22 Nisan 2011 Ara Malı Dış Ticareti ve Cari İşlemler Dengesi 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 40,000 140.0 20,000 120.0 0 100.0 Cari İşlemler Dengesi Ara Malları Dengesi -20,000 80.0 -40,000 60.0 -60,000 40.0 -80,000 20.0 Büyüme (% x 3000) -100,000 * Yatırım Malları, Tüketim Malları, Hizmetler, Gelir, Cari Transferler Reel Kur Endeksi Milyar $ ve % Büyüme x 3000 Diğerleri * Reel Kur Endeksi (2003=100) 0.0 2 Ara Malı İthalatı ve Sanayi Üretimi 130 2005=100 125 120 Endeks 115 110 105 100 95 90 85 80 r=0,86 Sanayi Üretim Endeksi Ara Malı İthalat Endeksi Ara malı ithalatı ve sanayi üretimi arasında %86 düzeyinde anlamlı bir ilişki vardır. 3 Yatırım/Ara/Tüketim Malları Dış Ticareti 2010 SNA ADI YATIRIM MALLARI ARA MALLARI TÜKETİM MALLARI DİĞERLERİ Genel Toplam İthalat milyon $ Pay (%) İhracat milyon $ Pay (%) 28.820 15,5 11.774 10,3 131.397 70,8 56.362 49,5 24.734 13,3 45.352 39,8 546 0,3 411 0,4 185.497 100,0 113.899 100,0 4 GİTES- Amaç Girdi Tedarik Stratejisi Tüm tedarik zincirinde daha fazla katma değerin Türkiye’de bırakılması, ara malı ithalat bağımlılığının azaltılması, tedarik sürekliliği ve güvenliği ile ihracatta sürdürülebilir küresel rekabet gücü artışının sağlanması 5 GİTES - Hedef • Kısa dönemde ihracata dönük üretimde daha etkin ve düşük maliyetli girdi tedariği açısından izlenecek yol haritasını oluşturmak. • Orta ve uzun dönemde, ihracatın ara malı ithalatına bağımlılığını azaltıcı ve tedarik güvenliğini sağlayacak nitelikte politikalar geliştirmek. Ara malı üretimini artırmak, kaynak verimliliğini sağlamak. 6 GİTES – Politika Önerileri Merkezi veya sektörel girdi tedarik sistemi oluşturmak. Özel sektörün girdi satın alım planlamasını destekleyecek mekanizmaları geliştirmek. Yurt dışına yönelen Türk yatırımlarını ihtiyaç duyulan girdi alanlarına yönlendirmek, Girdi tedariki için gerekli lojistik düzenlemelere destek vermek. Bölgesel dış ticaret stratejilerine ve STA ve Tercihli Ticaret gibi anlaşmalara girdi tedarik konusunu yansıtmak. 7 GİTES - Yöntem • Sektörel çalışma grupları kuruldu. ARA MALI İTHALATININ SEKTÖRLERE** GÖRE DAĞILIMI (2010) DEMİR- DEMİR DIŞI METAL ve MADENCİLİK* % 28,5 OTOMOTİV ve MAKİNA % 19,2 KİMYASALLAR % 21,6 TARIM % 7,5 TEKSTİL % 9,9 * Mineral yakıtlar ve yağlar (bitümenli taşkömürü ve antrasit hariç) dahil edilmemiştir. ** DTÖ SITC Sektörel Sınıflaması baz alınmıştır. 8 GİTES - Yöntem DTM Ön Çalışma Raporları Sektör Görüşmeleri Kurul Toplantısı Çalıştay Kurul Toplantısı Eylem Planı 9 Tarım Dışı Hammadde Fiyatları Kaynak: UNCTAD Demir cevheri, Alüminyum, Bakır, Nikel, Kurşun, Çinko, Kalay, Altın ve Gümüş 10 Hammadde/Girdi Tedarik Stratejileri AB, ABD, Japonya, Güney Kore ve Çin, hammadde/girdi tedarik stratejileri ile küresel ekonomiye yön veriyor... 11 Çin’in Madencilik Yatırımları Kaynak: Beijing Axis Analysis 12 İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu I. Toplantı (12 Temmuz 2010) II. Toplantı • Girdi Tedarik Stratejisi • Demir-Çelik (23 Eylül 2010) III. Toplantı (10 Aralık 2010) IV. Toplantı (25 Şubat 2011) V. Toplantı (3 Mayıs 2011) • Demir-Çelik • Otomotiv • Makina • Otomotiv • Makina • Otomotiv 13 Demir Çelik Girdileri • GİTES kapsamında yapılan demir-çelik sektörü çalışmaları sonucunda HURDA DEMİR CEVHERİ KOKLAŞABİLİR KÖMÜR VE ANTRASİT FERRO ALYAJLAR ELEKTROD VE REFRAKTER 14 Hurda ÖNEMİ •2008’de 9 milyar dolar, 2010’da ise 7,1 milyar dolar ithalatla 1 numaralı ara malı ithal kalemi…. •Bu değerler, 2008 ve 2010 yılları için Türkiye’nin dış ticaret açığının sırasıyla %13 ve %10, cari işlemler açığının ise %21 ve %15’ine denk gelmektedir. •Ham çelik üretiminin %70’i hurdaya dayalı ark ocaklı (EAO) tesislerde…. •2015’te 34 milyon ton ihtiyaç… 15 Hurda Türkiye demir-çelik hurda ve döküntülerinde yeterlilik oranı en düşük olan ülkedir. Türkiye ithalata bağımlılık oranı en yüksek ülkedir. Kaynak: World Steel In Figures (WSIF) 2009 16 Hurda Türkiye dünyanın 1 numaralı hurda ithalatçısıdır. Ne fiyat belirlemede, ne de arzı şekillendirmede söz hakkı vardır. Kaynak: TRADEMAP 17 Hurda ÇÖZÜM • Kısa ve Orta Vadede: Alımda güç birliği, yaratılan sinerjinin değerlendirilmesi • Orta ve Uzun Vadede: İç kaynağın geliştirilmesi 18 Demir Cevheri ve Kömür • Entegre Demir Çelik tesislerimizin üretiminin ana girdileri… • Cevherde üç şirket toplam dünya ticaretinin yaklaşık %70’ini yapar… • Son 10 yıldaki hızlı hammadde fiyat artışlarıyla beraber dikey entegre firmaların çok büyük maliyet avantajı… 19 Demir Cevheri ve Kömür Hammaddenin etkin tedariki açısından iki seçenek • Yurt içi maden yatırımları: Maden rezervi tespit çalışmaları, teknik inceleme ve analizleri Alt yapının geliştirilmesi (demir yolu ve kara yolu) Yüksek maliyetli zenginleştirme tesislerinin kurulması • Yurt dışı maden yatırımları: Kamu öncülüğünde çeşitli sigorta mekanizmaları geliştirebilir mi? Bu tür riskli yatırımların özendirilmesinde veya gerçekleştirilmesinde nasıl bir yol izlenebilir? 20 Enerji FERRO ALYAJLAR ELEKTROD ALÜMİNYUM BAKIR 649 mln $ + 161 mln $ + 1,8 mlr $ + 750 mln $ = 3,4 milyar $ !!!!!!ENERJİ YATIRIMLARI!!!!! 21 GİTES - Makina Soğutma Cihazlarında Kullanılan Kompresörler GİRDİ TEDARİK ZİNCİRİ Bakır cevheri Bakır Konsantresi Blister Bakır Anot-Katot Bakır Bakır Ürün Hurda Demir Cevheri Demir-Çelik Ürünleri Kok. Kömür Ferro-Alyajlar Pik/Sfero Pik Aluminyum Ürün Külçe (İngot) Alumina Boksit 22 GİTES – Otomotiv Sanayii Türkiye’de Araç Üretimi Türkiye 2008’de; Hafif ticari araçta dünyada 7’nci, AB’nde 2’nci Otobüste dünyada 6’ncı AB’nde 1’,inci Türkiye 2009’da; Hafif ticari araçta dünyada 7’nci, AB’nde 1’inci Otobüste dünyada 9’uncu, AB’nde 2’nci 23 GİTES - Otomotiv Sanayii 5.000 civarında parça grubu Temel Girdiler Motor ve Aktarma Organları Metal Sac Plastik Kauçuk Elektronik ve Gömülü Yazılım Diğerleri Ar-Ge ve Test Merkezleri Lojistik altyapı 24 GİTES - Otomotiv Sanayii METAL ve SAC PLASTİK ve ENJEKSİYON KALIPÇILIK Vasıflı metal üretiminde kapasite ve kalitede sıkıntı Rekabetçi fiyat ve termin sorunları Pik ve dökümde kalite ve muhtemel tedarik sorunu Mühendislik plastiklerinde üretim eksikliği ve ithalat bağımlılığı Plastik enjeksiyon büyük kalıp üretiminin yetersiz oluşu 25 GİTES - Otomotiv Sanayii KAUÇUK ve SENTETİK KAUÇUK Tabii kauçuk tedarikinde yaşanan fiyat ve termin sıkıntısı ve % 100 ithalata bağımlılık Sentetik kauçuk üretiminin azalmasına bağlı artan ithalat bağımlılığı Otomotivde ihtisaslaşmış liman kurulması LOJİSTİK ALTYAPI Yurt içinde girdi kaynağı – üretim merkezi –yükleme limanları arasının demiryolu ağları ile bağlanması ve lojistik operasyon maliyetlerinin azaltılması Lojistik optimizasyonu sağlamak için, global tedarik zincirlerine ve pazara yakın lojistik merkezlerinin kurulması 26 GİTES - Otomotiv Sanayii MOTOR ve AKTARMA ORGANLARI Otomotiv sanayi ürünleri ara malı ithalatının %50’sinden fazlası Ana maliyet unsurlarından biri En düşük yerlileşme oranı Türkiye’nin Motor ve Aktarma Organları* Dış Ticaret Dengesi Milyon Dolar *HS:8407, 8408, 840991, 840999, 841330, 842123, 842131, 8511, 870840, 870850 27 GİTES - Otomotiv Sanayii MOTOR ve AKTARMA ORGANLARI Özgün ürün oluşturma konusunda tasarım hedefi eksikliği Yetersiz ölçek Pik, sfero döküm ve dövme sanayiinde eksiklikler Yetersiz işbirliği (Ana Sanayi - Yan Sanayi, Üniversite - Sanayi) Üniversitelerin altyapı eksiklikleri Kamu destekli öncü motor ve aktarma organları projeleri eksikliği 28 GİTES - Otomotiv Sanayii ELEKTRONİK ve GÖMÜLÜ YAZILIM Araç değerinde %30-35’lik pay Önümüzdeki 10 yılda %40-70’lik pay tahmini İnovasyonda %80’lik pay tahmini Motor ve Aktarma Organları Elektroniği Güvenlik Sistemleri Eğlence ve Bilgi Sistemleri Gövde, Şase ve Araç İçi Sistemler Kaynak: FTF 2010 BMW Group 29 GİTES - Otomotiv Sanayii ELEKTRONİK VE GÖMÜLÜ YAZILIM Yönlendirici rol oynayacak bir yapının eksikliği Ölçek ekonomisinin yetersiz oluşu Motor teknolojisindeki eksiklikler Tabana yayılmış yenilikçi bir yapıya duyulan ihtiyaç Büyüyen ve katma değeri hızla artan bu alanda Türkiye’de üretim bulunmamaktadır. 30 GİTES - Otomotiv Sanayii AR-GE VE TEST MERKEZLERİ Ar-Ge teşviklerinin parçalı yapısına bağlı yetersiz kullanım Sonuç ve uygulama odaklı bir üniversitesanayi ilişkisine duyulan ihtiyaç Birleştirici, yönlendirici, planlayıcı, odak proje geliştirmeyi destekleyici bir şemsiye yapı ihtiyacı Nitelikli Ar-Ge elemanı ihtiyacı Test merkezlerine yönelik tamamlanmamış yatırımlar Sanayinin ihtiyaçları doğrultusunda kamu-üniversite-sanayi entegrasyonunu sağlayacak odaklanmış Ar-Ge yapısının sağlanamamaktadır. 31 GİTES – Sonuç ve Değerlendirme GİTES Sorunları Çözerek İlerliyor… •Hurdada ortak dış alım girişimi ve iç kaynakların geliştirilmesi •Demir cevheri zenginleştirme tesislerinin teşviki •Stratejik girdilerde dış yatırımlar için politik risk sigortası •Motor ve aktarma organları Ar-Ge’sinde test yakıtları ithaline ilişkin ilerleme •Otomotiv ve elektronik sektörleri arasında işbirliği modeli oluşturulmasına dönük çalışma ve diğerleri … 32 TEŞEKKÜRLER