Orta Kulak Enfeksiyonları

Orta Kulak Enfeksiyöz ve Enflammatuar Hastalıkları
Otitis Media Sınıflandırması
1. Akut otitis media
Akut süpüratif (TM intakt-rüptüre)
Akut nonsüpüratif (Seröz, müköz, seröanjiöz)
2. Kronik otitis media
Kronik süpüratif (Tubotimpanik, attikoantral)
Kronik nonsüpüratif (Kronik EOM, Efüz.suz OM)
3. Spesifik otitis media (Tbc, sifiliz)
Akut Otitis Media
Timpanik kavite, östaki borusu, kulak zarı ve temporal kemiğin havalı boşluklarının
mukoza enflamasyonunun sistemik ve/veya lokal semptom ve bulgularının ani olarak
ortaya çıkan ve üç haftadan kısa süren klinik tablodur.
Etyopatogenez: 1. Sıklıkla mevcut bir viral ÜSYE
2. Bakteriyal ajanlar: Strep.pnömonia H.İnfluenza M.Kataralis
Tuba östaki yoluyla gelirler, o halde nazofarenks ve burun önemli.
3.Östaki disfonksiyonu
3. Allerji
4. Barotravma
1.
2.
3.
4.
Tüm çocukların %75’i 5 yaşından önce bir atak geçirmiştir. 6 ay ile 18 ay arasında
sıktır; 4-6 yaş arası da sıklık artar. Erkek çocuklarda daha sıktır. Kış aylarında sık
görülür. Kreş, evde sigara içilmesi, alerji, Anne sütü ile kısa beslenme, Biberonla
beslenme pozisyonu.
Klinik Lokal Semptomlar:
Otalji, otore, işitme azlığı, bebeklerde kulak kaşıntısı,Dolgunluk, tinnitus, fasyal
paralizi, baş dönmesi
Sistemik Semptomlar:
Ateş, bulantı, kusma iştahsızlık, iritabilite, diyare
Otoskopi:
TM hiperemik ve bombedir. Belirteçler silinmiştir.Pürülan sekresyon ve perforasyon
izlenebilir. Ağlayan çocuktaki zar vasküler konjesyonuna ayırıcı tanıda dikkat etmeli.
Patolojik Evreler
Hiperemi
Eksudasyon
Süpürasyon
Koelesans (Mastoidit)
5. Komplikasyon
6. Rezolüsyon
AOM’nın %95’den fazlası bu ilk üç safhada iyileşir;uygun olmayan tedavi, bağışıklık
yetmezliği ve reküren otitlilerde diğer safhaya geçebilir.
Antibiyotik (Amoksisilin, Ampisilin,TrimSulfom, Sefuroksim aksetil vb.)
Diğer ilaçlar (Antihistaminik, dekonjestan, analjezik)
Timpanosentez (18 G PPD enjektörü ile)
Miringotomi
Cerrahi tedavi
Prognoz: Genellikle 1-2 haftada iyileşir. 2-8 hafta sonrasına kadar efüzyon kalabilir ve
EOM ortaya çıkabilir.
1.
2.
3.
4.
Mirinjitis
Orta kulakta efüzyon olmadan oluşan bir iltihaptır. Kulak zarında ve buna komşu
DKY derisinde granülasyon dokusu ile karakterlidir. Büllöz mirinjitis, viral bir
etyoloji ya da mikoplazma enfeksiyonları ile ortaya çıkar, seröz sıvı içeren büllerle
karakterlidir.
Rekürren Otitis Media
Altı ay içinde üç ve daha fazla; bir yıl içinde dört ve daha fazla AOM geçiren çocuklar
ROM olguları olarak kabul görür. Risk:Anaokulu ve kreş gibi kalabalık ortamlar,
kalabalık aile ortamı, sigara içilmesi, anne sütünün kısa alınması, bağışıklık sistemi,
Östaki yetersizliği, mastoid pnömatizasyon problemi gibi.
Orta Kulak Efüzyonları
Ortalama 0.5 cm³hacmindeki timpanik kavite, östaki ile nazofarenkse; aditus ad
antrum ile mastoid hücrelerle irtibat halindedir. Bu sistemdeki havanın kaynağı
nazofarenks ve mastoid hücre mukozasından difüze olan oksijendir.CO2 ise absorbe
olur.
Barotravma
Hemotimpanum
AOM
SOM (EOM)
Hemotimpanum: Kafa travmalarında, temporal kemik fraktürlerinde izlenir. Kulak
zarı mavi refle verir (Mavi timpan), otalji olabilir. DKY’da kanama, zar perforasyonu,
kemikçik luksasyonu, Labirent fistülü, BOS otore, fasyal paralizi ve işitme kaybı
eşlik eder. Hemotimpanum genelde 2-3 haftada rezorbe olur. Tedavide labirent ve
fasyal sinir hasarı yoksa konservatif kalınabilir; aksi halde timpanotomi planlanır
Barotravma: Orta kulak ve dış ortam arasındaki basınç değişikliğinin ortaya çıkması
ile gelişir. Ani olarak basınç azalması veya artması etkilidir. Su altı dalışlarda, uçakta
kabin içi basıncın düşmesi ile,patlamalarda basınç travması gerçekleşebilir. DKY
yaralanması, zar perforasyonu, timpanumda efüzyon,kemikçik luksasyonu, labirent
fistülüne yol açılabilir. Hastalarda otalji, işitme kaybı, uğultu, dengesizlik ve kanlı
kulak akıntısı, baş dönmesi olabilir.
Barotravmadan Korunma: ÜSYE sırasında dalış ve uçuşlardan kaçınılmalı.
Dekonjestan topik veya sistemik kullanılmalı. Valsalva ve Toynbee manevraları hızlı
ve sık yapılmalı ama ÜSYE varsa bu manevralardan kaçınmalı, Helyum/oksijen
karışımı kullanılmalı, havayolu ile seyahatlerde sakız çiğnemeli.
Effüzyonlu Otitis Media (SOM)
Akut enfeksiyon semptom ve bulgusu olmadan orta kulak boşluğu ve mastoid hücre
sisteminde sıvı birikimi ile karakterli enflamatuar bir tablodur. Anaokulu
çocuklarında %14, ilkokul çocuklarında %7 oranında saptanır. Orta kulakta havalanma
bozukluğu sonucu, önce subepitelyal damarların permeabilitesi artması sonucu
ekstrasellüler alanında sıvı birikimi vardır. Mukozada metaplazi gelişir ve salgı bezi
sayısı artar.
Risk Faktörleri
Sık AOM
ÜSYE
Adenoid vejetasyon
Sık antibiyoterapi
Prematürite
Kranyofasyal anomaliler
Down sendromu
Kreş ortamı
Kalabalık ortam
Sigara
Sinüzit
Septal eğrilikler
Konka hipertrofisi
Kohanal atrezi
Nazogastrik sonda
Nazofarenks tümörü
Mastoid pnömatizasyon
Genetik faktörler
Radyoterapi
Kış mevsimi
----------------------------------------------------------------EOM- Klinik Belirtiler
Sessiz bir klinik gidiş, İşitme kaybı (Özellikle TV’yi yakından seyretmek…),
Ağrı çok nadir
Ateş, kulak akıntısı gibi enflammatuar belirtiler yoktur.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
EOM- Tanı Yöntemleri
Otoskopi
Pnömatik otoskopi
Diapozon testleri
Empedansmetre (Timpanometri, Akustik refleks)
Odyometri
Nazal endoskopi
Timpanosentez
EOM’da Olası Sekeller
Miringoskleroz, timpanoskleroz
Retraksiyon ve retrakasiyon cebi
Atelektazi, adeziv otit
İletim tipi işitme kaybı
Ossiküler fiksasyon
Perforasyon
SNİK
Konuşma bozuklukları
Kolesterol kistleri
EOM’da Tedavi
1. Konservatif
2. Tıbbi tedavi:
Antibiyoterapi
Dekonjestan
Antihistaminik
Mukolitik
Nonsteroidal enflammatuar
Steroid
Lökotrien antagonistleri
3. Cerrahi Tedavi
Parasentez-Tüp insersiyonu
Kronik Süpüratif Otitis Media
Üç aydır devam eden, tıbbi tedaviye cevap vermeyen kulak zarı perforasyonu, işitme
kaybı ve DKY’dan süpüratif akıntı ile karakterli orta kulak ve mastoidin kronik
enfeksiyonudur. Sosyoekonomik durumu kötü olan toplumda sık görülür.
En sık görülen mikroorganizmalar:P.aeruginosa, S.aureus, Proteus ve difteroid grubu
ile Anaerobik bakterilerdir.
Kronik Otitis Media-Sınıflama:
1. Kronik aktif otitis media
Kolesteatomlu KAOM
Kolesteatomsuz KAOM
2. Kronik inaktif otitis media
Perfore kulak zarı ile birlikte
Retraksiyon poşu ile birlikte
Adeziv otitis media
Kemikçik zincirde fiksasyon veya rezorbsiyonla
3.Sık aktive olan kronik inaktif otitis media
Kronik Otitis Media-Klinik Tablo:
DKY’dan akıntı (Mükopürülan, hemorajik)
İşitmede azalma,
Kulakta dolgunluk,
DKY’da polip
Baş dönmesi
Fasiyal paralizi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kronik Otitis Media-Tanı:
Otoskopi ve DKY temizliği
Otoendoskopi
Mikroskopi
Fistül testi
İşitme testleri
Radyolojik incelemeler: Direk grafiler
BT-MRG
Kronik Otitis Media-Tedavi:
1. Enfeksiyonun eradikasyonu
2. Havalı, kuru ve kapalı bir mastoid kavite ve
timpanik kavite oluşturmak
3. Sekel ve komplikasyonları önlemek
4. Kulak zarının onarımı
5. İşitmeyi düzenlemek
Bu amaçlarla:
1. Tıbbi tedavi
2. Cerrahi tedavi uygulanır.
1.
2.
3.
4.
Tıbbi Tedavi:
DKY temizliği, aspirasyon
Kültür-antibiyogram
Sistemik antibiyoterapi
Topik damla ve lavajlar
Kulağı sudan korumak
Cerrahi Tedavi:
Mastoidektomi: Enfeksiyonun eradikasyonu için mastoid hava hücreleri sisteminde ve
epitimpanumda mikromotor tur cihazı ile gerçekleştirilen temizleme işlemidir. Bu
işlemle küçük hava hücreleri tek bir kavite haline getirilir:
Kapalı kavite mastoidektomi: Intakt canal wall
Açık kavite mastoidektomi: Canal wall down (Radikal mastoid.) ve modifiye tipleri.
Timpanoplasti: Orta kulağın ses iletim
mekanizmasının rekonstrüksiyonu
anlamındadır. Kapalı, havalı ve mukoza ile döşeli bir orta kulak; yuvarlak pencereden
sesin iletilmesinin önlenerek oval pencere İle temas sağlanmış bir kemikçik sistemi
kurmaktır. Bu amaçla orta kulaktaki patoloji temizlenir, TM perforasyonu onarılır,
bozulmuş olan kemikçik bütünlüğü düzeltilir. Timpanoplasti, endikasyona göre
mastoidektomili veya …siz yapılabilir.
Miringoplasti: Fasya, kıkırdak, perikondrium vb greft materyelleri ile TM membranın
onarılmasıdır.
KOM Komplikasyonları
Orta kulak ve mastoiddeki enfeksiyonun temporal kemik havalı hücreleri ve mukoza
ötesine yayılmasına denir.
Komplikasyon Düşündüren Bulgular:
Şiddetli baş ağrısı veya retroorbital ağrı varlığı
Yüksek ateş veya bacaklı ateş gelişmesi
Bilinç bulanıklığı, ışığa hassasiyet
Bulantı, kusma
Fasiyal paralizi
Mastoid kemik üzerinde hassasiyet, hiperemi
Ense sertliği
KOM Komplikasyonları
1. İntratemporal Komplikasyonlar
Orta kulak
Mastoid
İç kulak
2. Ekstratemporal Komplikasyonlar
İntrakranyal
Ekstrakranyal
1. İntratemporal Komplikasyonlar
Koelasan mastoidit ve subperiostal apse
Petrozit
Labirentit Fasiyal paralizi
2. Ekstratemporal Komplikasyonlar
İntrakranyal:
Ekstradural apse
Subdural apse
Beyin ve beyincik apsesi
Menenjit
Lateral sinüs tromboflebiti
Otitik hidrosefali
Ekstrakranyal:
Bezold apsesi
Zigomatik apse
Postauriküler apse
KOM Sekelleri
Enfeksiyonun orta kulakta lokalize olmak kaydıyla geri dönüşümsüz doku patolojisi
ve hasar yaratmasına sekel denir.
1. Timpanoskleroz
2. Atelektazi
3. İşitme kaybı
Kolesteatom
Yanlış yara iyileşme süreci sonrasında yanlış bir yerde gelişen yanlış bir deridir. Orta
kulak ve mastoid havalı boşluklarında gelişen bir deridir, yassı hücreli bir lezyondur.
Ektopik bazal germinatif tabakanın sürekli ürettiği deskuame epitel ve stratum
korneumdan gelen keratini içerir. Akkiz ve konjenital olabilir.
Akkiz Kolesteatom
1. Primer akkiz:
Kulak zarı sağlamdır, östaki fonksiyonu bozuktur.
İnvajinasyon teorisi
Bazal hücre hiperplazisi
Effüzyonlu otitler
Epitelyal migrasyon
2. Sekonder akkiz:
Kulak zarı perforasyonu (özellik. Marjinal)
Kolesteatom Kliniği-Tanı-Tedavi
KOM’la aynıdır:
Kulak akıntısı, işitme kaybı
Fasyal paralizi, vertigo
Otoskopide: DKY’da epitel döküntüleri, krutlar
Zarda retraksiyon cebi
Radyoloji: BT
Tedavi: Cerrahi