin toplamda 6 tane fosfolipit içerdiği ve TLC üzerinde görünen 3 bantın minör (1,3-sn-fosfatidil-rac-gliserol sodyum klorür, 3-sn-fosfatidil L-serin (bovine brain), bir tanesi de standartlara karşılık gelmediği, 3 bantın ise majör olduğu (-rac-1,2, dipalmitol-gliserol-3fosfoetanolamine, DL-a-fosfoasidik asit dipalmitol) bir tanesi de standartlara karşılık gelmediği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: fosfolipit,TLC,sıcak su kaynağı Anoxybacillus, PM 058 Taşlıdere (Batman) Sıcak Su Kaynağından İzole Edilen Anoxybacillus ve Bacillus Cinsi Bakterilerin Antibiyotiklere Dirençlilikleri Reyhan GÜL GÜVEN1, Annarita POLI2, Kemal GÜVEN1, Barbara NICOLAUS2, Erhan ÜNLÜ1 1 Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Ögretmenligi ABD, Diyarbakır 2 Istituto di Chimica Biomolecolare, CNR, via Campi Flegrei n. 34, Pozzuoli, Napoli 80078 Italy rgguven@dicle.edu.tr Taşlıdere sıcak su kaynağı Batman ilinin Kozluk ilçesine bağlı Şelmo nahiyesinin 7 km kuzeybatısındadır. Su sıcaklığı 78°C ve pH’sı 6.7 civarındadır.Bu çalışmada, bu kaynaktan izole edilen ve morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal ve genetik analizler sonucunda Anoxybacillus ve Bacillus cinsi olduğu saptanan bakterilerin antibiyotiklere dirençlilikleri 2 farklı yöntemle test edilmiştir. Çalışmada 18 tane farklı antibiyotik kullanılmıştır.Bu çalışmada Anoxybacillus cinsi bakterinin Penisilin 2iu, Chloromfenicol 10 mcg, Nystatin 100 iu, Ampicilin 25 mcg, Lincomiysin 15 mcg, Fusidik asit 10 mcg, ve Bacitrin 10 iu’a dirençli olduğu aynı kaplıcadan izole edilen Bacillus cinsi bakterinin ise yalnız Nystatin 100 iu ‘a dirençli olduğu tespit edilmiştir. Bacillus cinsi bakterinin bu durumu dikkat çekicidir. Anahtar Kelimeler : Antibiyotik, Anoxybacillus, Bacillus PM 059 Fındık Zararlısı Xyleborus dispar’dan İzole Edilen Bacillus thuringiensis’e Ait cry3Aa (δendotoksin) Geninin Klonlanması, Karakterizasyonu ve Ekspresyonu Demet MERT1, Hatice KATI2, Kazım SEZEN1, Zihni DEMİRBAĞ1, Remziye NALÇACIOĞLU1 1 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, 61080, Trabzon 2 Giresun Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, 28100, Giresun demetmert@ktu.edu.tr Son yıllarda yapılan çalışmalar ve gözlemler ürün veren kaynağı kurutarak verimi azaltan ve fındık bahçelerinde yoğun olarak bulunan Xyleborus dispar (Fabricius)’ın önemli bir zararlı olduğunu göstermiştir. Dalkıran olarak bilinen Xyleborus dispar (F.) (Coleoptera: Scolytidae) polifag bir zararlıdır. Konukçuları arasında fındıktan başka meyve ağaçlarından elma, armut, erik, şeftali, kayısı, badem, kestane, vb. ile gürgen, çınar, meşe, kavak, karaağaç, söğüt, kayın, kızılağaç, ıhlamur gibi orman ağaçları bulunmaktadır. Daha önce yürütülen çalışmalarımızda Karadeniz bölgesinde fındık ağaçlarından toplanan Xyleborus dispar zararlısından bakteri izolasyonu yapılmış ve izole edilen bu bakteriler arasında bir tanesinin Bacillus thuringiensis olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmada Xyleborus dispar’dan izole edilen B. thuringiensis’in, üniversal primerler kullanılarak yapılan PCR analizi sonucunda, bu bakterinin cry3 genini içerdiği tespit edildi. Yapılan biyoassay çalışmaları sonucunda bakterinin Coleoptera ordosuna ait olan Agelastica alni larvaları üzerinde %100 öldürücü etkiye sahip olduğu belirlendi. Genin ait olduğu cry3 alt grubunu belirlemek için cry3 sınıfına ait daha özel primerler kullanıldı ve genin kodlayan bölgesi bütünü ile bakteri genomundan PCR ile çoğaltıldı. Çoğaltılan gen PGEMT vektörüne klonlandı ve dizin analizi yapıldı. Elde edilen sıranın 260 19. Ulusal Biyoloji Kongresi literatürdeki cry3 genleri ile karşılaştırılması sonucu bu bakteriye ait cry3 geninin Bacillus thuringiensis subsp tenebrionis’in sahip olduğu cry3Aa ile %100 benzer olduğu belirlendi. Bu gen tarafından üretilen proteini belirlemek için genin kodlayan bölgesi ekspresyon vektörü pET28a’e klonlandı ve cry 3Aa proteininin ekspresyonu gerçekleştirildi. Ekspresyon vektörü tarafından ekspreslenen cry3Aa proteini izole edildi ve SDS-PAGE analizi yapıldı. Neticede 73 kDa’luk bir protein bandı belirlendi. Böylece daha önce tanımlanan bu bakterinin içermiş olduğu toksin geninin detaylı identifikasyonu yapıldı. Sonuç olarak, Xyleborus dispar’dan izole edilen ve detaylı identifikasyonu yapılan B. thuringiensis’in, bakterideki insektisidal toksininin veya toksin geninin zirai mücadele amacıyla kullanılabileceği bu çalışma ile belirlenmiş oldu. Anahtar kelimeler: Bacillus thuringiensis, cry3Aa δ-endotoksin, Xyleborus dispar, fındık zararlısı PM 060 Halk Sağlığı Açısından Önem Arzeden Zararlı Arthropodların Mücadelesinde Mikrobiyal Pestisitlerin Kullanılma Olanakları Engin KILIÇ1, Ömer Faruk ALGUR2, Mehmet Nuri AYDOĞAN2, Salih DOĞAN3, Fatih SEZEK3 1 Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Dadaşkent, Erzurum 2 Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Erzurum 3 Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı, Erzurum erzurumlue@hotmail.com Günümüze kadar halk sağlığı açısından önem arz eden zararlıların mücadelesi kimyasal ilaçlarla yapılmış, özellikle II. dünya savaşından sonra sentetik organik maddelerin sentezi ve zararlılara karşı aşırı kullanımı sonucu, bu kimyasal maddelerin birçok olumsuz etkileri ortaya çıkmıştır. Bunun sonucu olarak zararlılarla mücadelede kimyasal mücadele dışındaki mücadele yöntemlerine önem verilmeye başlanmış ve biyolojik mücadele önem kazanarak zararlıların doğal düşmanlarının tespiti ve biyolojik mücadelede kullanılma olanaklarının araştırılmasına ağırlık verilmiştir. Doğadaki canlıların popülasyonları beslenme ilişkisinin gereği olarak belirli bir dengede devam etmektedir. Zararlı türler ile beslenen birçok canlı türü vardır. İşte, bu canlılar, zararlıları baskı altında tutarak popülasyon artışını sınırlamaktadırlar. Bu canlılara doğal düşman adı verilir. Zararlıların popülasyonlarını ekonomik zarar eşiğinin altında tutmak amacıyla, zararlıların predatörleri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Biyoloji Bölümü, TRABZON parazitoyitleri, patojenleri kullanılarak yapılan mücadele çalışmalarına “Biyolojik Mücadele” adı verilir. Halk sağlığı açısından önem arz eden zararlı arthropodlara karşı insan ve çevreye dost mikrobiyal pestisitlerin kullanımı günümüzde ön plana çıkmıştır. Mikrobiyal pestisitler entomopatojenlerden elde edilir. Entomopatojenler parazit mikroorganizmalar olup konukçularının ölümüne sebep olurlar. Ölen konukçu binlerce mikroorganizmayı etrafa dağıtır. Özellikle, rüzgar ve yağmurun etkisiyle yayılma alanı geniş alanları kapsar. Patojenlerin, konukçu içerisinde çok hızlı çoğalmaları ve küçük cesametli olmaları sebebiyle kitle halinde üretimleri kolay olmaktadır. Zararlılarla mücadelede; fungus, bakteri, virüs ve protozoonların bizzat kendileri, öldürülmüş formları veya üretmiş oldukları metabolitlerden yararlanılmaktadır. Dünyada giderek artan çevre bilinci, sentetik pestisitlerin insan ve çevre sağlığına olumsuz etkileri, doğal dengenin bozulması gibi sebepler sonucu son yıllarda mikrobiyal pestisitler üzerinde daha yoğun çalışmalar yapılarak birçok biyopreparatın piyasaya verilmesine sebep olmuştur. Günümüzde kullanılan mikrobyial pestisitlerden, 104 bakteri, 44 nematod, 12 fungus, 8 virüs ve 6 protozoon preparatının bulunduğu belirtilmektedir. Keza insan sağlığı açısından önem arz eden böcek ve akarların mücadelesinde entomopatojen bakterilerden Bacillus thringiensis, funguslardan Beauveria bassiana ve virüslerden ise baculovirüsler kullanılmaktadır. Bu çalışmada insan sağlığını tehdit eden böcek ve akarlar belirtilmiş ve bu zararlılarla mücadelede entomopatojenlerin kullanılma imkanları literatür ışığında tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: İnsan sağlığı, zararlı böcek ve akarlar, biyolojik mücadele, mikrobiyal pestisitler PM 061 Lymantria dispar (Lepidoptera: Lymantriidae)’dan elde edilen bakterilerin identifikasyonu İsmail DEMİR1, Kadriye ÖZCAN1, Hacer MURATOĞLU1, Agah İkbal İNCE2, Zihni DEMİRBAĞ1 1 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, 61080, Trabzon 2 Giresun Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Giresun idemir@ktu.edu.tr Bir orman zararlısı olan Lymantria dispar, başta meşe olmak üzere birçok geniş yapraklı orman ağacında zarar oluşturmaktadır. Ayrıca, elma, armut, erik, kayısı, kestane ve fındık gibi birçok meyve ağacında zararlar meydana getirerek önemli ürün ve ekonomik kayıplara neden olurlar. 261