Katarakt cerrahisi

KATARAKT CERRAHİSİ VE
HEMŞİREYE BAĞLI OLUŞABİLECEK
KOMPLİKASYONLAR
Hem. Derya Göktaş
Katarakt cerrahisi
Katarakt; normalde şeffaf olan lensin
opaklaşmasıdır. Katarakt,
 Senil katarakt
 Konjenital katarakt
 Sekonder katarakt olarak sınıflandırılabilir.
Kataraktın tek tedavisi cerrahidir.
Ameliyatların başarı oranı %90-95’tir.
Katarakt cerrahisi
Lensin çıkarılmasında iki yöntem
kullanılmaktadır.
 Ekstra kapsüler ekstraksiyon
 İntrakapsüler ekstraksiyon
Ekstra kapsüler lens ekstrasyonunda , ön
kapsül yırtılıp alındıktan sonra nukleus ve
korteks çıkarılır, arka kapsül yerinde bırakılır.
Katarakt cerrahisi
Diğer bir ekstrakapsüler lens ekstrasyonu
yöntemi “fako emülsifikasyon” yöntemidir.
Limbus üzerinden küçük bir kesi yapılıp,
ultrasonik titreşimlerle lensin nukleus ve
korteksi sıvılaştırıldıktan sonra aspire edilir.
Katarakt cerrahisinde hemşirelik
bakımı


Günümüzde hemşirelik bakımı bazı alanlarda
özelleşmeye başlamıştır. Bu alanlardan biri de “ophthalmic
nursing” olarak adlandırılan göz hemşireliğidir. Katarakt
cerrahisi öncesi, cerrahi süresince ve sonrasında hemşire
hastaya bakım verir. Hemşire,
hastanın cerrahi süreç boyunca alacağı bakımdan memnun
kalmasını,
hastanın görmesini ve yaşam kalitesini iyileştirmeyi
amaçlamaktadır.
Cerrahi süreç boyunca hastayı dinler, sorularını cevaplar,
duygusal destek sağlar ve hasta- ailesine eğitim yapar.
Katarakt cerrahisi süresince hastada
gelişebilecek komplikasyonlar
3 aşamada incelenebilir.
 Preoperatif dönem (Operasyon öncesi)

İntraoperatif dönem (Operasyon sırası)

Postoperatif dönem (Operasyon sonrası)
Bu üç döneme birden perioperatif dönem
denilmektedir.
Perioperatif dönemde gelişebilecek
komplikasyonlar




Literatürde, ameliyat kararı alındıktan, hastanın
taburcu oluncaya kadar geçen sürede gelişebilecek
komplikasyonlar şu şekilde özetlenebilmektedir.
Perop. intra-oküler basınçta artış
Posterior kapsül yırtığı
Kanama
İris prolapsusu
Postoperatif dönemde gelişebilecek
komplikasyonlar







İlaç toksisitesi
İntra-oküler basınçta artış
Korneal aşınma (abrazyon)
İris prolapsusu
Üveitis
Kistoid maküler ödem
Tight corneal suture (sıkı korneal sütur)
Katarakt cerrahisi sonrasında hastada
gelişen komplikasyonlara ilişkin
çalışma sonuçları


Katarakt cerrahisinden sonraki ilk gün görülen
komplikasyonları belirlemek amacıyla yapılan bir
çalışmada, hastalarda intraoküler basınçta artışı,
korneal abrazyon geliştiği belirlenmiştir.
Katarakt cerrahisinden bir hafta sonraki
komplikasyonların incelendiği bir başka çalışmada,
hastaların %88’inde ameliyattan sonraki ilk gün
intraoküler basınçta artış görülmüştür.
Bir hafta sonraki izlemde ise, hastalarda
komplikasyon olarak posterior kapsül yırtığı
belirlenmiştir.
Bu komplikasyonların erken
belirlenmesinde ve müdahale
edilmesinde hastanın
hemşire tarafından izlemi ve
hasta eğitimi önemlidir.
Hemşireler bu komplikasyonların
gelişmesinde/ önlenmesinde nasıl rol oynar
???
Preoperatif dönemde;

Damla rejiminin yerine getirilmemesi
–
–
–

Pupillanın büyütülmemesi
Pupillanın erken büyütülmesi
Pupillanın büyütülmesi
Hastanın ameliyathaneye alınırken travma
gelişebilmesi
Preoperatif dönem



Lokal anestezi altında ameliyata alınacak hastanın
erken ya da geç dönemde sedasyonunun yapılması
Hastanın ameliyat öncesi hazırlığı sırasında eksik
bilgilendirilmesi
Hasta hikayesinin dikkatli bir şekilde alınmaması
(kullandığı ilaçlar, hastalık öyküsü,
allerjileri,alışkanlıkları gibi)
İntraoperatif dönem


Ameliyathane ve ameliyat masasının
sterilizasyon ve asepsi kurallarına uygun
olarak hazırlanmaması
Hasta gözünün aseptik kurallara uygun
temizlenmemesi ve örtülmemesi gibi
İntraoperatif dönem

Fako cerrahisinde;
* Fako tipinin uygun
takılmaması
* Sette hava kalması
* Set-up yeterince
yapılmaması
* Sleeve
delinmesi
Postoperatif dönemdeki komplikasyonların
önlenmesinde hemşirenin rolü -1



Gözün dikkatli kapatılması önemlidir. Açık
kalmamalıdır, steril kompresle kapatılmalıdır.
Göz kapaklarına baskı yapacak şekilde
kapatılmamalıdır. Kapatıldığında yara yerinin
boşalması görülür.
Post op. enfeksiyon riskini azaltmak için
tedaviye erken başlanılmalıdır.
Postoperatif dönemdeki komplikasyonların
önlenmesinde hemşirenin rolü -2



Enfeksiyon kontrolü için gerekli olan kurallara
uyulmalıdır. Enfekte-temiz hasta ayrımı,
ilaçların ayrımı gibi.
Hastanın yatağına taşınması sırasında
travma riski bulunmaktadır, dikkatli
olunmalıdır.
Hastanın erken mobilizasyonu riskli olabilir.
Hasta değerlendirilerek ayağa kaldırılmalıdr.
Postoperatif dönemdeki komplikasyonların
önlenmesinde hemşirenin rolü -3



Hasta ameliyat sonrasında sırtüstü yada
ameliyatlı olmayan tarafa yatırılmalıdır.
Ağrı takibi yapılmalıdır. Ağrı, kanama ve göz
içi basıncı artma gibi ciddi komplikasyonların
belirtisi olabilir.
Hasta göz üzerinde baskı oluşturacak ağır
eşya kaldırma, dışkılama sırasında ıkınma
gibi hareketleri yapmamalıdır.
Post-op hasta bilgilendirilmesi-1
Hastanın bilgilendirilmesi önemlidir.
 Göz içi basıncı artıracak davranışlardan kaçınması (
öne eğilmek,ıkınmak gibi )
 Gözünü travmalardan koruması
 Elini temiz tutması ve gözüne dokundurmaması
 Ağrının takibi
 Hastanın beslenmesi ( özellikle yumuşak gıdalar
alması)
Post-op hasta bilgilendirilmesi-2


Hastaya eve gitmeden önce göz damlalarını
nasıl kullanacağı gösterilerek anlatılmalıdır.
Ani batıcı ağrı, göz kapaklarında ödem,
akıntı, görme azalması gibi komplikasyon
belirtileri olunca doktoruna gelmesi
söylenmelidir.
TEŞEKKÜRLER