Diabetes Mellitus

Diabetes Mellitus (DM),
insülin salınımı, insülin
etkisi veya bu faktörlerin
her ikisinde de bozukluk
olması sonucunda ortaya
çıkan hiperglisemi ile
karakterize kronik
metabolik bir hastalıktır.
pankreas
Klinik Bulgu ve Belirtiler
Polidipsi
Poliüri
Polifaji
Kilo kaybı
Yorgunluk
Ciltte kuruma
Kaşıntı
Ayaklarda
uyuşma
Bulanık görme
İdrar yolu
enfeksiyonları
Mantar
enfeksiyonları
Diyabet Tanı Kriterleri
Açlık Plazma Glukozu (APG)
>_126 mg/dl
Rastlantısal Plazma Glukozu+ diyabet
semptomları
>_200 mg/dl
Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT)’nde 2. st
plazma glukozu
>_200 mg/dl
HbA1C
>_%6.5
TIP 1 DM
Pankreasta insülin üreten beta hücrelerinin çeşitli
sebeplere bağlı olarak harap olması ile oluşan kronik,
otoümmin bir hastalıktır.
Tip 1 Diyabette Tedavi Hedefleri
 Kan glukoz regülasyonunu sağlamak
 Komplikasyonları önlemek ve ilerlemesini durdurmak
 Büyüme ve gelişmenin fizyolojik süreçte olmasını
sağlamak
 Enfeksiyon sıklığı ve şiddetini azaltmak
 Yaşam kalitesini artırmak
TEDAVİ
Enjeksiyon ile insülin replasmanı halen tek tedavi
şeklidir.
Adacık hücresi naklinin başarı düzeyi düşüktür.
Pankreas nakli majör cerrahi girişim gerektirir.
DİYABETİN AKUT KOMPLİKASYONLARI
Diyabetik Ketoasidoz
Hiperosmolar Hiperglisemik
Durum
Hipoglisemi
DİABETİN UZUN VADELİ
KOMPLİKASYONLARI
 Diyabetik retinopatiye bağlı görme bozukluğu ve körlük.
 Diyabetik nefropatiye bağlı böbrek yetmezliği ve
hipertansiyon.
 Diyabetik nöropatiye bağlı ağrı, parestezi, adale zayıflığı ve
otonomik fonksiyon bozukluğu.
 Makrovasküler hastalığa bağlı kalp hastalığı, periferik
vasküler hastalık ve inme.
DİYABETİK KETOASİDOZ
DKA, insülin eksikliği ve insülin karşıtı
hormonların aşırı salgılanması sonucu gelişen,
hiperglisemi/glikozüri,
ketonemi/ketonüri ve
metabolik asidoz
ile seyreden DM’nin akut ve önemli bir
komplikasyonudur.
Diyabetik Ketoasidoz Nedenleri
Mutlak insülin eksikliği
 T1 DM’nin başlangıç döneminde
 Yetersiz insülin kullanımı ya da kullanılmaması
 Yanlış ölçüm ya da başka nedenle insülin dozunun
azaltılması
 İnsülin pompası kullanırken kateter tıkanması ya da
başka bir nedenle insülin gelmemesi
 Sürekli aynı yere insülin yapılması ve enfeksiyon
oluşması sonucu emilim yetersizliği
Görece insülin eksikliği
İnsülin gereksiniminde artış;
 Enfeksiyonlar
 Travma, yanık
 Steroid kullanımı,cushing
sendromu
 Emosyonel stresler
resim
Bulgular
 Poliüri, polidipsi, polifaji, kilo kaybı, halsizlik
Karın ağrısı, bulantı, kusma
Dehidratasyon
Kusmaul solunum, ağızda aseton kokusu
Genellikle sıcak, kuru kırmızı cilt, taşikardi,
hipotansiyon
KOMA
Laboratuvar
 Hiperglisemi:
Kan glukozu >250 mg/dl
 Ketonemi (> 0.6 mmol/L)
 Asidoz (pH < 7,30)
 Plazma HCO3(< 15 mEq/L)
 Ketonüri ve glukozüri
resim
TEDAVİ
DKA yakın bir izlem ve dinamik bir tedavi yaklaşımı
gerektirir.
1) Sıvı ve elektrolit tedavisi
2) İnsülin tedavisi
3) DKA neden olan tıbbi ve cerrahi sorunların tedavisi
SIVI VE ELEKTROLİT TEDAVİSİ
Sıvı elektrolit tedavisi yavaş verilmeli
24-48 saat içinde ortalama 36 saat
 Sıvı gereksimi : idame sıvı+ kayıp sıvı miktarı
 Elektrolitler: Sodyum, Potasyum, Fosfat ve Glukoz
içerikleri dikkatle ayarlanmalı.
Hasta idrara çıktıktan sonra, plazma K+ düzeyine göre
rehidrasyon sıvısına 30 mEq/L yada daha fazla olacak
şekilde eklenir.
Kan pH’sı 6.9 veya daha düşük ise ve hasta yetersiz
solunum belirtileri gösteriyorsa HCO3 4-6 saat infüzyon
şeklinde gönderilir.
Kan şekeri hızlı ve ani bir şekilde düşürülmez
(Beklenen kan şekerinin saatte 70-100 ve altında
azalması).
KAN ŞEKERİNE GÖRE MAYi
DEĞİŞİMLERi
KAN ŞEKERİ
MAYİ
500 MG/DL VE ÜZERİNDE İSE
SF
500-250 MG/DL
2/3 SF
250-100 MG/DL
1/3 SF
100 MG/DL VE ALTINDA İSE
%10’LU MAYİ
DKA’DA İNSÜLİN TEDAVİSİ
İkinci bir damar yolu farklı bir ekstremiteden açılır
Yükleme mayiden sonra başlanır
İnsülin sete yapıştığı için 4-6 saatte bir seti ile birlikte
değiştirilir
500 cc SF içerisinde 1.7 Ü kg/gün insülinli mayi, dakikada
10 damla olacak şekilde ayarlanarak gönderilir.
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
Her saat KŞ, 2 saatte bir keton, 4 saatte bir KG takibi
yapılır.
Vital bulguları sık aralıklarla alınır.
Çocuğun bilinç düzeyi değerlendirilir.
Çocuğa ve ailesine çocuğun bir süre hiç birşey
yemeyeceği ve içmeyeceği söylenir.
DKA NIN ORAL ALIMA BAŞLAMA
KRİTERLERİ
KŞ 200- 250 mg/dl civarında ve şuuru açık ise
Kan PH sı 7.35 ve üzeri ise
HCO3 degeri 15 ve üzeri ise
Oral alma isteği varsa
Kusmuyorsa , sc insüline geçilir
 İnsülin dozu 1-1,5 ü /kg /gün hesabıyla 4 doza bölünerek
yapılır.
30 dk sonra mayileri kapatılır.
DKA NIN ORAL ALIMA BAŞLAMA
KRİTERLERİ-2
Kalorisi 40kkal/kg/gün olacak şekilde hesaplanır.
Hesaplanan kalorinin ¼ ü ilk 6 saatte limonata şeklinde,
2. 6 saatte %10 arttırılarak ayran şeklinde,
3. 6 saatte de R-2 Sulu Diyet şeklinde verilir.
Daha sonra çocuğun yaşı ve cinsiyetine uygun olan
günlük alması gereken kalori miktarı hesaplanır ve
kristalize insülin diyeti şeklinde devam edilir.
Kliniğimizde diyabetli hastaları
yaklaşık 10 gün takip ediyoruz.
Hastanın kan şekeri regülasyonu sağlandıktan sonra
(insülin ihtiyacı kg’a 0,5 – 1 Ünite)
6 yaşın üzerindeki çocuklar için yoğun insülin
tedavisine geçilir.Günlük insülin dozunun %40’ı
yatmadan önce uzun etkili bir insülin analogu
(lantus,levemir) olarak yapılır.
Günlük insülin dozunun kalan kısmı da 3’e bölünerek
öğünlerden önce kısa etkili bir insülin analogu
(humalog, novorapid) olarak yapılır.
Yeme ve fiziksel aktivite alışkanlıkları, beslenme
durumu, kilo değişimlerinin izlenmesi
Diyabet eğitim durumunun sürekli takibi
Hiperglisemi ve hipoglisemi ataklarının takibi
Diyabetik komplikasyonların izlenmesi konuları
hakkında diyabet hemşiresi ve diyetisyen ile işbirliği
halinde eğitimleri verilir.
EĞİTİM