Cinsellik amaçlı çocuk ticareti Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele

Cinsellik amaçlı çocuk ticareti
Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi’ne Ek İnsan Ticaretinin, Özellikle
Kadınların ve Çocukların Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına
İlişkin Protokol uyarınca
Çocuk Ticareti; çocukların istismar amaçlı temini, bir yerden bir yere taşınması,
devredilmesi, barındırılması veya teslim alınması anlamına gelir.
Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği Ve Çocuk Pornografisi
İle İlgili İhtiyari Protokol uyarınca
Çocuk satışı; herhangi bir şahıs veya bir grup şahıs tarafından, ücret ya da
başka herhangi bir şey karşılığında bir çocuğun başka birine devredildiği
herhangi bir fiil veya işlem anlamına gelmektedir. (madde 2/a)
Cinsellik Amaçlı Çocuk Ticareti’nin türleri
Hukuksal durum
Türkiye Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’si, Çocuk Haklarına Dair
Sözleşmeye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği Ve Çocuk Pornografisi İle İlgili İhtiyari
Protokol, Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi, Sınıraşan Örgütlü Suçlarla
Mücadele Sözleşmesi’ne Ek İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadınların ve Çocukların Ticaretinin
Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına İlişkin Protokol’e taraftır. Türkiye
BMÇHS ile çocukları, her türlü cinsel sömürüye ve cinsel suistimale karşı koruma güvencesi
vermiştir. (BMÇHS m. 34)
Türkiye, her ne nedenle ve hangi biçimde olursa olsun, çocukların kaçırılmaları, satılmaları
veya fuhuşa konu olmalarını önlemek için ulusal düzeyde ve ikili ve çok yanlı ilişkilerde
gereken her türlü önlemleri almakla yükümlüdür. (BMÇHS m.35) Türkiye özellikle
çocukların yasadışı bir cinsel faaliyete girişmek üzere kandırılması veya zorlanmasını; fuhuş,
ya da diğer yasadışı cinsel faaliyette bulundurularak sömürülmesini; pornografik nitelikli
gösterilerde ve malzemede kullanılarak sömürülmesini, önlemek amacıyla gerekli her türlü
önlemi almakla yükümlüdür. (BMÇHS m. 34)
Türkiye ayrıca cinsellik amaçlı çocuk ticareti mağdurlarına yönelik yardım etmeye ve
koruma sağlamaya yükümlüdür.
Yargılama işlemlerini gizli yürüterek mağdurlarının özel hayatlarını ve
kimliklerini koruyacaktır
İç hukukî veya idarî sisteminin insan ticareti mağdurları lehine aşağıdaki
olanakları içermesini sağlayacaktır:
•
İlgili yargısal ve idarî işlemler hakkında bilgi
•
Ceza yargılamasının uygun aşamalarında mağdurun görüş ve endişelerinin,
sanıkların savunma haklarına engel olmayacak şekilde ileri sürülebilmesine ve
bunların göz önüne alınmasına yardım.
Sivil toplum örgütleriyle, diğer ilgili kuruluşlarla ve sivil toplumun diğer
unsurlarıyla işbirliği içinde özellikle
•
Uygun barınma olanağı,
•
İnsan ticareti mağdurlarının anlayabilecekleri bir dilde özellikle yasal haklarına
ilişkin danışmanlık hizmeti ve bilgi verilmesi,
•
Tıbbî, psikolojik ve maddî yardım,
•
Çalışma, öğrenim ve eğitim olanaklarını değerlendirmelidir.
İnsan ticareti mağdurlarının yaşını, cinsiyetini ve uygun barınma, eğitim ve bakım dahil, özel
ihtiyaçlarını ve özellikle çocukların özel ihtiyaçlarını dikkate alacaktır.
Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi’ne Ek İnsan Ticaretinin, Özellikle
Kadınların ve Çocukların Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına
İlişkin Protokol uyarınca mağdurun bu istismara razı olup olmaması durumu
değiştirmeyecektir. 18 yaşının altındaki herkes “çocuk” kabul edilmektedir.
ILO'nun temel haklara ilişkin 8 sözleşmesinden biri olan Kötü Şartlardaki Çocuk İşçiliğinin
Yasaklanması Ve Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Acil Önlemler Sözleşmesi’nde çocukların
alım-satımı ve ticareti, çocuğun fahişelikte, pornografik yayınların üretiminde veya
pornografik gösterilerde kullanılmasını, bunlar için tedarikini ya da sunumunu; çocuğun
özellikle ilgili uluslararası anlaşmalarda belirtilen uyuşturucu maddelerin üretimi ve ticareti
gibi yasal olmayan faaliyetlerde kullanılmasını, bunlar için tedarikini ya da sunumunu açıkça
düzenlemiştir. Sözleşme, doğası veya gerçekleştirildiği koşullar itibariyle çocukların sağlık,
güvenlik veya ahlaki gelişimleri açısından zararlı olan tüm işleri kapsamaktadır.
Çocuk ticareti, Türk Ceza Kanununda 80. Maddesinde düzenlenen insan ticareti suçu
kapsamında düzenlenmiştir. Maddeye göre, onsekiz yaşını doldurmamış olanların zorla
çalıştırmak, hizmet ettirmek, fuhuş yaptırmak veya esarete tâbi kılmak ya da vücut
organlarının verilmesini sağlamak maksatlarla tedarik edilmeleri, kaçırılmaları, bir yerden
diğer bir yere götürülmeleri veya sevk edilmeleri veya barındırılmaları olarak tanımlanmıştır.
Tehdit, baskı, cebir veya şiddet uygulama, nüfuzu kötüye kullanma, kandırma veya kişiler
üzerindeki denetim olanaklarından veya çaresizliklerinden yararlanma olarak tanımlanan araç
fiiller çocuklar bakımından değerlendirilmemektedir. Türk Ceza Kanunu’nun çocuk fuhuşu,
çocuk pornografisi, cinsellik amaçlı çocuk turizmi ve çocuk evliliklerini taraf olduğu
uluslararası sözleşmelerdeki ilkeleri esas alarak kapsayıcı olarak düzenlemesi gereklidir.
Çocuk ticareti ile mücadelede kullanılan araçlar
Toplumun geneline yönelik, ergenlere ve ailelerine ticarete maruz kalmış
çocukların yaşanmışlıklarını da içeren bilgiler vermek, seyahatler sırasında veya evden
uzaklaşıldığında doğabilecek risklere dair resimler ve görsellerle yapılan bilgilendirme
çalışmaları
Ulusal düzeyde etkili hukuk düzenlemeleri ve uygulaması
Uluslararası iletişim ve işbirliği
Neden bir çocuğun çocuk ticareti mağduru olduğunu tanımlamak önemlidir?
- Uygun destek hizmetlerini sağlamak
- Çocuk ticareti mağduru olarak tanımlanmamaktan doğan ikincil travmaları önlemek
- Diğer çocuk mağdurlarla karışmasından kaynaklı özel koruma önlemlerinden
yararlanmaktan yoksun kalmasını önlemek