Denetimde atık yönetimi, çevrimiçi uygulamaları

DENETİMDE ATIK
YÖNETİMİ ÇEVRİMİÇİ
UYGULAMALARI
Arzu NURAY
ŞUBE Müdürü V.
İçerik
Atık Yönetimine İlişkin Genel Prensipler
Mevzuat - Sorumluluklar
Bilgi verme zorunluluğu
Çevrimiçi Uygulamalar
Atık Beyan Sistemi (TABS/ABS)
Mobil Atık Takip Sistemi (MoTAT)
Kütle Denge Sistemi (KDS)
ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL PRENSİPLER
Atıkların, çevreye
zarar verecek şekilde,
ilgili yönetmeliklerde
belirlenen
standartlara ve
yöntemlere aykırı
olarak doğrudan ve
dolaylı biçimde alıcı
ortama verilmesi
yasaktır. (Madde 8)
Kirleten
öder
(Madde 8)
ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL
PRENSİPLER
 ÇEVRE KANUNU 11. MADDE;
Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda oluşan
atıklarını alıcı ortamlara doğrudan veya dolaylı vermeleri
uygun görülmeyen tesis ve işletmeler ile yerleşim birimleri
atıklarını yönetmeliklerde belirlenen standart ve yöntemlere
uygun olarak arıtmak ve bertaraf etmekle veya ettirmekle
ve öngörülen izinleri almakla yükümlüdürler
ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN
GENEL PRENSİPLER
Atık üreticileri atıklarını en az düzeye
düşürmelidir.
Atıkların üretiminin/zararlarının
önlenmesi/azaltılması
Atıkların geri kazanılması
Geri kazanılabilen atıkların kaynağında
ayrı toplanması
Geri kazanım imkânı olmayan atıklar,
yönetmeliklerle belirlenen uygun
yöntemlerle bertarafının sağlanması
Atık geri kazanım, geri dönüşüm ve
bertaraf tesislerini kurmak ve işletmek
isteyen gerçek ve/veya tüzel kişiler,
Bakanlıktan lisans almakla yükümlüdür.
Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin
ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik
Atık Yönetiminde Genel
Prensipler
Evsel atıklar hariç olmak üzere, atık
taşıma ve/veya toplama işlerini yapan
kurum veya kuruluşlar Bakanlıktan
lisans almak zorundadır.
Tehlikeli atıkların ithalatı yasaktır.
Bilgi verme ve bildirim yapma yükümlülüğü
YÜKÜMLÜLÜKLER
Kayıt tutma
Atık üreten tesis ve işletmeler
ile bertaraf ve geri kazanım
işlemlerini yapan kişi,
kurum ve kuruluşlar kayıt
tutmakla yükümlüdürler.
• atığın kod numarası,
•atık miktarı,
•atığın kaynağı,
•gönderildiği tesis,
•taşıma şekli,
•atığın EK-II A ve EK-II B’de belirtilen
yöntemlere göre tabi tutulduğu işlemler
MUAFİYET
YOK
Atık Veri Döngüsü
Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlüğü
Çevre ve
Şehircilik
Bakanlığı
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
Atık Üreticileri
Madde 9-(g) bendi: “Atık beyan formunu her yıl takip
eden yılın en geç Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla
ait bilgileri içerecek şekilde Bakanlıkça hazırlanan web
tabanlı programı kullanarak doldurmak, onaylamak ve
çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını
saklamakla” yükümlüdür.
TEHLİKELİ ATIK BEYAN SİSTEMİ - TABS
Atık Beyan Formu Genel Görünüm
1- Genel Bilgiler
2- Sektör Bilgisi
(NACE kodu)
3-Atık Bilgisi
4- Onay
BEYAN EDİLECEK ATIKLAR
Atıklara ilişkin veriler;
• Atık kodu (6 haneli)
• Atık yağ ise kategorisi
• Atık miktarı
• Ölçü birimi
• İşlemin nerede yapıldığı
(Tesis içi/ Tesis Dışı/ Stok
/İhracat)
• Geri kazanım /bertaraf
yöntemi (R ve D kodları)
• Geri kazanım /bertaraf tesisi
bilgisi
TIBBİ ATIKLARIN BEYANI
2012 yılı beyanı yapmamış olan tesisler
bu yıl sonuna kadar (2013)
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinden
«Uzatma Süresi» talep edebilmektedirler.
ATIKLARIN
TAŞINMASINA
İLİŞKİN ESASLAR
Atıkların taşınması ile
ilgili firma ve araçlar
lisans almak
zorundadır
Atıkların taşınması bu
iş için lisans almış
kişi ve kuruluşlarca
taşınan atığın
özelliğine uygun
araçlarla yapılmalıdır
Atık taşıma sürecinde
Ulusal Atık Taşıma
Formlarının
bulundurulması
zorunludur
ATIK TAŞIMAYA
İLİŞKİN MEVZUAT
- Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği
- AYKY, BAYKY, APAKY, Tıbbi AKY
- Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Yönetmelik
2005/11 sayılı Taşıma
Genelgesi
Atıkların Karayolunda
Taşınmasına İlişkin
Tebliği
( RG: 18.01.2013 28532 )
ULUSAL ATIK
TAŞIMA FORMU
Form 4 Nüshadan oluşur
A, B, C, D
E (Uluslar arası Taşıma
için kullanılır)
A ve C nüshaları 2şer
adet
A
A
B
C
C
D
ATIK VERİ
DEPOSU
16
Ulusal atık taşıma
formu döngüsü
C1
Atık
B C1
Üreticisi
D
Taşıyıcı
Lisanslı Atık
Geri Kazanım/
Bertaraf
Tesisi
C2
D
B
İl Müdürlüğü
D
A1
A1
A2
“Atıkların Karayolunda Taşınmasına
İlişkin Tebliğ”
Amaç
• Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-IV atık
listesinde yer alan atıkların karayolu ile taşınmasına dair
esasların belirlenmesidir.
Kapsam
• Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-IV Atık
Listesinde yer alan tehlikeli atıklar ile taşınması kendi mevzuatı ile
kurala bağlanmış olan özel atıkların karayolu ile taşınmasına dair
esasları kapsar.
Kapsam
dışı:
• Maden atıkları, ambalaj atıkları, tehlikesiz atıklar ve radyoaktif
atıklar,
• Uluslararası anlaşmalar ile savaş hali ve olağanüstü hallerde
uygulanacak mevzuat hükümlerine göre yapılan taşıma işlemleri ve
Türk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Türk Silahlı Kuvvetlerinin
temsilcilerinin eşlik ettiği araçlarla yapılan taşıma işlemleri,
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM- Mobil Atık Takip Sistemi
MoTAT
• Her bir taşıma işlemine ilişkin bilgilerin kaynağında kayıt
altına alınması,
• Yüklü araçların seyir halindeyken izlenmesi
MoTAT • Bu şekilde tehlikeli atık taşıma işlemlerinin etkin bir
Sistemin tanımı
şekilde izlenmesi ve denetlenmesi
ve hedefi:
Sisteminin
kullanıcıları:
•
•
•
•
•
Bakanlık ilgili birimleri,
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri,
Atık üreticileri
Lisanslı geri kazanım/bertaraf tesisleri
Lisanslı atık taşıma firmaları
Taşıma Lisansı Alan Firma ve Araçların
Kayıt Altına Alınması
http://cbs.cevre.gov.tr/Motat/TumLisanslar.zul
MoTAT- Mobil Atık Takip Sistemi
ATIK AKIŞININ ETKİN BİÇİMDE İZLENMESİ
UYGUNSUZ TEHLİKELİ ATIK TAŞIMASININ, GERİ
KAZANIMININ VE BERTARAFININ ÖNLENMESİ
ATIK ÜRETİCİLERİNİN EKSİK ATIK BEYANLARININ
TESPİTİ
RAPORLAMALARININ DOĞRU ve EKSİKSİZ
YAPILABİLMESİ
ACİL MÜDAHALELERİN EN KISA SÜREDE
YAPILABİLMESİ
Atıkların Taşınması
Sırasında Elde Edilen Veriler
MoTAT- Mobil Atık Takip Sistemi
cihaz: Atık taşıyan araçlar üzerine
monte edilecek, araç konum bilgisi başta
olmak üzere aracın durumuna ve seyrine
ilişkin bilgiler ile Ulusal Atık Taşıma Formu
bilgilerinin kaydedilmesini ve Araç Takip
Servis Sağlayıcısına gönderilmesini sağlayan
ve en az bir GPS modülü, mobil iletişim
modülü, veri giriş panelinden oluşan cihazı,
 Mobil
Kütle Denge Formu Nedir ?
Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve
Lisanslar Hakkında Yönetmelik (R.G.
29.04.2009-27214) kapsamında;
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından geçici
faaliyet belgesi veya çevre lisansı almış atık
geri kazanım ve bertaraf tesislerinin lisans
şartlarına uygun olarak çalışıp çalışmadığını
kontrol edilmesi, izlenmesi ve atıklara ilişkin
verilerin değerlendirilmesi amacıyla
kullanılmakta olan formlardır.
Kütle Denge Uygulamasının
Amacı
Geçici faaliyet belgesi veya
çevre lisansı almış atık geri
kazanım ve bertaraf
tesislerinin;
• kabul ettikleri atıkların,
• yakma prosesi sonucu
ortaya çıkan ısıl güç
toplamlarının,
• diğer prosesler
sonucunda oluşabilecek
nihai ürün ve atıkların
Kayıt altına alınması
Raporlanması
İzlenmesi
KÜTLE DENGE ANA BİLEŞENLERİ
Tesise kabul edilen
atıklar
Ulusal Atık Taşıma Formu
Tesise kabul
edilen atıklar
Atıktan üretilen
ürünler
Kütle denge
tablolarının
olmazsa
olmazları
Bakiye atıklar
Atıklara uygulanan
işlemler ( R ve D kodları)
Kütle Denge Formu Kullanımı
- Ulusal
Atık Taşıma
Formu (UATF) ile taşınan
atıkların tesise kabulü
(Gelen UATF)
Nihai ürün bilgileri /
toplam ısıl güç
bilgileri
Geri kazanım/bertaraf (R/D)
kodlarına göre gerçekleştirdikleri
işlemler
Fire (buharlaşan su vb.) bilgileri
Prosesleri sonucu oluşan atıkları
(Giden UATF)
ONAY
Kullanım amaçları
Lisanslı geri kazanım/bertaraf tesisleri tarafından oluşturulan
kütle denge verileri kamu kurumları ve sanayiciler tarafından
değerlendirilmektedir
Kamu kurumları
Geri kazanım/bertaraf tesisleri
Çalışma verimi
hesaplayabilir
Verimlerini artırmak için
geri kazanım/bertaraf
prosesleri üzerinde
araştırma yapabilirler
.
Etkin denetim ve
kontrol sağlanır.
Geri kazanım/bertaraf
ile ilgili dinamik raporlar
oluşturabilirler (geri
kazanılan atık miktarı,
geri kazanım/bertaraf
bölgesel dağılım vb.)
Ülkenin geri
kazanım/bertaraf tesis
ihtiyacı belirleyebilirler
Arzu NURAY
arzu.nuray@csb.gov.tr