diabetes mellitus - SABİS

SAKARYA
ÜNİVERSİTESİ
TUĞÇE ÖZARSLAN
B121100045
DM POLİKLİNİĞİ EĞİTİM ODASI
Diabetes Mellitus




Pankreastan salgılanan insülin hormonun
tamamen ya da kısmen eksikliğine bağlı,
Kan şekeri yüksekliği ile kendini gösteren,
Kısa ve uzun dönemde ciddi olumsuz
sonuçları olan,
Kronik tahrip edici bir hastalıktır.
Hücrelerimizin şekere ihtiyacı
vardır!

Diyetle aldığımız besinlerin içerdiği besin
öğeleri, barsaklardan emilerek kan yoluyla
karaciğere ulaşırlar.

Karaciğerde, özellikle karbonhidratlar
şekere dönüşerek kan yoluyla hücrelere
taşınırlar.

Hücrelerin, enerji üretebilmesi için kandaki
şekere ihtiyacı vardır.
İnsülin nedir? Ne yapar?

İnsülin, pankreasın Langerhans
adacık hücrelerinden salgılanan bir
hormondur.

Şekerin, kandan hücrelere
geçmesinde anahtar rol oynar.
İnsülin Eksikliğinde Ne
Olur?

İnsülin eksikliğinde, hücreler kandaki
şekeri alamaz ve enerji için
kullanamaz.

Böylece şeker, kanda birikir ve kan
şekeri düzeyi yükselir.
Tip I ve Tip II Diyabetin
Farkları (1)
Tip I Diyabet



Genellikle çocukluk
çağında başlar.
Hastalar genellikle
zayıftır.
Aile öyküsü %15’ tir.
Tip II Diyabet



Genellikle erişkin
çağda başlar.
Hastalar genellikle
kiloludur (%80).
Aile öyküsü %90’dır.
Tip I ve Tip II Diyabetin
Farkları (2)
Tip I Diyabet
Tip II Diyabet

İnsülin hiç yoktur ya
da çok azdır.

İnsülin kısmen eksik
ya da etkisizdir.

Tedavide insülin
şarttır.

İnsülin tedavisi, her
zaman gerekli
değildir.
Gebelik Diyabeti Nedir?


Gebelik süresince ortaya çıkar ve
genellikle gebelikten sonra kaybolur
Bu hastalarda, ileri yaşlarda diyabet
görülme olasılığı yüksektir.
Diabetes Mellitus Kimlerde
Görülür?

Diabetes Mellitus, her yaşta ortaya çıkabilir.





Yeni doğanlarda nadir görülür,
Tip I diyabet, çocukluk çağında daha sık görülür,
Tip II diyabet daha çok orta ve ileri yaşlarda ortaya çıkar,
Yaş ilerledikçe Tip II diyabet görülme sıklığı artar.
Türkiye’de her 1000 kişiden 74’ü diyabetlidir.
Kimler Diabetes Mellitus’a
Daha Yatkındır?





Ailesinde şeker hastalığı olanlar,
Şişman ve kilo fazlalığı olanlar,
Hareketsiz yaşantı sürenler,
Gebeliği süresinde kan şekeri yükselmesi
olanlar,
Yüksek tansiyonlu hastalar.
Diabetes Mellitus’un
Belirtileri Nelerdir?





Çok susama,
Çok idrara çıkma,
Çok acıkma,
Kilo kaybı,
Yorgunluk.
Çok susama ve çok idrara
çıkma neden olur?





Kandaki şeker, hücre içine giremez,
Kan şekeri düzeyi yükselir,
Vücut, kandaki yüksek şekerin bir kısmını idrarla
atmak ister,
Şeker, idrar yolu ile dışarı atılırken birlikte bol
miktarda suyu da sürükler,
İdrarla çok miktarda su kaybı olunca susama
hissi doğar ve çok su içilir.
Hastalar çok yedikleri halde
neden kilo kaybeder?



Şeker hücre içine giremediği için
beyindeki doyma merkezine açlık
uyarısı gönderilir,
Yemek yenilse bile açlık hissi devam
eder,
Kandaki şeker hücreler tarafından
kullanılamadığı için kişi zayıflar.
Hastalar neden yorgunluk
hissederler?
Hücreler, insülin eksikliğinden
dolayı, kandaki şekeri alamaz
ve enerji üretmek için
kullanamaz,
 Vücutta yeterince enerji
üretilemediği için de hastalar
yorgunluk hissederler.

Diabetes Mellitus Tanısı Nasıl
Konulur?

Kesin tanı için kan şekeri ölçümleri gerekir;

Açlık kan şekeri 126 mg/dl üzerinde ise,
Günün herhangi bir saatinde bakılan kan şekeri 200
mg/dl üzerinde ise,

(en az 2 ölçüm gerekir)
Şeker yükleme testinde 2. saat kan şekeri 180 mg/dl
üzerinde ise kesin Diabetes Mellitus tanısı konur.

Şeker Yükleme Testi Kimlere
Yapılmalıdır ?






Açlık kan şekeri 100 mg/dl üzerinde bulunan
kişilere,
Gebeliğinde şeker yüksekliği ortaya çıkmış
olan kadınlara,
Şişman kişilere,
Ailesinde şeker hastalığı olan kişilere,
Açıklanamayan nörolojik bozukluğu, damar
bozukluğu olanlara,
Kan şekeri normal olsa da, idrarda şeker
saptanmış kişilere.
DİYABET TEDAVİSİ
 Tedavi
ekibi,
 Hasta,
 Hasta
ailesinin
işbirliği ile mümkündür
Diyabetle ilgili belirtilerin
giderilmesi





Çok su içme
Çok idrara çıkma
Çok yemek yeme
Kilo kaybı
Bulanık Görme
Akut Komplikasyonların
Önlenmesi

HİPERGLİSEMİ

HİPOGLİSEMİ

DİYABETİK KETOASİDOZ
Kronik komplikasyonların önlenmesi
ve ilerlemesinin durdurulması

Göz

Böbrek
C aroti d artery
Innomi nate a rtery
S ubcl avi an arte ry
H ear t
Lung
A orta
P ul mo nary a rtery
A lv eol ar cap il la ri es
Left atrium
R ig ht atri um
Left ve ntri cle
R ig ht ven tric le
B ra chi al arte ry

Diyabetik ayak
Liver
K idney
H epati c a rtery
R enal artery
Lar ge intestines
C api ll arie s o f
gas troi nte sti nal tract
S m all intestine s
Ili ac artery

Büyük damar
komplikasyonları
Femoral a rtery
Ti bi al arte ry
ARTE RIA L SY STE M
Çocuklarda normal büyüme
ve gelişmenin sağlanması
Hastanın İdeal Kiloya
Getirilmesi
Gebelikte Bebeğin Normal
Gelişiminin Sağlanması
Sağlıklı Yaşam Tarzının
Benimsetilmesi
Diyet,
 Egzersiz,
 Sigaranın
bırakılması.

Kan Yağlarının Normal
Düzeylere Getirilmesi

Total kolesterol 200 mg/dl.’nin altında,

LDL kolesterol 100 mg/dl.’nin altında,

HDL kolesterol 40 mg/dl.’nin üstünde,

Trigliserid 150 mg/dl.’nin altında, olması
sağlanmalıdır.
Hipertansiyonun Kontrol
Altına Alınması


Diyabetli olmayan hastalarda, kan
basıncının, 140/90 mm/Hg.’nin altında
olması gerekir.
Diyabetli hastalarda, kan basıncı
130/85 mm./Hg’nin altında olmalıdır.
KAN ŞEKERİ DÜZEYİ NE
OLMALIDIR ?
Uygun Kan Şekeri Düzeyi Nedir?
HEDEF DEĞER
KABUL
EDİLEBİLİR
DEĞER
YEMEK ÖNCESİ
80-120 mg/dl 80-140 mg/dl
YEMEKTEN 2 SAAT
SONRA
100-140 mg/dl 100-180 mg/dl
GECE 22.00-23.00
100-140 mg/dl 100-180 mg/dl
HbA1c NEDİR?


3 Aylık kan şekeri ortalamasını
gösteren, kanda bakılan bir tetkiktir.
İdeali % 6.5, kabul edilebilir değeri
% 7’nin altıdır.
İnsülin tedavisinde amaç
 Kan
glukozunu açlıkta ve toklukta
normoglisemi düzeylerine yakın tutmak
 Akut komplikasyonları engellemek
 Kronik komplikasyonların gelişimini ve
ilerlemesini engellemek
 Tip 1 diyabetli çocuklarda büyüme ve
gelişmeyi sağlamak
 Gebe diyabetlilerde komplikasyonları
önlemek
İnsülin tedavisi
endikasyonları





Tip 1 diyabet
Tedavi gerektiren “gestasyonel diyabet”
Akut metabolik durumlar (diyabetik
ketoasidoz, nonketotik hiperosmolar
sendrom)
Kronik komplikasyonlar
Tip 2 diyabetli hastada geçici özel durumlar
(enfeksiyon, travma, cerrahi girişim, stres,
glukokortikoid kullanımı, gebelik)
İnsülin çeşitleri ve etki süreleri
 İnsan
insülinleri: Yapısı insan insülini ile
aynıdır. (Regüler insülinler)

Protamin, çinko gibi maddeler eklenerek etki
süreleri uzatılabilir. ( NPH insülinler)
 İnsülin
analogları: İnsan insülininin
yapısı değiştirilerek elde edilir.
Hızlı etkili insülinler: Humalog, novorapid,
apidra
 Uzun etkili insülinler: Lantus, levemir

İnsülinin Tipi
Etkinin
Etki
Başlamas
ı
Süresi
Görünüm
Uygulama Zamanı
3.5-4.5
saat
Berrak
Yemekten hemen önce
0,5-1 saat 4-6 saat
Berrak
Yemekten 20-30 dk
önce
1-4 saat 12-24saat
Bulanık
Yemekten 30 dk önce
0,5-1 saat 12-16saat
Bulanık
Yemekten 30 dk önce
10 – 16
saate
kadar
Bulanık
Yemekten hemen önce
18-24saat
Berrak
hergün aynı saatte açtok farketmez
Çok kısa Etkili Analog İnsülin
Aspart:
novorapid,
5-15 dk.
lispro: humolog,)
glulisin: apidra
Kısa Etkili İnsülin (Regüler)
(Actrapid, Humulin R, )
Orta Etkili İnsülin (NPH)
(Insulotard, Humulin N)
Karışım İnsan İnsülini
Mixtard 30, Humulin M
Karışım İnsülini analoğu
NovoMix 30, 10-20 dk
Humalog Mix 25/ 50
Uzun Etkili Analog insülin
(Detemir: levemir,
1-3saat
REGÜLER
İNSAN İNSÜLİNİ
12
08
16
Etki (saat)
20
Başlama
HUMULİN-R ® (KISA ETKİLİ)
8
8
ACTRAPİD-HM ®
24
Pik
04
08
saat
Etki Süresi
0.5 - 1
2–4
6–
0.5 - 1
2–4
6_
LİSPRO
ANALOG İNSÜLİN
08
12
Etki (saat)
HUMALOG ® (HIZLI)
16
20
24
Başlama
Pik
< 0.3 – 0.5
0.5 – 2.5
saat
08
04
Etki Süresi
3–4
ASPART
ANALOG İNSÜLİN
08
12
Etki (saat)
16
20
Başlama
NOVORAPİD®(HIZLI TİP1) < 0.25
24
saat
08
04
Pik
Etki Süresi
0.5 – 1.0
1–3
NPH
İNSAN İNSÜLİNİ
08
12
Etki (saat)
16
20
Başlama
24
04
saat
08
Pik
Etki Süresi
HUMULİN-N ® (ORTA )
1-3
4 – 10
10 – 16
İNSULATARD ® (ORTA)
1–3
4 – 10
10 - 16
GLARGİN
ANALOG İNSÜLİN
08
12
Etki (saat)
LANTUS ® (UZUN)
16
20
24
04
Başlama
Pik
1-2
-
saat
08
Etki Süresi
> 24
DETEMİR
ANALOG İNSÜLİN
08
12
Etki (saat)
LEVEMİR (UZUN)
16
20
24
04
Başlama
Pik
1-2
-
saat
08
Etki Süresi
> 24
KARIŞIM
İNSAN İNSÜLİNİ
NPH + REGÜLER
08
12
Etki (saat)
16
Başlama
20
24
Pik
saat
08
04
Etki Süresi
HUMULİN-M ®
0.5 – 1
2–3
4 - 10
10 – 16
MIXTARD-HM ®
0.5 – 1
2–3
4 - 10
10 – 16
KARIŞIM
ANALOG İNSÜLİN
NPL + LİSPRO
08
Etki (saat)
12
16
Başlama
20
24
04
saat
08
Pik
Etki Süresi
HUMALOG MIX-25 ® < 0.3 – 0.5
0.5 – 2.5 4 - 10
10 – 16
HUMALOG MIX-50 ® < 0.3 – 0.5
0.5 – 2.5 4 - 10
10 – 16
KARIŞIM
ANALOG İNSÜLİN
NPH + ASPART
08
Etki (saat)
12
16
Başlama
NOVOMİX-30 ®(hazırı karışım) < 0.3 – 0.5
20
24
Pik
0.5 – 2.5 4 - 10
04
saat
08
Etki Süresi
10 – 16
İnsülin Uygulama Araçları
 İnsülin
Enjektörü
0,5 ml 50 üniteye karşılık gelir
 1 ml 100 üniteye karşılık gelir

Kartuş, flakon ve kalemlerde kullanılabilir
İnsülin Uygulama Araçları
 İnsülin

Kalemleri
Kullanıma hazır kalemler
3ml(300 ünite) insülin içerir. Tek kullanımlık
iğne uçları takılarak kullanılır.
İnsülin Uygulama Araçları
 İnsülin

Kalemleri
Kartuş takılarak kullanılan kalemler
İnsülin pompası
 İnsülin
pompası ile sürekli ciltaltı insülin
infüzyonu uygulanmaktadır. Pompa ile
regüler insülin ve hızlı etkili insülin
analogları kullanılmaktadır.
İnsülin enjeksiyonu
yaparken
 Deri
enjeksiyondan önce temiz ve kuru
olmalıdır
 İğneyi takmadan kartuşu dezenfekte
etmek gerekli değildir
 İğne uçları değiştirilmiş olsa bile bir kartuş
birden fazla hastada kullanılmamalıdır

Kullandıktan sonra kartuşta biyolojik materyal
kalmaktadır
 İnsülin
enjektörü ile kullanılabilir
İnsülin enjeksiyonu
yaparken
 Her enjeksiyondan önce, insülinin kalem
iğnesinden aktığını kontrol edin
 İnsülinin oda sıcaklığında uygulanması
önerilmektedir.
Nedenleri ;
Enjeksiyon bölgesinde tahrişin önlenmesi
 Ağrılı enjeksiyonun önlenmesi
 Yanma hissinin önlenmesi

 İnsülinin
yoktur
sıcaklığının emilim hızına etkisi
İnsülin enjeksiyonu
yaparken
 Bir
defada yüksek doz insülin uygulaması
İnsülin emilimini yavaşlatmaktadır
 Daha fazla ağrı olmaktadır
 Daha fazla sızıntı olmaktadır

 Fazla
doz insülin uygulamalarında dozun
bölünmesi önerilmektedir
İnsülin enjeksiyonu
yaparken
 Farklı uzunluklarda iğne uçları mevcuttur

4 mm 5 mm
12 mm
 Kilolu

6 mm
8 mm 10 mm
olmayanlarda ≤8 mm kullanılır
İnsülin etkisinin hızlı olması isteniyorsa 12
mm iğne ile intramüsküler uygulanabilir
İnsülin enjeksiyonu
 İğneler bir defa yaparken
kullanılmalıdır. Tekrar
kullanılması;
İğne ucunda küntleşme
ile ağrılı enjeksiyona
 Derinin daha hızlı zarar
görmesine neden olabilir

 İğne
enjeksiyondan hemen sonra kalemden
çıkarılmalıdır

Nedeni insülin sızmasını ,kartuşa hava girişini
engellemek, iğne ucunda insülin kristallenmelerini
engellemek , enfeksiyon riskini önlemektir.
İnsülin enjeksiyonu
yaparken
 İnsülin
enjeksiyonu subkutan dokuya
yapılmalıdır
 İğnenin uzunluğuna ve kişinin kilosuna
göre enjeksiyon tekniği değiştirilmelidir
8 mm iğne
4-5-6 mm iğne
İnsülin enjeksiyon bölgeleri
İnsülin enjeksiyonu
yaparken
 Yapılan insülinin
daha etkili olması
için
cildin yağ ve kas dokusu sağlıklı olmalıdır.
Bu
nedenle
enjeksiyon
bölgeleri
değiştirilmelidir
 Ancak
enjeksiyon
bölgelerini
sık
değiştirmek kan şekerinde dalgalanmaya
neden olabileceği için bir hafta boyunca
aynı bölgede, haftada bir de bölgeler
arasında rotasyon yapılmalıdır.
İnsülin enjeksiyonu
yaparken
 İnsülin
tipi, uygulama zamanı, insülin ve
iğne ucunun son kullanma tarihi kontrol
edilmeli
 İnsülin sızmasını önlemek için iğne insülin
uygulandıktan sonra 10-20 sn bekletilerek
çıkarılmalıdır
 İnsülin uygulanan yere masaj
yapılmamalıdır
İnsülin emilimini etkileyen
faktörler
 Lipodistrofi

Sürekli aynı yere enjeksiyon yapılması sonucu
gelişir, insülin emilimi bozulur
 İnsülin
tipi ve dozu
Doz arttıkça emilim yavaşlar
 50 ünitenin üzerindeki dozlar bölünerek
yapılmalıdır

İnsülin emilimini etkileyen
faktörler

Enjeksiyon bölgesi ve derinliği
›
›
Derin enjeksiyonda emilim hızlıdır
Bölgelere göre emilim hızı
Kalça

Bacak
Kol
Göbek
Ortam ve vücut sıcaklığı
›
Isı artışı emilim hızını arttırabilir, hipoglisemi
açısından dikkatli olmak gerekir
İnsülin emilimini etkileyen
faktörler
 Egzersiz
Emilimi hızlandırır
 Aktif olarak kullanılacak bölgeye
insülin yapılmaz. Ör; yürüyüş
planlanıyor ise bacaklar kullanılmamalı göbek
tercih edilmelidir

 Yeterince

karıştırmama
Karışım insülinler yeterince karıştırılmadığında
etki süresi değişebilir
İnsülin tedavisinin yan
etkileri
Hipoglisemi
Kilo artışı
İnsülin allerjisi



Genellikle ilk kez insülin uygulanan kişilerde
görülür Lokal allerjide kızarıklık, kabarma,
hassasiyet, sertlik olabilir.Sistemik allerjide
ürtiker-kaşıntı, anjioödem, bronkospazm, larenks
ödemi, çarpıntı olabilir
 Tedavide genellikle insülin tipi değiştirilir
 Sorun devam ederse antihistaminik ilaçlar
verilebilir

İnsülin tedavisinin yan
etkileri
 İnsülin
ödemi
Genellikle insülin tedavisine ilk başlandığında
 Ellerde, ayaklarda, bacaklarda, yüzde olur
 İnsülin dozu azaltılıp diüretik verilir
 Tuz alımını azaltıp sıvı dengesini koruması için
hasta eğitilmelidir

İnsülin tedavisinin yan
etkileri
Lipodistrofi: Lipoatrofi ve lipohipertrofi
şeklinde görülür

Lipoatrofi
Yağ dokusunun kaybıdır, ciltte
çökmeler vardır. Hayvan kaynaklı insülinlerde daha sık
görülür
Lipohipertrofi
 Uzun zaman aynı yere insülin yapılması sonucu oluşur.
 Cilt altında sertlik, şişlik görünümü olur
 İnsülin emilimi değişkenlik
 En sık görülen enjeksiyon komplikasyonudur

İnsülin saklama ve taşıma koşulları
İnsülinler 2-8 derecede buzdolabının
kapağında saklanmalı
 Dondurulmamalı
 Donmuş insülin kullanılmamalı
 İnsülinde renk değişikliği, partiküller varsa
kullanılmamalıdır
 Isı kaynaklarından uzak tutulmalı (kalorifer,
soba, güneş…vs.)
 Şiddetli çalkalanmamalıdır
 Açılmış insülinler oda sıcaklığında (24˚C)
bir ay kullanılabilir

DOĞRU TEDAVİ İÇİN DOĞRU ÖLÇÜM




•
•


Striplerin son kullanım tarihi kontrol edilmeli ve son
kullanım tarihi geçmiş olan stripler kullanılmamalıdır.
Stripler ışıktan ve nemden etkilenmeyecek şekilde
muhafaza edilmelidir
Striplerin bulunduğu kutuların kapakları açık
bırakılmamalıdır
Cihaz kodlama gerektiriyorsa, doğru kodlu strip
kullanımından emin olunmalıdır
Kan almak için parmak ucunun yan kısmını kullanın
Her ölçümde farklı parmak kullanınız, devamlı aynı parmağı
delerseniz ağrı ve enfeksiyon gelişebilir
ilk kan damlasını kuru pamuk ile silin, ikinci kan damlasını
ölçüm için kullanın.
Doğru sonuç için cihaza yeterli miktarda kan verin.
GLUKOMETRE
(KAN ŞEKERİ ÖLÇÜM CİHAZI)
Diyabet polikliniği arşivi

Takipli hasta
örneği
Diyabet yöntemindeki yanlışlar
Bazal insülinin aynı saatte yapılmaması
Şeker ölçüm cihazlarının kodlanmadan kullanılması
( Yeni Kod çubuklarının cihazla karşılaştırılmaması )
İğne uçlarının defalarca kullanılması
Özellikle insülin tedavisinde verilen ilaçlar ve dozunda yapılan
yanlış uygulamalar.
İlaçların saklama koşullarının yanlış algılanması sonucu insülin
kartuşlarının buzdolabının buzluk kısmına konulması
İntensive tedavide hızlı etkili (Novorapid, Humalog, Actrapit,
Humalin R) ve uzun etkili (Levemir, Lantus) insülinlerin yapılma
saatlerinin karıştırılması.
DİYABETLİ HASTAYA
YAKLAŞIM
DİYABETLE BAŞA ÇIKMAK İÇİN
Hastanın kendi kendine bakım
becerilerine;
 Hastalık hakkında pek çok bilgiye;
 Sağlığına ve kendine bakım konusunda
pozitif tutum almasına ;
GEREKSİNİM VARDIR…



DİYABET; hastayı düşünmeye zorlar.
HASTA; hastalığa verilen önceliği
belirler. Hastalıkla başa çıkmada neyin
önemli olduğu, ne yapması ve hangi
hareketlerden kaçınması gerektiği gibi
konularda karar vermek zorunda kalır.


Diyabet iyi bir eğitim ve planlama
ile önlenebilir, kontrol altına alınabilir.
Diyabet eğitiminin amaçları
hastanın öğrenme gereksinmeleri ile
sınırlı tutulmalıdır.



Hastaya ne öğretildiği değil, nasıl
öğretildiği önemlidir. Bilgi ve anlayış zorla
verilmez.
Diyabetliye davranışlarının değiştirmesini
söylemek, öğretmek yeterli değildir. Hastanın
inanmasını sağlamak gerekir.
Aile bireylerinin ve yakın çevredeki diğer
kişilerin destek düzeyi arttıkça hastanın
hastalığa uyumu artar.
SİZCE
İDEAL
DİYABETLİ
KİMDİR
Motivasyonu yüksek olan
 Sağlık güvencesi olan
 Eğitimli olan
 El becerisi olan
 Destek ve yardım kaynakları olan
 Aile,okul,iş çevresinden sağlık ve sosyal
kaynaklardan (kamu,özel sivil toplum
kurum ve kuruluşları.)

 Diyabetliden Beklentilerimiz
Yaşamsal beceriler




Öğün planını seçmeli ve düzenlemeli
Hiperglisemi ve hipoglisemi belirti ve
bulgularının farkında olması
Reçete edilen insülin ve ilaçları doğru
olarak kullanmalı
Uygun egzersiz programına düzenli
olarak uyum sağlamalıdır.
Eğitim Yaklaşımlarınız Nasıl
Olmalıdır .



Hasta merkezli Eğitim verme ilk hedefimiz
olmalıdır.
Esnek ve bireye özel bir yaklaşım benimseyin
Planlanmış katı bir diyetin tüm hastalara uygun
olmadığını unutmayın



Küçük ve aşamalı değişiklerin daha fazla işe
yarayacağını unutmayın.
Bilgilerinizi sürekli artırın.
2000 yıllarının bilgi ve gelişim yılları olduğunu
unutmayın






Dostça ilişkiler kurup, beden dilimizi
kullanmalıyız.
Öncelikle kendimizi tanıtıp, bireye ismi ile
hitap etmeliyiz.
Samimi ve yürekten davranmalı
Sözsüz iletişime özen göstermeliyiz.
Yüz yüze, göz göze empati kurmalıyız.
Görüşme için yeterli zaman
ayarlamalı,tartışmadan kaçınmalıyız.
Evet, – Hayır gibi cevaplara dayalı kapalı
uçlu soru sormaktan çekinin.
Örneğin; (Kan şekerinizi düşürmek için
neler yapıyorsunuz ?) gibi



Geniş ve açık ifadeler ile görüşmeyi
kolay hale getirin
Diyabetliyi cevap vermeye yüreklendirin
Eee ne oldu? hım mm …ummm diye
sonra… devam et ….örnek verir misin ?

Onun ifadelerini tekrar etmelisiniz

‘’ İğne yerleri çok acıyor ‘’

Çok mu canını acıtıyor? gibi
Özetle;

Duygu ve düşüncelerini anladığımızı gösterelim

Doğru uygulamalarını övelim

Az ve öz bilgi vermeye çalışalım

Basit bir dil kullanalım

Kesinlikle öğüt vermeyelim
(karar verme cesaretini kırmamak için)

Diyabetli adına karar vermeyelim
(diyabetlinin kendi hastalığının bilincine varması için)
ÖRNEK HASTA










Adı:Hatice
Soyadı: köse
Yaşı:78
DM öyküsü : Tip2 30 yıl
DM Soygeçmişi: Çocuklarında ,kardeşinde
Eşlik eden hastalıkları :
Böbrek yetmezliği ( nefropati)
Anjio (KAH)
Konjoktivit (retinopati)
baş dönmesi (nöropati)
AYAK MUAYENESİ

PTÖ +2+

Nabılar bilateral alınmıyor

Ayak ve bacaklarda genel şişlik

5. parmak aralarında tinea pedis

Tırnaklarda renk değişikliği

Tırnaklarda kalınlaşma

Cilt aşırı soguk ve kuru
DİYABETLİ ÜNLÜLER
Süleyman DEMİREL
“Diyabetliler iyi bilgilendirilirse diyabetin
korkulacak bir şey olmadığı görülür”
DİYABETLİ ÜNLÜLER
Füsun ERBULAK
“Diyabet, normal bir insan gibi yaşamamı
engelleyemedi”
DİYABETLİ ÜNLÜLER
Zeki ALASYA
“Şekerle yaşam sizi gülmekten ve
eğlenmekten alıkoymasın.”
DİYABETLİ ÜNLÜLER
Sevil ÜSTEKİN
“Daha bilinçliyim. İlaçlarımı muntazam
alıyor, yiyaceklerime dikkat ediyorum.”
DİYABETLİ ÜNLÜLER
Üstün ASUTAY
“Diyabetle yaşamayı öğrenmek gerek.”
DİYABETLİ ÜNLÜLER
Yalçın MENTEŞ
“Diyabet bana özel hayatımda da, iş
hayatımda da hiç engel olmadı.”
Kaynakça



http://www.tdhd.org/dhd_kitap/15blm.pdf
http://www.diabetcemiyeti.org/var/cdn/b/
e/feride-gorurgoz.pdf
http://www.ttb.org.tr/STED/sted0301/2.ht
ml