Çocuk Pornografİsİ
advertisement
Çocuk Pornografisi: Mevzuat Modeli & Global İnceleme 2008 • 5. Baskı Çocuk Pornografisi: Mevzuat Modeli & Global İnceleme Telif hakkı © 2008, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi Beşinci Baskı Bu proje kısmen ABD Dışişleri Bakanlığı S‐INLEC‐04‐GR‐0015 numaralı hibe aracılığıyla finanse edilmiştir. Burada açıklanan fikirler, bulgular ve sonuçlar ya da öneriler yazarın kendisine aittir ve ABD Dışişleri Bakanlığı’nın görüşlerini yansıtmaz. İÇİNDEKİLER Önsöz Sayfa i Sayfa ii Sayfa iii Sayfa 1 Sayfa 1 Sayfa 2 Sayfa 4 Sayfa 5 Sayfa 7 Sayfa 7 Sayfa 8 Sayfa 9 Teşekkür Özet Mevzuat Modeli Tanımlar Suçlar Zorunlu Raporlama Yaptırımlar ve Ceza Tayini Uluslararası Hukuk Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi ile İlgili İhtiyari Protokol Siber Suç Sözleşmesi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismardan Korunmasına Dair Sözleşme Global Mevzuata Bakış Afganistan – Andorra Antigua & Barbuda – Belarus Belçika– Brezilya Brunei – Büyük Britanya Cape Verde – Çin Danimarka – Ermenistan Estonya – Gambiya Gana – Hindistan Hollanda – İspanya İsrail – Jamaika Kanada – Kazakistan Kenya – Küba Laos– Lüksemburg Macaristan – Marshall Adaları Mauritius – Nepal Nikaragua – Paraguay Peru – Sao Tome & Principe Senegal – Sri Lanka St. Kitts & Nevis – Tayland Togo – Umman Ürdün – Yemen Yeni Zelanda – Zimbabwe Sayfa 11 Sayfa 11 Sayfa 12 Sayfa 13 Sayfa 14 Sayfa 15 Sayfa 16 Sayfa 17 Sayfa 18 Sayfa 19 Sayfa 20 Sayfa 21 Sayfa 22 Sayfa 23 Sayfa 24 Sayfa 25 Sayfa 26 Sayfa 27 Sayfa 28 Sayfa 29 Sayfa 30 Sayfa 31 Sayfa 32 Sayfa 33 Sonuç ÖNSÖZ Çocuk pornografisi ile istismara uğramış çocukların hayatları ebediyen değiştirilmiştir, sadece taciz ile değil ama aynı zamanda sürekli kötü muamele ile de. Cinsel istismar olduğunda tacizci bu karşılaşmaları film ya da video kaydı olarak belgeleyebilir. Bu belgeler, daha sonra çocuğa başka boyun eğmeler için şantaj yapmak üzere gerekli ʺkozʺ haline gelebilmektedir ki ilişkinin sürdürülmesi ve gizliliğin korunması için bu gereklidir. Bu belgelenmiş görüntüler ayrıca tacizcinin cinsel fantezilerini “yeniden yaşamasına” fırsat vermektedir. Çocuk tacizcilerin büyük çoğunluğu çocuk pornografisi koleksiyonlarını düzenlemek, muhafaza etmek ve büyütmek için artık bilgisayar teknolojisi kullanmaktadır. Kişisel olarak üretilmiş yasa dışı çocuk görüntüleri İnternet üzerinde özellikle değerlidir ve genellikle tacizciler kendi cinsel istismar görüntülerini birbirleriyle takas etmektedirler. Bu görüntüler sanal gerçeklik ortamına eriştiğinde bir daha geri dönüşü olamaz ve sonsuza kadar dolaşımda kalabilir; dolayısıyla, görüntüler izlendikçe bu çocuk tekrar tekrar mağdur durumuna düşürülmektedir. İnternet çevrimiçi hizmete erişimi olan herkes için heyecan uyandırıcı, yeni bir bilgi ve iletişim dünyası yaratmıştır. Bu teknoloji bir taraftan çocuk ve yetişkinler için içinde yaşadığımız evren hakkında bilgi edinmek üzere eşsiz fırsatlar sunarken diğer taraftan çocukların cinsel istismarı üzerinde özellikle çocukların cinsel sömürü görüntülerinin dağıtımı yoluyla ölçülemez bir etkiye sahiptir. Gelişmeler, internet erişimde artış ve ev bilgisayar teknolojisi kullanımı bu görüntülerin dağıtımında, bunlara sahip olmayı ve yaymayı kolaylaştırarak ve üretim ve dağıtım maliyetini özellikle uluslararası sınırlar boyunca azaltarak devrim yaratmıştır. Hiçbir ülke çocuk cinsel istismarının bu tipine karşı bağışık değildir ve dünya çocuklarının korunmasını sağlamak için devletlerden, yasa uygulayıcılarından ve sivil toplumdan oluşan bir arada güçlü bir çaba gerekecektir. Şuna dikkate etmek gerekir ki bizim mevzuat modelimize ekli mevzuat incelemesi eleştiri amaçlı değildir ama daha çok mevcut durumu ve soruna ait farkındalığı değerlendirmek ve diğerinin deneyimlerinden bilgi edinmeyi amaçlamaktadır. Ek olarak, çocuk pornografisine özel mevzuat yokluğu çocuk cinsel istismarının diğer türlerinin ve çocuğa kötü muamelenin yasa dışı olmadığı anlamına gelmez. Çeşitli kültürel, dini, sosyo ekonomik ve politik normları dikkate almanın önemini tanımlayan mevzuat modelimiz mevcut meşru dilin tersine daha çok tüm dünyada her ülkede geçerli olan bir kavramlar menüsüne benzer. Bu raporu ilk yayınladığımız Nisan 2006’dan bu yana Brezilya, Kosta Rika, Çek Cumhuriyeti, Mısır, Hindistan, Moldova ve Portekiz dahil farklı ülkelerde mevzuat değişiklikleri olmuştur ve biz de diğer birçok ülkede hareketlenme görmekteyiz. Yine de yapılması gereken daha çok şey bulunmaktadır. Merkezi hükümetlerin devam eden bir çalışma içinde olmalarını destekliyoruz ve uluslararası topluluğun, kısa bir süre önce bu raporun “Uluslararası Hukuk” bölümüne aralarından üç tanesinin eklenmiş olduğu çeşitli uluslararası yasal belgelerle global faaliyet alanını ve çocuk pornografisinin doğurduğu etkiyi belirlemek üzere gösterdikleri çabaları alkışlıyoruz. Araştırmamızın, raporumuzun ve önerilerimizin global anlayışı ve ilgiyi artıracağı ve dünya çapında devletleri, en masum mağdurları en çirkin suçlardan koruyacak çok gerekli mevzuatı en sonunda kabul edecekleri ve yasalaştıracakları konusunda iyimserliğimizi koruyoruz. Ernie Allen, Başkan ve Üst Düzey Yönetici Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ‐i‐ TEŞEKKÜR Aşağıdaki kurumlara ve bireylere çocuk pornografisi ile ilgili ulusal mevzuat araştırmasında üstün yardımları ve rehberlikleri için teşekkür etmek istiyoruz: Interpol; Microsoft Corporation; ABD’deki Interpole Üye Ülke Elçilikleri ve Konsoloslukları personel ve büyükelçileri; Interpole Üye Ülkelerin büyükelçileri ve personeli New York’taki Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcileri; global hukuk şirketi Orrick, Herrington & Sutcliffe LLP; kendini çocukların korunmasına adamış dünya çapında sivil toplum kuruluşları ve hayır dernekleri; yardım almak için yaptığımız başvuruya cevap veren dünya çapında çeşitli kanun uygulayıcı daireler, görevliler ve avukatlar; Kayıp ve İstismara Uğramış Çocuklar için Ulusal Merkez personeli; ve Kayıp ve İstismara Uğramış Çocuklar için Uluslararası Merkez personeli,özellikle; Jessica Sarra, Global Operasyonlar Başkanı; Christina Portz, Program Müdürü; Elizabeth Sharp, eski Hukuk stajyeri; Ve Michelle Kaminsky, eski Hukuk Stajyeri; Bu yayında sunulmuş görüşler ve fikirler Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi’ne aittir ve araştırmada katkısı bulunan diğer kurum ve bireylerin resmi konumlarını ya da politikalarını yansıtmaz. ‐ii‐ ÖZET Bu rapor Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi (ICMEC) tarafından ilk olarak Nisan 2006’da yayımlandığından bu yana, ICMEC mevcut mevzuatı daha iyi anlamak ve ulusal politika gündeminde bu sorunun nerde olduğunu ölçmek için Interpol’e Üye Ülkelerin1 tamamında çocuk pornografisine ilişkin mevcut mevzuata yönelik araştırmasını sürekli olarak güncel tutmaya devam etmiştir. Özellikle ulusal mevzuatın şu özelliklere sahip olup olmadığına bakıyoruz: (1) çocuk pornografisi hususunda özgül olmak; (2) çocuk pornografisinin bir tanımını sunmak; (3) bilgisayar ortamında gerçekleştirilmiş suçları kanunla suç nedeni saymak; (4) çocuk pornografisine sahip olmayı dağıtım niyeti olup olmadığına bakılmaksızın kanunla suç nedeni saymak; ve (5) Internet Hizmet Sunucularının (ISS’ler) şüpheli çocuk pornografisini kanun uygulayıcılarına ya da başka diğer yetkili dairelere rapor etmelerini talep etmek. Ne yazık ki sonuçta gerçekleşenler şaşırtmaya devam ediyor. Interpol’e Üye 187 Ülkeden, sadece 29’u çocuk pornografisi suçlarına karşı savaşmaya uygun mevzuata sahip (5 Üye Ülke yukarda yazılı kriterlerin tamamına sahip ve 24 Üye Ülke ISS raporlama ile ilgili olan sonuncusu hariç diğer tüm kriterlere sahip); ve 93 tanesi özellikle çocuk pornografisine çözüm getiren hiçbir mevzuata sahip değil. Geri kalan Interpol’e Üye Ülkeler arasından özellikle çocuk pornografisine yönelik mevzuat sahibi olmayanlar: 54 ülke ulusal mevzuatta çocuk pornografisini tanımlamıyor; 24 ülke bilgisayar ortamına ilişkin suçları öngörmüyor; ve 36 ülke çocuk pornografisine dağıtım niyeti olup olmadığına bakılmaksızın sahip olmayı suç sebebi olarak görmüyor. “Çocuk Pornografisi” Tanımlamak “Çocuk pornografisi” deyimi çocuk mağdurların cinsel istismara yönelik görüntülerinin gerçek doğasını ve kapsamını uygun bir şekilde tanımlamıyor olsa da çocuk özneler ile olan klasik pornografiyi ifade ederken bu raporun tamamında bu deyim kullanılmıştır ancak bu deyimden görüntülerde cinsel ilişki içinde teşhir edilen çocuğun “rızası” olduğu anlamı çıkarılmamalıdır.2 Günümüzde çocuk cinsel istismar şeklini tanımlamak üzere kamu tarafından en yaygın şekilde tanınan bir deyim olması nedeniyle bu terim devam ettirildi.3 1 Bu raporun ilk baskısı Nisan 2006ʹda yayınlanmıştır. O zaman 184 tane Interpole Üye Ülke vardı. Şu anda Interpolʹe üye ülke sayısı 187ʹdir. 2 Janis Wolak et al., Child‐Pornography Possessors Arrested in Internet‐Related Crimes: Findings from the National Juvenile Online Victimization Study vii, n.1 (Nat’l Ctr. Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar 5. baskı., 2005) [aşağıda Çocuk Pornografisine Sahip Olanlar]. 3 No. ‐iii‐ Bu rapor açısından “çocuk pornografisi”, “bir çocuğun gerçek ya da taklit suretiyle bariz cinsel faaliyetlerde bulunur şekilde herhangi bir yolla teşhiri ya da bir çocuğun cinsel organlarının ağırlıklı olarak cinsel amaç güden bir şekilde gösterilmesini”4 ve ayrıca bir çocuğun bu tür sunumlar yaratmak için kullanımını kapsamakla birlikte bunlarla sınırlı değildir. Metodoloji Ulusal çocuk pornografisi mevzuatı hakkında araştırma Kasım 2004ʹte başladı. Ana kaynaklar arasında şunlar bulunmaktadır : LexisNexis; Interpol tarafından Üye Ülkelerde önceden yürütülmüş çocuk cinsel istismarı ulusal mevzuatı ile ilgili bir anket; B.M.’ye sunulan belgeler İnternette çocuk pornografisi üzerine BM raporu ile birlikte Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi üzerine Özel Raportör; ve yurt içi sivil toplum kuruluşları (NGO’lar), kanun uygulayıcı daireler ve görevliler ve avukatlar ile doğrudan iletişim. Konu ile ilgili bilgiler bir araya getirildikten sonra, hukuki analiz yapıldı ve ön sonuçlar derlendi. Ocak 2006’da Washington, D.C.’deki Interpol’e Üye Ülke Elçiliklerindeki Büyükelçilerin dikkatine mektuplar gönderildi; Büyükelçilik bilgisi mevcut olmayanlar için mektuplar New York’taki BM Daimi Temsilciliğindeki Elçiye yollandı. Tüm mektuplar ülkeye özel sonuçlarla birlikte mevzuat modeli projesinin bir özetini içeriyordu. Elçilerden araştırmamızı doğrulamaları ve eğer gerekli olursa düzeltilmiş bilgiyi belirli bir tarihe kadar sunmaları istendi. Değinilen Başlıklar Bu raporun mevzuat modeli kısmında değinilen başlıklar şunlardan oluşmaktadır: (1) Çocuk pornografisi açısından “çocuk” tanımının rüşt çağı tanımlamasından bağımsız olarak 18 yaşın altındaki herkes olarak belirlenmesi; (2) “Çocuk pornografisinin” bilgisayar ve İnternete özgü terminolojiyi de kapsaması sağlanarak tanımlanması; (3) Ulusal ceza kanununda dağıtım niyeti olup olmadığına bakılmadan çocuk pornografisine sahip olmayı suç sebebi sayan ve İnternet üzerinden görüntü yükleyen veya izleyenlere özgü hükümleri de kapsayacak çocuk pornografisine özgü suçların yaratılması; (4) Çocuklarının çocuk pornografisine katılmasına karşı çıkmayan ebeveynler ve kanuni vasiler için para cezası getirilmesi; (5) Diğerlerine çocuk pornografisini nerde bulunabileceğini tanıtanların cezalandırılması; (6) Hazırlayıcı malzemeler; (7) Cürme teşebbüsün cezalandırılması; (8) Sağlık hizmeti ve sosyal hizmet uzmanları, öğretmenler, kanun uygulayıcı görevliler, fotoğraf basanlar, bilişim teknolojileri (BT) uzmanları, ISS’ler, kredi kartı şirketleri ve bankalar için zorunlu raporlama şartlarının oluşturulması; (9) Pornografiye karışmış çocukların cezai sorumluluklarının belirlenmesi; ve (10) Ceza tayininde dikkate alınan tekrarlayan suçlular, organize suç tarafları ve diğer ağırlaştırıcı sebepler için cezaların yükseltilmesi. Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi üzerine Çocuk Hakları Sözleşmesi İhtiyari Protokolü, G.A. Res. 54/263, Annex II, U.N.Belge. A/54/49, Cilt. III, madde. 2, para. c, 18 Ocak 2002ʹde yürürlüğe girdi [aşağıda İhtiyari Protokol]. 4 ‐iv‐ MEVZUAT MODELİ Çocuk pornografisi ile mücadeleyi amaçlayan ve kanun uygulayıcılara suçluları etkin bir şekilde soruşturma ve mahkûm etme şansı veren kapsamlı bir mevzuat stratejisi, çocukların cinsel istismarı suçluları tarafından gerçekleştirilen belirli edimlerin suç sebebi sayılmasının ötesine geçmelidir. Bazı açık öneme sahip unsurlar yanında eşit değerde öneme sahip diğerleri; ulusal ceza kanununda kullanılan terminolojinin yeterli derecede tanımlayıcı olması; kurumsal sosyal sorumluluğun yasallaştırılması; cezaların yükseltilmesi; mal varlığının kaybı; ve ceza tayini hükümlerinin güçlendirilmesi. Bu yayındaki mevzuat modeli içeriği dört parçaya ayrılmıştır: (1) Tanımlar; (2) Suçlar; (3) Zorunlu Raporlama; ve (4) Yaptırımlar ve Ceza Tayini. TANIMLAR Çocuk pornografisi açısından “çocuk” tanımını rüşt çağı tanımlamasından bağımsız olarak “18 yaşın altındaki herkes” olarak belirle. Cinsel ilişki için rüşt yaşı ülkeden ülkeye değişmektedir. Bu da çocuklar için cinsel istismara karşı uluslararası düzeyde tutarlı ve uyumlulaştırılmış koruma sağlanmasının önündeki bir engeldir. 18 yaşın altındaki bir kişi cinsel ilişkiye serbestçe rıza gösterebilme yeterliliğine erişmiştir belki ama bu kişi çocuk pornografisi dâhil cinsel istismarın herhangi bir türüne yasal olarak rıza gösterme yeterliğinde değildir. Ayrıca “çift suç” gerektiren durumlarda – yurt dışında işlenmiş bir suç için suçlunun kendi ülkesinde mahkumiyeti için bu suçun suçlunun kendi ülkesinde de suç sayılması gerekir – “çocuk” sayılması için ortak kabul edilen yaşın ne olduğu üzerine anlaşma çok önemlidir. Herhangi bir tutarsızlık çocukların cinsel istismarı suçlusunun hüküm giymesini engelleyecektir. Bu sebeplerden dolayı çocuk pornografisi açısından “çocuk” “18 yaşın altındaki herkes” olarak tanımlanmalıdır. “Çocuk pornografisini” tanımla ve bilgisayar ve İnternete özgü terminolojiyi kapsam içinde tut. Suçlu ya da diğer tarafta kanun uygulayıcı, hakim veya jürinin akıllarında hiçbir soru işareti olmamalıdır, çocuk pornografisi ulusal mevzuatta yeterli düzeyde tanımlanmış olmalıdır. Bu tanım en azından bir çocuğun cinsel faaliyetlerde, uygulamalarda bulunur şekilde (gerçek ya da taklit) teşhirine ya da tasvirine yer vermelidir. Ayrıca, İnternet ve yeni teknolojide ilerleme sayesinde çocuk pornografisinin yapılabileceği tüm formlardan DVD, CD‐ROM, disk, CD‐R ve diğer elektronik ortamlar dahil olmak üzere ama sadece bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla, bahsedilmelidir; internet aracılığıyla kullanılan yöntemler dahil olmak üzere çocuk pornografisinin dağıtımının yapılabileceği tüm yöntemler; ve sadece İnternette görüntülemek yada bilgisayara görüntü yüklemek dahil olmak üzere çocuk pornografisine sahip olmanın tüm yolları. ‐1‐ SUÇLAR Çocuk pornografisi suçlarını ceza kanununa dahil edin. Sadece iş mevzuatı çocuk işçi ile ilgili en kötü türleri çocuk pornografisi dahil ceza gerektiren suçların ve cezai müeyyidelerin detayını belirtmeden yasaklıyor ve buradaki suçlu cezaları yeterli değil. Aynı şey ulusal mevzuat için de doğrudur; “cinsel istismarı” çocuk pornografisini (genellikle çocuğun korunması kodu içinde) kapsayacak şekilde tanımlıyor ancak yine ceza gerektiren suçları saymıyor ya da cezai müeyyideleri belirtmiyor. Bu tür hükümler çocuk pornografisinin çocuğun sağlığını etkileyen şeytanca bir şey olarak kabul edilmesi ile ilgili soruna yönelik pozitif adımlar olmasına rağmen çocuk pornografisi bir suçtur ve bu şekilde kabul edilmesi gerekir. Çocuk pornografisi bir çocuğun cinsel aşağılama/taciz/kötüye kullanma/tecavüzünün hatırlanmasından başka bir şey ifade etmiyor. Bundan başka, tarif edilen bireyin yetişkin ya da çocuk olmasına bakılmadan pornografi hakkında genel yasağa sahip ülkeler bu rapor açısından “çocuk pornografisine özgü mevzuata” sahip kabul edilmezler. Ancak eğer ulusal mevzuatta çocuklara karşı pornografi suçlarını işleyenler için cezaları yükselten ceza tayininde artış varsa o zaman kabul edilebilir. Bir ülke pornografiyi tamamen yasakladığı için cezalandırılamaz ve çocuk mağdurlar için ceza tayinindeki artış yetişkin ve çocuk pornografisi arasındaki gerekli ayrımı ortaya çıkarır. Çocuk pornografisine sadece sahip olmak bile dağıtım niyeti olup olmadığına bakılmaksızın suç sebebi olarak kabul edilmeli. Çocuk pornografisine ilişkin elde edilen her görüntü yasadışı endüstrinin daha fazla büyümesini teşvik eder, “isteğe özel” çocuk pornografisinden ‐ tüketici için sipariş edilmek üzere oluşturulmuş çocuğa tecavüz görüntülerinin satışı – üyelerin “eş zamanlı” çevrimiçi ortamda çocuğa tecavüzün gerçekleştiği anda seyretmek için ödeme yaptığı “gerçek zamanlıʺ çocuk pornografisine kadar.5 Görüntülerde teşhir edilen kurbanların yaşı zaman geçtikçe daha da küçülüyor ve bu görüntüler daha fazla resim ve şiddet içerikli hale geliyor. ABD’de yapılan yakın zamanlı bir araştırmada tutuklanmış çocuk pornografisi sahiplerinin %83’ünün ellerindeki görüntülerin 6 ile 12 yaş arasındaki çocuklara ait olduğu saptanmıştır; %39’u 3 ile 5 yaş arasındaki çocuk görüntülerine sahip; ve %19’u 3 yaş altındaki bebek ve yeni yürüyen çocukların görüntülerine sahip çıkmıştır.6 %92’si çocukların genital organlarına odaklanmış ya da doğrudan cinsel faaliyetleri gösteren görüntülere sahip; %80’i oral seks dahil bir çocukla cinsel birliktelik gösteren görüntülere sahip; Ve %21’i tecavüz, kölelik ve işkence gibi şiddet içerikli çocuk pornografisine sahip.7 Bu görüntülerin çoğu ağzı tıkalı, bağlı, gözleri kapalı ya da sadistik seksten acı çeken çocukların görüntülerini içermektedir.8 5 Andrew Vachss, Let’s Fight This Terrible Crime Against Our Children, PARADE, 19 Şubat, 2006, http://www.parade.com/articles/ editions/2006/edition_02‐19‐2006/Andrew_Vachss (en son 21 Ağustos, 2008’de ziyaret edildi) ( International Centre for Missing & Exploited Children ile birlikte dosyada ) 6 Çocuk Pornografisine Sahip Olanlar, yukardaki not 2, 4’te. 7 No.5’te 8 No. ‐2‐ Aynı çalışma ayrıca tutuklanmış çocuk pornografi sahiplerinin %40’ının “çift suçlu” olduğunu gösterdi.9 Cinsel olarak çocukları kullanmaları ve aynı zamanda çocuk pornografisine sahip olmaları sadece sahip olmak ve cinsel istismar uygulamak arasında bir bağlantı olabileceğini akla getiriyor. Salt çocuk pornografisine sahip olmanın suç sebebi sayılması belki sadece endüstrinin büyümesini frenlemekle kalmaz, aynı zamanda başka cinsel istismar olaylarını da engeller. Çocuk pornografi görüntülerini İnternet ortamında yüklemek ya da görüntülemeyi ve İnternetin çocuk pornografisi dağıtımı amaçlı kullanımını suç sebebi sayın. Suçlular çocuk pornografisini görüntülemek, yüklemek, dağıtımını yapmak, elde etmek ve ticaretini yapmak için İnterneti her gün kullanmaktadırlar. Bu nedenle daha önce belirtildiği gibi çocuk pornografisi yapmak, görüntülemek, sahip olmak ya da dağıtımını yapmak veya çocuk pornografi suçunu işlemenin bir başka yolu için bilgisayar ya da İnternet teknolojisinin kullanılması hakkında bir şekilde buna özgü ifade kullanılmalıdır. İnternet ortamında bir resmi görüntülemek ile bilgisayara yüklemek arasında fark olduğuna dikkat edin. Görüntülemek ve yüklemek her ikisi de birbirinden ayrı ve bağımsız suç sebebi sayılmalıdır. Diğerlerine çocuk pornografisinin nerde bulunabileceğini tanıtanları cezalandırın. Çocuk pornografisinin nerde bulunabileceği hakkında mesela web sitesi adresi gibi bilgi sunanlar cezalandırılmalıdır. Öneride bulunmak ya da yasa dışı içeriklere sahip olmaya ya da onları yüklemeye olanak sağlamak için yapılması gerekli fiilleri gerçekleştirmek yoluyla suç işlenmesine (örneğin çocuk pornografisine sahip olmak ya da yüklemek) yardım eden bir bireye en azından para cezası verilmelidir. Çocuklarının çocuk pornografisine katılmasına razı olan ebeveynler ve kanuni vasiler için para cezası verin. Bir suçun işlenmesine yardım etmek ve onu teşvik etmek ile benzer şekilde kendi çocuğunun pornografiye katılmasına boyun eğen bir ebeveyn ya da yasal vasi çoklu suç işlenmesine yardım ediyor ve buna yönelik faaliyette bulunuyordur: kendi çocuğuna karşı işlenenler tecavüz, cinsel istismar, cinsel saldırı, cinsel kötüye kullanma ve çocuk pornografisi üretimi. Ebeveynden ya da yasal vasiden çocuğa çocuk pornografisine katılım için rıza aktarımı hiçbir şekilde yapılamaz. Aynen bir ebeveynin ya da yasal vasinin reşit olmayan çocuğun araba sürmesine yasal olarak rıza gösteremeyeceği gibi bu konuda da ne ebeveyn ne de vasi çocuk adına çocuğun çocuk pornografisine katılımı konusunda rıza gösteremez. Bir kişinin kendi çocuğunu para için ya da değil çocuk pornografi endüstrisine sokması güvene ve ebeveyne ait görev ve sorumluluklara tam ve kesin bir biçimde ihanet demektir. Çocuğun sağlığı ve genel olarak mutluluğu tehlikeye atılır ve bu türden kötüye kullanım ve fena muameleye maruz bırakma cezasız bırakılamaz. Hazırlamak ile ilgili suçlar cezalandırılmalıdır. Hazırlamak, çocuk seks suçlularının çocuğu bir cinsel ilişki için “hazırlamak” üzere attığı ilk adımları temsil eder. Genellikle hazırlamaya yönelik edimler iki tiptedir: çevrimiçi ortamda ikna etmek ve bir çocuğa pornografi (yetişkin ya da çocuk) dağıtımı yapmak ya da göstermek. 9 viii‘de ‐3‐ Bir çocuğun çevrimiçi ortamda cinsel ilişki için baştan çıkarılması, çocuk seks suçlusu İnterneti çocuğu cinsel ilişki için ayartmak, davet etmek ya da kandırmak için kullandığında ortaya çıkar. Çocuk seks suçluları bir çocuğun güvenini kazanmak ve sonrasında yüz yüze görüşme ayarlamak için e‐posta, anlık mesajlaşma, ilan tahtaları ve konuşma odaları kullanır. Çocuk seks suçluları çocuklara çekingenliklerini atmaları için “normalleştirme” için ki normal olmayan aslında budur ve çocuğa cinsel ilişkileri öğretmek için pornografi (yetişkin ya da çocuk) gösterecektir.10 Çevrimiçi hazırlık kanunu ya da çevrimiçi baştan çıkarma mevzuatı görünmez çocuk seks suçlularını saptamak için ve çocukların daha fazla mağdur durumuna düşmesini engellemek için yardımcı olabilir. Cürme teşebbüsü cezalandır. Bir girişimi yasadışı ilan etmenin arkasındaki mantık bir suç işleme eğilimi göstermiş bir kişiyi suçun tamamlanmasını beklemeden cezalandırmaktır. Cürme teşebbüsü cezalandırmak hem kanun uygulayıcılar hem de toplumun tamamı için bir erken uyarı işlevi görebilir ve ayrıca daha ilk atılan yanlış adımda tamamlanmamış suçlara bile göz yumulmayacağı ve bunların da cezalandırılacağı bildirilen suçlu için de bir uyarıdır. Umarız bu bir caydırıcı etken olacak ve daha kötü suçları önleyecektir. ZORUNLU RAPORLAMA Sağlık ve sosyal hizmetler uzmanlarının, öğretmenlerin, kolluk kuvvetlerinin, fotoğraf basanların, BT uzmanlarının, ISS’lerin, kredi kartı şirketlerinin ve bankaların şüpheli çocuk pornografisini kanun uygulayıcılara ya da başka dairelere rapor etmeleri emrini ver. Şüpheli çocuk pornografi edimlerinin ve suçlarının kanun uygulayıcılara ya da diğer yetkili dairelere rapor edilmesine ilişkin üç tip birey ve kurum zorunlu tutulmalıdır: (1) çocuklar ile hayatlarında her gün, profesyonel görevlerinde iletişimde olan kişiler ve bu çocuklara belirli bir görev borcu olanlar; (2) her gün ve profesyonel görevlerinde çocuklar ile iletişim içinde olmayan ancak iş sorumlulukları nedeniyle çocuk pornografisi ile karşılaşma potansiyeline sahip bireyler; ve (3) hizmetleri çocuk pornografisi edimlerini çoğaltma amaçlı kullanılan organizasyonlar ya da kurumlar, buna karşı gelmek amacıyla günlük iş operasyonlarında belirli miktarda endüstriye sorumluluk/kurumsal vatandaşlık/kurumsal sosyal sorumluluk çalışmaları yapmalıdırlar. İlk grup diğerlerine göre daha çok aşikardır. Bu grubun üyeleri sadece bunlarla sınırlı olmayacak şekilde şu kişileri kapsar: sağlık ve sosyal hizmetler uzmanları, öğretmenler, okul danışmanları ve kolluk kuvvetleri. Çocuklarla günlük etkileşime dayalı olarak bu kişiler potansiyel çocuk mağdurlara ilişkin temeli sağlam şüpheler geliştirebilirler. İkinci grup esas olarak fotoğraf basanlar ve BT uzmanlarından oluşur. Bu kişiler tesadüf eseri fotoğraf basarken, getirilen bilgisayarı tamir ederken ya da işveren ofisinde bir şirket bilgisayarına hizmet verirken çocuk pornografisine rastlayabilirler. Bu sınıftaki bireyler yasadışı malzeme araştırması yapmakla sorumlu tutulmamalıdırlar ancak bunun yerine bir şey bulduklarında sadece uygun otoritelere rapor vermekle sorumlu tutulmalıdırlar. 10 Eva J. Klain et al., Child Pornography: The Criminal‐Justice‐System Response 6 (Nat’l Ctr. for Missing & Exploited Children ed., 2001). ‐4‐ Son olarak sonuncu grup çoğunlukla ISS’lerden, kredi kartı şirketlerinden ve bankalardan oluşur. ISS’ler bildirmese (ya gönüllü olarak ya da yasal sorumluluk gereği) çoğu durumda kanun uygulayıcılar çocuk pornografi suçlarının çoğuyla ilgili olarak hiçbir zaman hiçbir şeyden haberdar olmazlar. Internet üzerindeki çocuk pornografisinin hızlı trafiği düşünüldüğünde ISS’ler şüphelendikleri çocuk pornografi suçları ile ilgili kanun uygulayıcılara raporlama yapmak için nerdeyse ideal konumdadırlar. “uyar ve kaldır” şartı ulusal mevzuat içinde yasalaştırılmalıdır ve ISS’lere çocuk pornografisine ait görüntülerin iletilmesi de dâhil olmak üzere kanun uygulayıcılara ve diğer yetkili dairelere tam ve etkin raporlama yapmalarına izin verecek yasal korumalar dikkate alınmalıdır. Finans sektörü üyeleri ile ilgili olarak kredi kartlarını kullanma şartları ve diğer ödeme metotları çocuk pornografisi satın alınmasını dolayısıyla çocuk pornografisi elde etmeyi hiç olmadığı kadar kolaylaştırdı. Çocuk pornografisi multi milyar dolarlık ticari bir girişim haline geldi ve İnternet ortamında en hızlı büyüyen işler arasında yer alıyor. İnternet üzerinden yapılan dağıtım dünya çapında binlerce ve muhtemelen milyonlarca kişinin anında erişimine fırsat vermektedir. Finansal şirketler uyanık olmalıdırlar ve proaktif bir biçimde çocuk pornografisinin saptanması ve kanun uygulayıcılara ya da diğer yetkili kuruluşlara bildirilmesi konusunda sorumlu tutulmalıdırlar. YAPTIRIMLAR VE CEZA TAYİNİ Pornografiye karışmış çocukların cezai sorumluluklarını belirle. Pornografiye karışmış çocuklar için hiçbir cezai sorumluluk olmamalıdır ve bu ulusal mevzuatta net bir şekilde belirtilmelidir. Çocuğun uysal bir mağdur mu yoksa işbirliği yapmayan tanık mı olduğundan bağımsız değişmez bir gerçek vardır, o, her şeye rağmen bir çocuk mağdurdur. Cezai sorumluluk çocuğun istismarından sorumlu olan ve çocuğa karşı suç işlemiş suçlu üzerinde odaklanmalıdır. Gerçekleştirilebilecek adli takibatlarda belirli koşullarda kapalı duruşma tanıklığına izin verilmesini de içeren ve mağdurun avukatlarının mahkemede bulunuşlarına ilişkin kılavuz oluşturan çocuk mağdurun bir tanık gibi koruma altına alınmasını sağlayacak yasal hükümler çıkarılmalıdır. Ceza tayininde dikkate alınan tekrarlayan suçlular, organize suç tarafları ve diğer ağırlaştırıcı sebepler için cezaları yükselt. Yasalaştırılmış çocuk pornografi mevzuatı ihlallerinin tamamı, katı ceza uygulamalarına tabi olmalıdır, böylece gerçekten caydırıcı olma garantisi verir.11 Sadece para cezaları ve cürüm sınıflandırması yeterli değildir. Ceza tayini hükümleri ağırlaştırıcı etkenleri ve gelişmeleri hesaba katmalıdır.12 Ağırlaştırıcı faktörler yapılmış/üretilmiş/dağıtılmış/edinilmiş çok sayıda görüntü içerebilir; suçlunun mevcut sabıka kaydının büyüklüğü; yapılmış/üretilmiş/dağıtılmış/edinilmiş görüntülerde teşhir edilen çocuğa karşı cinsel şiddet (tecavüz, işkence, bağlama dahil); suçlunun serbest bırakılması ile toplumda yaratacağı tehdit ya da risk potansiyeli. 11 Eva J. Klain, Prostitution of Children and Child‐Sex Tourism: An Analysis of Domestic and International Responses 47 (Nat’l Ctr. Missing & Exploited Children baskısı için., 1999) [aşağıda Prostitution of Children and Child‐Sex Tourism]. 12 No. ‐5‐ Rusya ve Birleşik Krallık’taki gazete makalelerinde yakın zamanda, organize suçluların ve teröristlerin faaliyetlerini destekleyecek gelir yaratmak için diğer suçları arasında artan şekilde çocuk pornografisine doğru yöneldikleri bildirilmiştir.13 Çeşitli sebepler bu eğilimi açıklıyor: çocuk sayısı fazla ve onlara erişim kolay; çocuk pornografisi kolay ve üretimi ucuz; çok büyük bir tüketici pazarına sahip; aşırı derecede kazançlı; ve esas olarak risk barındırmıyor, silah ve uyuşturuculara göre çok daha az. Bir suçlu fiili olarak hapis cezasına çarptırılırsa organize suç faaliyeti için ceza tayin artışı ya caydırıcı etkiye sahip olacaktır ya da organizasyon akışını dağıtacaktır. Mal varlığına el konulmalıdır. Hüküm giymiş davalı çocuk pornografi faaliyetlerinden kazanılmış emlak, gelir ya da mal varlıklarına el koyulmasına izin veren el koyma hükümlerine tabi olmalıdır.14 El konulan paralar önceden cinsel istismara uğramış çocuklara, cinsel istismara maruz kalma riski altında olan çocuklara ve özel bakıma muhtaç çocuk mağdurlara yönelik destekleme programları için kullanılmalıdır.15 Sergey Stefanov, Russia Fights Child Porn and Terrorism on the Internet, PRAVDA, 4 Aralık 2002, http://english.pravda.ru/main/ 2002/12/04/40373.html (en son 21 Ağustos 2008’de ziyaret edildi) (Uluslar arası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada).; Richard Kerbaj ve Dominic Kennedy, Link Between Child Porn and Muslim Terrorists Discovered in Police Raids, THE TİMES, 17 Ekim 2008, http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/crime/article4959002.ece (en son 17 Aralık 2008’de ziyaret edildi) (Uluslar arası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 13 14 Prostitution of Children and Child‐Sex Tourism, yukarıdaki not 11, 47’de. 15 No. ‐6‐ ULUSLARARASI HUKUK Çocuk pornografisi global yaklaşımın uygulanması gereken çok yetkili bir sorundur. Çocuk pornografisi ve çocuk istismarı ile başarılı şekilde mücadele etmek global ölçekte bir örnek mevzuat gerektirir; Ülkeden ülkeye değişen mevzuatlar çocuk cinsel istismarına karşı durumu zayıflatmaya ve çocuk avcılarının çocuk sömürüsünü en iyi şekilde gerçekleştirebilecekleri yerlerde çalışmalarını yoğunlaştırmalarına izin veren fırsatlara sahip olmalarına yardım etmektedir. Bütünsel ve bir örnek yaklaşım çocukların cinsel istismarına karşı mücadelede en etkili yöntemdir çünkü ceza tayini ve cezalandırmada tutarlılık sağlanmasına izin verir, soruna ilişkin kamu farkındalığını artırır, mağdurlara yardım eden hizmetleri artırır ve ulusal ve uluslararası düzeyde hukukun uygulanması çabalarını geliştirir. Ulusal uygulama mevzuatı tarafından izlenecek uluslararası yasal standartlar ile uyumluluk ve çocuk pornografisi ile mücadele etmek için ulusal mevzuat planının yaratılması çocuk pornografisine çözüm aramanın ilk adımıdır. Çocuk pornografisine çözüm arayan üç ana uluslararası yasal belge vardır: Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi ile İlgili İhtiyari Protokol;16 Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi;17 Avrupa Konseyi, Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismardan Korunmasına Dair Sözleşme.18 Bunların üçü de çocukların cinsel sömürü ve istismarına karşı mücadelede etkili araçlardır çünkü suçlu davranışı cezalandıran, suç işleyen kimselerin adli kovuşturmasının daha etkili yapılmasına izin veren hükümler içermesinin yanında ayrıca suçların özgün tanımlarını da kapsar. İhtiyari Protokol ve Çocukların Korunmasına Dair Sözleşme aynı zamanda devletlerin çocuk mağdurlar ve ailelerine yardım amaçlı hizmetler sunmasını ve uygulamasını gerekli kılan yasal mekanizmaların kapsamlı örnekleri olarak da hizmet sunarlar. ÇOCUK SATIŞI, ÇOCUK FAHİŞELİĞİ VE ÇOCUK PORNOGRAFİSİ İLE İLGİLİ İHTİYARİ PROTOKOL Çocuk Haklarının Korunmasına Dair Sözleşme19 (CRC), çocuklar için medeni, kültürel, ekonomik, politik ve sosyal haklar dahil20 geniş kapsamlı olarak insan haklarının uygulanmasını amaçlarken CRC içinde ve CRC’ye Ek İhtiyari Protokol’de çocuk cinsel istismarına yönelik hükümler yer almaktadır. CRC 34. Maddesi çocukların cinsel istismarına karşı önleyici tedbirler alınmasını net olarak belirtmektedir: 16 İhtiyari Protokol, yukarıdaki not 4. 17 Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi, 23 Kasım 2001 http://conventions.coe.int/Treaty/EN/Treaties/Html/185.htm (en son 21 Ağustos2008’de ziyaret edildi) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 18 Avrupa Konseyi, Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismardan Korunmasına Dair Sözleşme, 25 Ekim 2007, http://conventions.coe.int/Treaty/EN/treaties/Html/201.htm (en son 21 Ağustos 2008’de ziyaret edildi) (Ulusla arası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 19 Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, G.A.Res. 44/25, 61nci plen. mtg., B.M. Belg. A / RES / 44 / 25 (20 Kasım 1989) 2 Eylül 1992’de yürürlüğe girdi [bundan böyle CRC]. 20 Bakınız UNICEF, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, http://www.unicef.org/crc/ (en son 21 Ağustos 2008’de ziyaret edildi) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi). ‐7‐ Taraf Devletler çocuğu cinsel istismar ve sömürünün tüm biçimlerinden korumayı taahhüt eder. Bu amaçlar için Taraf Devletler çocukların pornografik gösterimlerde ve malzemelerde sömürücü kullanımını engellemek için özellikle uygun ulusal, iki taraflı ve çok taraflı önlemler alacaktır. Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi İle İlgili İhtiyari Protokol 18 Ocak 2002ʹde yürürlüğe girdi. Çocuk pornografisine özgü: Madde 2(c), “çocuk pornografisi”ni, “bir çocuğun gerçek ya da taklit suretiyle bariz cinsel faaliyetlerde bulunur şekilde herhangi bir yolla teşhiri ya da bir çocuğun cinsel organlarının ağırlıkla cinsel amaç güden bir şekilde gösterilmesi” olarak tanımlar. Madde 3(1), Taraf Devletlerin çocuk pornografisini ülke içinde ya da uluslararası ortamda bir şahıs ya da organize temelde gerçekleştirilmesine bakılmadan cezalandırması şartı getirir. Madde 3(1)(c) Taraf Devletlerin sadece sahip olmayı dağıtım niyeti olup olmadığına bakılmaksızın cezalandırması şartı getirir. Madde 3(4) hükmi şahısların güvenilirliğine değinir ve çocuk pornografisine özgü suçlar için bu tür bir güven kurulması amacıyla Taraf Devleti teşvik eder. Bu madde kapsamlı bir yaklaşımın endüstri katılımını gerektirdiği fikrini yansıtır. Madde 10(1) uluslararası işbirliğinin gerekliliğine değinir. Yukarıda bahsedildiği gibi çocuk pornografisinin yurtdışına dağıtımı kolayca yapılmaktadır; uluslararası işbirliği yoksa birçok suçlu tutuklanmaktan kurtulabilir. SİBER SUÇ SÖZLEŞMESİ Teknolojik gelişmeler siber suçluların suç teşkil eden davranıştan etkilenen mağdurlardan farklı yargı alanlarında (mesela farklı ülkede) olabilmelerini sağlamıştır. Sonuç olarak Avrupa Konseyi siber suç cezai takibatı için işbirlikçi ve bir örnek yaklaşım uygulanması umuduyla Siber Suç Sözleşmesi’ni oluşturmuştur. Bu Siber Suç Sözleşmesi, detaylandırılmasına katkıda bulunmuş Avrupa Konseyi Üye Devletlerin ve Üye olmayan Devletlerin imzasına ve diğer Üye olmayan Devletlerin erişimine açıktır.21 Şu anda 23 ülke (22 Üye Devlet ve 1 Üye olmayan Devlet) Siber Suç Sözleşmesini onaylamıştır ve 22 başka ülke (19 Üye Devlet ve 3 Üye olmayan Devlet) Siber Suç Sözleşmesini imzalamıştır ama onaylamamıştır. Siber Suç Sözleşmesinde “İçerik ile İlgili Suçlar” olarak isimlendirilmiş olan Başlık 3 çocuk cinsel istismarı alanı ile ilgilidir. Özellikle Başlık 3 Madde 9 çocuk pornografisi ile ilgili suçlarla ilgilenir: Madde 9(1) Taraf Devletlerin şunları ceza gerektiren suç olarak belirlemelerini önerir: bilgisayar sistemi aracılığıyla dağıtım amaçlı çocuk pornografisi üretimi; bir bilgisayar sistemi aracılığıyla çocuk pornografisi sunmak ya da mevcut kılmak; bir bilgisayar sistemi aracılığıyla çocuk pornografisi dağıtımı yapmak ya da nakletmek; kişinin kendi için ya da başka bir şahıs için bir bilgisayar sistemi 21 Bkz. Avrupa Konseyi Siber Suçlarla İlgili Konvansiyon (CETS 185): İmzalar ve Onaylar Çizelgesi, http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig.asp?NT=185&CM=&DF=&CL=ENG (en son 21 Ağustos 2008’de ziyaret edildi) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi). ‐8‐ aracılığıyla çocuk pornografisi tedarik etmesi; ve bir bilgisayar sisteminde ya da bilgisayar veri depolama ortamında çocuk pornografisine sahip olmak. Madde 9(2) “ʹçocuk pornografisinin ”şunları kapsayacak şekilde tanımlanmasını önerir “bir çocuğu bariz cinsel ilişki içinde teşhir eden pornografik malzeme[,]…bariz cinsel ilişki içinde teşhir edilen kişinin çocuk olması[, ya da]…bariz cinsel ilişki içinde bir çocuğu teşhir eden gerçek görüntüler.” Madde 9(3) “’çocuk’ teriminin 18 yaşın altındaki herkesi kapsayacağını belirtir. Daha küçük bir yaş sınırını gerekli kılan bir Taraf Devlet bu sınırı 16 yaşın altında belirleyemeyecektir.” Madde 11 Taraf Devletlerin suçun işlenmesine yardım ve teşvik yanında cürme teşebbüse de değinmek üzere gerekli mevzuatı çıkarması şartını getirir. Madde 13(1) Taraf Devletleri cezayı gerektiren suçların “özgürlükten mahrumiyet dahil etkili, orantılı ve caydırıcı cezalar aracılığıyla cezalandırılabilir” olmasını sağlamaları için yasama tedbirleri kabul etmelerini zorunlu kılar. Madde 12(1) kurumsal güvenilirliğe değinir. Madde 23 uluslararası işbirliği konusuna değinir. ÇOCUKLARIN CİNSEL SÖMÜRÜ VE İSTİSMARDAN KORUNMASINA DAİR SÖZLEŞME Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismardan Korunmasına Dair Sözleşme (Çocukları Koruma Sözleşmesi) çocuk pornografisi dahil çocukların cinsel istismarına karşı mücadele amacına sahip en son uluslararası yasal belgedir. Bu Çocukları Koruma Sözleşmesi sömürü ve istismarı engelleyerek, mağdurları koruyarak ve onlara yardım ederek, suç işleyen kimseleri cezalandırarak ve ulusal ve uluslararası kanun uygulayıcıların işbirliğini artırarak çocukların üstün yararı üzerine odaklanır. Bu Çocukları Koruma Sözleşmesi 25 Ekim 2007’de imzaya açılmıştır ancak henüz yürürlüğe girmemiştir.22 Bu Çocukları Koruma Sözleşmesi, detaylandırılmasına katkıda bulunmuş Avrupa Konseyi Üye Devletlerin ve Üye olmayan Devletlerin imzasına ve diğer Üye olmayan Devletlerin erişimine açıktır.23 Çocuk pornografisine ilişkin olarak: Madde 20(1) Taraf Devletlerin şunları cezalandırmasını talep eder: çocuk pornografisi üretmek; çocuk pornografisi sunmak ya da mevcut kılmak; çocuk pornografisi dağıtmak ya da nakletmek; kişinin kendi için ya da başka bir şahıs için çocuk pornografisi tedarik etmesi; çocuk pornografisine sahip olmak; ve bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla kasten çocuk pornografisine erişim sağlamak. Madde 20(2) “çocuk pornografisini”, “bir çocuğun gerçek ya da taklit suretiyle bariz cinsel faaliyetlerde bulunur şekilde herhangi bir yolla teşhiri ya da bir çocuğun cinsel organlarının ağırlıkla cinsel amaç güden bir şekilde gösterilmesi” olarak tanımlar. 22 21 Ağustos 2008 itibariyle. 23 Bakınız Avrupa Konseyi, Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismardan Korunmasına Dair Sözleşme(CETS 201): İmzalar ve Onaylar Çizelgesi, http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig.asp?NT=201&CM=1&DF=4/1/ 2008&CL=ENG (en son 21 Ağustos 2008’de ziyaret edildi) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi). ‐9‐ Madde 21(1) Taraf Devletlerin bir çocuğu çocuk pornografisine katılım için işe alan ya da zorlayan ya da kasten çocuk pornografisi içeren fiillere katılan şahısların faaliyetlerini cezalandıran mevzuat kabul etmelerini önerir. Madde 24 suçun işlenmesine yardım ve teşvik yanında cürme teşebbüse de değinir. Madde 26(1) kurumsal sorumluluk konusuna değinir. Madde 38(1) uluslararası işbirliğinin gerekliliğine değinir. ‐10‐ GLOBAL MEVZUATA BAKIŞ ³= Hayır 3= Evet Ülke Afganistan Almanya Andorra Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat24 “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Sadece Sahip Olmak26 ISS Raporlama27 Bilgisayar Ortamında Gerçekleştiril miş Suçlar25 ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 3 3 ³ 3 ³ ³ 3 ³ 28 Bu rapor açısından için çocuk pornografi suçlarını mahkum eden ve/veya cezalandıran özel kanunlar araştırdık. “Çocuk işçiliğin en kötü tiplerini” yasaklayan sadece işçi mevzuatı var, “çocuk pornografisine özgü mevzuat” düşünülmemiş. Bundan başka, teşhir edilen şahısın yetişkin ya da çocuk olmasına bakılmadan pornografi hakkında genel yasağa sahip ülkeler bu rapor açısından “çocuk pornografisine özgü mevzuata” sahip kabul edilmezler. Ancak eğer ulusal mevzuatta çocuklara karşı pornografi suçlarını işleyenler için cezaları yükselten ceza tayininde artış varsa o zaman kabul edilebilir. 24 Bilgisayar ortamında gerçekleştirilmiş suç olarak nitelendirmek için bilgisayar, bilgisayar sistemi, İnternet ya da benzer bir dil aradık (“çocuk pornografisi” tanımı içinde “bilgisayar görüntüsü” gibi bir ifade bile ya da buna benzer bir şey). Ulusal mevzuatta farklı dil kullanımı durumlarında açıklayıcı dipnot sağlanır. 25 26 Bu rapor açısından “sadece sahip olmak” dağıtım niyeti olup olmadığına bakılmaksızın sadece sahip olmayı ifade eder. 27 Bazı ülkeler genel raporlama kanunlarına sahip olabilirken (mesela herhangi bir suçtan haberdar olan herhangi bir kişi uygun makamlara bu suçu bildirmelidir), sadece özellikle ISS’lerin şüpheli çocuk pornografisini kanun uygulayıcılara (ya da diğer yetkili dairelere) raporlamalarını gerekli kılan ülkeler ISS raporlama kanunlarına sahip olarak kabul edildi. Bazı ulusal kanunlarda (çoğunlukla Avrupa Birliği içinde) bir ISS’nin yasa dışı içerikten haberdar olunca bunu kaldırması şartı ile ISS güvenilirliğini kısıtlayan hükümler bulunmaktadır; bununla beraber, bu tür bir mevzuat bu bölümde içinde yoktur. 28 Bir ISS için kanun uygulayıcıya ya da diğer yetkili daireye bildirimde bulunma ile ilgili açık bir sorumluluk olmasa da çoğu durumda ISS’ler kanun uygulayıcılara bildirimde bulunacaklardır. ISS için kendi web sitelerindeki çocuk pornografi malzemesinden haberdar olup da bu yasa dışı içeriği silmemesi cezalandırılabilir bir suç teşkil eder. Endişe edilen gerçekler arasında Almanya’da ticari amaçlı büyük depolama kapasitesi sunan çok sayıda ISS olması nedeniyle ISS için veriyi belirlemek ve silmek ya da bloke etmek mümkün ve yapılabilir olup olmadığı yer alır. Washington D.C. Almanya Büyükelçiliği, Danışman/Polis İrtibat Subayı Klaus Hermannʹdan, Küresel Operasyon Başkanı, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Jessica Sarra’ya e‐posta (9 Şub. 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). ‐11‐ Ülke Antigua & Barbuda Arjantin Arnavutluk Aruba Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Bilgisayar Ortamında Gerçekleştiril miş Suçlar Sadece Sahip Olmak ISS Raporlama ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ 3 3 ³ 3 3 3 3 3 Avustralya Avusturya Azerbaycan Bangladeş Bahamalar Bahreyn Barbados Belarus 29 3 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 29 Avusturya Ceza Kanunu Kısım 207a(1)(3)” bir çocuğun pornografik teşhirini herhangi başka bir yolla mevcut kılmayı suç sebebi sayıyor.” Vurgulama eklendi. ‐12‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Belçika Belize Benin Bhutan Birleşik Arap Emirlikleri Birleşik Devletler Bolivya Bosna Hersek Botsvana Brezilya 30 Bilgisayar Ortamında Gerçekleştiril miş Suçlar Sadece Sahip Olmak ISS Raporlama 3 3 ³ 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 30 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 31 3 3 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 32 3 3 ³ Belçika Ceza Kanunu Madde 383b 1 Nisan 2001’de değiştirildikten sonra, diğerlerini, çocuk pornografisini yaymayı suç sebebi sayıyor bu suretle bilgisayarlar aracılığıyla yaymayı kapsam içine alıyor. Washington, D.C.’deki Belçika Büyükelçiliği Daimi Temsilcilik Başkan Yardımcısı Jan Luykx’tan Başkan ve CEO, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi Ernie Allen’e bir mektup (24 Şub. 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 31 Bhutan Ceza Kanunu Madde 225(b)’ye göre “eğer davalı bir çocuğu cinsel ilişki içinde teşhir eden içeriğe sahip malzemeler satıyorsa, üretiyorsa, dağıtıyorsa ya da ilgileniyorsa davalı pedofili savunmasından dolayı suçlu bulunacaktır .” Vurgulama eklendi. 32 Bosna Hersek Ceza Kanunu Maddeler 189 ve 211 referansta bulunur; fotoğraflar ve sesli görüntülü bantlara ek olarak “diğer pornografik malzemeler”. ‐13‐ Ülke Brunei Bulgaristan Burkina‐Faso Burundi Büyük Britanya35 33 Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış 3 ³ 3 ³ ³ Bilgisayar Ortamında Gerçekleştiril miş Suçlar 3 Sadece Sahip Olmak ISS Raporlama ³ ³ 33 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 34 3 3 3 ³ 36 Brunei kanunlarında ISS’ler için zorlayıcı raporlama şartı olmasa da 2001 Yayım (Sınıf Lisansı) Bildirimine tabi olarak lisanslı olan tüm ISS’ler ve Internet İçeriği Sunucular (ICP’ler) Broadcasting Act (Cap 181) Kanununda beyan edilen Uygulama Yasasına uymak zorundalar. ISS’ler ve ICP’ler yayım konuları ile ilgili Başkanı bu şarta ilişkin sorumlu adımların atıldığına ilişkin tatmin etmekle sorumludurlar. Broadcasting Act Kanununa göre bu tür bir Başkan yaptırım uygulama gücüne sahiptir. İçeriğinde pedofili teşhiri ya da propagandası yapan diğerlerine izin verilmemelidir. Lisans sahibine Başkan tarafından bir programın tümü ya da bir kısmının yayımının lisansa uygulanabilir olan Uygulama Kanunu ile ters düştüğü ya da programın kamu çıkarlarına, kamu düzenine veya ulusal uyuma ters düştüğü ya da iyi zevk ve terbiyeye karşı saldırgan olduğu konusunda bilgilendirme yapılırsa lisans sahibi sunduğu hizmetin kapsamındaki bu programın tamamını veya ilgili kısmını kaldırmak ya da yayımını yasaklamak zorundadır. Lisans sahibi ayrıca, lisansının herhangi bir ihlali ya da herhangi bir kanunun Lisans Sahibi ya da başka bir şahıs tarafından gerçekleştirildiği iddia olunan ihlaline ilişkin araştırmada yayım konularından sorumlu Başkana yardım etmek zorundadır. ve Başkan tarafından araştırma açısından talep edilebilecek olan bilgi, kayıt, belge, veri ya da diğer malzemeleri sağlayacaktır. Washington, D.C. Brunei Büyükelçiliği İkinci Sekreter Salmaya Sallehʹten Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Küresel Operasyon Başkanı Jessica Sarra’ya e‐posta (21 Mart 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 34 Bulgaristan Ceza Kanunu Madde 159(3) Madde 159(1) ile birlikte okunduğunda diğerlerini, “çocuk pornografi içeriğine sahip çalışmaları başka yollarla dolaştırma” suç nedeni sayıyor. Vurgulama eklendi. 35 Bu rapor açısından Büyük Britanya İngiltere ve Galler’i kapsar. 36 Büyük Britanya Internet Watch Foundation (IWF) tarafından denetlenen gönüllü bir “uyar ve kaldır” prosedürü uyguluyor. Bu kuruluş endüstri tarafından finanse edilen bağımsız bir yapıya sahiptir, polis ve devlet tarafından desteklenir. Büyük Britanya ISS’leri çocuk pornografi görüntülerini IWF bildiriminden sonra “kadırır.” Kaldırmaması halinde haklarında adli kovuşturma başlatılır. Washington D.C. Büyük Britanya Büyükelçiliği, Adalet ve İç İşleri, Birinci Sekreter, Tony Lord’dan Başkan ve CEO, Uluslar arası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi Ernie Allen’e mektup (9 Şub. 2006) Uluslar arası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). ‐14‐ Ülke Cape Verde Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış 3 Cibuti Cezayir Çad Çek Cumhuriyeti Çin38 Sadece Sahip Olmak ISS Raporlama Bilgisayar Ortamında Gerçekleştiril miş Suçlar ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ 3 3 ³ ³ ³ 3 39 ³ 3 40 37 37 Çek Kanununda ISS raporlama şartı olmamakla beraber, Çocukların Ticari amaçlı Cinsel İstismarına karşı Savaş hakkında çevrimiçi olarak http://www.mvcr.cz/prevence/priority/kszd/en_tab.html adresinde mevcut olan Çek Ulusal Planı, Ulaştırma ve İletişim Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığını Telekomünikasyon Kanununda (No. 151/2000) kapsanan İnternet sunucularının yasadışı web sitelerindeki gerekli veriyi Çek kanun uygulayıcılarına bildirmek ve bu verileri onlara iletmek kanuni sorumluluğunu belirlemekle görevlendirir. Bu tedbirden umulan sonuç “çocuk pornografisini Internet üzerinde yayan şahıslara karşı delil teşkil eden gerçeklerin” güvence altına alınmasıdır. 38 Hong Kong çocuk pornografi mevzuatı Çin mevzuatından farklıdır. Hong Kongʹdaki mevzuat: çocuk pornografisini tanımlar; bilgisayar ortamında gerçekleştirilmiş suçları kanunla yasadışı hale getirir; ve çocuk pornografisine sadece sahip olmayı kanunla yasadışı hale getirir. 39 Çin, çocuk pornografisine özgü mevzuata sahip olmamakla birlikte Ceza Kanununda müstehcen ve pornografik malzemeler hakkında genel bir yasak vardır. Çocukları daha iyi korumak amacıyla 2004 yılında the Supreme People’s Court (Yüksek Mahkeme) ve Supreme People’s Protectorate (Yüksek İdari Mahkeme) tarafından “İnternet, Mobil İletişim Terminalleri, Radyo İstasyonları kullanılarak Pornografik Elektronik Bilgi Üretimi, Çoğaltılması, Yayımı, Satışı, Yayılmasını içeren Suç Dosyaları ile İlgilenen Kanunların Uygulanması hakkında Çeşitli Konuların Açıklaması” resmen ilan edilmiştir. Bu Açıklamada Madde 6 bariz bir biçimde şunu şart koşar “18 yaşın altındaki gençleri cinsel ilişki içinde teşhir eden pornografik elektronik bilgi yayan, çoğaltan, yayımlayan ya da satan herkes, ya da elektronik bilgiye, bilginin 18 yaş altında gençleri cinsel ilişki içinde teşhir eden bilgi olduğunu bilerek İnternet sunucusunda doğrudan bağlantı sunan ya da bu tür bilgi içeren web sitesi sahibi olan, yöneten ya da kullanan herkes pornografik malzeme üretimi, çoğaltılması, yayımlanması, satışı ve yayılmasına ilişkin suçların cezalandırılmasını düzenleyen Ceza Kanunu Madde 363’e göre ya da ciddi koşullara sahip pornografik malzemeleri yayma suçunun cezalandırılmasını düzenleyen Madde 364’e göre ağır şekilde cezalandırılacaktır. Polis İrtibat Subayı, Washington D.C. Çin Cumhuriyeti Büyükelçiliği Chen Feng ‘den Küresel Operasyon Başkanı, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Jessica Sarra’ya e‐posta (17 Mart 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 40 Supreme People’s Court ve the Supreme People’s Protectorate tarafından ilan edilen bu 2004 Açıklaması bilgisayar ortamında gerçekleştirilen suçlar için geçerlidir. ‐15‐ Ülke Çocuk “Çocuk Pornografisine Pornografisi” Özgü Mevzuat Tanımlanmış Bilgisayar Ortamında Gerçekleştiril miş Suçlar Sadece Sahip Olmak ISS Raporlama Danimarka Demokratik Kongo Cumhuriyeti 3 3 3 41 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ Doğu Timor Dominik Dominik Cumhuriyeti Ekvador Ekvator Ginesi El Salvador Endonezya Eritrea Ermenistan 41 3 3 3 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ ³ ³ 3 Danimarka Ceza Kanunu Kısım 235 diğerlerini, 18 yaşın altındaki çocuklara ilişkin pornografik malzemelerin “diğer ... görsel kopyalarıʺ nı yaymayı ve bunlara sahip olmayı kanunla suç nedeni sayar. ‐16‐ Ülke Estonya Etiyopya Fas Fiji Fildişi Sahili Finlandiya Filipinler Filistin Fransa Gabon Gambiya 42 Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Bilgisayar Sadece Sahip Ortamında Olmak Gerçekleştirilmiş Suçlar ISS Raporlama 3 ³ ³ 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ 42 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 3 43 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 Estonya Ceza Kanunu Madde 177 ve 178 bir çocuğun çocuk pornografisi üretmek, depolamak, iletmek, göstermek ya da mevcut kılmak için “diğer işlerde” kullanılmasını ya da “başka diğer şekilde” kullanımını kanunla suç nedeni haline getirir. 43 Finlandiya Ceza Kanunu Bölüm 17 kısım 18’de “kim olursa olsun….çocukları teşhir eden müstehcen resimler ya da görsel kayıtları başka şekillerde dağıtma” kanun ile suç nedeni kabul edilir. ‐17‐ Ülke “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ Gana Gine Gine Bissau Guatemala Guyana Güney Afrika Gürcistan Granada Haiti Hırvatistan Hindistan Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat 3 ³ Bilgisayar Sadece Sahip Ortamında Olmak Gerçekleştirilmiş Suçlar ISS Raporlama 3 3 3 3 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ‐18‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Hollanda Hollanda Antilleri Honduras Irak İran İrlanda İspanya 44 Bilgisayar Sadece Sahip Ortamında Olmak Gerçekleştirilmiş Suçlar 3 3 ³ ISS Raporlama 3 ³ 45 3 ³ ³ 44 46 ³ 47 ³ 3 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 3 3 ³ 3 48 3 ³ 3 ³ ISS’ler içi şüpheli çocuk pornografisinin kanun uygulayıcılara bildirilmesi için herhangi bir yasal ya da sözleşmesel sorumluluk olmasa da, Hollanda merkezli ISS’ler buldukları çocuk pornografisini derhal kanun uygulayıcılara bildirme pratiğine sahiptir ve ISS’ler ilgili web sitesinden bu içeriği kaldırır. Bundan başka kanun uygulayıcının talep etmesi halinde ISS’ler şüphe altında olan ilgili web sitesine girişleri de verir. Washington D.C. Hollanda Büyükelçiliği, Polis ve Yargı İşleri Danışmanı Richard Gerdingʹden, Küresel Operasyon Başkanı, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Jessica Sarra’ya e‐postalar (8 Şub. 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 45 Çocuk pornografisine özgü bir mevzuat henüz mevcut olmasa da mevcut Hollanda Antilleri Ceza Kanunu değiştirmek üzere bir komite oluşturmuştur. Çocuk pornografisine özgü mevzuat tanıtılacaktır (Önerilen Madde 2.13.4). Washington D.C. Hollanda Büyükelçiliği, Polis ve Yargı İşleri Danışmanı Richard Gerdingʹden, Küresel Operasyon Başkanı, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Jessica Sarra’ya e‐posta (22 Şub. 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 46 Önerilen Madde 2.13.4 bilgisayar ortamında gerçekleştirilmiş suçları kanunla suç nedeni sayıyor. 47 Önerilen Madde 2.13.4 sadece sahip olmayı kanunla suç nedeni sayıyor. 48 İspanya Ceza Kanunu Madde 189(1)(a) bir çocuğu “her türlü pornografik malzeme yapmak için “ kullanmayı kanunla suç nedeni sayıyor; Madde 189(1)(b) “her türlü” çocuk pornografisinin “her şekilde” üretimi, satışı, yayılması ya da sergisinin üretilmesi, satılması, dağıtılması ya da kolaylaştırılması kanunla suç nedeni sayıyor; ve Madde 189(7) önceden kullanılan “her türlü” ve “her şekilde” deyimlerini tekrar ediyor. Vurgulama eklendi. ‐19‐ Ülke İsrail 49 Bilgisayar Sadece Sahip Ortamında Olmak Gerçekleştirilmiş Suçlar 3 İsveç İsviçre İtalya İzlanda Japonya Jamaika Çocuk “Çocuk Pornografisine Pornografisi” Özgü Mevzuat Tanımlanmış 3 3 3 ³ 3 3 3 3 3 49 3 3 3 ³ 3 51 ISS Raporlama 3 ³ 3 ³ 50 3 ³ 3 ³ 3 ³ 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ İsveç ceza kanunu prensip olarak oluşturuldu bu nedenle teknik önceden gerekliliğe bağlı olmaksızın geçerli olacaktır. Çocuk pornografisinin kanunla suç nedeni sayılması istisnasız bir durumdur ve buna göre İsveç Ceza Kanunu Bölüm 16, Kısım 10a bilgisayar ortamında gerçekleştirilmiş suçlara kadar uzar. Washington D.C. İsveç Büyükelçiliği, Birinci Sekreter Anette Nilsson’dan Küresel Operasyon Başkanı , Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Jessica Sarra’ya mektup (23 Şubat 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 50 1998’de İsveç çocuk pornografisinin yayılmasını BBS sağlayıcılarına BBS içeriğini denetleme sorumluluğunu vererek önleyen Bulletin Board System (BBS) Liability Act (1998:112) kanunu çıkardı. BBS sağlayıcılar ayrıca suç içerikli çocuk pornografisi dahil mesajların yayılmasını başka bir yolla engellemek ya da bunları ortadan kaldırmak sorumluluğuna sahiptir. Washington D.C. İsveç Büyükelçiliği, Birinci Sekreter Anette Nilsson’dan Küresel Operasyon Başkanı, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Jessica Sarra’ya mektup (23 Şubat 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 51 İzlanda Ceza Kanunu Madde 210 “çocukları cinsel ilişki içinde ya da müstehcen halde teşhir eden fotoğraf, film ya da benzer çeşitlere sahip olmayıʺ kanunla suç nedeni sayar. Vurgulama eklendi. ‐20‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Kanada Kamboçya Kamerun Karadağ Katar Kazakistan 52 Bilgisayar Sadece Sahip Ortamında Olmak Gerçekleştirilmiş Suçlar ISS Raporlama 3 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ ³ ³ 3 ³ 3 ³ ³ 3 ³ ³ ³ ³ 3 53 54 ³ 52 ISS’lere özgü zorunlu raporlama şartı olmasa da Kanada’daki ISS’ler kanun uygulayıcılar ile birlikte ve suçlu malzemenin bildirilmesini kolaylaştırmak için onlarla yakın temas içinde çalışırlar. Kanada ceza kanunu “çocuk pornografisi” için kapsamlı suç grubu ile birlikte ve ayrıca ilave kapsam alanına sahip çok geniş bir tanımlama kullanır. İnternet bağlantısına yönelik aktarım, mevcut kılma ve erişim gibi belirli suçlar 2002 yılında eklendi ve ISS’lerin faaliyetleri için de geçerlidir. Kanada ayrıca İnternette bulunan çocuk pornografisi için aynı mevzuata “uyar ve kaldır” hükmünü koydu. Çocuk pornografi suçları ile ilgili cezalar 2005 yılında şu şekilde artırıldı: zorunlu minimum cezanın uygulamaya konulması; jürisiz mahkumiyetlerde maksimum cezanın 6 ay hapis cezasından aydan 18 ay hapis cezasına çıkarılması; çocuk pornografi suçunun kazanç sağlamak amacıyla işlenmesinin ceza tayini için ağırlaştırıcı sebep kabul edilmesi; bir çocuğun sömürüsünün söz konusu olduğu durumlarda suç duyurusu ve caydırmayı ceza tayininde ana hedefler yapmak; ve herhangi bir çocuğun sömürüsünün ceza tayini için ağırlaştırıcı sebep kabul edilmesi. Ceza kanununda bulunan kapsamlı korumalara ek olarak Kanada ayrıca çevrimiçi ortamda çocukların cinsel istismarını bildirmek üzere ulusal bir kamu yardım hattına (www.Cybertip.ca) sahiptir. Bu hat kanun uygulayıcılar için yapılan bildirimleri sınıflandırma hizmeti de verir. Ayrıca Cybertip.ca belki de Kanada takibatının erişiminin çok ötesinde olması muhtemel Kanadalı üyelerin %90’ının bilinen çocuk pornografi sitelerine erişimini bloke eden Cleanfeed Kanada Projesini n veri tabanını devam ettirir. Bundan başka Kanada Çocuk Sömürü Koordinasyon Ulusal Merkezinin önemli bir parçası olduğu Çocukların İnternet ortamında Cinsel İstismardan Korunması için bir Ulusal Stratejiye sahiptir. Bu merkezin yeri Royal Canadian Mounted Police (federal polis teşkilatı) ile birliktedir ve yurt içi ve yurt dışı çevrimiçi ortamda çocukların cinsel istismarı konusunda araştırma yapar, Kanada kanun uygulayıcılarına eğitimler sunar ve Cybertip.ca. aracılığıyla gelen bildirimlerin merkez temizleme ofisi olarak hizmet verir. A/Genel Danışman, Ceza Kanunu Politika Bölümü, Adalet Bakanlığı Kanada, Carole Morencyʹden , Küresel Operasyon Başkanı, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi Jessica Sarra’ya gönderilen mektup özeti (24 Haziran 2008) (tam mektup Uluslar arası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 53 Karadağ Ceza Kanunu Madde 211(2) “pornografik içerikli resim, sesli görüntülü kayıt ya da diğer araçların üretimi için bir çocuğun istismarını” kanunla suç nedeni sayıyor. Vurgulama eklendi. 54 Katar Ceza Kanunu Madde 292 özellikle bahseder “kitaplar, yayımlar, diğer yazılı malzemeler, resimler, fotoğraflar, filmler, semboller ya da diğer araçlar”. Vurgulama eklendi. ‐21‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış ³ ³ Kenya Kıbrıs Kırgızistan Kolombiya Komor Adaları Kongo Kore Kosta Rika Kuveyt Küba Bilgisayar Sadece Sahip Ortamında Olmak Gerçekleştirilmiş Suçlar ³ ³ 3 3 ISS Raporlama ³ 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ ³ 3 3 3 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ‐22‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış ³ ³ Laos Letonya Lesotho Lübnan Liberya Libya Lihtenştayn Litvanya Lüksemburg 55 Bilgisayar Sadece Sahip Ortamında Olmak Gerçekleştirilmiş Suçlar ³ ISS Raporlama ³ ³ 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 55 3 3 ³ 3 ³ ³ 3 56 3 ³ 3 ³ ³ 3 57 3 ³ Letonya Ceza Kanunu Madde 166(2) “çocukların cinsel istismarı ile ilgili ya da bunu görüntüleyen malzemelerin ithalatı, üretimi, kamuya gösterimi, reklamı ya da bu tür pornografik malzemelerin diğer yollarla dağıtımını” kanunla suç sebebi sayar. Vurgulama eklendi. 56 Lihtenştayn Ceza Kanununda ISS raporlamaya yönelik bir ifade olmasa da yeni Children and Youth Act kanun taslağında raporlama şartını “bir çocuğun ya da gencin sağlığının tehlikede olduğunu öğrenen herkes” olarak öngörmektedir. Washington D.C. Lihtenştayn Büyükelçiliği, Büyük Elçi Claudia Fritsche’den Operasyon Başkanı, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Jessica Sarra’ya e‐posta (7 Şub. 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 57 Lüksemburg Ceza Kanunu Madde 383 pornografik doğaya sahip yazı, baskı, resim, fotoğraf, film, ya da diğer nesnelerin üretimi ve sahipliği (ticaret, dağıtım ya da kamu gösterimi amaçlı) dışında ayrıca diğer çeşitli çocuk pornografi suçlarının “herhangi bir yolla”işlenmesini de kanunla suç nedeni sayıyor. Vurgulama eklendi. ‐23‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Macaristan Madagaskar Makedonya Malavi Maldivler Malezya Mali Malta Marshall Adaları 58 3 3 3 ³ 3 ³ Bilgisayar Sadece Sahip Ortamında Olmak Gerçekleştirilmiş Suçlar 3 ISS Raporlama 3 ³ ³ ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 58 3 3 59 60 3 ³ 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ Macaristan Ceza Kanunu Kısım 195/A(3) bir şahıs bir çocuğun pornografik görüntülerini video, film, fotoğraf ya da “herhangi başka bir yolla” yapması, dağıtması ya da ticaretini yapması veya bu tür görüntüleri kamu için mevcut kılması halinde suç işlemiş olur. Bundan başka Macaristan Temyiz Mahkemesi (Nr. BH 133/2005) yakın zamanlı bir kararına göre “herhangi başka bir yolla” ve “kamu için mevcut kılmak” ifadeleri İnternet aracılığıyla dağıtımı da kapsamaktadır. Washington D.C. Macaristan Cumhuriyeti Büyükelçiliği, Daimi Temsilci Başkan Yardımcısı Viktor Szederkényi’den Operasyon Başkanı, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Jessica Sarra’ya mektup (6 Şub. 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). 59 Madagaskar Ceza Kanunu Madde 346 çocuk pornografisini yaymak için “mümkün olan her şeyin” kullanımını kanunla suç nedeni sayıyor. 60 Makedonya Ceza Kanunu Madde 193(3) “pornografi içerikli diğer araçların …üretiminde“ bir “çocuğun” sömürülmesini kanunla suç nedeni sayıyor. ‐24‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Mauritius Moritanya Meksika Mısır Moğolistan Moldova Monako Mozambik Myanmar 61 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 3 3 ³ 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 61 Electronic Transaction Ordinance 2004 yönetmeliği kısım 47 çocuk pornografisine özgü olmasa da kanun tarafından yayımlanması ya da gösterilmesi kamu ahlakı ve terbiyesine aykırı olduğu için yasaklanmış olan malzemelerin bilgisayar, İnternet ya da diğer elektronik ortamda yayımlanmasını ya da gösterilmesini yasaklamaktadır. ISS Raporlama 3 Namibya Nauru Nepal Bilgisayar Sadece Sahip Ortamında Olmak Gerçekleştirilmiş Suçlar ‐25‐ Ülke Çocuk “Çocuk Pornografisine Pornografisi” Özgü Mevzuat Tanımlanmış Nikaragua Nijer Nijerya Norveç Orta Afrika Cumhuriyeti Pakistan Panama Papua Yeni Gine Paraguay 62 Bilgisayar Sadece Sahip Ortamında Olmak Gerçekleştirilmiş Suçlar ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 3 3 ³ ³ 3 ³ 3 ³ ³ 3 ³ 3 ³ 62 ISS’lere özgü zorunlu raporlama şartı olmasa da Panama Ceza Kanunu Madde 231‐I çocukların pornografi ya da cinsel ilişki içinde kullanıldığı bilgisine sahip herkes, bu bilgiye şahısın görevleri, işi, işletmesi, uzmanlığı ya da diğer her hangi bir yolla erişmiş olması fark etmez ve eğer bu bilgiyi yetkililere bildirmezse bu şahıs bu ihmali nedeniyle hapis cezası alacaktır. Bildirimden sonra işlenen suç (çocuk pornografisi ya da cinsel ilişki) kanıtlanamazsa bildirimi yapan şahıs yetkililere yaptığı bildirimle ilgili her türlü sorumluluktan muaf tutulacaktır. Washington D.C. Panama Büyükelçiliği Isabel Fernandez’den, Küresel Operasyon Başkanı, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Jessica Sarra’ya e‐posta (12 Nis. 2006) ( Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). ISS Raporlama ‐26‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Peru Polonya Portekiz Romanya Rusya Ruanda San Marino Sao Tome & Principe 63 Bilgisayar Ortamında Gerçekleştirilmi ş Suçlar 3 3 3 3 ³ ³ 3 ³ 3 3 ISS Raporlama ³ ³ 3 63 3 ³ 3 3 3 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ Portekiz Ceza Kanunu Madde 172 “herhangi bir yollaʺ deyimi Savcının bilgi ve iletişim teknolojilerini bariz şekilde 14 yaşından küçükleri cinsel ilişki içinde teşhir eden görüntüleri, sesleri ya da filmleri dolaştırma suçunun işlenme aracı olarak görmesine izin verir. Washington D.C. Portekiz Büyükelçiliği Büyük Elçi Pedro Catarino’dan Başkan ve CEO, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Enie Allen’e mektup (22 Şubat, 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). Sadece Sahip Olmak ‐27‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Sadece Sahip Olmak ISS Raporlama Bilgisayar Ortamında Gerçekleştirilmiş Suçlar ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 3 ³ 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ ³ 3 ³ Senegal Seyşeller Sırbistan Suudi Arabistan Sierra Leone Singapur Slovak Cumhuriyeti Slovenya Somali Sri Lanka 64 3 3 64 65 Sırbistan Ceza Kanunu Madde 111a pornografik içerikli bir araç yapmak amacıyla bir çocuğun “fotoğraf, film ya da başka resimlerininʺ yapılmasını kanunla suç nedeni sayıyor. Ek olarak Madde 185 çocuğun pornografik içerikli “resimler, sesli görüntülü kayıtlar ya da diğer araçların” üretiminde kullanımı kanunla suç nedeni sayıyor. Vurgulama eklendi. 65 Slovenya Ceza Kanunu Madde 187(2) bir çocuğun pornografik özellikli “resimler, sesli görüntülü kayıtlar ya da diğer araçların üretimi için” istismar edilmesini kanunla suç nedeni sayıyor; Madde 187(3) çocukları herhangi bir yolla teşhir eden pornografik malzeme “üreten, dağıtan, ithal eden, ihraç eden ya da tedarik eden herkesin faaliyetlerini ya da bu tür malzemelere üretim, dağıtım, satış, ithalat, ihracat ya da herhangi başka bir yolla tedarik etme niyetiyle sahip olunmasını kanunla suç nedeni sayıyor. Vurgulama eklendi. ‐28‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Sadece Sahip Olmak ISS Raporlama Bilgisayar Ortamında Gerçekleştiril miş Suçlar ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ St. Kitts & Nevis St. Lucia St. Vincent & the Grenadines Sudan Surinam Suriye Swaziland Şili Tacikistan Tanzanya Tayland 3 3 ‐29‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Sadece Sahip Olmak ISS Raporlama Bilgisayar Ortamında Gerçekleştiril miş Suçlar ³ ³ ³ ³ ³ Togo Tonga Trinidad & Tobago Tunus Türkiye Türkmenistan Uganda Ukrayna Umman 66 3 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ 9 ³ ³ ³ 3 ³ ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 3 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ Tunus Ceza Kanunu Madde 234 çocukların pornografik görüntülerini teşhir eden diğerlerinin “her türlü görsel kayıtlar ya da fotoğrafların” kullanımını kanunla suç nedeni sayıyor. 66 ‐30‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Sadece Sahip Olmak Bilgisayar Ortamında Gerçekleştiril miş Suçlar 3 ³ ³ 3 ³ 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ Ürdün Uruguay Özbekistan Vatikan Venezuela Vietnam Yemen ³ 68 3 67 ISS Raporlama 69 3 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 67 Oryantal Uruguay Cunhuriyeti Kanun 17.815 belirli çocuk pornografi suçlarını işlenme biçime bakılmaksızın kanunla suç nedeni sayıyor (örnek, Madde 1: “herhnagi bir yolla çocuk pornografisi yapma ya da üretme”; Madde 2: “herhangi bir yolla çocuk pornografisi ticarileştirme, yayma, sergileme, depolama ya da elde etme”). 68 Çocuk pornografisine özgü mevzuat yokluğunda bu tür davalar için Holy See talebi ile İtalyan adalet sistemine yetki aktarımı yapılabilir. 69 “Holy See, harici İnternet Hizmet Sunucusuna sahip değildir ve internet sunucusundan gezinim, çocuk pornografisi ile ilgili sitelere erişimi engellemesinin yanında, aynı zamanda pornografik malzemenin çevrimiçi dağıtımını da engelleyen filtrelere sahiptir. Holy See web sitesi kurumsal olması nedeniyle sadece görevinin ayrılmaz parçası olan konular orada bulunabilir.” Amerika Birleşik Devletleri, Apostolic Nunciature, Apostolic Nuncio, Başpiskopos, Pietro Sambi’den, Başkan ve CEO, Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi, Enie Allen’e mektup (5 Haziran, 2006) (Uluslararası Kayıp ve İstismara Uğrayan Çocuklar Merkezi ile aynı dosyada). ‐31‐ Ülke Çocuk Pornografisine Özgü Mevzuat “Çocuk Pornografisi” Tanımlanmış Yeni Zelanda Yunanistan Zambiya Zimbabwe 70 Bilgisayar Ortamında Gerçekleştiril miş Suçlar 3 ISS Raporlama 3 3 3 ³ 3 3 ³ 3 3 ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ ³ 70 Yunanistan Ceza Kanunu Madde 348a çocuk pornografisinin “herhangi bir yolla” edinilmesi, satın alınması, aktarım yapılması, ve satılması dahil olmak üzere çeşitli çocuk pornografi suçlarını kanunla suç nedeni sayıyor. Sadece Sahip Olmak ‐32‐ SONUÇ Yurt içinde ve yurtdışında çocuk pornografisine karşı savaş gözü pek bir görevdir ve kanunların uyumlulaştırılması bu büyüyen, uluslararası olguya etkin bir biçimde çözüm getirmek için gereklidir. Sadece çalışmaların birleştirilmesi ile çocuklarımıza güvenli bir geleceği garanti edebiliriz. ‐33‐ Charles B. Wang International Children’s Building 699 Prince Street Alexandria, Virginia 22314‐3175 ABD Tel +1 703 837 6313 Faks +1 703 549 4504 www.icmec.org
