GRUP DOĞAL Market ürünlerindeki katkı maddelerinin sağlığa zararına dair toplumsal bilinç uyandırmak Katkı Maddeleri ve Zararları Nelerdir? Bazı önemli katkı maddelerinin isimlerine ve nerede kullanıldıklarına hızlıca göz atalım. GLİKOZ ŞURUBU • Glikoz şurubu, bir diğer adıyla Mısır Şurubu, mısır nişastasından üretilen bir şeker türüdür. Normal bir şekerden çok daha tatlı olduğu ve daha ucuza mal edildiği için ekonomiktir. • Bu ürünün kullanılıp kullanılmadığını anlamak insan için imkansızdır. Tadı anlaşamayacak kadar şekere benzer ve ancak aldığınız gıdanın içindekiler kısmında yazıyorsa içinde olduğunu bilirsiniz. • Pasta ve keklerde bolca bulunur. Glikoz Şurubu Şişmanlık, kardiyovasküler hastalıklar ve diğer metabolik sendromların yanı sıra pankreas kanseri riskini de artırabiliyor. Ayrıca nişasta bazlı şeker kullanımına bağlı olarak Alzheimer ve demans benzeri sinir sistemi dejenerasyonu ortaya çıkabiliyor. E250(Sodyum Nitrit) • Doğal oluşan mineral,madenden çıkarılabilir veya kimyasal olarak sodyum nitrattan üretilebilir. • Et ürünlerinde Clostridium botulinum' a (botulizime neden olan bir bakteri) karşı koruyucu olarak kullanılan beyaz tozdur. • Özellikle salam,sucuk,pastırmada bulunur E250(Sodyum Nitrit) Sodyum nitrit protein bakımından zengin olan et gibi gıdalarda aminoasitlerle kombine olarak nitrosaminleri oluşturur ve bu amin bileşenleri kanseri tetikleyicidir. Bu yüzden sodyum nitrit içeren gıdalardan uzak durmak gerekir. Bunun dışında sodyum nitritli ürünlerin tüketilmesi, baş dönmesine, baş ağrısına, nefes alma zorluğuna neden olabilir. Çocukların yiyeceklerinde kullanılmamalıdır. ASPARTAM(Aynı zamanda tatlandırıcı) • Bu tatlandırıcı hiç kalori içermez. Bu madde kendini dildeki tat reseptörlerine bağlayarak tüketen kişide şeker alımına benzer tatlı bir his uyandırmaktadır. • Besin değeri olmayan, enerji içermeyen tatlandıcılardır.Çay şekerinden 200 kat daha tatlı olduğu tespit edilmiştir. • Özellikle diyet kolalarda bulunur. Aspartam Aspartam vücuda girdiğinde kanserojene, nörotoksine (sinir sisteminde tahribata neden olan zehir) ve bir eksitoksine (sinir hücrelerini ölümüne neden olan toksik madde) dönüşüyor. Ciddi yan etkiler arasında ise Egzoftalmik Guatr ve kanser vardır. Tüm bu muhtemel yan etkiler bulunmasına rağmen aspartam, ilgili kurum tarafımdan güvenli bir madde olarak değerlendirilmektedir. Bunun bir nedeni de aspartam ile bu rahatsızlıkların kesin bağlantısının kanıtlanamamasıdır. SORBİTOL • Sorbitol de glikoz kadar kalorik değere sahiptir. Ancak yavaş emilir ve açlığın oluşmasını geciktirir. Glikoz formunda kullanılabilir, karbonhidrata çevrilir. • Ağdalı ve nemlendirici özellikleri nedeniyle ve B12, B1 ve C vitaminlerinin emilimini artırma özelliğinden dolayı şekerleme sektöründe kullanılır. • Şekerli sakızlarda bulunur. Sorbitol Günlük alım miktarı 30 gramı geçtiğinde hazımsızlığa ve laksatif etkisi ile ishale yol açar. Ayrıca yapılan değişik çalışmalar Sorbitol'ün fazla kullanımının Kolon Kanseri'ne, mide ağrısına, göz hücrelerinin yapısının bozulmasına, katarakt oluşumuna, böbrek rahatsızlıklarına ve yüksek tansiyona sebep olabileceğini göstermiştir. PALM YAĞI • Gıda sanayinde diğer yağlara göre ucuz olması sebebiyle sıklıkla kullanılmaktadır. • Palm yağını diğer bitkisel yağlardan farklı kılan nedenlerden biri, tek bir meyveden iki farklı yağ üretilmesidir. • Sektörde bisküvi, kek, çikolata gibi hazır gıda yapımında tercih edilmektedir. Palm Yağı Palm yağı, dayanıklı ve özellikle de ucuz bir yağ olduğu için kullanılıyor, ama kalitesiz ve doymuş yağ barındırdığı için de kalp hastalıkları ve obezite ile ilişkilendirilebiliyor. Palm yağı rafine işlemlerinden geçtiği zaman çoğu besin değerini kaybediyor ve sindirimi zor olan bir yağa dönüşüyor ve bu nedenlerden dolayı uzmanlar palm yağı tüketimini önermiyor. E.D.T.A.(Etilendiamin tetraasetik asit) • E.D.T.A. beyaz toz halinde bir kimyasaldır ve su başta olmak üzere diğer polar solventlerde çözünür. • Gıda sektöründe koruyucu olarak E.D.T.A. kullanılır. • Tıp da kurşun zehirlenmelerinin tedavisinde E.D.T.A. kullanılır. • Sabun, şampuan, deterjan gibi endüstriyel kullanım için temizleyicilere katılırlar. E.D.T.A(Etilendiamin tetraasetik asit) EDTA biyolojik olarak kolayca ayrışmaz bu nedenle ortama girdiğinde zehirli ağır metalleri çözümekte ve onların besin zincirine girmesine sebep olmaktadır. Ağır metaller insan sağlığına zararlıdır ve davranışsal, psikolojik ve bilişsel sistemleri olumsuz olarak etkiler. Gözde ve deride tahrişe sebep olur. Bakanlık bu konuda bir çalışma yapmış mı? Sağlık bakanlığı katkı maddeleri konusunda ne çeşit çalışmalar yapmış bakalım. • T.C. Anayasasına göre akut(anlık)bir problem ortaya çıkmadıkça bu katkı maddelerini eser miktarda kullanmak miktarda kullanmak serbesttir. • Belirtilen miktarları aşmamak kaydıyla bu katkı maddelerini kullanan şirketlere hiçbir yaptırım uygulanmamaktadır. KULLANDIĞIMIZ METODLAR • 1-)Grup üyeleri, bazı sık kullanılan market ürünlerindeki katkı maddelerini belirledi. • 2-)Bu katkı maddelerinin zararları araştırıldı. • 3-)Bu konudaki yasal düzenlemeler incelendi. • 4-)Anket hazırlandı. • 5-)Anket çalışması yapıldı. • 6-)Sonuçlar değerlendirildi ve bilgilendirme broşürü hazırlandı. • 7-)Broşür halka dağıtıldı. ? 191 kişiyle anket yaptık, sonuçlar şaşırtıcı! 23 soruluk anket sonuçlarımıza şimdi bir göz atalım. S1:Forumu Dolduran Kişiler Hakkında Bilgiler Cinsiyet Dağılımı(Yanıt:191) 45% 55% Kadın Erkek S1:Forumu Dolduran Kişiler Hakkında Bilgiler Yaş Dağılımı(Yanıt:191) 16% 12% 18-25 25-35 72% 35+ S1:Forumu Dolduran Kişiler Hakkında Bilgiler Bölge Dağılımı(Yanıt:191) 9% 11% 45% 7% Marmara Karadeniz Ege 8% Akdeniz 20% İç Anadolu Doğu Anadolu S1:Forumu Dolduran Kişiler Hakkında Bilgiler Medeni Durum(Yanıt:191) 26% Evli 74% Bekar S1:Forumu Dolduran Kişiler Hakkında Bilgiler Ekonomik Durum(Yanıt:191) 24% 5% Çok iyi İyi 71% Kötü S1:Forumu Dolduran Kişiler Hakkında Bilgiler Eşinin Çalışma Durumu(Yanıt:50) 40% 60% Çalışıyor Çalışmıyor S2:Ülkemizdeki ürünleri ne kadar sağlıklı buluyorsunuz? (Yanıt:191) 2% 13% 10% Çok iyi İyi 37% 38% Orta Kötü Çok kötü S3:Aldığınız ürünlerin içeriklerine bakıyormusunuz? Yanıt:191 31% Bakıyorum 69% Bakmıyorum S4:Aldığınız ürünlerin içeriklerine bakıyorsanız ne kadarını anlıyorsunuz? Yanıt:135 13% 5% 5% 13% 100% 80% 60% 33% 31% 30% 10% 0% S5:Bakarak aldığınız ürünler seçiminizi etkiliyor mu? Yanıt:135 28% Etkiliyor 72% Etkilemiyor S6:Etkiliyor ise neden? Yanıt:102 14% Sağlığa zararlı olduğu için 20% 66% İnancıma ters madde içerdiği için Diğer S7:Ürünlerin üzerindeki bilgilendirici yazıları yeterli buluyormusunuz? Yanıt:191 36% 64% Evet,yeterli buluyorum Hayır,yeterli bulmuyorum S8:Gıdalarda bildiğiniz bir katkı maddesi var mı? Yanıt:191 46% 54% Var Yok S9:Var ise ismi nedir? Yanıt:104 8% 6% 15% Glikoz E250 sınıfı maddeler Monosodyum glutamat 71% Diğer S10:Dondurulmuş gıdalar kullanıyormusunuz? Yanıt:191 49% 51% Kullanıyorum Kullanmıyorum S11:Neden dondurulmuş gıdaları tercih ediyorsunuz? Yanıt:98 1% Pratik Diğer 99% S12:En çok kullandığınız dondurulmuş gıda nedir? Yanıt:98 8% 5% 31% 18% Pizza Patates Soğan Halkası Tavuk 20% 18% Mantı Milföy S13:Dondurulmuş gıdaların zararlı olduğunu düşünüyor musunuz? Yanıt:191 35% Düşünüyorum 65% Düşünmüyorum S14:Ne sıklıkta kozmetik ürünler kullanıyorsunuz? Yanıt:191 26% 35% Her gün Haftada birkaç kez 10% Ayda birkaç kez 29% Hiç kullanmıyorum S15:En çok kullandığınız kozmetik ürün nedir? Yanıt:142 21% 31% Parfüm Şampuan 32% 16% Krem Deodarant S16:Bu ürünlerin Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı olup olmadığına dikkat ediyor musunuz? Yanıt:142 43% 57% Evet,dikkat ediyorum Hayır,dikkat etmiyorum S17:Bu ürünlerde bildiğiniz bir zararlı madde var mı? Yanıt:142 25% Var 75% Yok S18:Varsa eğer bu maddenin adı nedir? Yanıt:41 10% 38% 52% Paraben Sodyum Türevleri Diğer S19:Kullandığınız kozmetik ürününün markasına dikkat ediyor musunuz? Yanıt:142 11% Evet,dikkat ediyorum Hayır,dikkat etmiyorum 89% S20:İçeriğe mi yoksa fiyata mı dikkat ediyorsunuz? Yanıt:126 46% 54% İçerik Fiyat S21:Ürün alırken reklamlar sizi etkiliyor mu? Yanıt:191 41% 59% Evet,etkiliyor Hayır,etkilemiyor S22:Ürünler üzerinde ‘’Bu ürünler sağlığa zararlıdır’’ yazsa satın alırmısınız? Yanıt:191 13% Evet,devam ederim Hayır,devam etmem 87% S23:Bu bilgilendirmemiz sizin için etkili oldu mu? Yanıt:191 17% Evet Hayır 83% İlginç Bilgiler Son günlerde yayınlanan haberlere göre ABD’de aspartam karşıtı kampanyalar sonuç verdi ve Pepsi şirketi içeceklerinden aspartamı kaldırdı. Ancak bu uygulama sadece ABD için geçerli; Türkiye ve diğer ülkelerde Pepsi, aspartamlı olarak satışa çıktı. Düşündürücü... Bu projeyi hazırlarken bizlere yardımcı olan Prof.Dr.Murat KASAP hocamıza sonsuz teşekkürlerimizi iletiyoruz. Katkı maddeleri ile ilgili daha ayrıntılı bilgi almak ve çalışmalarımıza daha yakından bakmak isterseniz sizi http://grupdogal.blogspot.com.tr adresimize bekliyoruz Bizi dinlediğiniz için teşekkür ederiz. .