sis - Denizcilik Bilgi Bankası


Yağmurun oluşmasında 2 işlem gerçekleşiyor;

Yoğunlaşma ve buharlaşma. Güneş ışığının
etkisi ile her gün yüz binlerce metreküp su
buharlaşarak atmosfere doğru yükseliyor. Ve
yükseldikçe soğumaya başlıyor. Öyle biran
geliyor ki su buharı sıcaklığın çok düşük olduğu
bir bölgeye geliyor.

Soğuk hava katmanına rastlayan buhar
tanecikleri havadaki toz parçacıklarına tutunarak
su damlaları haline dönüşüyor. Bunlar birleşerek
bulutları olusturuyor. Bu su damlacıklarının
yeryüzüne düşmesi yani yağmur oluşturması
için belirli bir büyüklüğe gelmesi gerekiyor. Bu
da yüz binlerce su damlacığının birleşmesi
anlamına geliyor. Yeterli büyüklüğe ulaşınca
yerçekiminin etkisiyle yere düşmeye başlıyor.
Bütün bu anlattığımız işlemler ise ortalama 8
gün sürüyor.

Sizlere bir soru;

Yağan yagmurun süresi neye baglı?

Bir bulutun yarısı yağmur olarak yağar bu da
tahminen 30 dakika sürer. Ama bulutlar devamlı
oluşursa yağmur günlerce yağar.

Peki hava kapalı olduğu halde bazen yağmur
yağmaz bunun sebebi ise; su damlalarının sıcak
ve kuru bir hava katmanından geçiyor olmasıdır.
Burada su damlaları yeniden buharlaşır ve
yağmur oluşmaz.

Hiç dikkatinizi çekti mi bilmiyorum, sağanak
yağmur yağarken ilk taneler her zaman daha
iridir. Bunun sebebi de yağmur damlalarının
yeryüzüne inerken soğuk ve nemli hava ile
karşılaşmasıdır. Soğuk ve nemli katmandan
geçen damlalar buharlaşmadan yeryüzüne
inerler. Bu sırada hacim yönünden büyüdükleri
gibi havanın nemini de aldıkları için daha da
büyürler. Ve sağanak yağmurda ilk taneler daha
büyük olur. Arkadan gelen damlalar ise nemi
azalmış bir katmandan geçtikleri için ilk
tanelerden daha küçüktür.

Yağmurun yağması için su damlalarının belirli
bir büyüklüğe gelmesi gerektiğin söylemiştik.
Bu da damlaların birbiri ile birleşmesi ile
olmaktadır. Bu birleşme 2 türlü olur;

Çarpışma ile birleşme.

Kristalleşme ile birleşme.

Buluttaki su tanecikleri rüzgarın etkisi ile bir
oraya bir buraya itilirler. Birbirlerine çarptıkça
birleşerek su damlacıklarını oluştururlar. Oluşan
su damlacıkları da kümeleşerek su damlalarını
meydana getirirler. Bu damlalar belirli bir
ağırlığa ulaşınca havadan daha ağır hale gelerek
yere yağmur olarak düşerler.
 2-Kristallesme Yolu
Birleşme:
İle

Hava sıcaklığı birdenbire düşerse su tanecikleri
donarak buz kristallerini oluştururlar. Bu
kristaller yere düşerken daha sıcak bir hava
katmanının içinden geçer. Burada eriyip
yeryüzüne yağmur olarak iner.
SİS

SİS toprakla temas halindeki bir buluttur.
Temelde, sisle atmosferin yükseklerindeki
bir bulut arasında fark yoktur. Bir bulut
toprağa ya da denizin yüzeyine kadar
alçaldığında sis diye tanımlanır.

Sis genellikle gece vakti ve sabahın erken
saatlerinde, alçak, çukur kara parçaları üzerinde
veya su yüzeyinde görülür. Bu durumun sebebi,
soğuk hava akımının, kara parçasının veya suyun
daha sıcak yüzeyine sürtüşmesidir. Özellikle
sonbaharda çok sık görülür. Çünkü sonbaharda
geçen her günle, hava toprağa veya suya oranla
daha çabuk soğumaktadır. Durgun gecelerde
karanlık bastıktan sonra, alçak yerlerde toprağın
yüzeyine yakın ince tabakalar halinde sis oluşur.
Geceleri toprağın soğumasıyla, alçaktaki hava da
daha soğuklaşır. Bu soğuk hava tabakasının nemli
ve daha sıcakça havayla birleştiği yerlerin hemen
üzerinde sis meydana gelir.

Şehirlerdeki sisin kırlık, açıklık yerlerdeki sise
oranla daha yoğun olması genel bir kuraldır.
Şehirlerin havası tozla doludur. Fabrika ve kalorifer
bacalarından boşalan kurumla yüklüdür. Bunların
küçük su zerrecikleriyle karışması hemhal olması,
yoğun sis tabakalarını oluşturur. Dünyanın en sisli
bölgelerinden biri sayılan Newfoundland
açıklarında, Kutup dairesinden güneye akan soğuk
su üzerindeki ılık hava, nemlilik akımlarıyla yoğun
sis yaratır. Suyun soğukluğu, havanın nemliliğini
çok küçük, zerrecikler halinde su damlacıkları
olarak yoğunlaştırır. Bu damlacıklar yağmurun
yağmasına sebep olacak kadar büyük değildir.
Havada sis olarak kalır.

San Fransisco yöresindeki sisler bunun
zıttı bir düzenden oluşmaktadır. Sıcak
kumsallar üzerinde serin, hatta soğuk
sabah esintileri vardır. Bir gece önce
yağmur kumu nemlendirmişse, buharlaşan
nemlilik kalın, yoğun sis tabakalarını
şekillendirir.

Sisin genellikle bulutlardan daha yoğun
görünmesi, sisteki su zerreciklerinin daha
küçük olması nedeniyledir. Çok sayıdaki
küçük su damlacıkları, daha az sayıdaki
büyük su damlacıklarına oranla daha fazla
ışık emer. Bu da onların daha yoğun
tabakalar halinde görülmesi sonucunu
doğurur.


Radyasyon sisi:
Açık ve durgun gecelerde ısı kaybı
sebebiyle yer yüzeyi ve yüzeye yakın hava
soğur.Yerden yukarı doğru yükseklik arttıkça
atmosferde ters bir sıcaklık dağılımı ortaya
çıkar. Alt seviyelerde hava soğuktur.Yükseklik
arttıkça sıcaklık da artar. Soğuma havanın çiğ
noktasına kadar inerse sis meydana gelir.
Gece başlar, gündüz hava ısınınca, öğleden
sonraya doğru ortadan kalkar.
Adveksiyon (yatay hava hareketi) sisi:
 Adveksiyon sisi etkisindeki Golden Gate
Köprüsü, San Francisco. Akdeniz ikliminin
hakim olduğu ABD'nin batı yakası
kentlerinde yaygın görülen bir hava
olayıdır.Sıcak ve nemli havanın soğuk bir
yüzey üzerine hareketi ile alt katmanların
soğuyarak su buharının yoğunlaşması
sonucu oluşan sislerdir.

Oroğrafik (yer şekili) sis:

Yatay hareket eden havanın yer şekli
etkisiyle yükselerek soğuması neticesinde
oluşan sislerdir.Yer şekli etkisiyle
yükselme hafif hafif ve yataya yakın
olmalıdır.

Cephe sisleri:

Karşılaşan iki farklı hava kütlesinden
sıcak olanın soğuk olan üzerinde
yükselerek soğuması neticesinde oluşan
sislerdir.

ÇİY

Çiy; atmosferik sınır tabakadaki hava parselinin
aktüel buhar basıncının, yüzeyin sıcaklığına ait
doymuş buhar basıncından daha yüksek olması
sonucu, havadaki su buharının soğuk yüzey
ve/veya cisim üzerinde yoğunlaşarak sıvı faza
geçmesidir.

Bahar aylarında bulutsuz gecelerde gerçekleşen
radyasyon kaybı, yeryüzeyine temas eden ince
bir hava tabakasında fazlaca soğumaya neden
olur ve çiy de genellikle bu durumda -nem,
sıcaklık ve basınçkırağı gerçekleşir.

Çiy, meteoroloji biliminde yağış kategorisine
girmez. koşulları da uygunsa- gerçekleşir.
Yer/cisim sıcaklığı donma seviyesinin altında
ise, çiy yerine Hatta klimatolojik rasat
cetvellerinde meteorolojik hadise değil,
müşahede olarak rapor edilir.

İlkbahar veya yaz mevsiminde sabahları
cisimlerin üzerinde, bahçedeki bitkilerin
yapraklarında su damlacıkları oluşur. Bu
damlacıklar yağmur damlası değildir, geceleri
havanın soğumasıyla havada bulunan su
buharının yoğuşarak oluşturduğu damlacıklardır.