Mobil İşletim Sistemleri

MOBİL İŞLETİM SİSTEMLERİ
(MOBILE OPERATING SYSTEMS)
-GİRİŞ
-BAŞLICA ÇEŞİTLERİ
-ANDROID
-Özellikleri
-Sürümleri
-Uygulama Geliştirme
-IOS
-SYMBIAN
-WINDOWS MOBILE
-BLACK BERRY OS
-WEB OS
-BADA
-MEEGO
-PAZAR PAYLARI
-KAYNAKÇA
MOBİL İŞLETİM SİSTEMLERİ
Kullandığımız her türlü elektronik donanımın üzerinde mutlaka donanımı
kontrol eden bir yazılım çalışmaktadır. Donanımlar gelişip karmaşıklaştıkça,
onları kontrol eden yazılımlar da mecburen gelişip karmaşıklaştı. Yani bir diğer
deyişle, zaman içerisinde donanımlarımızdaki basit yazılım parçaları, kompleks
işletim sistemlerine dönüştürüldüler.
Akıllı telefonlar (Smart Phones) , Tablet bilgisayarlar , PDA (Personal Digital
Assistant) 'lar gibi taşınabilir cihazlar için üretilen işletim sistemleri mobil
işletim sistemleri olarak adlandırılırlar.
İşletim sistemi yazmak oldukça zahmetli oluğundan günümüze dek
sadece birkaç işletim sistemi geliştirilmiştir. Bunlardan bazıları kullanıcı
ihtiyaçlarını karşılayamadığından dolayı unutulmuştur. Günümüzde mevcut
ve yakın gelecekte de var olmaları muhtemel olan mobil işletim sistemleri
şunlardır :
-Google : Android
-Apple : Iphone OS (iOS)
-RIM : BlackBerry OS
-Symbian Vakfı : Symbian
-Palm : Web OS
-Microsoft : Windows Mobile
-Linux Vakfı : MeeGo
-Samsung : Bada
1) ANDROID
Google ve Open Handset Allience (OHA) tarafından kodlanmış açık
kaynak kodlu bir işletim sistemidir. Linux çekirdeğine sahiptir ancak
alışılageldik Linux çekirdekli işletim sistemlerinde bulunan bazı temel
özellikleri ve parçaları içermediği için genel anlamda bir Linux işletim
sistemi olarak kabul edilmez. İşletim sistemi kodlanırken yaklaşık 12
milyon (3 milyon XML , 2.8 milyon C , 2.1 milyon Java, 1.75 milyon C++ ve
diğer kodlar) satır kod yazılmıştır. Eski Yunancada insanımsı makine
anlamına gelen Android işletim sistemi için yeşil robotumsu bir logo
kullanılmaktadır.
a)ÖZELLİKLERİ
Android'in son sürümleri, çoklu-görev (multitasking), çoklu-dokunuş
(multitouch) ve Flash desteğiyle beraber gelmektedir. Android Market
ile uygulamalar yüklenebilmektedir.
Depolama:
Bilgi depolama amaçlı SQLite kullanılmaktadır.
Bağlanabilirlik:
Android, GSM, Bluetooth, EDGE, 3G ve Wi-Fi bağlantısını destekler.
Mesajlaşma:
Hem SMS hem de MMS desteği vardır.
Web Tarayıcısı:
Android'in web tarayıcısı açık kaynak kodlu WebKit application
framework üzerine kuruludur.
Medya Destekleri:
Android, MPEG-4, MP4, H.264, MP3, ve AAC, AMR, JPEG, PNG, GIF gibi
ses/video formatlarını desteklemektedir.
Ek Donanımları:
Android, anti-titremeli vidyo/foto kameraları, touchscreenler, GPS,
pusulalar, accelerometrelerde son derece yeteneklidir.
b)SÜRÜMLERİ
1.1 ( - ) ( 9 Şubat 2009 )
1.5 (Cupcake) ( 30 Nisan 2009 )
1.6 (Donut) (15 Eylül 2009 )
2.0-2.1 (Eclair) ( 26 Ekim 2009 )
2.2 (Froyo) ( 20 Mayıs 2010 )
2.3 (Gingerbread) (6 Aralık 2010 )
1 Aralık 2010 tarihinde yapılan araştırmaya göre piyasadaki Android işletim
sistemlerinin ;
43 % ' ü Froyo ,
40 % ' ı Eclair ,
11 % ' i Donut ,
6 % 'sı Cupcake ' dir.
c) UYGULAMA GELİŞTİRME
Android gelişmiş API(Application Programming Interface)' leri
sayesinde uygulama geliştiricilere büyük imkanlar sunmaktadır. Yüz
tanımlama sistemleri , barkod okuyucular , parmak hareketlerinden
komut üretme için hazırlanmış kütüphaneler Android'in gelişmiş
API'lerine örnek olarak verilebilir.
Android için uygulama geliştirme dili Java'dır. Ancak cep
telefonlarında görmeye alıştığımız standart Java desteği olan J2Me'yi
kısıtlı olduğundan dolayı desteklememektedir. Android'in Java'sı işletim
sistemine oldukça başarılı bir şekilde entegre olmuş, kısıtlamaları az olan,
tüm donanıma hükmedebilecek bir Java desteğidir. Bu sayede hiç mobil
uygulama geliştirmemiş olan Java geliştiricileri çok rahatlıkla Android
uyumlu uygulamalar geliştirebilirler.
Android işletim sistemiyle uyumlu uygulamalar geliştirmek için
Mac OS , Linux veya Windows ortamı farketmeksizin bilgisayarınızda
aşağıdaki gereçlerin yüklü olması gerekmektedir :
Android SDK
Java Development Kit ( JDK )
+3.4 Eclipse (Eclipse Classic yeterlidir)
Eclipse için ADT (Android Devolopment Tools) Plugini
2) iOS
Apple tarafından geliştirilen Mac OS X (Unix türevli) işletim sistemi
ailesinden gelmiştir. Apple marka mobil cihazlar için özel tasarlanmıştır.
Sadece parmak etkileşimi ile çalışacak biçimde tasarlanmıştır. Çoklu
dokunma özelliğini desteklemektedir. Kapsamlı uygulama geliştirme
ortamı (iPhone SDK) sayesinde uygulama açısından en zengin platformdur.
Uygulama geliştirmek için Mac OS yüklü bir bilgisayara ihtiyaç vardır. Java
ve Flash desteği yoktur. İlk sürümleri multitasking özelliğini
desteklemezken iOS 4.0 sürümünde multitasking özelliği de eklenmiştir.
3) BLACKBERRY OS
Research In Motion (RIM) tarafından geliştirilmektedir. Java
tabanlıdır. RIM tarafından tescillidir. Uygulama geliştiricileri
Windows yüklü bilgisayarlarda BlackBerry API kullanarak
uygulamalar geliştirebilirler.
4) SYMBIAN
Symbian Ltd. Ericsson, Panasonic, Nokia, Samsung, Siemens AG,
Sony Ericsson şirketleri arasında kurulmuştur. Nokia 2009 yılında
diğer hissedarların hissesini alarak Symbian'ın tüm varlığını kendi
kurduğu Symbian Vakfı'na bağışlamıştır. Şu an geliştirme işi
Symbian Vakfı tarafından gerçekleştirilmektedir. Günümüzde en
çok kullanılan mobil işletim sistemi olma özelliğini göstermektedir.
C++ tabanlıdır.
5) WEB OS (PALM OS)
Palm'a ait ürünlerde bulunmaktadır. Linux çekirdeklidir fakat Linux
çekirdekli işletim sistemlerinde bulunan bazı temel özellikleri ve
parçaları içermediği için genel anlamda bir Linux işletim sistemi olarak
kabul edilmez. Sadece parmak etkileşimi ile çalışabilecek şekilde
tasarlanmıştır. Çoklu dokunma özelliğine sahiptir. Uygulama
geliştiriciler için kısıtlı bir geliştirme ortamı ( Mojo ) vardır. Bu
sebepten dolayı uygulama açısından fakir bir platformdur.
Performansı yüksektir. Aynı anda birden fazla uygulamanın
çalıştırılmasını destekler.
6) WINDOWS MOBILE
Windows CE (Compact Edition) çekirdeklidir. İleri düzey altyapıya
sahip olması ve Windows tabanlı olmasına rağmen masaüstünde
kullanılan Windows uygulamalarını çalıştıramaz. Tescilli bir işletim
sistemidir fakat değişik üreticilerin ürünlerinde de bulunabilir. Diğer
cihazlarla da uyumlu olması gerektiğinden optimizasyon miktarı
rakiplere oranla düşüktür. İlk sürümlerde çoklu dokunuş desteği
bulunmamaktaydı. 7. sürümüyle beraber çoklu dokunuşu da
desteklemeye başlamıştır. Multitasking özelliğini desteklemektedir. C++
tabanlıdır. Microsoft Office programlarıyla mükemmel uyumu Windows
Mobile'in önemli bir artısıdır. Görsellik açısından rakiplerinin gerisinde
kalmıştır. Ayrıca rakipleri arasında en düşük performansa sahip mobil
işletim sistemidir.
7) MEEGO
Intel'in Moblin ve Nokia'nın Maemo platformları, Linux Vakfı'nın da
himayesinde bir araya gelerek, mobil cihazlar için MeeGo
platformunu oluşturmuşlardır. Linux temelli ve açık kaynak kodludur.
Multitasking desteklemektedir. Nokia N serisi telefon modellerinde
MeeGo platformunu kullanmayı hedeflemektedir.
8) BADA
Samsung tarafından geliştirilmektedir. C++ tabanlıdır. Hareket, yüz
algılama gibi özellikleri içermektedir. Ayrıca yakınlık, ışık, hava, ivme ölçer
gibi çeşitli sensörlerle desteklenen yazılımlarla uyumludur. Gelişmiş
API'leri vardır.
MOBİL İŞLETİM SİSTEMİ PAZAR PAYLARI
Gartner araştırmalarına göre ;
2009'un 3. çeyreğindeki mobil işletim sistemleri pazar payları :
Symbian
BlackBerry OS
iPhone OS
Windows Mobile
Android
Diğer
44 %
20 %
17 %
8%
4%
7%
2010'un 3. çeyreğindeki mobil işletim sistemleri pazar payları :
Symbian
Android
iPhone OS
BlackBerry OS
Windows Mobile
Diğer
36 %
25 %
17 %
15 %
3%
4%
Tabloları incelediğimizde belirtilen tarihler arasında tek büyüme gösteren
işletim sisteminin Android olduğu göze çarpmaktadır. Buna paralel olarak
Symbian , BlackBerry OS ve Windows Mobile kullanımı azalmaktadır. iPhone
OS ise Android karşısında küçülmeden durabilen tek işletim sistemidir.
KAYNAKÇA
http://en.wikipedia.org/wiki/Mobile_operating_system
http://www.android.com/
http://tr.wikipedia.org/wiki/Android..
http://www.supermeydan.net/forum/forum670/thread74106.html
http://www.apple.com/ios/
http://forum.donanimhaber.com/m_35230375/tm.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Android_%28operating_system%29