HIV/AİDS İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 1 Acquired Immune Deficiency Syndrome Kazanılmış Bağışıklık Eksikliği Sendromu İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 2 HIV Nedir? Human Immunodeficieny Virus (İnsan Bağışıklık Yetmezlik Virüsü) kelimelerinin baş harfleri ile adlandırılmış HIV virüs, bağışıklık sisteminin içine yerleşerek, bireyin bağışıklık sistemini zayıflatan bir virüstür HIV Pozitiflik Nedir? Kanında HIV virüsü bulunan kişilere HIV pozitif denir. Bu kişiler aynı zamanda kanında antikor bulunan seropozitif (Anti-HIV testi=ELISA testi pozitif) kişilerdir. İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 3 AIDS A; Acquired – Edinsel ;Çünkü genlerle geçmez, kişi enfekte olur yada edinir. I ; Immun ;çünkü vücudun immün sistemini etkiler. D ;Deficiency –Yetersizlik ; Çünkü immün sistemde yetmezlik oluşturarak gerektiği gibi çalışmasını engeller. S ; Syndrome – Sendrom ; Çünkü kişi çok geniş , farklı ve fırsatçı enfeksiyonlaraİZMİR maruz kalır. SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ AİDS li 4 HIV H ; Human-İnsan ;Çünkü bu virüs sadece insanları enfekte eder. I ; Immuno Deficiency – İmmün Yetmezlik ; Çünkü virüsün etkisi vücutta immün sistemde yetmezlik oluşturmak, düzenli çalışmasını önlemek yönündedir. V ; Virüs ; Bu organizma bir virüstür ve üremek için insan hücrelerine ihtiyaç duyar. İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 5 AIDS’in bulaşmadığı durumlar Aile yaşantısı, toplumsal yaşam El sıkışma, kucaklaşma, cilt temasları Sosyal öpüşme Yemek ve içki, tabak-kaşık-bardak Yüzme havuzu, banyo, tuvalet Giysi ve çamaşır Böcek ve sinek sokmaları İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 6 AIDS Nasıl Bulaşır? Üç şekilde bulaşır. Cinsel ilişki yoluyla Kan yoluyla Anneden bebeğe İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 7 •Cinsel bulaş açısından riskli davranışlar; *birden fazla partneri olmak *eşcinsellik *hayatını fuhuşla kazanmak *rastgele kişilerle cinsel ilişkiye girmek İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 8 Cinsel ilişki sayısı ile bulaşma riski doğru orantılı olarak artmakla birlikte, tek bir penetratif cinsel ilişkiyle de bulaşma olabilmektedir. İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 9 Kan Yoluyla Enfekte kan ve kan ürünleri Organ/sperm nakli Kanla bulaşık delici, kesici aletlerin kullanımı İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 10 Uyuşturucu madde kullananlar ortak enjektör kullanımı nedeniyle HIV riski taşırlar İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 11 Alkol, esrar, eroin, kokain, amfetamin gibi uyuşturucular doğru ve sağlıklı düşünmeyi engelleyerek, cinsel ilişki sırasında olumsuz davranışlara neden olabilir. İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 12 Anneden bebeğe Hamilelik sırasında placenta yoluyla Doğum sırasında vaginal sıvılarla Doğumdan sonra anne sütüyle İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 13 HIV günlük yaşamda aynı odada, büroda, sınıfta bulunmakla, aynı havayı solumakla bulaşmaz. İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 14 Anti-HIV Testi Nedir? Ne Zaman Yapılır? Nerelerde Yaptırılabilir? HIV vücuda girdiğinden itibaren, vücutta bununla savaşmak için özel antikorlar oluşur. Kandaki bu antikorların ELISA yöntemiyle saptanmasına Anti-HIV testi denir. Anti-HIV antikorların ELISA yöntemiyle ölçülebilecek düzeye ulaşması için 3 aylık bir süreye (pencere dönemi) ihtiyaç vardır. Bu nedenle test, bulaşma olduğu düşünülen tarihten 3 ay sonra yapılmalıdır. Anti-HIV testinin pozitif olması kanda HIV virusunun olduğunu gösterir.Ancak anti-HIV testinin yalancı pozitif çıkma ihtimali de vardır. Bu nedenle, kişinin HIV pozitif (seropozitif) olduğunu söyleyebilmesi için, Westernblood testi denen doğrulama testinin de yapılıp sonucunun pozitif olması gerekmektedir. Anti-HIV testi, üniversite hastanelerinin mikrobiyoloji laboratuarlarında, devlet hastanelerinin laboratuarlarında ve hıfzısıhha merkezinde İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ yaptırılabilir. BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 15 AIDS Hastalığının Belirtileri Nelerdir? Tekrarlayan ateş ve gece terlemesi Nedeni belirsiz hızlı kilo kaybı Boyun, koltuk altı ve kasık lenf bezlerinin şişmesi Sürekli yorgunluk İshal İştah azlığı Ağızda beyaz lekeler Deride değişiklikler Nedensiz kanamalar Geçmeyen öksürük veya nefes darlığı İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 16 AIDS Tedavisi? AIDS’in kesin tedavisi yoktur, bugün için ilaç kullanımı ile yalnızca hastalık belirtilerinin ortaya çıkışı geciktirilmektedir. İlerleyen hastalık ölümle sonuçlanmaktadır. Henüz AIDS’ten koruyucu bir aşı bulunamamıştır. İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 17 HIV ENFEKSİYONU BUZDAĞI GÖRÜNÜMÜ TÜM AİDS BULGULARI MEVCUT BİREYLER HIV İLE ENFEKTE OLAN ,KENDİNİ HASTA HİSSEDEN ANCAK HASTALIK BELİRTİLERİ TAM OLARAK TANIMLANAMAMIŞ BİREYLER Henüz tanı almamış (HIV POZİTİF ASEMPTOMATİK BİREYLER) 3 YIL İÇİNDE •%10’U BUZDAĞININ EN ÜSTÜNE GEÇER •%25’İ AIDS RELATED COMPLEKS-ARC (+) HALE GELİR •BUZ DAĞININ GÖRÜNEN YÜZÜNÜN HEMEN ALTINDA YER ALIRLAR İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 18 HIV/AİDS BUZDAĞI KANDA VİRÜS YÜKSEK AİDS HASTALARI SEROPOZİTİFLER KANDA VİRÜS AZ- HIV (+) TAŞIYICILAR- SEROPOZİTİFLER KANDA VİRÜS YÜKSEK- HIV(-) (SERONEGATİF PENCERE DÖNEMİ) VİRÜS KANA ULAŞMAMIŞ-HIV (-) (SERONEGATİFLER) İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 19 2004 Verilerine göre Türkiye de HİV/AİDS Vakalarının Yıllara Göre Dağılımı; YILLAR VAKA TOPLAM 1985 1 1 2 1986 2 3 5 1987 7 27 34 1988 9 26 35 1989 11 20 31 1990 14 19 33 1991 17 21 38 1992 28 36 64 1993 29 45 74 1994 34 52 86 1995 34 57 91 1996 37 82 119 1997 38 105 143 1998 29 80 109 1999 28 91 119 2000 46 112 158 2001 40 144 184 2002 48 142 190 2003 2004 TOPLAM HIV (+) İZMİR SAĞLIK 52 MÜDÜRLÜĞÜ145 BULAŞICI HASTALIKLAR 47 163 ŞUBESİ 551 1371 197 210 1922 20 2004 Yılı verilerine göre, Türkiye de HİV/AİDS Vakalarının Yaş Ve Cinsiyete Göre Dağılımı; YAŞ GRUPLARI ERKEK KADIN TOPLAM 0 11 3 14 1-5 4 7 11 5-9 3 7 10 10-14 4 3 7 15-19 19 32 51 20-24 126 140 266 25-29 189 96 285 30-34 251 75 326 35-39 184 43 227 40-49 217 53 270 50-59 106 46 152 60+ 50 18 68 BİLİNMEYEN 159 TOPLAM İZMİR SAĞLIK76 MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR 1323 599 ŞUBESİ 235 1922 21 2004 Yılı verilerine göre; Bulaşma Yollarına Göre HİV/AİDS Vakalarının Dağılımı; BULAŞMA YOLU ERKEK KADIN Homo/biseksüel cinsel temas TOPLAM 151 0 151 98 8 106 Homo/biseksüel cinsel temas+ damariçi madde bağımlılığı 5 0 5 Hemofili hastalığı 9 0 9 25 16 41 549 443 992 18 15 33 6 2 8 162 115 577 1323 599 1922 Damariçi madde bağımlılığı Transfüzyon yapılması Heteroseksüel cinsel temas Enfekte anneden bebeğe Nozokomial bulaşma Bilinmeyenler TOPLAM İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 22 RED RİBBON- KIRMIZI KURDELE Umut İlgi Destek İZMİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBESİ 23