Hayvanlar da şeker hastası olabilir mi?!

BIR BILENE SORUN
VETERİNER HEKİM ÇAĞLAR KONDU ÖZCAN
Doğru bir tedavi ve uygun
beslenmeyle kedilerde
hastalık düzelebilir, ancak
köpeklerde tam iyileşme
pek görülmez.
Evcil hayvanınızda dikkatle gözlemeniz gereken
belirtiler; aşırı yemek yeme isteği ve buna rağmen
kilo kaybı, aşırı su içme, aşırı idrar yapmadır.
Hayvanlar da K
şeker hastası
olabilir mi?!
Aynı biz insanlarda olduğu gibi, evcil
hayvanlarımızda da şeker hastalığı meydana
gelebilir ve sık karşılaşılan bu hastalık
kesinlikle ihmal edilmemelidir...
edi ve köpeklerde 'Şeker hastalığı' olur mu
demeyin! Ne yazık ki bu hastalık sevgili dostlarımızda da görülüyor. Peki Diabetes mellitus, yani şeker hastalığı nedir, nasıl ortaya çıkar?
Bu soruların cevaplarını verebilmek için, öncelikle
normal metabolizma işleyişinden bahsetmeliyiz.
Vücudumuzdaki hücrelerin işleyişi için glukoz
yani şeker gereklidir ve bu besin, hücrelere kan
yolu ile gelir. Ancak hücreler insülin hormonu
olmadan bu glukozu alamaz ve kullanamaz. İnsulin
hormonu pankreas tarafından üretilir. Pankreas;
mide ve ince bağırsakla komşu bir organdır. İnce
bağırsağa bazı sindirim enzimleri salgılamasının
yanı sıra, kan dolaşımına da kan şekerini dengelemek amaçlı bazı hormonlar salgılar.
Bu belirtilerden herhangi birini görmeniz durumunda, vakit geçirmeden
veteriner hekiminize başvurmalısınız.
Doğru tedavi hayat kurtarır
İnsanlarda tip 1 ve tip 2 diyabet
şeklinde bir sınıflandırma olduğunu duymuşsunuzdur. Tip 1 terimi;
pankreasın hiç insülin salgılamadığı,
tip 2 ise bir miktar insülin salgıladığı
ancak yetersiz kaldığı durumlar için
kullanılır. Ayrıca insüline bağımlı veya
insüline bağımlı olmayan diyabet
şeklinde adlandırmalar da yapılmaktadır. Köpeklerde görülen diyabet,
genellikle insüline bağımlı diyabet
şeklidir ve insülin ile tedavi edilmesi
evde test kitleriyle anlık
şeker bakılabilir, ancak
sadece o an ki glukoz
değerine göre doz
ayarlamak, yapılabilecek
en büyük yanlıştır.
Veterİner Hekİm Çağlar Kondu Özcan kİmdİr?
Şeker hastalığı nasıl gelişir?
Diyabetik yani şeker hastalığı olan hayvanlarda
bu mekanizma bozulmuştur ve insülin salınımı
yetersizdir. Dolayısıyla hücreler kandaki şekeri
kullanamazlar. Beden, kanda glukoz bulunduğunu
CAT&DOG AĞUSTOS 2014 78
anlayamaz ve açlık durumu olduğunu
düşünür. Bu nedenle kıtlık moduna
geçer ve depolanmış protein, karbonhidrat ve yağ kaynaklarını kullanmaya
başlar. Bu sürecin sonucunda keton
cisimcikleri açığa çıkar ve süreç ilerledikçe diyabetik ketoasidozis denilen
çok tehlikeli bir metabolik durum ortaya çıkabilir. Yetersiz insülin sebebiyle
aynı anda kandaki glukoz yani şeker de
aşırı miktarda yükselir.
Normalde böbrekler idrarla glukoz
atılımını engelleyebilir. Diyabetik bir
hayvanda ise; kandaki aşırı glukoz
sebebiyle bu görev tam anlamıyla
yapılamaz ve idrarla glukoz atılmaya
başlar. Glukoz aynı zamanda suyu
çekerek daha fazla idrar atılımına ve bu
kaybı tolere etmek için de daha fazla
susamaya sebep olur. Artık bu mekanizmayı bildiğimize göre; diyabetin
temel belirtilerini de tahmin etmek zor
değildir. Evcil hayvanınızda dikkatle
gözlemeniz gereken belirtiler; aşırı yemek yeme isteği ve buna rağmen kilo
kaybı, aşırı su içme, aşırı idrar yapmadır.
gerekir. Çoğu kedide ise insüline
bağımlı olmayan diyabet tipi görülür,
ancak bu; insülin tedavisi gerekmediği anlamına gelmez. Daha çok,
pankreasın insülin salgılama yeteneği düzelirse diyabet hastalığının da
iyileşebileceği, yani geri dönüşümlü
olabileceği anlamına gelir. Doğru bir
tedavi ve uygun beslenmeyle şanslı
kediciklerde hastalık düzelebilir,
ancak ne yazık ki köpeklerde tam
iyileşme pek görülmez.
Teşhis konulduktan sonra veteriner hekiminiz evcil hayvanınız için
uygun olan insülin tipini seçecek ve
doz ayarlaması yapacaktır. Diyabetik
ketoasidoz gibi ciddi durumlarda,
evcil hayvanınızın klinikte kalması ve
hekim kontrolünde tedavi edilmesi
gerekebilir. Bunun dışında genellikle 12 saatte bir olmak üzere, belirli
aralıklarla evde insülin uygulamaları
yapmanız gerekecektir.
Evcil hayvanınızda insülin uygulamaları başlandıktan ve hastalık
kontrol altına alındıktan sonra,
keyifsizlik hali, kilo kaybı, aşırı yeme
isteği veya yemeden kesilme, aşırı su
içme ve idrar yapma, sarhoş gibi yürüme, bilinç kaybı, tikler, titreme gibi
belirtilerden herhangi birini görürseniz vakit geçirmeden hekiminize
danışın. Kan şekeri aşırı düşmüş veya
yükselmiş olabilir ve insülin dozunda ayarlama yapmak gerekebilir.
Kesinlikle hiçbir koşul altında kendi
kendinize doz ayarlaması yapmayın!
Doğru dozaj için hekiminiz, belirli
aralıklarla bakacağı kan şekeri ile bir
glukoz eğrisi yapacaktır.
Sorularınızı vet@vetelite.com’a
gönderebilirsiniz. Miniklerinizle sağlıklı günler dileğiyle…
2001 yılında İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nden mezun olan Çağlar Kondu Özcan, mesleğine yönelik
çeşitli alanlarda birçok sertifikaya sahiptir. ABD’nin en iyi alternatif tıp eğitim kurumlarından biri kabul edilen
Chi Institute’un geniş kapsamlı Veteriner Akupunktur eğitimini tamamlamış ve China National Society ve
Chi’den sertifika almaya hak kazanmış ilk Türk veteriner hekimidir. Onkoloji ve kemoterapi, fizik tedavi ve
rehabilitasyon gibi özel alanlara ilgi duyan Özcan, Ginger ve Hera adlarında iki köpek annesidir. Halen 2006
yılında kurduğu Vetelite Veteriner Kliniği’nde klinisyen hekim olarak mesleğine devam etmektedir.
79 AĞUSTOS 2014 CAT&DOG